همه چيز در مورد پزشكي

گندم سياه به خاطر فوايد بسيار زيادي كه دارد، از جمله كاهش فشار خون، جلوگيري از انواع خاصي از سرطان، مديريت ديابت، بهبود هضم و سطح كلسترول، تقويت سيستم ايمني، از بين بردن سنگ‌هاي صفراوي، حفاظت از حملات آسم و تسكين يبوست و ساير بيماري‌هاي روده، منبع گياهي بسيار مفيدي است. اين فوايد عمدتاً به طيف وسيعي از پروتئين‌ها، مواد معدني، آنتي اكسيدان ها و تركيبات معطر موجود در گندم سياه نسبت داده مي‌شوند.

گندم سياه چيست؟

علي رغم نام آن، گندم سياه در واقع نه به گندم مربوط است و نه يك نوع علف است. گندم سياه در واقع مربوط به راباراب (نام يك گونه از سرده ريواس است) است و بخشي كه مردم مي‌خورند در واقع به عنوان يك دانه ميوه‌اي طبقه بندي مي‌شوند كه از گياه گندم سياه مي‌آيد و معمولاً به عنوان گياه گندم راش نيز ناميده مي‌شود. اين نام بدين دليل از گندم مشتق شده است كه اغلب به همان شيوه گندم مصرف مي‌شود، به رغم اين كه گندم سياه بدون گلوتن است و به همين خاطر در سال‌هاي اخير به دليل افزايش آگاهي و زيرساخت‌ها براي حمايت از آلرژي گلوتن و افراد مبتلا به بيماري سلياك مورد توجه قرار گرفته است.
گندم سياه در واقع متعلق به خانواده گياهان Polygonaceae است و در ابتدا تصور مي‌شد كه در آسياي جنوب شرقي توسعه يافته و سپس در ۸۰۰۰ سال گذشته در سراسر قاره آسيا گسترش يافت. گونه‌اي ديگر از اين گياه در هيماليا يافت مي‌شود.
گندم سياه هنوز هم در روسيه، چين و اوكراين به طور گسترده‌اي كشت مي‌شود، اما كشت آن در ايالات متحده كه مقدار زيادي گندم سياه را براي مصرف كشت مي‌داد، با ظهور كود نيتروژن كه براي گندم رو به رشد بهتر است، متوقف شد. گفته مي‌شود، گندم سياه داراي كيفيت بالاتري نسبت به گندم است، به همين دليل است كه بسياري از مردم اين جايگزين خوشمزه را براي دانه‌هاي سنتي‌تر انتخاب مي‌كنند!

مزاياي سلامت گندم سياه

برخي از شناخته شده ترين و مشهورترين فوايد سلامتي گندم سياه در زير توضيح داده شده است.

پيشگيري از سرطان
مطالعات اخير در مورد فيبر بدست آمده از ميوه‌ها نشان دهنده اثرات ضد سرطان زايي قوي هستند كه عمدتاً بر توسعه و متاستاز سلول‌هاي سرطان پستان در زنان يائسه پانسمان سوربكت تأثير دارند. مهم‌ترين مطالعه نشان داد كه كاهش ۵۰ درصدي در فرواني سرطان سينه در زناني كه به طور منظم ميزان توصيه شده فيبر روزانه را مصرف مي‌كنند وجود دارد. همچنين گياه ليگنان هاي (lignans) گياهي در گندم سياه وجود دارند كه در معده ما به ليگنان هاي حيواني تبديل مي‌شوند. ليگنان هاي حيواني در دفاع از بدن در برابر سرطان سينه و ديگر سرطان‌هاي مبتني بر هورمون حياتي هستند.
ساير سرطان‌هاي مهم كه گندم سياه در پيشگيري از آن‌ها مؤثر است، سرطان كولون است و همانطور كه انتظار مي‌رود، اين تأثير به همان دليل فوق است. فيبر به عنوان يكي از بهترين راه‌ها براي كاهش شانس ابتلا به سرطان كولون شناخته شده است زيرا فيبر كمك مي‌كند تا روده مسير خود از راديكال‌هاي آزاد پاك نگه دارد و به طور كلي در سطح سالمي عمل كند. گندم سياه و فيبر ممكن است بر سرطان‌هاي ديگر نيز تأثير داشته باشند، اما تحقيقات بيشتر بايد انجام شوند. تنها يك فنجان گندم سياه بيش از ۲۰ درصد از نياز روزانه فيبر را داراست و تقريباً هيچ كالري ندارد.

پيشگيري از بيماري‌هاي قلبي
يكي از مهم‌ترين ويژگي‌هاي گندم سياه، ميزان بالاي آن از نظر فيتونوترينت ها، به ويژه فلاونوئيد ها است. اين تركيبات مهم، عملكرد ويتامين C را گسترش مي‌دهند و به عنوان آنتي اكسيدان ها در بدن عمل مي‌كنند و به دنبال يافتن و حذف راديكال‌هاي آزاد خطرناك هستند كه از مواد شيميايي متابوليسم سلولي هستند كه به عنوان علت بيماري‌هايي مانند سرطان و بيماري‌هاي قلبي شناخته مي‌شود.
روتن، يكي از مهمترين فلانونوئيد ها در گندم سياه، در واقع ميزان LDL كلسترول را در خون كاهش مي‌دهد و پلاك‌ها را از لخته شدن باز مي‌دارد، لخته شدن پلاك مي‌تواند منجر به آترواسكلروز، حمله قلبي و سكته مغزي شود. روتن همچنين سطح HDL (خوب) كلسترول را افزايش مي‌دهد كه اين امر احتمال ابتلا به بيماري‌هاي قلبي عروقي را نيز كاهش مي‌دهد. روتن معمولاً از برگ‌هاي گندم سياه استخراج مي‌شود و به داروهاي فشار خون اضافه مي‌شود؛ زيرا اين دارو به عنوان يك وازوديلاتور عمل مي‌كند كه باعث افزايش جريان خون مي‌شود و همچنين باعث كاهش احتمال ابتلا به انواع مختلف بيماري قلبي يا سكته مغزي مي‌شود؛ پانسمان عسل چرا كه پلاك‌ها آزادانه در رگ‌هاي خوني و شريان‌ها جريان مي‌يابند و تجمع نمي‌كنند.

مديريت ديابت
افراد مبتلا به ديابت كه با گندم سياه آشنا نيستند، در حال حاضر ابزار ديگري در مديريت پيچيده و مداوم اين بيماري دارند. سطح بالاي فيبر در گندم سياه قطعاً يكي از دلايلي است كه به بيماران ديابتي كمك مي‌كند، زيرا به ميزان قابل توجهي ميزان قند خون را كاهش مي‌دهد و اين كار را بسيار سريع و گاهي اوقات به اندازه ۱-۲ ساعت نيز انجام مي‌دهد. نشان داده شده است كه گندم سياه بر كاهش قند خون اثر قويتري نسبت به گندم معمولي دارد.
اين اثر كاهش قند خون ناشي از وجود تركيباتي است كه chiro-inositol ناميده مي‌شوند و در گندم سياه يافت مي‌شوند. اين تركيب در واقع يك پيامرسان ثانويه حياتي براي انتقال سيگنال انسولين است. اساساً، chiro-inositol ظاهر و عملكرد شيميايي انسولين را تقليد مي‌كند و باعث مي‌شود آنها حساسيت بيشتري نسبت به وجود انسولين داشته باشند. اين امر براي بيماران مبتلا به ديابت نوع ۱ بسيار مفيد است، اما تحقيقات بيشتري در رابطه با ساير انواع ديابت انجام مي‌شود.
علاوه بر اين، گندم سياه همراه با ساير انواع غلات و حبوبات منبع خوبي از منيزيم است كه بخش مهمي از حدود ۳۰۰ آنزيم در بدن انسان است، از جمله آنزيم‌هايي كه بر استفاده بدن از گلوكز و تشكيل و انتشار انسولين تأثير مي‌گذارند. سطوح بالاي منيزيم با كاهش خطر ابتلا به ديابت نوع ۲ همراه است، بنابراين گندم سياه هر دو نوع اصلي ديابت را پوشش مي‌دهد!

بهبود روند گوارش
از نظر كمك‌هاي گوارشي، گندم سياه يكي از بهترين گياهان است! گندم سياه داراي سطح بالايي از فيبر است كه حركات روده را افزايش مي‌دهد، به حركت مواد در روده كمك مي‌كند و حركات دودي و انقباض عضلات روده را تحريك مي‌كند. فيبر همچنين مي‌تواند به حفظ حركات روده شما كمك كند و شانس شما را براي مسائل جدي‌تر گوارشي، حتي سرطان روده بزرگ و معده كاهش دهد.
گندم سياه مي‌تواند به كاهش سندرم روده تحريك پذير و اسهال نيز در برخي از بيماران كمك كند. ثانياً، حجم زياد آن در مقابل كالري واقعي آن موجب مي‌شود گندم سياه به غذايي تبديل شود كه نيازي به محدود كردن مصرف آن نداشته باشيد. نبايد در اين زمينه نگراني داشته باشيد، چرا كه گندم سياه به عنوان يك مهاركننده اشتها نيز عمل مي‌كند و احتمال پرخوري شما را كاهش مي‌دهد. مصرف منظم وعده‌هاي غذايي باعث حركات منظم روده sorbact پانسمان و سلامت عمومي سيستم گوارش مي‌شود.

تقويت سيستم ايمني
گندم سياه خواص بسيار زيادي دارد و تأثير آن بر سيستم ايمني يكي از مهمترين خواص آن است. ما اهميت تخليه راديكال‌هاي آزاد را در تلاش براي محافظت از بدن از انواع بيماري‌ها ذكر كرده‌ايم و گندم سياه داراي اجزاي آنتي اكسيداني است كه در تشخيص و حذف راديكال‌هاي آزاد مانند توكوفرول، اسيد فنوليك، سلنيوم و فلاونوئيد ها عالي هستند. تمام اين تركيبات در سطوح بالا در عصاره دانه گندم سياه، بسيار بيشتر از دانه‌هاي ديگر يا دانه‌هاي قابل مقايسه يافت مي‌شوند. آن‌ها فعاليت‌هاي آنتي اكسيدان هاي ديگر مانند ويتامين C را تقويت مي‌كنند و سيستم‌هاي بدن را از راديكال‌هاي آزاد محافظت مي‌كنند، از قبيل حذف كلسترول LDL يا اتصال به محل گيرنده عصبي، بنابراين راديكال‌هاي آزاد قادر به انجام اين كار نيستند.

منبع غني پروتئين
گندم سياه يكي از آن خوراكي‌هاي ارزشمند است كه حاوي پروتئين با كيفيت بالا است، به اين معني كه همه هشت آمينو اسيد ضروري، از جمله ليزين را شامل مي‌شود. پروتئين‌هاي با كيفيت بالا براي تعدادي از عملكردهاي مختلف در بدن حياتي هستند، بنابراين خوراكي حاوي پروتئين‌هاي كامل نه تنها جايگزين نياز به خوردن گوشت قرمز (براي گياهخواران و وجترين ها ارزشمند است) است، بلكه سريعتر از آن پروتئين‌ها بهره مند مي‌شويد. برخي از فوايدي كه پروتئين‌ها را كامل مي‌كنند، توانايي كمك به كاهش وزن با سير شدن سريعتر و جايگزيني نياز به كربوهيدرات‌هاي خالي است.
پروتئين‌هاي كامل انرژي بيشتري در اختيار بدن قرار مي‌دهند و مطالعات نشان داده‌اند كه توانايي شناختي را نيز افزايش مي‌دهند. در نهايت، آن‌ها به كند شدن كاهش طبيعي قدرت و توده عضلاني كه ساركوپنيا ناميده مي‌شود، كمك مي‌كنند. مطالعات نشان داده‌اند پروتئين‌هاي كامل به افراد در كند شدن چشمگير كاهش از دست دادن استخوان و توده عضلاني كمك مي‌كنند كه اين امر براي افراد قدرت، دوام و استقامت بيشتر در فعاليت‌هاي بدني به ارمغان مي‌آورد!

كاهش خطر ابتلا به سنگهاي صفراوي
گندم سياه غني از فيبر نامحلول است كه ما قبلاً ذكر كرديم، به اين معني كه شانس ابتلا به سنگهاي قيمت پانسمان سوربكت صفراوي را بسيار كاهش مي‌دهد! فيبر نامحلول نه تنها زمان عبور غذا را در طول دستگاه گوارش افزايش مي‌دهد، بلكه نياز به ترشح بيش از حد اسيدهاي صفراوي را نيز كاهش مي‌دهد. هنگامي كه بيش از حد اسيد صفرا ايجاد مي‌شود، احتمال ايجاد سنگ‌هاي صفراوي خيلي بيشتر است، بنابراين مصرف مداوم فيبر نامحلول در رژيم غذايي مي‌تواند از كيسه صفرا شما محافظت كند! در حال حاضر بيشتر تحقيقات روي حيوانات انجام شده است، اما تحقيقات اوليه درباره انسان نيز رابطه مثبتي را نشان داده است.

پيشگيري از حملات آسم
سطوح منيزيم و ويتامين E در گندم سياه هر دو به اندازه‌اي قوي هستند تا ادعا كنند كه گندم سياه كودكان را از ابتلا به آسم محافظت مي‌كند. مطالعات نشان مي‌دهند كودكاني كه سطوح بالاي دانه‌ها يا غذاهاي دانه‌اي دريافت نمي‌كنند بيشتر احتمال دارد كه به آسم مبتلا شوند زيرا آنها دچار كمبود بعضي از مواد مغذي ضد التهابي مثل ويتامين E و منيزيم هستند.

سلامت استخوان
گندم سياه غني از سلنيوم و روي است كه هر دوي آنها مواد معدني هستند كه بدن براي تشكيل استخوان‌هاي قوي و ادامه رشد مجدد استخوان‌هاي آسيب ديده و يا تخريب شده با بالا رفتن سن، نياز دارد. سلنيوم دندان‌ها و ناخنها را نيز تقويت مي‌كند.

پيشگيري از كم خوني
گندم سياه داراي محتواي آهن بسيار زيادي است و اين عنصر حياتي يكي از اجزاي كليدي در تشكيل گلبول‌هاي قرمز است. اختلال در آهن مي‌تواند منجر به كم خوني شود كه يك وضعيت پيچيده است كه مشخصه آن خستگي، كندي شناختي، سردرد و حتي ساير عوارض جانبي جدي است. اضافه كردن گندم سياه به رژيم غذايي مي‌تواند شانس شما را از ابتلا به كم خوني كاهش دهد و جريان خون شما را حفظ كند!

موارد احتياط

از آنجا كه گندم سياه جايگزين رايجي در بعضي از نقاط جهان نيست، ممكن است كه شما هرگز با آن مواجه نشده باشيد و به آن حساسيت ناداسته اي داشته باشيد. برخي افراد پس از قرار گيري طولاني در معرض گندم سياه دچار حساسيت به آن مي‌شوند
قبل از افزودن خوراكي‌هاي ساكارز جديد به رژيم غذايي خود، به روش صحيح، با پزشك خود صحبت كنيد و آگاه باشيد كه گندم سياه براي برخي افراد به شدت آلرژي زا است. واكنش‌هاي آلرژيك مي‌توانند جدي باشند، از آبريزش بيني و برخي ناراحتي‌هاي روده‌اي گرفته تا شوك و آنافيلاكتيك و مرگ. فقط مراقب باشيد و به سلامت خود اهميت دهيد!