همه چيز در مورد پزشكي

فوبيا نوعي اختلال اضطراب است كه منجر مي شود شخص احساس ترس شديد و غيرمنطقي نسبت به شرايط، موجودات، اماكن يا اشياء داشته باشد. وقتي فردي فوبيا دارد، اغلب تمام زندگي خود را طوري تنظيم مي كنند كه از چيزي كه فكر مي كنند خطرناك

است، اجتناب كنند. اين تهديد خيالي از هر گونه تهديد واقعي ناشي از ترس، بزرگ تر است. فوبيا اختلالات رواني قابل تشخيص است. فرد هنگام مواجهه با منبع فوبياي خود دچار پريشاني شديد خواهد شد. اين مي تواند مانع از عملكرد عادي آنها شود و گاهي منجر به وحشت زدگي شود. در ايالات متحده، تقريباً 19 ميليون نفر فوبيا دارند. در اين مقاله از بخش روانشناسي دكتر زخم به فوبيا مي پردازيم.

فوبيا چيست؟

فوبيا يك ترس غيرواقعي، بيش از حد و مداوم از يك شي، شخص، حيوان، فعاليت و يا وضعيت است. نوعي اختلال اضطراب است. فرد مبتلا به فوبيا يا سعي دارد از چيزي كه ترس را ايجاد مي كند اجتناب كند، يا آن را با اضطراب و پريشاني بسيار تحمل كند. برخي از ترسها بسيار خاص و محدود هستند. به عنوان مثال، فرد ممكن است فقط از عنكبوتها (آراكنوفوبيا) يا گربه ها (آيلوروفوبيا) بترسد.

در اين حالت، فرد با اجتناب از چيزي كه از آن مي ترسد، نسبتاً بدون اضطراب زندگي مي كند. برخي از فوبياها باعث ايجاد مشكل در طيف وسيعي از مكان ها يا موقعيت ها مي شوند. به عنوان مثال، با بيرون نگاه كردن از پنجره يك ساختمان اداري يا با رانندگي روي يك پل بلند، مي توان علائم آكروفوبيا (ترس از ارتفاعات) را تشديد كرد.

ترس از فضاهاي بسته (كلاستروفوبيا) را مي توان با سوار شدن در آسانسور يا با استفاده از يك سرويس بهداشتي كوچك ايجاد كرد. ممكن است افراد مبتلا به اين فوبيا نياز به تغيير زندگي خود به طرز چشمگيري داشته باشند. در موارد شديدتر، فوبيا ممكن است شغل فرد، محل كار، مسير رانندگي، فعاليتهاي تفريحي و اجتماعي يا محيط خانه را تحت تاثير قرار دهد.

سه نوع فوبيا وجود دارد

فوبياي خاص (فوبياي ساده)

 اين رايج ترين شكل فوبيا است و افراد ممكن است از حيوانات (مانند سگ، گربه، عنكبوت، مار)، انسان ها (مانند دلقك ها، دندان پزشكان، دكترها)، فضاها (مانند مكان هاي تاريك، رعد و برق، ارتفاعات) يا شرايط (مانند پرواز با هواپيما، قرار گرفتن در محيطي بسته) بترسند. اين شرايط حداقل تا حدي ژنتيكي (وراثتي) است و به نظر مي رسد در خانواده ها جريان دارد.

اختلال اضطراب اجتماعي (قبلا «فوبياي اجتماعي» ناميده مي شد)

 افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعي از قرار گرفتن در موقعيت هاي اجتماعي مي ترسند زيرا ممكن است مورد تحقير، شرمساري يا قضاوت ديگران قرار بگيرند. آن ها به ويژه وقتي با افراد نا آشنا برخورد مي كنند، مضطرب مي شوند. اين ترس ممكن است به عملكردهايي مانند سخنراني، كنسرت يا مصاحبه شغلي محدود شود.

يا ممكن است عمومي تر شود، به طوري كه فرد مبتلا به فوبيا، از بسياري از موقعيت هاي اجتماعي، مانند خوردن در محيط هاي عمومي يا استفاده از يك سرويس بهداشتي عمومي خودداري كند. به نظر مي رسد فوبياي اجتماعي در خانواده ها شايع تر است. به نظر مي رسد افرادي كه در كودكي خجالتي يا تنها بوده اند و يا در دوران كودكي سابقه تجربيات اجتماعي ناخوشايند يا منفي داشته اند، احتمال بيشتري در ابتلا به اين اختلال دارند.

آگورا فوبيا

 ترس از قرار گرفتن در مكان هاي عمومي است كه خروج فوري از آن دشوار يا شرم آور است. فرد مبتلا به آگورافوبيا ممكن است از حضور در سينما، كنسرت يا مسافرت با اتوبوس و قطار خودداري كند. بسياري از افراد مبتلا به آگورافوبيا نيز علائم وحشت يا اختلال وحشت دارند (كه شامل ترس شديد به همراه علائم جسمي ناراحت كننده مانند لرزش، تپش قلب و تعريق است).

فوبياي كودكي معمولاً بين 5 تا 9 سالگي رخ مي دهد و معمولا پس از مدت كوتاهي از بين مي رود. اكثر فوبياهاي طولاني مدت در سال هاي بعدي زندگي ايجاد مي شوند، به ويژه در افرادي كه اوايل 20 سالگي خود هستند. فوبياي بزرگسالان سالهاي متمادي ادامه دارد و احتمال اينكه به خودي خود رها شوند كمتر است، مگر اينكه تحت درمان قرار گيرند. فوبيا مي تواند خطر ابتلاي بزرگسالان به انواع ديگر بيماري هاي رواني، به ويژه ساير اختلالات اضطرابي، افسردگي و سوء مصرف مواد را افزايش دهد.

انواع ديگر فوبيا

بسياري از افراد موقعيت ها يا اشياء خاصي را دوست ندارند، اما يك فوبياي واقعي، زندگي روزمره شما را مختل مي كند. در اينجا چند مورد متداول ديگر ذكر شده است:

گلوسوفوبيا: اين به اضطراب عملكرد يا ترس از صحبت كردن در مقابل مخاطب معروف است. افراد مبتلا به اين فوبيا هنگامي كه حتي در مورد بودن در مقابل گروهي از افراد فكر مي كنند علائم جسمي شديدي دارند. درمان هاي گلوسوفوبيا مي توانند درماني يا دارويي باشند.

آكروفوبيا: اين ترس از ارتفاع است. افراد مبتلا به اين فوبيا از كوه، پل و يا طبقه هاي بالاتر ساختمان ها خودداري مي كنند. علائم اين بيماري شامل عدم تعادل، سرگيجه، تعرق دارند و احساس مي كنند كه در حال مردن يا از دست دادن هوشياري خود هستند.

كلستروفوبيا: اين ترس از فضاي بسته و تنگ است. كلستروفوبياي شديد مي تواند فرد را از سوار شدن بر ماشين يا آسانسور ناتوان كند.

آويوفوبيا: كه به ترس از پرواز مشهور است.

دنتوفوبيا: دنتوفوبيا، ترس از دندان پزشك يا روش هاي دندان پزشكي است. اين فوبيا معمولا بعد از يك تجربه ناخوشايند در دندان پزشكي رخ مي دهد. اين فوبيا در صورتي كه مانع از انجام مراقبت هاي دندان پزشكي شود، مي تواند مضر باشد.

هموفوبيا: اين فوبياي خون يا جراحت است. فرد مبتلا به هموفوبيا ممكن است هنگام تماس با خون خود يا شخص ديگر، ضعف كند.

آراكنوفوبيا: اين به معناي ترس از عنكبوت ها است.

سينوفوبيا: اين ترس از سگها است.

اوفيديوفوبيا: افرادي كه به اين فوبيا مبتلا هستند از مار مي ترسند.

نيكتو فوبيا: اين فوبياي ترس از شب يا تاريكي است. تقريباً هميشه به عنوان يك ترس معمولي از كودكي شروع مي شود. هنگامي كه تا بزرگسالي ادامه پيدا كند، به عنوان فوبيا در نظر گرفته مي شود.

شيوع بيماري فوبيا

فوبيا بسيار رايج است، طبق گفته هاي انستيتوي ملي بهداشت پانسمان suprasorb و روان، فوبياهاي اجتماعي حدود 7 درصد از آمريكايي هاي بزرگسال در يك سال خاص را تحت تأثير قرار مي دهند و فوبياهاي خاص نيز تقريباً 9 درصد را تحت تأثير قرار مي دهند. به طور كلي، زنان بيش از مردان مبتلا مي شوند.

علاوه بر اين، علاوه بر اين، براساس دفترچه راهنماي تشخيصي و آماري اختلالات رواني، تنها حدود 10 درصد از موارد فوبياي گزارش شده به فوبياي مادام العمر تبديل مي شوند.

علل بيماري فوبيا

فوبيا مي تواند در دوران كودكي، بلوغ يا اوايل بزرگسالي بروز كند. آنها غالباً با يك واقعه ترسناك يا وضعيت استرس زا در ارتباط هستند. با اين حال، دليل برخي فوبيا ها معمولا نامشخص است.

فوبياي ساده يا خاص

فوبياي خاص يا ساده مانند ترس از ارتفاعات (آكروفوبيا) معمولاً در دوران كودكي بروز مي كند. فوبياي ساده اغلب مي تواند با يك تجربه اوليه منفي در كودكي مرتبط باشد. به عنوان مثال، اگر در كودكي در يك فضاي بسته گير بيفتيد، ممكن است در بزرگسالي ترس از فضاهاي محصور (كلاستروفوبيا) داشته باشيد.

همچنين تصور مي شود كه فوبيا گاهي اوقات از سنين كودكي مي تواند “آموخته شود”. به عنوان مثال، اگر شخصي در خانواده شما ترس از عنكبوت (آراكنوفوبيا) داشته باشد، ممكن است خودتان نيز همان ترس را پيدا كنيد. عوامل ديگري در محيط خانواده، مانند داشتن والديني كه به شدت مضطرب هستند، ممكن است بر نحوه برخورد با اضطراب در زندگي شما نيز تأثير بگذارد.

فوبياي پيچيده

مشخص نيست چه عواملي باعث ايجاد فوبياي پيچيده، مانند آگورافوبيا و فوبياي اجتماعي مي شوند. با اين حال تصور مي شود كه ژنتيك، شيمي مغز و تجربيات زندگي ممكن است همه در اين نوع فوبياها نقش داشته باشند. واكنشهاي جسمي (علائمي) كه فرد هنگام مواجهه با علت ترس خود تجربه مي كند، واقعي است و تنها در “ذهن” آن ها نيست.

بدن با آزاد كردن هورمون آدرنالين در برابر خطر واكنش نشان مي دهد، كه منجر به علائمي مانند:

• تعريق
• لرزش
• تنگي نفس
• تپش قلب (تاكي كاردي)

عملكرد مغز هنگام فوبيا چگونه است؟

برخي از قسمت هاي مغز، وقايع خطرناك يا كشنده را ثبت و ضبط مي كنند و به ياد مي آورند. اگر فرد بعدها با واقعه ي مشابهي مواجه شود، اين قسمت هاي مغز، آن خاطرات استرس زا را احيا مي كنند و گاهي چندين بار اين كار را تكرار مي كنند. اين امر باعث مي شود بدن واكنش مشابهي را تجربه كند.

در يك فوبيا، قسمت هايي از مغز كه با ترس و استرس سر و كار دارند، اين رويداد ترسناك را به طور نامساعدي احيا مي كنند. محققان دريافته اند كه فوبيا اغلب به آميگدال مربوط مي شود، كه در پشت غده هيپوفيز در مغز قرار دارد. آميگدال مي تواند باعث ترشح هورمونهاي “مبارزه يا پرواز” شود. اين هورمون ها، بدن و ذهن را در حالت هوشياري و استرس بالا قرار مي دهند.

عوامل خطر در فوبيا

افرادي كه ژنتيكي مستعد اضطراب هستند ممكن است در معرض خطر ابتلا به فوبيا باشند. به نظر مي رسد كه سن، وضعيت اجتماعي – اقتصادي و جنسيت عوامل خطر تنها براي فوبياي خاص هستند. به عنوان مثال، زنان بيشتر احتمال دارد به فوبياي حيوانات دچار شوند. كودكان يا افرادي كه وضعيت اقتصادي – اجتماعي ضعيفي دارند، بيشتر احتمال دارد دچار فوبياي اجتماعي شوند. مردان اكثريت مبتلايان به فوبياي دندانپزشك و پزشك را تشكيل مي دهند.

تمام فوبياها مي توانند فعاليت هاي روزانه شما را محدود كند و ممكن است باعث اضطراب و افسردگي شديد شوند. فوبياهاي پيچيده، مانند آگورافوبيا و هراس اجتماعي، احتمال بروز اين علائم را بالا مي برند.

افراد مبتلا به فوبيا غالباً عمداً از تماس با چيزهايي كه باعث ترس و اضطراب آنها مي شود، اجتناب مي كنند. به عنوان مثال، فردي با ترس از عنكبوتها (آراكنوفوبيا) ممكن نيست بخواهد يك عنكبوت را لمس كند يا حتي به يك عكس از آن نگاه كند.

در بعضي موارد، فرد مي تواند فوبيا ايجاد كند وقتي از احساس اضطراب خود ترسيده باشد زيرا اين احساس بسيار ناراحت كننده است. اجباري نيست در شرايطي قرار بگيريد كه باعث مي شود وحشت كنيد. مغز قادر است حتي وقتي كه واقعاً در آن شرايط نيستيد، نسبت به شرايط ترسناك واكنش نشان دهد.

علائم فيزيكي فوبيا

افراد مبتلا به فوبيا، اغلب دچار وحشت زدگي مي شوند. اين مي تواند به شدت ترسناك و نگران كننده باشد. علائم اغلب به طور ناگهاني و بدون هشدار بروز مي كنند.

مانند احساس اضطراب زياد، وحشت زدگي نيز مي تواند منجر به علائم جسمي شود. از جمله:

• تعريق
• لرزش
• گرگرفتگي يا لرز
• تنگي نفس يا مشكل در تنفس
• احساس خفگي
• تپش قلب بالا (تاكي كاردي)
• درد يا تنگي قفسه سينه
• احساس پروانه اي در شكم
• حالت تهوع
• سردرد و سرگيجه
• احساس ضعف
• بي حسي يا سوزن سوزن شدن
• خشكي دهان
• نياز به رفتن به توالت
• زنگ زدن گوش
• سر در گمي يا بي نظمي

علائم رواني فوبيا

در موارد شديد، ممكن است علائم رواني نيز داشته باشيد. مانند:

• ترس از دست دادن كنترل
• ترس از ضعف
• احساس ترس
• ترس از مرگ

فوبياي پيچيده

فوبياي پيچيده مانند آگورافوبيا و فوبياي اجتماعي اغلب مي توانند تاثيرات منفي بر زندگي روزمره و حال ذهني آن ها داشته باشد. آگورافوبيا اغلب شامل تركيبي از چندين فوبياي به هم پيوسته است. براي مثال فردي كه ترس از رفتن به بيرون از خانه يا ترك خانه دارد، ممكن است ترس از تنها ماندن (مونوفوبيا) يا حبس شدن در يك محيط (كلاستروفوبيا) نيز داشته باشد.

علائمي كه افراد مبتلا به آگورافوبيا تجربه مي كنند مي تواند بسيار متفاوت باشد. به عنوان مثال، برخي افراد اگر مجبور شوند خانه خود را ترك كنند تا به خريد بروند، احساس نگراني و اضطراب مي كنند. برخي ديگر ممكن است احساس نسبتا راحتي داشته باشند اگر بخواهند مسافت هاي كوتاهي از خانه ي خود سفر كنند.

اگر فوبياي اجتماعي داريد، تصور حضور در ملاء عام يا در رويدادهاي اجتماعي، مي تواند احساس ترس، اضطراب و آسيب پذيري را براي شما ايجاد كند. اجتناب عمدي از ملاقات با افراد در موقعيت هاي اجتماعي يكي از علائم فوبياي اجتماعي است. در موارد شديد تر فوبياي اجتماعي، اعصاب مانند آگورافوبيا، برخي افراد از ترك خانه هايشان به شدت هراس دارند.

چندين روش درماني براي فوبيا وجود دارد، از جمله صحبت كردن درباره ي روشهاي درماني و روش هاي خود درماني. با اين حال، غلبه بر يك فوبياي پيچيده ممكن است مدتي طول بكشد.

چه زماني به متخصص مراجعه كنيم؟

اگر ترس و اضطرابي داريد كه ذهن، آرامش و روابط شما را مختل مي كند، يا از عملكرد عادي شما در خانه، مدرسه يا محل كار جلوگيري مي كند، هر چه سريع تر به پزشك مراجعه كنيد.

تشخيص فوبيا

تشخيص فوبياي خاص مبتني بر مصاحبه باليني دقيق و دستورالعملهاي تشخيصي است. پزشك شما در مورد علائم شما سؤال خواهد كرد و سابقه پزشكي، روانپزشكي و اجتماعي شما را خواهد پرسيد. او ممكن است از معيارهاي تشخيصي در دفترچه راهنماي تشخيصي و آماري اختلالات رواني (DSM-5)، منتشر شده توسط انجمن روانپزشكي آمريكا استفاده كند.

بسياري از افراد مبتلا به فوبيا نيازي به درمان ندارند و اجتناب از عامل ترس آن ها براي كنترل مشكل كافي است. با اين وجود، هميشه اجتناب از فوبياي خاص مانند ترس از پرواز ممكن نيست. در اين مورد، شما ممكن است تصميم بگيريد كه براي كسب اطلاعات در مورد گزينه هاي درماني، از مشاوره و توصيه هاي حرفه اي استفاده كنيد.

اكثر فوبياها قابل درمان است، اما هيچ درماني تضميني كارآمد براي همه ي انواع فوبياها وجود ندارد. در برخي موارد، تركيبي از درمان هاي مختلف ممكن است توصيه شود.

انواع اصلي درماني عبارتند از:

• روش هاي خود درماني
• صحبت هاي درماني
• دارو

صحبت هاي درماني

صحبت هاي درماني مانند مشاوره اغلب در درمان فوبيا بسيار موثر واقع مي شوند. به خصوص درمان رفتاري شناختي (CBT) و ذهن آگاهي براي درمان فوبيا بسيار مفيد واقع شده است.

درمان رفتاري شناختي (CBT)

CBT  نوعي مشاوره است كه مي تواند با تغيير در نحوه تفكر و رفتار به شما در مديريت مشكلات كمك كند. با استفاده از اين روش مي توان روش هاي عملي براي مقابله با فوبيا، ايجاد كرد. يك قسمت از فرآيند درمان CBT كه اغلب براي درمان فوبياي ساده مورد استفاده قرار مي گيرد، مستلزم قرار گرفتن تدريجي در معرض ترس است، بنابراين شما نسبت به آن اضطراب كمتري خواهيد داشت. اين روش با عنوان حساسيت زدايي يا مواجهه درماني شناخته مي شود.

به عنوان مثال اگر از مار ترس داريد (اوفيديوفوبيا)، درمانگر شما ممكن است از شما بخواهد با خواندن درباره مار شروع كنيد. سپس يك تصوير از مار به شما نشان دهد. سپس ممكن است ترتيبي دهند تا از خانه ي خزندگان باغ وحش محل خود ديدن كنيد و چند مار واقعي ببينيد. مرحله آخر گرفتن يك مار در دستانتان است.

مواجهه درماني با افزايش تدريجي ميزان قرار گرفتن در معرض ترس عمل مي كند و اين كار باعث مي شود كنترل فوبياي خود را در دست بگيريد. با پيشرفت درمان، شما بايد نسبت به فوبياي خود احساس اضطراب كمتري داشته باشيد.

انستيتوي ملي سلامت و مراقبت هاي ويژه (NICE) استفاده از CBT رايانه اي را براي درمان فوبياي خاص در بزرگسالان توصيه نمي كند.

دارو هاي بيماري فوبيا

داروها معمولاً براي درمان فوبيا توصيه نمي شود، زيرا صحبت هاي درماني معمولاً مؤثر هستند و عوارض جانبي ندارند. با اين حال، گاهي اوقات دارو براي درمان اثرات فوبيا، مانند اضطراب، به صورت كوتاه مدت تجويز مي شود.

3 نوع دارو براي درمان اضطراب توصيه مي شود:

• داروهاي ضد افسردگي
• داروهاي آرام بخش
• مسدود كننده هاي بتا

داروهاي ضد افسردگي

داروهاي ضدافسردگي اغلب براي كمك به كاهش اضطراب تجويز مي شوند. بازدارنده‌هاي بازجذب سروتونين اغلب براي درمان اضطراب، فوبياي اجتماعي يا اختلال وحشت زدگي تجويز مي شوند. اين بازدارنده ها عبارتند از:

• اسيتالوپرام (Cipralex)
• سرترالين (Lustral)
• پاروكستين (سرووكات)
• بازدارنده‌هاي بازجذب سروتونين

ونلافاكسين (Effexor)، يك بازدارنده‌هاي بازجذب سروتونين و نورآدرنالين (SNRI) نيز ممكن است براي اضطراب تجويز شود.

عوارض جانبي رايج اين درمانها شامل موارد زير است:

• حالت تهوع
• سردرد
• مشكل خواب
• ناراحتي معده

همچنين ممكن است در ابتدا اضطراب شما را بدتر كند و باعث ايجاد مشكلات جنسي شود. كلوميپرامين (Anafranil) نوعي از داروهاي ضد افسردگي سه حلقه اي (TCA) است كه داراي مجوز براي درمان فوبياست. عوارض جانبي آن عبارتند از:

• خشكي دهان
• خواب آلودگي
• تاري ديد
• لرزش
• تپش قلب (ضربان نامنظم قلب)
• يبوست
• مشكل ادراري

مكلوبميد (Manerix) نوعي از داروهاي ضد افسردگي از بازدارنده هاي مونوآمين اكسيداز (MAOI) از گروه داروهاي ضد افسردگي است. بعضي اوقات براي درمان فوبياي اجتماعي تجويز مي شود. موكلوبمايد با انواع خاصي از مواد غذايي در تعارض است، بنابراين اگر اين دارو را براي شما تجويز كردند، بروشور اطلاعاتي را كه همراه آن است، بخوانيد تا دريابيد از كدام غذاها پرهيز كنيد.

ساير عوارض جانبي احتمالي موكلوبمايدها عبارتند از:

• مشكلات خواب
• خواب آلودگي
• مشكلات معده
• سردرد
• بي قراري
• پريشاني

اگر داروهاي ضد افسردگي براي شما تجويز شد، به هيچ وجه نبايد مصرف آن ها را به طور ناگهاني متوقف كنيد. توقف ناگهاني مي تواند منجر به بازگشت علائم شود. به پزشك معالج خود مراجعه كنيد تا به تدريج مي تواند دوز داروهاي شما را كاهش دهد.

آرام بخش ها

بنزوديازپين ها گروهي از داروها هستند كه به عنوان آرام بخش هاي جزئي طبقه بندي مي شوند. اين داروها شامل داروهاي ديازپام (Valium) هستند و بعضي اوقات به صورت كوتاه مدت با كمترين دوز ممكن براي درمان اضطراب شديد استفاده مي شوند.

بنزوديازپين ها نيز مانند داروهاي ضدافسردگي، بايد به تدريج متوقف شوند تا از بازگشت علائم جلوگيري شود.

مسدودكننده هاي بتا

مسدود كننده هاي بتا اغلب براي درمان شرايط قلبي عروقي مانند مشكلات قلبي و فشار خون بالا (هايپرتنشن) استفاده مي شوند. همچنين پيكو اسميت اند نفيو بعضي اوقات براي كمك به كاهش علائم اضطراب مانند تپش قلب (ضربان نامنظم قلب) تجويز مي شوند.

مسدود كننده هاي بتا ضربان قلب شما را كند كرده و فشار خون را كاهش مي دهند. پروپرانولول (Inderal) يك مسدود كننده ي بتا است كه معمولاً براي درمان اضطراب استفاده مي شود. عوارض جانبي احتمالي شامل موارد زير است:

• مشكلات معده
• سردي انگشتان
• خستگي
• مشكلات خواب

خود درماني

هر فوبيا متفاوت از ديگري است و هيچ برنامه خود درماني مستقلي وجود ندارد كه براي همه ي افراد جواب دهد. ممكن است تصميم بگيريد كه از يك استراتژي خود درماني استفاده كنيد يا از يك متخصص بهداشت و روان مانند يك روانشناس كمك بگيريد.

يك برنامه خود درماني مي تواند شامل موارد زير باشد:

• تغيير سبك زندگي
• دوره ي درمان رفتار شناختي
• عضويت در يك گروه خود درماني
• استفاده از روش مواجهه درماني براي غلبه بر ترس خود
• تركيبي از اين موارد

تغيير سبك زندگي

ايجاد برخي تغييرات ساده در سبك زندگي ممكن است به كاهش علائم فوبيا مانند وحشت زدگي كمك كند.

اين تغييرات مي توانند شامل موارد زير باشند:

• ورزش منظم
• تغذيه منظم و وعده هاي سالم
• خواب كافي
• كاهش يا اجتناب از مصرف كافئين و ديگر محرك ها

مواجهه درماني (حساسيت زدايي منظم)

مواجهه درماني شامل افزايش تدريجي مدت زمان قرار گرفتن در برابر فوبياي شما است. براي مثال اگر آگورافوبيا داريد، ترس از محيط هاي باز و اماكن عمومي داريد و ممكن است بتوانيد با رفتن به خارج از خانه براي مدت كوتاهي شروع كنيد، و سپس به تدريج مدت زمان گذران وقت در خارج از خانه و سپس مسافت را افزايش دهيد.

مواجهه درماني مي تواند روش بسيار موثري براي شما در مقابله با اضطراب باشد.

ديگر روش هاي خود درماني

ديگر روش هاي خود درماني عبارتند از:

• روش هاي آرام سازي: يك سري ورزش هاي فيزيكي كه به شما كمك مي كند تا تنفس خود را آرام ساخته و كنترل كنيد.
• تجسم: تركيبي از روش هاي آرام سازي و تنفس با تجسم ذهني اين كه چه طور مي توانيد با موفقيت در موقعيتي قرار بگيريد كه مي تواند منجر به اضطراب شما شود.
• گروه هاي خود درماني: يك روش موثر از ملاقات افرادي كه تجربيات مشابه داشته اند و راه هاي مقابله با فوبياي خود را با شما به اشتراك مي گذارند.

بيشتر بدانيد: روان درماني گروهي چيست؟ مزايا، معايب و كاربرد گروه درماني

مقابله و پشتيباني

درمان تخصصي مي تواند به شما در غلبه به فوبياي خاص خود و كنترل موثر آن كمك كند تا اسير ترس هاي خود نشويد. همچنين مي توانيد به تنهايي مراحل زير را انجام دهيد:

سعي كنيد از موقعيت هاي ترسناك دور نكنيد

 تمرين كنيد تا به جاي اجتناب، هر چند وقت يك بار در موقعيت هاي ترسناك قرار بگيريد. خانواده، دوستان و درمانگر شما مي توانند به شما در انجام اين تمرين كمك كنند. تكنيك هايي را كه در دوره ي درمان ياد مي گيريد تمرين كنيد و در صورت بدتر شدن علائم با پزشك خود همكاري كنيد تا برنامه ي ديگري را تهيه كنيد.

سعي در برقراري ارتباط

 به فكر عضويت در يك گروه خود درماني يا پشتيبان باشيد تا بتوانيد با افرادي كه اين شرايط شما را كاملا درك مي كنند، ارتباط برقرار كنيد.

مراقب خودتان باشيد

استراحت كافي و تغذيه سالم داشته باشيد و سعي كنيد در طول روز از لحاظ فيزيكي فعال باشيد. از مصرف كافئين خود داري كنيد زيرا اضطراب را بيشتر مي كند. و فراموش نكنيد كه در صورت بهبود، موفقيت خود را جشن بگيريد.

به فرزند خود كمك كنيد تا با ترس هايش مقابله كند

به عنوان يك مادر يا پدر مي توانيد كارهاي بسياري انجام دهيد كه به فرزند خود كمك كنيد تا با ترس هايش مقابله كنيد.

 براي مثال:

در مورد ترسها آشكارا صحبت كنيد

 به فرزندتان اطلاع دهيد كه هر كسي بعضي اوقات داراي افكار و احساسات ترسناك است، اما برخي از افراد بيشتر از ديگران مي ترسند. مشكل را بي اهميت نكنيد و آن ها را به خاطر ترسشان تحقير نكنيد. در عوض، با فرزند خود در مورد افكار و احساسات آن ها صحبت كنيد و به فرزندتان بگوييد كه در صورت نياز به كمك يا صحبت، مي توانند روي شما حساب كنند.

فوبيا هاي خاص را تشديد نكنيد

 از فرصتها براي كمك به كودكان براي غلبه بر ترس خود استفاده كنيد. به عنوان مثال اگر فرزند شما از سگ همسايه مي ترسد، براي جلوگيري از ترس او، از حيوان دور نشويد. درعوض، به فرزندتان كمك كنيد تا در هنگام مواجهه با سگ با ترس خود مقابله كند و از خود شجاعت نشان دهد.

به عنوان مثال شما مي توانيد به فرزندتان پيشنهاد كنيد كه در كنار او مي مانيد و از او پشتيباني مي كنيد تا بتواند كم كم به سگ نزديك شده و سپس به سمت شما برگردد. پس از مدتي، فرزندتان را تشويق كنيد تا كم كم فاصله ي خود با سگ را به صفر برساند.

الگوي رفتار مثبت بسازيد

 از آن جايي كه كودكان با تماشا كردن ياد مي گيرند، شما مي توانيد به آن ها نشان دهيد كه هنگام مواجهه با عامل ترس خود چگونه رفتار كنند. شما مي توانيد ابتدا ترس را نمايش دهيد، سپس نحوه مقابله با آن را نشان دهيد.

اگر به نظر مي رسد ترس كودك شما بيش از حد زياد و مداوم است و در امور روزانه ي او تداخل ايجاد مي كند، براي مشاوره در مورد تشخيص و درمان حرفه اي با پزشك فرزند خود صحبت كنيد.

آماده شدن براي ويزيت

اگر تصميم گرفته ايد كه براي درمان فوبياي خود كمك بگيريد، تصميم خيلي بزرگي گرفته ايد. ممكن است با صحبت با پزشك مراقبت هاي اوليه ي خود شروع كنيد. بسته به وضعيت شما، پزشك ممكن است شما را براي ارزيابي و درمان به يك متخصص بهداشت روان ارجاع دهد. آنچه شما مي توانيد انجام دهيد.

قبل از مراجعه به پزشك، يك ليست تهيه كنيد:

• علائمي كه تجربه مي كنيد: حتي اگر با اضطراب شما ارتباطي نداشته باشند. فوبياي خاص ممكن است باعث ناراحتي جسمي و رواني شود.
• محرك هايي مانند مكان ها يا چيزهايي كه به دليل اضطراب و ترس از آنها دوري مي كنيد: نحوه تلاش پانسمان كل اكتيو براي مقابله با اين محرك ها و عواملي كه وضعيت را بهتر يا وخيم تر مي كنند را نيز درج كنيد.
• اطلاعات شخصي مهم: شامل هر گونه استرس مهم يا تغييرات اخير زندگي.
• تمام داروها، ويتامين ها، محصولات گياهي يا مكمل هاي ديگري كه مصرف مي كنيد و دوزهاي آن ها. الكل يا داروهاي ديگري كه ممكن است براي كاهش احساس اضطراب خود مصرف كنيد.
• سوال هايي كه بايد از پزشك خود بپرسيد تا بيشترين بهره را از اين قرار ملاقات ببريد.

سوالاتي كه مي توانيد بپرسيد عبارتند از:

• چه چيزي ممكن است باعث شده باشد اين ترس در من ايجاد شود؟
• آيا اين ترس خود به خود از بين مي رود؟
• آيا مي توانم براي بهبود علائم خود كاري انجام دهم؟
• براي درمان اين اختلال، چه توصيه هايي داريد؟
• آيا مواجهه درماني يا CBT به درمان من كمك مي كند؟
• عوارض جانبي داروهايي كه اغلب براي درمان اين وضعيت استفاده مي شوند كدامند؟
• اگر تصميم بگيرم دارو بخورم، چه مدت طول مي كشد تا علائم من بهبود يابند؟
• اگر برنامه درماني توصيه شده ي شما را دنبال كنم، تا چه حد بهبود پيدا خواهم كرد؟
• من بيماري هاي ديگري نيز دارم. چطور مي توانم اين بيماري ها را همزمان مديريت كنم؟
• آيا بروشور يا مواد چاپي ديگري وجود دارند كه من بتوانم داشته باشم؟
• چه سايت هايي را شما پيشنهاد مي كنيد؟

در اين قرار ملاقات، از پرسيدن هر گونه سوال ديگري كه داريد، ترديد نكنيد. طي اين قرار بايد پاسخگوي چه سوالاتي از پزشك خود باشيد. براي پاسخ دادن به سؤالات پزشك خود آماده باشيد تا در وقت خود صرفه جويي كرده و براي سوالاتي كه مي خواهيد وقت بيشتري بتوانيد صرف كنيد.

سوالاتي كه پزشك ممكن است بپرسد عبارتند از:

• آيا به تازگي با حمله مواجه شده ايد كه ناگهان احساس ترس يا اضطراب به شما دست دهد؟
• حين اين حملات ترسناك و مضطرب كننده، آيا احساس كرده ايد كه نمي توانيد نفس بكشيد يا احساس كنيد حمله قلبي به شما دست داده؟
• آيا اخيرا احساس عصبانيت، اضطراب يا پريشاني داشته ايد؟
• چه علائمي داريد؟
• اولين بار چه زماني اين علائم را داشتيد؟
• علائم شما بيشتر چه زماني احتمال بروز دارند؟
• آيا عواملي وجود دارند كه اين علائم را تضعيف يا تشديد كنند؟
• آيا از شرايط يا مكان هايي هستند كه از آن ها اجتناب كنيد چون مي ترسيد علائم شما را برانگيزند؟
• اين علائم تا چه حد بر زندگي شما يا افراد نزديك به شما تاثير مي گذارند؟
• آيا شرايط پزشكي خاصي داشته ايد كه تشخيص داده شده باشد؟
• آيا در گذشته علائم ديگر روانپزشكي يا بيماري رواني را تحت درمان قرار داده ايد؟ اگر بله، كدام نوع درماني بيشترين تاثير را داشت؟
• آيا نوشيدني هاي كافئين دار مي نوشيد؟ چه ميزان و چند وقت يكبار؟
• آيا الكل مي نوشيد يا مواد مخدر مصرف مي كنيد؟ چند وقت يك بار؟
• آيا تا به حال به فكر آسيب به خودتان بوده ايد؟

مدت زمان پيش بيني شده براي فوبيا

در كودكان، فوبياي خاص مي تواند مشكلات كوتاه مدت باشد كه طي چند ماه از بين مي روند. در بزرگسالان، حدود 80٪ از فوبياهاي جديد به شرايط مزمن (طولاني مدت) تبديل مي شوند كه بدون درمان مناسب از بين نمي روند.

جلوگيري از فوبيا

هيچ راهي براي جلوگيري از شروع فوبيا وجود ندارد. اما درمان آن مي تواند تاثيرات منفي اين اختلال را كاهش دهند.

پيش بيني

چشم انداز براي افرادي كه فوبياي خاص يا فوبياي اجتماعي دارند بسيار مناسب است. براساس آمار مؤسسه ملي بهداشت روان آمريكا، حدود 75٪ از افراد مبتلا به فوبياي خاص بر ترس خود از طريق درمان رفتار شناختي غلبه مي كنند، در حالي كه 80٪ از مبتلايان به فوبياي اجتماعي، با استفاده از دارو، درمان رفتار شناختي يا تركيبي از آن ها مي توانند از اين فوبيا رهايي يابند.

هنگامي كه آگورافوبيا با اختلال هراس رخ مي دهد، پيش بيني نيز خوب است. با درمان مناسب، 30 تا 40 درصد بيماران براي طولاني مدت از اين علائم خلاص مي شوند، در حالي كه 50 درصد ديگر همچنان علائم خفيفي را تجربه مي كنند كه در زندگي روزمره تأثير قابل توجهي نمي گذارد.