همه چيز در مورد پزشكي

به گزارش به نقل از خبرگزاري علم و فناوري، يكي از عارضه‌هاي بارداري دندان درد در دوران بارداري است با بارداري مقدار زيادي از ذخاير بدني مادر باردار مصرف مي‌شود كه يكي از اين ذخاير كلسيم بدن است كه در دندان ها ذخيره شده است مادر باردار براي تامين كلسيم لازم براي تشكيل استخوان هاي جنين خود از اين ذخاير استفاده مي‌كند در نتيجه دندان هايش پوك شده و درد مي كند اما براي مقابله با دندان درد در دوران بارداري راهكارهايي وجود دارد كه با رعايت آن ها مادر مي تواند احساس خوبي در اين دوران داشته باشد .

مادران باردار در اين دوران به دليل تغييرات هورموني و وجود جنين، به مراقبت هاي خاصي نياز دارند، مراقبت‌هاي دندانپزشكي به دو گروه كنترل پوسيدگي و كنترل بيماري‌هاي لثه تقسيم مي‌شوند. هنوز هم بسياري از زنان معتقدند كه بارداري سبب از دست دادن دندان‌ها مي‌شود يك دندان به ازاي تولد هر كودك و يا اينكه اعتقاد دارند جهت تامين نيازهاي جنين،كلسيم مورد نياز توسط دندان‌ها تامين مي‌شود؛در نتيجه دندان‌ها نرم مي‌شوند.

لازم به تذكر است كه هر دوي اين عقايد درست نمي‌باشند. كلسيم موجود در ساختمان دندان از ان جدا نمي‌گردد؛بلكه تحقيقات بيان‌گر اين است كه در دوران حاملگي، شرايطي پيش مي‌ايد كه احتمال ايجاد پوسيدگي مشكل عروقي و بيماري لثه را افزايش مي‌دهد.

بعضي از شرايط عبارتند از:
1. بيماري صبحگاهي: در سه ماه اول بارداري ممكن است صبحها نوعي حالت كسالت،تهوع و استفراغ رخ دهد كه به ان بيماري صبحگاهي مي‌گويند. استفراغ مكرر سطوح دندان را متناوبا در معرض اسيد معده قرار مي‌دهد. اين اسيد مي‌تواند بافت سخت دندان را حل نموده و باعث پوسيدگي ان شود.
2.مصرف مواد شيرين يا ترش به مقدار زياد: اكثر خانم‌هاي باردار ،علاقه زيادي به مصرف مواد قندي و شيريني يا مواد ترش دارند در اين دوران به علت اسفاده مكرر از اين مواد دندان‌هايشان دچار پوسيدگي مي‌شوند.
3.كاهش ظرفيت معده: در دوران بارداري بخصوص ماه‌هاي آخر ظرفيت معده كاهش مي‌يابد. بنابراين به مقادير كمتر، ولي دفعات بيشتر غذا خورده و كمتر مسواك زده مي‌شود. بنابراين امكان تشكيل پلاك ميكروبي كه عامل پوسيدگي است افزايش مي‌يابد.
4. بيشتر زنان حامله در اين دوران كم حوصله هستند و كمتر به بهداشت دهان و دندان خود توجه دارند. تحقيقات نشان داده است كه مادران بارداري كه داراي پوسيدگي‌هاي شديد مي‌باشند، مي‌توانند پس از تولد كودك، ميكروب‌هاي پوسيدگي‌زا را به دهان نوزادان خود منتقل نمايند. بنابراين در صورتيكه خانمهاي باردار رعايت بهداشت دهان و دندان را در اين دوران به صورت مطلوب داشته باشند. نه تنها خود به پوسيدگي دندان و بيماري لثه دچار نخواهند شد، بلكه احتمال بروز پوسيدگي دنداني در كودك آنها نيزبه ميزان زيادي كاهش مي‌يابد.

كنترل بيماري لثه در دوران بارداري
در دوران بارداري، لثه ها و دندانها همچون ديگر نسوج بدن تحت تاثير شرايط خاص حاملگي قرار مي‌گيرند. به دليل تغييرات هورموني در دوران بارداري، اغلب التهاب لثه (ژنژيوت حاملگي) ژل پرونتوسان در ماه دوم يا سوم بروز نموده و تا ماه هشتم شدت آن افزايش مي‌يابد و پس از آن و در دوران پس از زايمان، روند كاهشي دارد.

حساسيت لثه ممكن است در اين دوران سبب شود كه خانم باردار به خوبي از مسواك و نخ دندان استفاده ننمايد؛ در نتيجه پلاك ميكروبي كه بر روي دندانها بصورت مستمر تشكيل مي شود، به خوبي تميز نشده و التهاب لثه و پيشرفت بيماري را بدتر مي نمايد. با توجه به اينكه درمان التهاب لثه آسيبي براي جنين به همراه ندارد. لذا نبايد در چنين مواقعي درمان را تا زمان تولد نوزاد به تعويق انداخت. بنابراين مراجعه به دندانپزشك در برطرف كردن اين مشكل ضروري و لازم مي باشد.

تومور حاملگي
در برخي موارد لثه متورم به در دوران حاملگي مي‌تواند به شكل شديدتري به عوامل محرك موضعي واكنش نشان دهد و برجستگي بزرگي را تشكيل دهد. اين برآمدگي كه به عنوان تومور حاملگي ناميده مي شود، سرطاني نبوده و عموماً فاقد درد است. اين برجستگي معمولاً پس از حاملگي برطرف مي‌شود ولي اگر همچنان بزرگ و آزاردهده باقي بماند، پس از زايمان با جراحي براشته خواهد شد

جهت پيشگيري از پوسيدگي دندان و بيماري لثه در دوران حاملگي، بايد موارد زير را در نظر داشته و رعايت كرد:
• بهداشت دهان و دندان (استفاده مرتب از مسواك و نخ دندان و ...)
• تغذيه صحيح و مناسب
• مراجعه به دندانپزشك در طي بارداري

نكات مهم در زمينه رعايت بهداشت دهان و دندان در زمان بارداري:
• به خانم‌ها توصيه نماييد قبل از باردار شدن با مراجعه به دندانپزشك از سلامت دندان‌ها و لثه هاي خود مطمئن شوند و در صورت وجود پوسيدگي دندان با بيماري لثه‌اي، سريعاَ براي درمان آن اقدام نمايند؛ چون كوتاهي در اين امر سبب تشدي محلول پرونتوسان بيماري در ايام حاملگي خواهد شد.
• در دوران بارداري رعايت بهداشت دهان ودندان(استفاده از مسواك و نخ دندان و دهان‌شويه) بطور منظم انجام دهند و خونريزي يا حالت تهوع نبايد مانع عمل مسواك زدن و يا استفاده از نخ دندان گردد.
• در صورت بروز استفراغ، دهان به دقت با آب شسته شده و سپس مسواك زده شود.
• استفاده از تغذيه مناسب در دوران بارداري فراموش نشود.
• مراجعه به مركز بهداشتي درماني در هر سه ماهه بارداري انجام گردد.
• درمان هاي اورژانس دندانپزشكي در هر دوره از حاملگي مي تواند انجام شود بنابراين چنين بيماراني بايد سريعاً به مر كز بهداشتي درماني ارجاع شوند.
• استفاده از بعضي داروها در دوران بارداري مي تواند باعث ايجاد نقايص دنداني صورتي مثل شكاف لب و كام، بد رنگ شدن دندانها و ... گردد. بنابراين مصرف هر گونه دارو بايد با نظارت پزشك و يا دندانپزشك باشد.
• در سه ماهه اول بارداري، مادر از كسالتهايي چون تهوع و استفراغ صبحگاهي و بي ميلي به غذا رنج مي‌برد و در اين دوران بافت هاي بدن جنين تشكيل مي شود و به تحريكات مختلف بسيار حساس است و احتمال سقط جنين زياد مي‌باشد. بنابراين
درمانهاي دندانپزشكي طولاني مدت بهتر است در اين دوران انجام نشود. بهترين زمان جهت انجام درمان هاي دندانپزشكي سه ماهه دوم بارداري مي باشد. در سه ماهه سوم بارداري به دليل افزايش وزن جنين، خانم باردار نمي تواند به مدت طولاني در حالت خوابيده به پشت روي صندلي دندانپزشكي قرار گيرد؛ بنابراين فقط درمان‌هاي كوتاه مدت و اورژانس انجام مي‌شود.
• در سه ماهه سوم بارداري بايد به مادر نكات لازم در مورد چگونگي رويش دندان‌هاي نوزاد، مراقبت هاي منزل و زمان مراجعه جهت معاينه اسپري پرونتوسان دندانپزشكي نوزاد اشاره گردد. همچنين مادران نيز بايد پس از زايمان، توسط دندانپزشك معاينه گردند تا ترميم دندان هايي كه در دوران بارداري به تعويق افتاده است انجام شود.

داروهاي مورد استفاده در درمان دندان درد در بارداري
معمولا، هيچ مسكن يا آنتي بيوتيك يا داروهاي ديگري به جز اسيد فوليك و ويتامينهاي معمولي به مادر تجويز نمي شود. داروهايي كه به مادر داده مي شود به طور معمول مي تواند براي كودك مضر باشد.مطالعات نشان مي دهد كه اگر داروهايي مانند اكسيدوئدون و پركوست براي دندان درد به مادر داده شود، مي توانند به اختلالات مادرزادي منجر شوند. با اين حال اگر پزشك داروهاي ضد درد را تاييد مي كند و گزينه اي ديگر وجود ندارد، شما مي توانيد تحت نظارت او اين داروها را مصرف كنيد.

مراقبت از دندان با سبزيجات
هميشه پيشگيري بهتر از درمان است. معمولا در دوران بارداري پزشك زنان توصيه‌هاي لازم را به مادر مي‌كند تا كمبود مواد معدني جبران و استحكام دندان‌ها حفظ شود.در اين دوران بيشتر پزشكان با توجه به وضعيت مادر مصرف كلسيم و ويتامين C را توصيه مي‌كنند و مادران نبايد در مصرف اين داروها سهل‌انگاري كنند، چون علاوه بر سلامت و رشد نوزاد سلامت دندان‌ها هم به اين موضوع وابسته است. در كنار مصرف قرص‌هاي ويتامين و مواد معدني تغذيه مناسب هم اهميت ويژه‌اي دارد.زنان باردار بايد مواد غذايي سرشار از كلسيم را بشناسند و در رژيم غذايي‌شان بگنجانند.كرفس، هويج و كلم به خصوص كلم بروكلي منابع خوبي براي كلسيم هستند.

چغندر قرمز هم كلسيم قابل توجهي دارد و معمولا خوردن لبو توصيه مي‌شود. در كل سبزي‌هايي كه ساقه زيرزميني دارند و ساقه آن‌ها مصرف مي‌شود مواد معدني اسپري لينوورا بيشتري از خاك جذب مي‌كنند و منابع بهتري براي جبران كمبودهاي دوران بارداري هستند.

توصيه:
استفاده از مسواك و خمير دندان فلورايد دار حداقل روزي دوبار بهمراه نخ دندان و مراجعه حداقل 6 ماه يكبار به دندانپزشك يا بهداشتكار دهان و دندان در پيشگيري از بيماري لثه و دندان بسيار موثر مي باشد.