- نویسنده : عيسي قاسمي
- بازدید : 245 مشاهده
مراحل التيام زخم با چسب زخم-شماره چهار
اهداف جلسه:
١- پانسمان
٤-١) پانسمان
پانسمان به منظور حفاظت زخم از هر گونه صدمه احتمالي در طول التيام، جلوگيري از ورود ميكروب به داخل زخم و آلودگي و عفونت زخم ، جذب ترشحات زخم و كنترل خونريزي انجام مي‌شود.
وسايل موردنياز براي پانسمان
گاز يا تنزيب استريل، پنبه استريل، پد (از لايه‌هايي از پنبه و گاز يا پارچه ديگري كه قدرت جذب ترشحات را دارد، تشكيل شده است) باند نواري و چسب، قيچي، پنس و مواد ضد عفوني كننده. به جاي گاز مي‌توان از پارچه خانگي تميز و غير پرز دار استفاده كرد. ولي مواد پرز دار و كركدار (مثلا پنبه)، نبايد مستقيم روي زخم گذاشته شود چون رشته‌ها ممكن است به داخل زخم نفوذ كنند. كليه وسايل پانسمان حدالامكان بايد استريل باشد. بعضي از وسايل را مي‌توان بوسيله جوشاندن در آب به مدت 10 تا 20 دقيقه از زمان شروع جوش استريل كرده و يا لوازم فلزي را بوسيله شعله آتش مي‌توان ضدعفوني كرد. براي ضدعفوني پارچه‌هاي كه در دسترس است مي‌توان با اتو كشيدن كار استريل كردن را انجام داد.
قاعده عمومي پانسمان و طرز انجام كار
• قبل از شروع پانسمان ابتدا بايد دست ها و زير ناخن ها را با آب و صابون شستشو داد. و پس از آن درصورت امكان، كمي الكل سفيد به دست ها ماليد. هنگام پانسمان از سرفه و عطسه بر روي زخم و يا صحبت كردن جلوگيري كنيد.
• براي ضد عفوني كردن زخم از بتادين استفاده كنيد. در مورد زخم هاي آلوده قبل از ضدعفوني بايد شستشوي زخم با سرم شستشو و در صورت نبود، با آب معمولي يا آب نمك (محلول را مي‌توان با 9 گرم نمك باضافه 1 ليتر آب جوشيده تهيه كرد) انجام شود.
• در ضدعفوني زخم، پنبه آغشته به بتادين از مركز به سمت خارج به صورت دوراني كشيده شود و پنبه‌اي كه به اطراف زخم كشيده مي‌شود نبايد دوباره بر روي زخم ماليده شود.
• پانسمان بايد به اندازه‌اي باشد كه كاملا زخم و اطراف آنرا بپوشاند.
• پانسمان بايد جذب كننده باشد، چون اگر عرق پوست نتواند بخار شود پوست اطراف زخم مرطوب خواهد ماند و محيط مناسبي براي رشد باكتري ها بوجود مي‌آيد كه از بهبود زخم جلوگيري كرده و يا به تعويق مي‌اندازد.
• بانداژ را نبايد بيش از حد شل يا سفت بست.
• نوك انگشتان دست ها و پاها را بايد باز گذاشت (براي برري آگاهي از خونرساني نوك انگشتان)
پانسمان فشاري
در بريدگي هايي كه خونريزي شديد دارند مي‌توانيم با استفاده از پانسمان فشاري خونريزي را بند بياوريم پانسمان فشاري عبارتست از قرار دادن يك گاز استريل (يا پارچه) بر روي زخم و استفاده از چسب به شكلي كه گاز كاملا بر روي زخم فشرده شود و سبب بند آمدن خون شود.
پانسمان باز
در زخم هايي مانند زخم سوختگي و … پس از شستشوي زخم و استفاده از پماد و داروي مناسب ، روي آن پوشيده نمي‌شود. پانسمان مرطوب هم به اين نوع پانسمان گفته مي‌شود.
پانسمان‌هاي استريل
اين نوع پانسمان، از يك لايه پانسمان متصل به يك باند رولي تشكيل شده است. اين لايه پانسمان از يك قطعه گاز كه زير آن يك لايه پنبه قرار گرفته، تشكيل شده است. پانسمان‌هاي استريل به صورت تكي و در اندازه‌هاي مختلف فروخته مي‌شود و براي پيشگيري از آلودگي، در پوشش‌هاي محافظ پيچيده شده است اگر چسب روي پوشش اين پانسمان‌ها باز شده باشد، پانسمان ديگر استريل نيست. توجه كنيد پانسماني را كه از محل خارج شده برداريد و يك پانسمان جديد به جاي آن قرار بدهيد. اگر خونريزي به داخل پانسمان نفوذ كرد، يك پانسمان ديگر روي اولي قرار بدهيد، اگر خون به درون پانسمان دوم هم نشت كرد، هر دو پانسمان را برداريد و يك پانسمان تازه به جاي آن ها بگذاريد. مراقب باشيد كه خونرساني پايين‌تر از محل پانسمان را مختل نكنيد.
١) چسب روي پوشش را باز كرده، پوشش را كنار بزنيد. باند را از حالت پيچيده باز كنيد و مراقب باشيد كه رول رها نشود و به لايه پانسمان دست نزنيد.
٢) با گرفتن دو طرف باند، لايه پانسماني را باز كنيد و آن را مستقيماً روي زخم قرار دهيد.
٣) انتهاي كوتاه (دم) باند را يك بار به دور اندام و پانسمان بچرخانيد تا آن را محكم كنيد.
٤) انتهاي ديگر (سر) باند را به دور اندام بچرخانيد تا تمام لايه پانسمان را بپوشانيد. دم باند را به حال آويزان قرار دهيد.
٥) براي مستحكم كردن باند، دو انتهاي آن را گره بزنيد. گره را مستقيماً روي لايه پانسمان ايجاد كنيد تا فشار پايداري روي زخم اعمال شود.
٦) پس از محكم كردن باند، گردش خون را در قسمت‌هاي پايين كنترل كنيد. اگر باند را خيلي سفت بسته‌ايد، آن را شل كنيد.
پانسمان‌هاي غيراستريل
در صورتي كه به پانسمان استريل دسترسي نداريد، مي‌توانيد از وسايلي مثل پوشش گازدار يا هر نوع پارچه تميز بدون كرك استفاده كنيد. براي جذب خون و ساير مايعات روي آن پنبه بگذاريد. در هنگام استفاده از پانسمان غيراستريل دقت كنيد كه وسيله‌اي را كه به كار مي‌بريد، تميز باشد. در صورت امكان، دستكش يكبار مصرف بپوشيد و انگشتان خود را از قسمتي از سطح پانسمان كه در تماس با زخم خواهد بود، دور نگه داريد. به منظور فشار آوردن روي زخم، پانسمان را با نوارچسب يا باند محكم كنيد. هرگز چسب نواري را دورتادور اندام يا انگشت نبنديد چون اين كار، گردش خون را مختل مي‌كند. قبل از استفاده از چسب نواري، كنترل كنيد كه مصدوم نسبت به چسب آلرژي نداشته باشد؛ اگر آلرژي وجود دارد، از باند استفاده كنيد.
پانسمان‌هاي داراي گاز
١) كناره‌هاي پوشش گازدار را گرفته، آن را مستقيماً روي زخم قرار دهيد.
٢) با يك لايه پنبه، روي پانسمان گازدار را بپوشانيد.
٣) گاز و پوشش روي آن را با نوار چسب يا باند رولي محكم كنيد.
پانسمان‌هاي موقتي
١) لبه‌هاي پارچه را بگيريد. پارچه را باز كرده، مجدداً تا كنيد تا سطح داخلي آن رو به بيرون قرار بگيرد.
٢) پوشش پارچه‌اي را مستقيماً روي زخم قرار بدهيد. در صورت لزوم، مقدار بيشتري پارچه روي اين پوشش قرار بدهيد.
٣) اين پوشش را به كمك يك باند يا يك نوار پارچه‌اي تميز (مثل روسري يا شال) محكم كنيد.
پانسمان‌هاي چسبدار
چسب زخم براي پانسمان كردن خراش‌ها و بريدگي‌هاي كوچك مفيد است. اين چسب‌ها از يك لايه گازدار يا سلولزي به همراه يك نوار چسبدار تشكيل شده‌اند كه اغلب در بسته‌هاي مجزاي استريل قرار داده مي‌شوند چسب‌هاي زخم در اندازه‌هاي مختلف و به اشكال گوناگون براي استفاده در نوك انگشتان، پاشنه و آرنج تهيه مي‌شوند؛ بعضي از انواع آنها ضدآب هستند. قبل از استفاده از چسب زخم، دقت كنيد كه مصدوم نسبت به پانسمان‌هاي چسبدار آلرژي نداشته باشد. افرادي كه با غذا سرو كار دارند، بايد زخم‌هاي روي دست خود را با چسب زخم‌هاي ضدآب، مشخص و آبي‌رنگ بپوشانند. توجه كنيد هميشه از مصدوم سوال كنيد كه آيا نسبت به پانسمان‌هاي چسبدار آلرژي دارد يا خير.
١) پوست اطراف زخم را تميز و خشك كنيد. چسب زخم را باز كرده، نوارهاي محافظ دو طرف آن را بگيريد به‌طوري كه لايه پوششي آن رو به پايين باشد.
٢) نوارهاي محافظ را آنقدر بكشيد كه لايه پوششي مشخص شود ولي نوارها را كاملاً برنداريد. بدون دست زدن به سطح لايه پوششي، آن را روي زخم بگذاريد.
٣) با دقت نوارهاي محافظ را بكشيد و سپس لبه‌هاي چسب زخم را به پايين فشار دهيد.
منبع:tebyan.net