- نویسنده : عيسي قاسمي
- بازدید : 240 مشاهده
روش پانسمان زخم و تعويض پانسمان
ايجاد زخم روي پوست، راهي براي ورود هر گونه ميكروب به داخل بدن مي باشد. بنابراين آسيب سد دفاعي بدن و بروز هر گونه زخمي را بايد جدي گرفت و هر چه زودتر آن را پانسمان كرد تا دچار عفونت نشود. آسموني در اين مقاله روش صحيح پانسمان زخم و همچنين روش تعوض آن را براي شما عزيزان منتشر مي كند.
انواع زخم باز
خراشيدگي يا ساييدگي: اين زخم در اثر ساييده شدن لايه فوقاني پوست ايجاد مي‌شود. به دليل آن‌كه بيشتر اعصاب اين لايه آسيب مي‌بينند، زخم دردناك، ولي خونريزي قابل توجه نيست. خراشيدگي اگر وسيع باشد يا ذرات خاك يا اجسام خارجي در آن فرورفته باشد، مي‌تواند جدي و خطرناك باشد.
- اقدامات: چنانچه جسم خارجي به طور سطحي در پوست فرورفته است، آن را به آرامي با آب و صابون بشوييد و زخم را با بتادين، ضدعفوني و پانسمان كنيد.
بريدگي: زخمي است كه لبه‌هاي صاف داشته و شبيه بريدگي جراحي يا بريدگي با لبه كاغذ است. اين زخم، سوزش زيادي داشته و شدت خونريزي در اين نوع زخم، بسته به عمق بريدگي، محل و اندازه زخم متفاوت است.
پاره‌شدگي: زخمي است عميق كه داراي لبه‌هاي ناصاف بوده و در اثر اجسام تيزي مانند شيشه ايجاد مي‌شود. در اين جراحت، بافت‌هاي زيرين پوست آسيب ديده و احتمال خونريزي شديد زياد است.
- اقدامات: در بريدگي و پاره‌شدگي اولويت با كنترل خونريزي به وسيله فشار مستقيم است. لبه‌هاي زخم را به هم نزديك كنيد. عضو را بي‌حركت و كمي بالاتر از سطح قلب قرار داده تا از درد و خونريزي آن كاسته شود. چنانچه جسم خارجي در زخم باقي مانده آن را خارج نكنيد. زخم را ضدعفوني و پانسمان زخم كنيد و مصدوم را به نزديك‌ترين مركز درماني برسانيد.
كنده‌شدگي: زخمي است كه قسمتي از پوست يا عضله از بدن جدا يا آويخته شود.
- اقدامات: سطح زخم را تميز و جلوي خونريزي را بگيريد. اگر قسمتي از پوست يا عضله آويزان شده آن را در محل اوليه خود قرار دهيد و روي آن را ببنديد و بلافاصله مصدوم را به مركز درماني برسانيد.
سوراخ‌شدگي: زخمي عميق كه در اثر وارد شدن يك جسم نوك تيز ايجاد مي‌شود. اين جراحت هميشه باعث خونريزي شديد نمي‌شود، ولي در سوراخ‌شدگي‌هاي شكم و قفسه سينه ،احتمال خونريزي‌هاي شديد و مرگ زياد است.
- اقدامات: ابتدا اجازه دهيد چند لحظه‌اي خونريزي جريان يابد تا ميكروب‌هاي داخل زخم به همراه خون خارج شوند. محل زخم را ضدعفوني كنيد و در صورتي كه جسم خارجي در آن فرورفته است، آن را خارج نكنيد، چرا كه با خروج جسم بر شدت خونريزي افزوده مي‌شود. بنابراين جسم را با پانسمان زخم بسترثابت كنيد و مصدوم را به بيمارستان منتقل كنيد
قطع عضو: اين جراحت شديدترين نوع زخم‌هاي خونريزي دهنده است و اغلب به دليل يك جسم برنده صنعتي آلوده اتفاق مي‌افتد.
- اقدامات: خونريزي را با وارد كردن فشار مستقيم و بالا نگه داشتن عضو متوقف كنيد. براي مراقبت از عضو قطع شده، آن را در يك گاز استريل يا دستمال تميز بپيچانيد و بعد درون يك كيسه پلاستيكي قرار دهيد و سر آن را محكم گره بزنيد. سپس كيسه
- حاوي عضو قطع شده را داخل يك كيسه يخ قرار دهيد. كيسه حامل عضو و مصدوم را به بيمارستان انتقال دهيد.
روش صحيح پانسمان زخم باز
- براي مهار بهتر خونريزي، لبه‌هاي زخم را به هم نزديك كرده و با يك گاز استريل يا دستمال تميز، خونريزي را به وسيله فشار دادن كنترل كنيد.
- وقتي خونريزي كنترل شد، اطراف زخم را با پنبه آغشته به محلول ضدعفوني‌كننده از داخل به خارج تميز كنيد. عكس اين كار و حركت رفت و برگشت پنبه روي زخم موجب مي‌شود كه آلودگي اطراف زخم به داخل آن نفوذ و زخم را عفوني كند.
- پس از استريل كامل زخم، يك قطعه گاز استريل روي زخم بگذاريد، به طوري كه روي زخم و اطراف آن را كاملا بپوشاند. پانسمان را دقيقا روي زخم قرار دهيد و هرگز آن را جابه‌جا نكنيد. در صورت جابه‌جا شدن پانسمان زخم بستر آن را عوض كنيد. حركت پانسمان مي‌تواند ميكروب‌هاي سطح پوست را به سمت زخم هدايت كند.
- در صورتي كه خون به پانسمان نفوذ كرد، هرگز پوشش روي زخم را برنداريد. براي بند آوردن خونريزي، گاز يا دستمال بيشتري روي پوشش قبلي زخم قرار دهيد.
- گاز استريل را در 4 طرف با چسب روي پوست ثابت و سپس بانداژ كنيد.
روش تعويض پانسمان زخم در منزل
مواد لازم براي تعويض پانسمان زخم عبارتند از:
- آب مقطر يا جوشيده
- صابون
- سرنگ پلاستيكي
- گاز استريل
- ابتدا آب جوشيده يا مقطر را با مقداري نمك مخلوط كنيد و كنار بگذاريد. مي توانيد از محلول كلريدسديم آماده كه در داروخانه به فروش مي رسد، استفاده كنيد.
- دست هاي خود را با آب و صابون بشوييد تا از آلودگي زخم جلوگيري كنيد .
- پانسمان قبلي زخم خود را در جهت رويش موهاي بدن، از روي زخم به آرامي جدا كنيد. يكي از مهم ترين دلايل تعويض پانسمان زخم، آلوده شدن پانسمان با عفونت يا خون است كه اگر بيش از حد در كنار زخم بماند، ايجاد عفونت بدتري مي كند
- پانسمان قبلي را دور بيندازيد و دست هاي خود را بشوييد. اگر زخم دچار عفونت شده است، پانسمان جداكرده را درون كيسه فريزر قرار دهيد و درب آن را محكم ببنديد. سپس در سطل زباله بيندازيد.
- محلول آب نمكي را كه تهيه كرده ايد، با استفاده از سرنگ پلاستيكي روي زخم بريزيد تا محل را ضدعفوني كند.
- پس از شستشوي محل زخم، با استفاده از گاز استريل، هر گونه اضافاتي كه بر روي زخم مانده است را پاك كنيد. اين كار را با آرامي انجام دهيد تا موجب خونريزي بيشتر نشود. از گاز استريل براي خشك كردن محل زخم نيز مي توانيد استفاده كنيد.
- با دقت بسيار، پانسمان جديد را روي زخم ببنديد. از تماس پانسمان جديد با هر گونه شي خودداري كنيد. همچنين از باز بودن پانسمان به مدت زياد خودداري كنيد، زيرا ميكروب ها را جذب مي كند و آلوده مي شود.
توصيه‌هايي درباره پانسمان زخم
- بتادين با نام (پوويدون آيوداين) يك محلول ميكروب‌كش قوي بوده و مي‌تواند تمام انواع باكتري‌ها، ويروس‌ها، قارچ‌ها و ساير ميكروارگانيسم‌ها را نابود سازد. نكته بسيار مهم آن كه اين محلول تا زماني كه روي پوست خشك نشود، هيچ اثري ندارد
- از نفوذ بتادين به داخل زخم باز خودداري كنيد، چراكه به دليل داشتن املاح يد ممكن است موجب حساسيت در افراد شود.
- براي پوشاندن زخم از پنبه استفاده نكنيد، چراكه اغلب پنبه‌ها غيراستريل هستند.
- بدون نظر پزشك از پماد آنتي‌بيوتيك يا پماد آلفا استفاده نكنيد، چراكه پماد جلوي خون‌گيري بافت اطراف زخم را گرفته و ترميم را به تعويق مي‌اندازد.
- در صوتي كه زخم عميق، خونريزي شديد و دو لبه زخم به‌هم نمي‌رسند، براي بخيه زدن به بيمارستان مراجعه كنيد.
- تعويض پانسمان را هر روز و اگر مرطوب يا كثيف شد، زودتر انجام دهيد.
- از كندن دلمه زخم اجتناب كنيد، چراكه ترميم را مختل مي‌كند و خطر عفونت را افزايش مي‌دهد.
- اگر محلول ضدعفوني‌كننده در دسترس نبود، براي تميزكردن زخم از آب و صابون استفاده كنيد.
عسل، ماده مناسبي براي بهبود و پانسمان زخم‌ها است
استفاده از عسل در پانسمان زخم‌ها باعث از بين بردن بوي بد زخم شده و در هنگام تعويض پانسمان نيز به زخم نچسبيده و درد كمتري را براي بيماران ايجاد مي‌كند. همچنين ريختن عسل روي زخمي كه خونريزي دارد، باعث بند آمدن سريع خونريزي مي‌شود.
به اين ترتيب، عسل ماده مناسبي جهت مراقبت و پانسمان زخم‌ها به شمار مي‌آيد.
بر اساس تحقيقاتي كه در كشور نيوزلند انجام گرفت، عسل خاصيت ضدباكتري و ضد قارچ داشته و براي درمان زخم‌هاي پوستي، زخم‌هاي ديابتيك، سوختگي‌ها، جوش، آكنه، زخم‌هاي فشاري، ترك‌هاي پوستي، اگزما، زخم‌هاي گوارشي و زخم‌هاي ناشي از هليكوباكترپيلوري مفيد است.
ميتوانيد از عسل 20 گرمي هم استفاده كنيد
از عسل مي‌توان براي درمان درد گلو، سرماخوردگي و شست و شوي دهان و گلو نيز استفاده كرد.
براي التيام هر چه سريع‌تر زخم نياز به يك محيط مرطوب است و از آنجا كه در محيط مرطوب، باكتري‌ها فعاليت بيشتري دارند، عسل نيز مي‌تواند يك محيط مرطوب عاري از ميكروب را براي ترميم بدون عارضه زخم فراهم كند.
عسل به علت داشتن هيدروژن پراكسيد، خاصيت آنتي باكتريال داشته و باعث تميز كردن زخم از ميكروب‌ها مي‌شود. عسل به علت از بين بردن سريع باكتري‌ها، از توليد آمونياك در زخم جلوگيري كرده و بوي بد از زخم متساعد نمي‌شود. همچنين هنگام تعويض پانسمان به علت اين كه عسل محيط مرطوب ايجاد كرده، پانسمان به زخم نمي‌چسبد و درد كمتري براي بيماران ايجاد مي‌كند.
عسل باعث ترميم زخم‌ها مي‌شود، بدون اين كه جاي زخم و بافت اضافي ايجاد شود. همچنين كمتر نياز به عمل جراحي گرفت (پيوند) دارد. در نتيجه عسل ماده مراقبتي مناسبي در ترميم و پانسمان زخم‌ها به شمار مي‌آيد.