همه چيز در مورد پزشكي

كدام داروها با معده پر يا خالي

خوردن يك سري داروها بايد همراه با مواد غذايي باشد دكتر صابر عربيان، داروساز در اين خصوص مي‌گويد: دارو بايد بنا به تجويز پزشك مصرف شود و هر دارو زمان مصرف مشخصي دارد. علت اين كه توصيه مي‌شود برخي داروها با معده پر مصرف شود، اين است كه از ميزان عوارض داروكاسته شود يا پر بودن معده باعث جذب بهتر دارو شود و دليل آن‌كه گفته مي‌شود برخي از انواع دارو با شكم خالي خورده شود، اين است كه بر اثر تداخل با مواد غذايي از قدرت جذب و اثر آن كم نشود. در نتيجه مصرف هر دارويي با شكم خالي جايز نيست.

مسكن را با معده پر بخوريد
به گزارش ايران ناز نحوه مصرف مسكن‌ها به چه صورت است و اين قبيل داروها را قبل از غذا يا بعد از آن بايد مصرف كرد، دكتر عربيان پاسخ مي‌دهد: به طور معمول داروهاي خوراكي يا در معده باز مي‌شوند يا به دليل داشتن پوشش در روده فعال مي‌شوند. بيشتر ضددردها همچون ايبوپروفن، مفناميك اسيد و ديكلوفناك چون در معده باز مي‌شوند و بخصوص براي افراد مستعد عوارض گوارشي مي‌آورد، بايد با معده پرمصرف شوند.

برخي افراد براي اين كه مسكن سريع‌تر اثر كند آن را با معده خالي مي‌خورند و براي آن‌كه دچار مشكلات گوارشي نشوند، همزمان از داروهاي معده همچون رانيتيدين استفاده مي‌كنند. آيا اين روش استفاده صحيح است، دكترعربيان با اشاره به اين‌كه مصرف همزمان دارو بايد تحت نظر پزشك معالج انجام شود مي‌گويد: برخي پزشكان براي آن‌كه دارو كمترين عارضه گوارشي را داشته باشد، اين نوع روش مصرف را مناسب مي‌دانند.

اين داروساز در پاسخ به اين كه براي جذب سريع‌تر برخي از انواع دارو آيا مي‌توان آن را در آب حل كرد نيز مي‌گويد: قرص‌هايي كه به شكل كپسول هستند يا روكش و پوشش دارند به هيچ عنوان نبايد در آب حل شوند، مگر اين‌كه پزشك معالج با توجه به نوع دارو و شرايط بيمار اجازه حل كردن را بدهد.

اگر دارو را با معده خالي بخوريم …
اگر فرد در زمان مصرف دارويي كه بايد با معده پر خورده شود، خوردني يا غذايي در دسترس نداشته باشد و مجبور باشد دارو را مصرف كند، بهترين اقدام چيست، دكتر عربيان مي‌گويد: در چنين مواقعي اگر فرد مشكل گوارشي داشته باشد، حتما بايد دارو را با دو ليوان آب بنوشد، اما لازم است بدانيد مسكن‌ها و برخي از انواع آنتي بيوتيك‌ها لزوما بايد با دو ليوان آب مصرف شوند تا باعث آسيب به مري و عوارض گوارشي و كليوي نشوند.

ماجراي قرص‌هاي جويدني!
در برگه راهنماي برخي داروها نوشته شده كه ابتدا دارو را بجويد، دكتر عربيان در اين باره مي‌گويد: دارويي همچون دايمتيكون يا آسپيرين 100 ميلي‌گرم بايد ابتدا جويده و سپس بلعيده شود، چون به دلايل علمي حاوي مواد بازكننده نبوده و اگر قبل از جويدن و خرد شدن مصرف شوند، در معده باز و جذب نمي‌شود، اما آسپيرين 80ميلي گرم چون داراي پوششي خاص است و فقط بايد در روده باز شود، نبايد جويده شود. در صورت جويدن، اين دارو در معده باز شده و سبب آسيب به آن مي‌شود.

دارو را با چه نوشيدني اي بخوريم؟
يكي از سوالاتي كه اغلب افراد مي‌پرسند، اين‌است كه آيا مي‌توان داروها را با شير، آبميوه يا چاي خورد؟ دكتر عربيان ضمن اشاره به اين‌كه بسته به نوع دارو مي‌توان آن را با نوشيدني خاصي خورد، مي‌گويد مثلا مصرف مكمل آهن به همراه آبميوه كه حاوي ويتامين C است به جذب بهتر دارو كمك مي‌كند، اما مصرف اغلب آنتي‌بيوتيك‌ها و مكمل‌هاي آهن، روي و كلسيم با چاي و بخصوص لبنيات از قدرت جذب و اثر دارو مي‌كاهد. مصرف مسكن‌هاي حاوي كافئين همچون نوافن به همراه چاي و قهوه هم مي‌تواند اثرات كافئين دارو را تشديد كند.

زمان مصرف مكمل‌ها
دكتر عربيان در پاسخ به اين كه مكمل‌هاي معدني (مينرال) و ويتامين‌ها را با معده خالي بخوريم يا پر مي‌گويد: معمولا در مورد زمان مصرف مكمل‌ها توصيه خاصي وجود ندارد، اما ويتامين‌هاي محلول در چربي همچون A، E، D و K بهتر است بعد از خوردن غذاهاي چرب مصرف شوند.درخصوص مكمل‌هاي مينرال (كلسيم، روي، منيزيم، آهن و…) همزمان نبايد با هم مصرف شوند، به عنوان مثال قرص آهن و كلسيم در يك زمان استفاده نشوند. همچنين توصيه مي‌شود مواد غذايي حاوي هر ماده معدني با مكمل معدني آن مصرف نشود. مثلا كلسيم با محصولات لبني يا آهن با گوشت خورده نشود.

تداخل غذايي با داروها
سيده‌زهرا حسيني، كارشناس تغذيه نيز درباره تداخل غذايي با برخي داروها مي‌گويد: برخي غذاها، ميوه‌ها و سبزيجات به دليل داشتن تركيبات متنوع ممكن است اثرات دارو را كاهش يا افزايش دهند. به عنوان مثال، گريپ فروت به علت كاهش سرعت متابوليسم برخي داروها نبايد با داروهاي كاهنده فشارخون، داروهاي مهاركننده سيستم ايمني و داروهاي هورموني و ضدبارداري خوراكي مصرف شوند،

چرا كه به افزايش اثر دارو منجر مي‌شود و اين اثر تا 72 ساعت ماندگار است. همچنين بيماراني كه از داروي ضد انعقاد خون استفاده مي‌كنند، بايد در مصرف سير، پياز و گياهان برگ سبز مانند كرفس، كاهو، اسفناج، گياه گزنه و محصولات پروبيوتيك زياده روي نكنند .به گفته حسيني به دليل آن‌كه فيبر موجود در سبوس غلات، حبوبات، ريواس و اسفناج جذب كلسيم و آهن را مختل مي‌كند، نبايد همراه با مكمل كلسيم و آهن از اين خوراكي‌ها استفاده كرد.

دكتر عربيان بهترين زمان مصرف بعضي قرص‌هاي ضدچربي (استاتين‌ها) را بعد از غذا و هنگام غروب آفتاب عنوان مي‌كند و مي‌گويد: غروب بهترين زماني است كه سوخت و ساز چربي‌هاي بدن به حداكثر خود مي‌رسد. در حالي‌كه يك نوع ديگري از ضدچربي‌ها (فيبرات‌ها) قبل از غذا بايد مصرف شوند.