همه چيز در مورد پزشكي

در مورد پره اكلامپسي چه مي دانيد؟ هر زن بارداري، در دوران حاملگي خود مراقبت هاي زيادي را بايد انجام دهد تا فشار خونش بالا نرود. در صورت بالا رفتن فشار خون و بروز يك سري علائم، فرد به اين عارضه دچار خواهد شد. آيا با عوارض و خطرات پره اكلامپسي آشنايي داريد؟ مي دانيد چگونه ميتوان از آن پيشگيري كرد؟ راه هاي درمان آن چيست؟ ما در اين مقاله از بخش زنان و زايمان دكتر سلام، به بررسي علائم، عوارض، راه هاي پيشگيري، تشخيص و درمان پره اكلامپسي خواهيم پرداخت. با ما همراه باشيد.

پره اكلامپسي چيست؟

با بالا رفتن فشار خون و وجود پروتئين در ادرار، به ويژه در دوران بارداري، پره اكلامپسي اتفاق مي افتد. فاكتورهاي ديگري كه در خون هستند به تشخيص اين بيماري كمك مي كنند.  پره اكلامپسي معمولا بعد از هفته بيستم بارداري اتفاق مي افتد، هرچند در بعضي موارد ممكن است زودتر بروز كند يا حتي پس از زايمان رخ دهد.

همچنين ممكن است فاكتورهاي لخته شدن خون ( تعداد كم پلاكتهاي خوني)  يا نارسايي كليه يا كبد داشته باشيد. اكلامپسي نوع پيشرفته و شديد پره اكلامپسي است. در اكلامپسي، فشار خون بالا است و  باعث تشنج در  دوران بارداري مي شود. تقريبا 5 درصد زنان باردار به اين عارضه مبتلا هستند.

علائم پره اكلامپسي

اين نكته را به خاطر بسپاريد كه ممكن است متوجه علائم اين عارضه نشويد. اما اگر علائم پيشرفت كننده داشته باشيد، برخي از اين علائم

 رايج عبارتند از:

• سردرد مداوم
• تورم غير طبيعي در دست و صورت
• افزايش ناگهاني وزن
• تغيير در بينايي
• درد در قسمت فوقاني و راست شكم

در طول معاينه فيزيكي، پزشك ممكن است متوجه شود كه فشار خون شما 90/140 mm Hg يا بالاتر است. با انجام آزمايش ادرار و خون  مقدار  پروتئين در ادرار، آنزيم هاي غيرطبيعي كبد و سطوح پائين پلاكت خون، مشخص مي شود.

در اين مرحله، پزشك، اقدام به انجام آزمايش بدون استرس براي كنترل جنين انجام مي دهد. آزمايش بدون استرس، يك آزمايش ساده براي اندازه گيري ضربان قلب جنين است كه با هر حركت جنين تغيير مي كند. همچنين ممكن است انجام سونوگرافي براي بررسي سطح مايع  و سلامت جنين توصيه شود.

عوامل خطر

عوامل خطر عبارتند از:

سابقه پره اكلامپسي

سابقه شخصي يا خانوادگي ابتلا به اين عارضه را، به طور قابل ملاحظه اي، خطر را افزايش مي دهد.

 فشار خون بالاي مزمن

 اگر به فشار خون بالاي مزمن مبتلا هستيد، خطر ابتلا  به اين عارضه را افزايش  پيدا مي كند.

 اولين بارداري و خطر پره اكلامپسي

 خطر ابتلا به اين عارضه در طول اولين بارداري بيشتر است.

 بارداري از همسر جديد

بارداري با شريك جنسي جديد، خطر ابتلا به اين عارضه را بيشتر از بارداري دوم يا سوم با همسر اول، افزايش مي دهد.

سن

 خطر اعصاب ابتلا به اين عارضه، براي زنان باردار بسيار جوان و زنان باردار بالاي 40 سال بيشتر است.

 نژاد

 زنان سياه پوست د رمقايسه با زنان سفيد پوست، يا زناني كه آسيايي و آمريكايي- اسپانيايي هستند، بيشتر در معرض خطر ابتلا به اين عارضه هستند.

 چاقي و پره اكلامپسي

اگر چاق باشيد، خطر ابتلا به اين عارضه در شما، زياد است.

 چند قلو زايي

 در زناني كه سابقه دوقلو زايي، سه قلوزايي يا بيشتر دارند، ابتلا به اين عارضه رايج تر است.

 فاصله بين بارداري ها

 باردار شدن به فاصله كمتر از دو سال يا بيشتر از 10 سال، منجر به افزايش خطر پره اكلامپسي مي شود.

 سابقه بيماري هاي خاص

داشتن بيماري هاي خاص قبل از بارداري مثل فشار خون بالا مزمن، ميگرن، ديابت نوع 1 يا نوع 2، بيماري كليوي، لخته شدن خون يا لوپوس، خطر ابتلا به پره اكلامپسي را افزايش مي دهد.

 لقاح آزمايشگاهي

چنانچه از طريق لقاح آزمايشگاهي، باردار شده ايد، خطر ابتلا به اين عارضه در شما افزايش مي يابد.

جلوگيري از پره اكلامپسي

محققان درباره راه هاي پيشگيري از پره اكلامپسي به تحقيقات خود ادامه مي دهند، اما تا كنون هيچ نتيجه مثبتي به دست نياورده اند. خوردن نمك كمتر، تغيير دادن فعاليت ها، محدود كردن مصرف كالري يا حتي مصرف سير يا روغن ماهي خطر ابتلا به اين بيماري را كاهش نمي دهد. افزايش مصرف ويتامين هاي C و E  نيز فايده اي ندارند.

برخي از تحقيقات نشان دهنده اين است كه بين كمبود ويتامين D و افزايش خطر ابتلا به اين عارضه، ارتباطي وجود دارد. اما برخي ديگر از تحقيقات نشان مي دهند كه مصرف مكمل هاي ويتامين D با كاهش خطر ابتلا به اين عارضه در ارتباط مي باشد، بعضي ديگر از تحقيقات صورت گرفته، اين رابطه را قبول ندارند.

در برخي موارد خاص، ممكن است توانايي اين را داشته باشيد كه خطر ابتلا به اين عارضه را كاهش دهيد.

مصرف آسپرين با دوز كم

اگر با برخي از عوامل خطر زا مانند عواملي كه ذكر مي شود، مواجه شديد، پزشك ممكن است مصرف آسپرين با دوز بسيار كم (81 ميليگرم) را  به طور روزانه و پس از هفته 12 بارداري را تجويز كند. اين علائم عبارتند از: سابقه پره اكلامپسي، چند قلوزايي، فشار خون مزمن بالا، بيماري كليوي، ديابت يا بيماري خودايمني.

 مكمل كلسيم

در بعضي از جوامع، زناني كه قبل از بارداري با كمبود كلسيم مواجه هستند و كساني كه در طول بارداري و از طريق رژيم غذايي، كلسيم كافي دريافت نمي كنند، ممكن است با مصرف مكمل هاي كلسيم، از اين عارضه جلوگيري كنند. با اين حال، بعيد به نظر مي رسد كه زنان اهل ايالات متحده و يا كشورهاي ديگر توسعه يافته، بتوانند كمبود پانسمان كربن فعال كلسيم را با مصرف مكمل هاي كلسيم، جبران كنند.

اين نكته مهم است كه هيچ دارو، ويتامين يا مكملي را بدون مشورت با پزشك، استفاده نكنيد.

فكر بسيار خوبي است كه قبل از اقدام براي بارداري، بخصوص اگر قبلا به اين عارضه مبتلا بوده ايد، از نظر اينكه سالم هستيد، خود را چك كنيد. در صورت لزوم از وزن خود كم كرده و از اينكه به بيماري هاي ديگري مانند ديابت مبتلا نيستيد، اطمينان حاصل كنيد.

در زمان بارداري، مراقبت خود و فرزندتان باشيد و  مراقبت هاي اوليه و منظم قبل از زايمان را حتما انجام دهيد. اگر اين عارضه، زود تشخيص داده شود، شما و پزشكتان با همكاري يكديگر مي توانيد از بروز عوارض آن جلوگيري كنيد و بهترين گزينه ها را براي خود و فرزندتان انتخاب كنيد.

درمان

موثر ترين درمان براي اين عارضه، زايمان مي باشد. شما با خطراتي مانند تشنج، انقباض جفت، سكته مغزي و خونريزي شديد روبرو مي شويد تا زماني كه فشار خون كاهش يابد. البته، اگر در اوايل دوران بارداري خود هستيد، زايمان ممكن است بهترين گزينه براي نوزادتان نباشد.

اگر اين عارضه در شما تشخيص داده شد، پزشك، درباره اينكه هر چند وقت بايد براي معاينه قبل از زايمان به مطب برويد، به شما اطلاع مي دهد و احتمالا خيلي زودتر و بيشتر از آنچه كه معمولا براي بارداري هاي ساده توصيه مي شود، بايد به پزشك مراجعه كنيد. همچنين نسبت به يك بارداري ساده و راحت، شما بايد آزمايشات مكرر خون، سونوگرافي و آزمايش مربوط به ضربان قلب جنين را بيشتر انجام دهيد.

داروها

درمان هاي دارويي زير ممكن است در درمان اين عارضه موثر باشند كه شامل موارد زير مي باشند:

1- داروهايي براي كاهش فشار خون

اين داروها، به نام داروهاي ضد فشار خون شناخته مي شوند و در صورتي كه فشار خون به طرز وحشتناكي بالا باشد، براي كاهش آن تجويز مي شود. فشار خون 90/140 mm Hg، معمولا غير قابل درمان است.

اگر چه انواع مختلفي از داروهاي ضد فشار خون در دسترس هستند، اما مصرف تعدادي از آنها در دوران بارداري ايمن و مورد اطمينان نيستند. با پزشك خود درباره اينكه آيا استفاده از داروي ضد فشار خون، به منظور كنترل فشار خون و با توجه به شرايطي كه داريد، براي شما مورد نياز مي باشد يا خير، مشورت كنيد.

2- كورتيكواستروئيدها

اگر به پره اكلامپسي شديد يا سندرم HELLP مبتلا هستيد، مصرف داروهاي كورتيكواستروئيد موقتا مي توانند باعث بهبود عملكرد كبد و پلاكت هاي خون در طول بارداري شوند. كورتيكواستروئيدها همچنين قادر به افزايش حجم ريه هاي نوزاد شما تا 48 ساعت مي باشند كه مي تواند نوزاد نارس را براي زندگي خارج از رحم، آماده كند.

3- داروهاي ضد تشنج

چنانچه، پره اكلامپسي شديدي داشته باشد، پزشك داروي ضد تشنج مانند سولفات منيزيم را تجويز مي كند تا از بروز اولين تشنج جلوگيري به عمل آيد.

استراحت مطلق

استراحت مطلق براي زناني كه به اين عارضه مبتلا هستند، به طور معمول توصيه مي شود. اما تحقيقات نشان داده اند كه اين عمل بي فايده است و خطر ابتلا به لخته هاي خون را افزايش داده و زندگي اقتصادي و اجتماعي شما را تحت تاثير قرار مي دهد. براي اكثر زنان، استراحت مطلق، زياد توصيه نمي شود.

بستري نمايندگي شركت لوهمن روشه شدن در بيمارستان

در صورت ابتلا به پره اكلامپسي شديد، ممكن است نياز باشد تا در بيمارستان، بستري شويد. در بيمارستان، پزشك ممكن است آزمايش نظارت بر قلب جنين را به طور منظم انجام دهد و يا از طريق پروفايل هاي بيوفيزيكي، بر سلامت كودك شما نظارت داشته باشد و حجم مايع آمنيوتيك را اندازه گيري كند. كاهش مقدار مايع آمنيوتيك، نشانه اي از كمبود خون رساني به نوزاد است.

زايمان زودتر از موعد براي درمان پره اكلامپسي

در صورت تشخيص اين عارضه در نزديك پايان دوره بارداري، پزشك ممكن است پيشنهاد زايمان زودتر از موعد، را به شما بدهد. آمادگي دهانه رحم و  اينكه آيا باز، نازك و نرم شده  نيز از عوامل تعيين كننده اي هستند كه آيا وقت زايمان رسيده است يا خير.

در موارد شديد تر، پزشك، سن بارداري كودك يا آمادگي دهانه رحم شما را در نظر نگرفته و منتظر نمي ماند، بلكه براي زايمان يا عمل سزارين، برنامه ريزي مي كند. در طي زايمان ممكن است به صورت وريدي سولفات منيزيم تزريق شود تا از تشنج جلوگيري به عمل بيايد.

اگر پس از زايمان به داروي ضد درد نياز داشتيد، از پزشك خود بپرسيد كه چه نوع دارويي مناسب است. داروهاي ضد التهابي مانند ايبوپروفن (Advil ، Motrin IB و غيره) و  ناپروكسن سديم (Aleve)، مي توانند باعث افزايش فشار خون شوند.

پس از زايمان، ممكن است به مقداري زمان نياز باشد تا فشار خون بالا و ساير علائم مربوط به اين عارضه، از بين بروند.

تشخيص پره اكلامپسي

بعد از هفته 20 بارداري، در صورت داشتن فشار خون بالا و چند عارضه اي كه در زير ذكر مي شود، ميتوان اين عارضه را تشخيص داد. اين عوارض عبارتند از:

• وجود پروتئين در ادرار
• تعداد پلاكت هاي كم
• اختلال در عملكرد كبد
• مشكلات كليوي به غير از وجود پروتئين در ادرار
• وجود مايع در ريه ها (ورم ريه)
• شروع جديد سردرد ها يا اختلالات بينايي

قبل از اين، پره اكلامپسي تنها با فشار خون بالا و وجود پروتئين در ادرار، تشخيص داده مي شد. با اين حال، امروزه متخصصين مي دانند كه ابتلا  به اين عارضه، بدون وجود پروتئين در ادرار ، امكان پذير مي باشد.

فشارخون بالاي 90/ 140 mm Hg در حاملگي غيرطبيعي است. با اين حال، يك بار فشار خون بالا، به اين معني نيست كه به اين عارضه مبتلا هستيد. اگر فشار خوني در محدوده غير طبيعي داشته باشيد و اگر اساسا، فشار خوني بسيار بالاتر از حد طبيعي داشته باشيد، پزشك با دقت مقادير اندازه گيري شده را مورد بررسي قرار مي دهد.

براي بار دوم و پس از 4 ساعت از زمان اولين اندازه گيري فشار خون، اگر فشار غيرطبيعي باشد، شك پزشك درمورد اين عارضه، به يقين تبديل مي شود. پزشك ممكن است براي گرفتن دوباره  فشار خون و انجام آزمايش خون و ادرار، باز هم  به سراغ شما بيايد.

آزمايشاتي كه ممكن است مورد نياز باشد

اگر پزشك به اين عارضه مشكوك باشد، ممكن است انجام آزمايشات خاصي مورد نياز  باشد، از جمله:

آزمايش خون

پزشك، آزمايشات مربوط به عملكرد كبد و كليه را انجام مي دهد و همچنين مقدار پانسمان كلاژن پلاكت ها را اندازه گيري مي كند. پلاكت ها، سلول هايي هستند كه به لخته شدن خون كمك مي كنند.

آزمايش ادرار

 پزشك از شما مي خواهد تا براي اندازه گيري مقدار پروتئين در ادرار، آزمايش ادرار 24 ساعته را انجام دهيد تا مقدار پروتئين در ادرار را اندازه گيري كند. در اين نمونه ادرار، نسبت پروتئين به كراتينين را اندازه گيري مي كنند. كراتينين يك نوع ماده شيميايي است كه هميشه در ادرار وجود دارد و ممكن است براي تشخيص استفاده شود.

سونوگرافي جنين

 پزشك ممكن است براي معاينه دقيق چگونگي رشد كودك، سونوگرافي را پيشنهاد كند. تصاويري كه از كودك در طول سونوگرافي به دست مي آيد، اين اجازه را به پزشك مي دهد تا وزن جنين و مقدار مايع در رحم (مايع آمنيوتيك)، را مورد بررسي قرار دهد.

 آزمايشي به منظور نظارت بر ضربان قلب جنين(Nonstress test) يا مشخصات بيوفيزيكي

 يك آزمايش ساده است كه ميزان ضربان قلب كودك را هنگامي كه حركت مي كند، مورد بررسي قرار مي دهد. در بررسي مشخصات بيوفيزيكي،  با استفاده از سونوگرافي، ميزان تنفس، حجم عضلات و حركت نوزاد و همچنين مقدار حجم مايع آمنيوتيك در رحم اندازه گيري مي شود.

عوارض اين عارضه چيست؟

اين عارضه مي تواند براي مادر و نوزاد در صورت عدم درمان، مرگ آور باشد. عوارض ديگر عبارتند از:

• مشكلات خونريزي به علت پلاكت هاي كم
• جدا شدن جفت از ديواره رحم
• آسيب به كبد
• نارسايي كليه
• تورم ريه

اگر نوزاد زودتر از موعد مقرر به دنيا بيايد، اين عوارض براي نوزاد نيز ممكن است رخ دهد.

در طول بارداري، سالم ماندن خود و نوزادتان مهم است. از يك برنامه غذايي سالم استفاده كنيد و  مصرف ويتامين هاي پيش از زايمان به علاوه  اسيد فوليك را فراموش نكنيد و براي مراقبت هاي منظم قبل از زايمان، به پزشك مراجعه كنيد.

اما حتي با مراقبت هاي مناسب ، از بروز شرايط غيرقابل پيش بيني مانند اين عارضه نميتوان جلوگيري كرد كه مي تواند براي شما و كودك شما خطرناك باشد.

با پزشك خود درباره اقداماتي كه مي توانيد انجام دهيد تا خطر ابتلا به اين عارضه كاهش پيدا كند و علائم هشدار دهنده آن صحبت كنيد. در صورت لزوم، ممكن است شما را به متخصص پزشكي مادر و جنين ارجاع دهند تا مراقبت هاي بيشتري از شما به عمل آيد.

دكتر سلام، آموزش هايي را تحت عنوان دوره بارداري هفته به هفته + راهنماي كامل دوران بارداري براي شما عزيزان اماده كرده است. اميدوارم اين آموزش ها بتواند در اين راستا كمك هايي را به شما عزيزان بكند. اگر نياز به آموزش خاصي در زمينه دوران بارداري و مراقبت از جنين خود داريد، در باكس ديدگاه هاي زير، عنوان كنيد تا به بررسي آن موضوع بپردازيم.

منبع: دكتر سلام