همه چيز در مورد پزشكي

به گزارش : گره‌هاي لنفاوي ساختارهاي گرد و كوچكي هستند كه نقشي كليدي در سيستم ايمني بدن انسان ايفا مي‌كنند. گره‌هاي لنفاوي مايعات، مواد زائد، و ميكروب‌هاي مضر را جمع آوري و تصفيه مي‌كنند.

بدن انسان داراي صدها گره لنفاوي است. گره‌هاي لنفاوي اصلي كه ممكن است افراد مشاهده يا احساس كنند، در اين قسمت‌هاي بدن قرار دارند:

* زير فك

* دو سمت گردن

* زير بغل

* دو سمت كشاله ران

مايع لنفاوي پيش از اين كه در نهايت به سينه بازگردد، از گره‌هاي لنفاوي در سراسر بدن عبور مي‌كند. طي اين فرآيند، مايع لنفاوي مواد مضر مانند باكتري‌ها، ويروس‌ها و مواد زائد بدن را جمع‌آوري كرده و به دام مي‌اندازد. گره‌هاي لنفاوي مايع را تصفيه كرده و بار ديگر آن را همراه با نمك‌ها و پروتئين‌ها به جريان خون بازمي‌گردانند.

همچنين، گره‌هاي لنفاوي حاوي سلول‌هاي ايمني هستند كه به مبارزه با عفونت از طريق حمله به ميكروب‌هاي جمع آوري شده توسط مايع لنفاوي كمك مي‌كنند.

گره‌هاي لنفاوي ممكن است زماني كه فرد با يك عفونت موقت مواجه است، متورم شوند. تورم در نتيجه فعاليت سلول‌هاي ايمني در گره‌هاي لنفاوي رخ مي‌دهد.

مكان تورم اغلب با بخش تحت تأثير پانسمان زخم قرار گرفته مرتبط است. به عنوان مثال، يك عفونت گوش ممكن است موجب تورم گره‌هاي لنفاوي در نزديكي گوش شود، در شرايطي كه عفونت قسمت بالايي دستگاه تنفسي ممكن است به تورم گره‌هاي لنفاوي در گردن منجر شود.

چگونگي بررسي تورم گره‌هاي لنفاوي

افراد مي‌توانند وضعيت تورم گره‌هاي لنفاوي را با اعمال فشاري آرام بر ناحيه، مانند بخش‌هاي كناري گردن، بررسي كنند. گره‌هاي لنفاوي متورم شبيه به توده‌هاي نرم و گرد احساس خواهند شد و ممكن است به اندازه يك نخود يا انگور باشند. آن‌ها ممكن است نسبت به لمس حساس باشند كه اين شرايط به التهاب اشاره دارد. در برخي موارد، گره‌هاي لنفاوي بزرگ‌تر از اندازه معمول به نظر مي‌رسند.

گره‌هاي لنفاوي به طور موازي در دو سمت بدن قرار دارند. افراد مي‌توانند گره‌هاي لنفاوي در هر سمت را بررسي كرده و از نظر اندازه با طرف ديگر مقايسه كنند.

افراد بسياري كه داراي گره‌هاي لنفاوي متورم هستند به واسطه حركات ناگهاني يا كشش بيش از حد، درد را نيز تجربه مي‌كنند. از جمله اين حركات مي‌توان به گردش ناگهاني و سريع گردن، يا خوردن غذاهايي كه جويدن آن‌ها دشوار است، اشاره كرد.

گره‌هاي لنفاوي متورم اغلب با علائم ديگر همراه هستند. اين علائم متفاوت بوده و به مشكل زمينه‌اي بستگي داشته و از آن جمله مي‌توان به گلودرد، سرفه، يا علائم شبه آنفلوانزا اشاره كرد.

دلايل تورم گره‌هاي لنفاوي

شرايط مختلفي مي‌توانند موجب تورم گره‌هاي لنفاوي شوند، به ويژه گره‌هايي كه در سر و گردن قرار دارند. از جمله اين شرايط مي‌توان به اختلالات خود ايمني، برخي انواع سرطان، و عفونت‌هاي پماد سوختگي شايع، مانند آنفلوانزا اشاره كرد. برخي داروها، مانند داروهاي ضد مالاريا و ضد تشنج نيز مي‌توانند موجب تورم گره‌هاي لنفاوي شوند.

بيشتر مردم با لنفادنوپاتي موضعي مواجه مي‌شوند كه در آن تنها گره‌هاي لنفاوي يك بخش خاص از بدن متورم مي‌شوند. زماني كه تورم گره‌هاي لنفاوي در بيش از يك بخش رخ مي‌دهد، اين شرايط به نام لنفادنوپاتي عمومي شناخته مي‌شود و معمولاً نشان دهنده يك بيماري سيستميك يا گسترده در بدن بوده كه ممكن است به مراقبت پزشكي نياز داشته باشد.

در ادامه با دلايل تورم گره‌هاي لنفاوي با جزئيات بيشتر آشنا مي‌شويم:.

عفونت‌ها

عفونت‌هايي كه مي‌توانند موجب تورم گره‌هاي لنفاوي شوند بيشتر ويروسي هستند. از جمله شايع‌ترين عفونت‌ها مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

* سرماخوردگي

* آنفلوانزا

* عفونت‌هاي سينوس

* مونونوكلئوسيس

* ورم لوزه

* عفونت‌هاي دندان يا لثه

* عفونت‌هاي استافيلوكوكوس

* گلودرد استرپتوكوكي

* عفونت‌هاي پوست

* عفونت‌هاي قارچي

عفونت‌هاي شديدتر كه مي‌توانند موجب تورم در يك يا چندين گره لنفاوي شوند شامل موارد زير مي‌شوند:

* آبله مرغان

* بيماري سل

* سرخك

* سرخجه

* هرپس

* بيماري لايم

* اچ‌آي‌وي

* توكسوپلاسموز

تب خراش گربه كه به نام بيماري خراش گربه نيز شناخته مي‌شود مي‌تواند موجب تورم لنفاوي موضعي در بخش نزديك به جاي چنگ زدن گربه شود.

اختلالات سيستم ايمني

از اختلالات سيستم ايمني كه مي‌توانند موجب تورم گره‌هاي قطره آهن فروزومال لنفاوي شوند مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

* لوپوس اريتماتوز سيستميك (لوپوس)

* آرتريت روماتوئيد

* سندرم شوگرن

سرطان

اگرچه كمتر شايع است، اما گره‌هاي لنفاوي متورم مي‌تواند نشان دهنده يك تومور بدخيم يا سرطان باشد كه از آن جمله مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

* لنفوم

* بيماري هوچكين

* لوسمي

* متاستاز يا گسترش سرطان موجود

* ساركوم كاپوسي

برخي عوامل خطرآفرين مي‌توانند احتمال ابتلا به يك مشكل لنفاوي بدخيم، مانند لنفوم را فزايش دهند كه از آن جمله مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

* سن بيش از ۴۰ سال

* مرد بودن

* سفيدپوست بودن

افراد مبتلا به يك گره لنفاوي بدخيم ممكن است متوجه سفتي يا لاستيكي بودن گره لنفاوي شوند. همچنين، ممكن است علائم سيستميك، مانند تب، تعريق شبانه و كاهش وزن ناخواسته را تجربه كنند.

تورم در گره‌هاي لنفاوي كشاله ران

عفونت‌هاي منتقله از راه روابط جنسي، مانند سفليس و سوزاك، مي‌توانند موجب تورم گره‌هاي لنفاوي، به ويژه در ناحيه كشاله ران شوند.

عفونت‌هاي عودكننده، عفونت‌هاي قسمت پاييني بدن، و آسيب‌ديدگي پاها نيز مي‌توانند موجب تورم گره‌هاي لنفاوي در كشاله ران شوند.

چه زماني به پزشك مراجعه كنيم؟

در بسياري موارد، تورم گره‌هاي لنفاوي طي دو تا سه هفته و پس از غلبه بدن بر عفونت كاهش يافته و از بين مي‌رود. در صورت تداوم مشكل بيش از اين مدت زمان، بايد براي بررسي دقيق شرايط به پزشك مراجعه كنيد.

از ديگر دلايل مراجعه به پزشك مي‌توان به لوزالمعده موارد زير اشاره كرد:

يك گره لنفاوي كه سفت يا لاستيكي احساس مي‌شود.

يك گره لنفاوي كه آزادانه حركت نمي‌كند.

يك گره لنفاوي كه قطر آن يك اينچ (۲.۵ سانتيمتر) يا بيشتر است.

گره‌هاي لنفاوي متورم كه با تعريق شبانه، شكم درد، كاهش وزن ناخواسته يا تب بالا همراهي مي‌شوند.

تشخيص

پزشك مي‌تواند با انجام يك معاينه جسماني با تمركز بر ناحيه تحت تأثير قرار گرفته و صحبت درباره علائم و سابقه پزشكي فرد به بررسي گره‌هاي لنفاوي متورم اقدام كند.

همچنين، ممكن است آزمايش‌هايي براي تشخيص دليل تورم تجويز شوند. اين آزمايش‌ها ممكن است شامل يك آزمايش خون ساده براي بررسي نشانه‌هاي عفونت شود.

آزمايش‌هاي تصويربرداري نيز به پزشك در بررسي دقيق گره‌هاي لنفاوي و ساختارهاي اطراف آن‌ها در بدن كمك كنند كه از آن جمله مي‌توان به سونوگرافي، سي‌تي‌اسكن، و ام‌آرآي اشاره كرد.

در صورت تداوم تورم براي چندين هفته يا بروز نشانه‌هاي هشداردهنده، پزشك ممكن است نمونه برداري از يك گره لنفاوي را تجويز كند.

درمان گره‌هاي لنفاوي متورم

گره لنفاوي متورم معمولاً پس از بهبود عفونت از بين خواهد رفت. همچنين، ممكن است تورم با مصرف داروهاي تجويزي، مانند آنتي‌بيوتيك‌ها يا ضدويروس‌ها از بين برود.

اگر بيمار داراي بافت متورم باشد، پزشك ممكن است داروي ضدالتهاب تجويز كند.

اگر يك بيماري زمينه‌اي مسئول تورم گره‌هاي لنفاوي است، درمان اين شرايط بايد به كاهش تورم كمك كند.

از جمله درمان‌هاي خانگي براي گره‌هاي لنفاوي متورم مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

* هيدروژل مصرف داروهاي ضد درد بدون نسخه مانند استامينوفن يا ايبوپروفن

* استفاده از يك كمپرس مرطوب گرم روي ناحيه تحت تأثير قرار گرفته

* مصرف مايعات فراوان، مانند آب و آبميوه تازه

* استراحت كافي براي كمك به بهبود بدن

منبع: عصر ايران