همه چيز در مورد پزشكي

چگونه ميتوان به تقويت ميتوكندري پرداخت؟ ميتوكندري چيست و چگونه به ما كمك مي كند؟ ميتوكندري ساختاري خاص است كه در سلول ها وجود دارد. در اين مقاله از بخش پزشكي دكتر زخم به شما خواهيم گفت كه ميتوكندري در بسياري از فرآيندهاي

مهم سلولي شركت مي كند اما مهم ترين وظيفه آن ها بيرون كشيدن انرژي ذخيره شده در پيوندهاي شيميايي موجود در مواد غذايي (در قالب ذراتي به نام الكترون) و تبديل آن به انرژي اي است كه سلول ها بتوانند براي انجام فعاليت هاي خود از آن استفاده كنند. اين نوع انرژي در قالب مولكولي به نام ATP (آدنوزين تري فسفات) است كه پيوندهاي پر انرژي دارد و به اين پروسه تنفس سلولي گويند. تقريبا حدود ۹۰ درصد از ATP اي كه در كل بدن توليد مي شود را ميتوكندري توليد مي كند. به همين خاطر به آن موتورخانه سلول نيز مي گويند.

چرا بايد به تقويت ميتوكندري اهميت داد؟

اختلال در مكانيسم توليد ATP در ميتوكندري، به خصوص در مسيري كه انتقال الكترون صورت مي گيرد، سبب افزايش توليد فرآورده اي فرعي به نام گونه هاي فعال اكسيژن (ROS) مي شود كه به ميتوكندري آسيب مي زنند.

اختلال ميتوكندري مثل يك توپ برفي اي كه دائما در حال بزرگتر شدن است و ممكن است كه ناگهان به كل پروسه هاي بيولوژيكي بدن آسيب وارد كند. اين پديده با بالا رفتن سن اتفاق مي افتد اما ارتقاء سلامت ميتوكندري، بالا بردن توانايي آن در توليد انرژي، بالا رفتن قدرت آن در دوري از آسيب و ترميم آن مي تواند سبب اين شود كه فرد پروسه پيري سالم تري داشته باشد.

۱۰ راه براي تقويت ميتوكندري

وقتي ميتوكندري كار خود را به درستي انجام دهد سلول ها به ميزان كافي سوخت دريافت مي كنند و مسيرهاي بيولوژيكي روان تر مي شوند. اما وقتي در عملكرد ميتوكندري اختلال ايجاد شود پروسه هاي سلولي مختل مي شوند. در ادامه به شما خواهيم گفت كه با كمك چه راه هايي مي توانيد به تقويت ميتوكندري بپردازيد.

۱ – تقويت ميتوكندري با  محدود كردن مصرف كالري:

• محدود كردن ميزان كالري دريافتي موفق ترين راه براي افزايش طول عمر است. چون با محدود كردن ميزان كالري دريافتي عملكرد ميتوكندري در توليد انرژي تقويت مي شود. محدود كردن ميزان كالري دريافتي سبب ايجاد موارد زير مي گردد:
• اين كار پروسه انتقال الكترون را تقويت مي كند و ميزان توليد ROS و استرس اكسيداتيو را تنظيم مي كند.
• اين كار سبب كنترل كيفيت ژل هيدروزورب مكانيسم هاي ميتوكندري مي شود كه اين مكانيسم ها در پيشگيري و ترميم آسيب موثرند.
• به علاوه از طريق حذف ميتوكندري آسيب ديده (آتوفاژي) و توليد ميتوكندري جديد (پيدايش حيات) سبب تازه سازي شبكه هاي ميتوكندري مي شود.

۲ – تقويت ميتوكندري با  ورزش كردن:

در ورزش براي تقويت ماهيچه ها به انرژي زيادي نياز است. همين باعث مي شود كه ميتوكندري درخواست انرژي را به ساير سلول ها بفرستد. سلول هاي ماهيچه با توليد ميتوكندري و آنزيم هاي ميتوكندري بيشتر به اين درخواست پاسخ مي دهند.

براي مثال همين اتفاق سبب توليد ATP بيشتر براي قدرتمند كردن ماهيچه ها مي گردد. ورزش كردن يكي از بهترين راه هايي است كه مي توان با آن پيدايش حيات ميتوكندري را تقويت كرد، پروسه پير شدن سلول ها را به تاخير انداخت و سبب تقويت عملكرد ميتوكندري و سلامت ماهيچه ها شد.

۳ – تقويت ميتوكندري با  مواد مغذي:

مواد مغذي زيادي هستند كه به ميتوكندري كمك مي كنند تا عملكرد خوبي از خود نشان دهد. اين مواد مغذي سبب تحريك فعاليت آنزيم هاي ميتوكندري مي شوند. به علاوه دفاع آنتي اكسيدان سلول ها را بالا مي برند، راديكال هاي آزاد را پاكسازي مي كنند، از ميتوكندري در برابر اكسايش محافظت مي كنند و غشاء ميتوكندري را ترميم مي كنند.

اين مواد مغذي شامل ويتامين B، مواد معدني، پلي فنول ها، ال كارنيتين، آلفا ليپوئيك اسيد، كوآنزيم كيو ۱۰، پيرولووينولين كينون و كراتين هستند. اين مواد مغذي را مي توان به عنوان مكمل استفاده كرد. به علاوه در خوراكي هاي طبيعي و فرآوري نشده از جمله ميوه و سبزيجات، دانه و مغزيجات، غذاهاي دريايي و گوشت نيز يافت مي شوند.

۴ – تقويت ميتوكندري با  خواب:

مغز انسان به انرژي زيادي نياز دارد. از آن جايي كه ميزان متابوليسم در مغز زياد است، مقدار زيادي از ضايعات حاصل از متابوليسم در بدن جمع مي شوند. اما در طول خواب، مغز از موادي كه مي توانند براي ميتوكندري سمي تلقي شوند خلاص مي شود. مثالي در اين خصوص آميلوئيد بتا است. در شرايط عادي، آميلوئيد بتا از نورون ها محافظت مي كند و از فعاليت آن ها حمايت مي كند.

اما تجمع بيش از حد آميلوئيد بتا براي نورون ها، و به طور جزئي براي ميتوكندري، خطرناك است. از آن جايي كه ميتوكندري نورون هاي مغز سوخت وريدي لازم براي تمام عملكردهاي مغز را فراهم مي كند نبايد با جمع شدن ضايعات سمي اين عملكرد را دچار مشكل كرد. كمبود خواب سبب آسيب به ميتوكندري مي شود اما خواب كافي به مغز اين امكان را مي دهد كه ميتوكندري را سالم نگه دارد.

۵ – تقويت ميتوكندري با  تكنيك هاي تمدد اعصاب:

استرس روانشناختي روي سلامت فيزيكي تاثير مي گذارد و ميتوكندري نقشي اساسي در اين تاثير دارد. استرس مي تواند از طريق هورمون هاي استرس و ساير سيگنال هاي استرس كه توسط ميتوكندري حس مي شوند، ساختار ميتوكندري و عملكرد آن را تغيير دهد. استرس مزمن سبب اختلال در عملكرد ميتوكندري و تغيير فرآيندهاي سلولي و بيولوژيكي مي شود.

اختلالات ميتوكندري كه توسط استرس به وجود آمده اند مي توانند براي اعصاب، غدد درون ريز و سيستم ايمني مضر باشد. آسيب به سيستم ايمني هم به معني تاثيري منفي روي كل بدن است. تمرين هايي كه به كنترل استرس كمك مي كنند (شامل مديتيشن، يوگا، تاي چي و ورزش هاي تنفسي هستند) و مي توانند به كاهش تاثيرات ناشي از استرس نيز كمك كنند. در حقيقت اثبات شده كه تمرين هاي منظم تمدد اعصاب سبب عملكرد درست ميتوكندري مي شوند.

۶ – تقويت ميتوكندري با  نور خورشيد:

صرف نظر از اين كه حمام آفتاب محافظت نشده مي تواند براي بدن مضر باشد، بايد به ياد داشته باشيد كه ميزان كافي نور خورشيد براي سلامت بدن نقشي اساسي ايفا مي كند. يكي از تاثيرات مشهور نور خورشيد توليد ويتامين D در پوست است.

ويتامين D براي فعاليت ميتوكندري ضروري است. مكمل هاي ويتامين D در افرادي كه كمبود ويتامين D دارند سبب افزايش ظرفيت اكسايشي عضله مي شود. علاوه بر اين تحقيقات انجام شده روي حيوانات نشان داده كه ويتامين D سبب تجديد حيات ميتوكندري و افزايش چربي قهوه اي بدن است.

۷ – تقويت ميتوكندري با  درمان با مادون قرمز:

مادون قرمز مي تواند به پوست نفوذ كند و از طريق تحريك مولكولي به نام سيتوكروم سي اكسيداز سبب تاثير گذاشتن روي ميتوكندري شود. اين مولكول جزئي از پروسه انتقال الكترون ميتوكندري است كه ATP توليد مي كند. مادون قرمز عملكرد انتقال الكترون و توليد انرژي را تقويت مي كنند.

به علاوه درمان با مادون قرمز باعث تحريك تغييرات سلولي مي شود كه سبب پاسخ سلولي مفيد مي شوند. اين پاسخ هاي سلولي نظير بالا رفتن دفاع آنتي اكسيدان و بهبود عملكرد سلولي هستند. علاوه بر اين، درمان با مادون قرمز مزاياي ديگري نيز دارد. از جمله آن ها مي توان پماد آلفا براي سوختگي پاي نوزاد به تسريع بهبود زخم، بالا بردن ظرفيت براي كاهش آسيب ماهيچه اي و تقويت ريكاوري ماهيچه ها پس از ورزش اشاره كرد.

۸ – تقويت ميتوكندري با  در معرض سرما قرار گرفتن:

وقتي سردمان مي شود، دو نوع بافت با توليد گرماي اضافي فورا پاسخ مي دهند. يكي از آن ها عضله اسكلتي است كه از طريق لرزيدن توليد گرما مي كند. ديگري بافت چربي قهوه اي (BAT) است كه مسئول گرم كردن بدن از راه هايي به جز لرزيدن است. لرزيدن با پروسه سوزاندن سوخت و استفاده از ATP سبب ايجاد گرما در درون بدن مي شود.

لرزيدن باعث تحريك ميتوكندري مي شود و به طور غير مستقيم گرما توليد مي كند. بافت چربي قهوه اي بر خلاف ساير بافت ها مولكولي دارد كه مي تواند از ساخت ATP براي توليد گرما استفاده كند. بافت چربي قهوه اي از ميتوكندري براي پخش كردن گرما استفاده مي كند. در عضله اسكلتي و بافت چربي قهوه اي، سرما سبب تحريك فعاليت ميتوكندري و پيدايش حيات ميتوكندري مي شود.

بيشتر بدانيد: ميان بيماري ديابت و غير فعال شدن ميتوكندري‌ها چه ارتباطي وجود دارد

پس در معرض سرما قرار گرفتن (در قالب گرفتن دوش آب سرد و كرايوتراپي يا همان سرما درماني) سبب تحريك ميتوكندري براي گرم نگه داشتن ما مي شود.

۹ – تقويت ميتوكندري با  قرار گرفتن در معرض گرما:

گرما هم مي توانند سبب تحريك پاسخ هاي بيولوژيكي مفيدي شود. گرما به عنوان يك سيگنال خفيف استرس در نظر گرفته مي شود و سبب تحريك پاسخ سلولي مي شود و سازش در بدن را تقويت مي كند.

يكي از چيزهايي كه روي اين سازش تاثير دارد ميتوكندري است چون گرما سبب افزايش گنجايش عملكرد ميتوكندري مي شود. تاثيرات نامبرده در عضله اسكلتي و عضله قلب مشاهده شدند. اين مشاهدات در راستاي مطالعه اي بودند كه اظهار مي كرد سوناي منظم سبب كاهش ريسك ابتلا به بيماري هاي قلبي عروقي مي شود.

۱۰ – تقويت ميتوكندري با  تقويت NAD+:

نيكوتين آميدآدنين دي نوكلئوتيد (NAD+) مولكولي است كه از ويتامين B3 گرفته شده و در تمام سلول هاي بدن ما وجود دارد. اين مولكول در عملكرد ميتوكندري نقشي اساسي دارد و مسئول انتقال الكترون براي توليد ATP است. پس NAD+ به اندازه خود ATP براي سلول ها اهميت دارد. به طور كلي NAD+ براي حفظ سلامتي ضروري است. نمايندگي محصولات هارتمن با بالا رفتن سن، ميزان NAD در بافت ها به طور طبيعي كاهش ميابد. البته مي توان ميزان NAD+ را با روش هاي مختلفي بالا برد.

كلام آخر

ميتوكندري در زندگي و سلامت انسان نقش مهمي را ايفا مي كند چون انرژي اي را فراهم مي كند كه سبب تقويت سلول ها مي شود. با تقويت عملكرد ميتوكندري در حقيقت داريم عملكرد همه سلول ها و سيستم هاي بدن را تقويت مي كنيم. تقويت ميتوكندري به افزايش طول عمر و داشتن زندگي سالم كمك مي كند.