همه چيز در مورد پزشكي

كمر

درد همانند سرماخوردگي يكي از بيماري‌هايي است كه در جامعه شيوع بسيار دارد، به گونه‌اي كه كمتر كسي را مي‌توان يافت كه حداقل يك بار در زندگي كمر درد را تجربه نكرده باشد. دردهاي ناحيه كمر به علل مختلفي اتفاق مي‌افتد اما شايع‌ترين اين دردها ناشي از ضعف و ناتواني عضلات اطراف ستون مهره‌هاي كمر است.

در سال‌هاي گذشته پزشكان براي درمان كمردرد، استراحت طولاني مدت را تجويز مي‌كردند. استراحت‌هايي كه بنا به‌شدت درد از چند هفته تا چند ماه طول مي‌كشيد و زندگي فرد را عملاً مختل كرده با مشكلات فراواني درمان سوختگي با آب جوش مواجه مي‌كرد. اما اين روزها شرايط تغيير كرده، بررسي‌ها و پژوهش‌هاي جديد باعث شده در نسخه كمتر پزشكي با استراحت‌هاي استعلاجي طولاني مدت مواجه شويم، چراكه بسياري از آنها معقدند۳ تا ۵ روز استراحت درد كمر را كاهش مي‌دهد. اين روزها حتي اصرار بيمار براي افزايش روزهاي استراحت كه غالباً از روي نگراني انجام مي‌شود هم راه به جايي نمي‌برد و تنها ممكن است يكي دو روز به روزهاي استراحت تجويز شده بيفزايد.

دكتر مسعود شايسته‌آذر متخصص ارتوپدي در گفت‌و‌گو با «ايران» چنين مي‌گويد: بسياري از افراد جامعه كمردرد را تجربه كرده‌اند. اين دردها معمولاً به اين دليل است كه عضلات قدرت كافي ندارند، از اين رو فرد بعد از يك فعاليت بيش از حد انتظار، ممكن است براي مدتي دچار دردهاي عضلاني و اسكلتي شود.

وي پزشكي كودكان با اشاره به اينكه كمردرد يكي از مشكلات شايع عصر حاضر است، مي‌افزايد: در مورد كمردرد‌هاي ناشي از ضعف عضلات اطراف ستون مهره‌اي، استراحت تنها راه درمان درد ناحيه كمر نيست. در واقع درمان كوتاه مدت، درد را كاهش داده و حتي آرام مي‌كند ولي براي جلوگيري از عود مجدد كمردرد نياز به بازتواني چندماهه است كه متأسفانه گاهي از سوي بيماران جدي گرفته نمي‌شود.

عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي مازندران خاطرنشان مي‌كند: براي كاهش درد نخستين گام استراحت است. پس از استراحت چند روزه، تلاش مي‌شود با استفاده از برنامه‌هاي بازتواني، عضلات ستون مهره‌اي كمر تقويت شود تا از اين طريق فشار از روي ستون مهره‌ها برداشته شود. البته به كارگيري برخي روش‌ها كه موجب تغييراتي در سبك زندگي مي‌شود نيز توصيه مي‌شود. بهتر است بدانيد كه استراحت‌هاي قيمت پماد زخم بستر طولاني مدت مي‌تواند به افزايش ضعف عضلات منجر شود.

به گفته دكترشايسته آذر، براي پيشگيري از بروز و شيوع كمردرد در ميان افراد جامعه، بايد برنامه‌هايي تدوين شود تا افراد جامعه بياموزند از دهه دوم زندگي به بعد بايد در كنار كارهاي روزمره زندگي، تمريناتي را براي تقويت عضلات اطراف ستون مهره‌اي انجام دهند.

اين متخصص ارتوپدي با تأكيد بر اهميت انجام نرمش‌هاي مناسب مي‌گويد: مهمترين كار بازتواني اين است كه قدرت عضلات اطراف ستون مهره‌اي را افزايش دهيم تا فشارهاي ناشي از فعاليت روزمره به ديسك و مهره‌ها آسيب كمتري وارد كند. در اين راستا مي‌توان از شنا كردن و انجام نرمش‌هاي تقويت كننده عضلات به عنوان تقويت كنندگان عضلات اطراف ستون مهره‌اي نام برد كه انجام صحيح و مناسب آنها مي‌تواند مانع  ايجاد دردهاي كمر چسب بخيه يا ضايعات ستون مهره‌اي شوند.

عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي مازندران اظهار مي‌كند: معمولاً دردهاي ناشي از ضعف عضلات با چند روز استراحت و گرم نگه داشتن و مصرف دارو بهبود مي‌يابند. اما گاهي اوقات آسيب از اين حد فراتر مي‌رود و ديسك‌هاي بين مهره‌اي نمي‌توانند فشار به بدن را تحمل كنند، كه در اين‌صورت، ديسك دچار آسيب مي‌شود.

شايسته‌آذر تأكيد مي‌كند: معمولاً بيشتر بيماران به درمان‌هاي دارويي و تغيير سبك زندگي پاسخ داده، بهبود مي‌يابند اما در ميان بيماران درصد كمي هم وجود دارند كه با اين درمان‌ها بهبود نمي‌يابند. براي اين دسته از بيماران مي‌توان از درمان جراحي استفاده كرد.

وي در خاتمه توصيه مي‌كند: براي درمان كمر درد بايد به پزشك مراجعه كنيد تا علت بروز درد به درستي مشخص شود و بر اساس آن درمان مناسب توصيه شود. قطره فروزومال درمان درد در مواردي كه عامل ايجاد درد كمر آرتروز ستون مهره‌اي باشد با درمان در مواقع ضعف عضلات يا هنگامي كه لغزندگي مهره‌ها براثر تنگي كانال نخاعي عامل ايجاد درد باشد متفاوت است. تشخيص عامل درد تنها با وسايل تصويربرداري موجود و بررسي‌هاي باليني امكانپذير است.