همه چيز در مورد پزشكي

به گزارش : در ستون فقرات بدن انسان بين مهره هاي كمري استخواني بالشتك ها يا صفحاتي از جنس غضروف قرار دارند كه به آنها ديسك گفته مي‌شود و در كمر به آنها ديسك كمر گفته مي شود.

كمر انسان داراي ۵ مهره كمر است كه در پايين آنها نيز استخوان مثلثي‌ شكلي به نام استخوان خاجي قرار گرفته است. بنابراين در ناحيه كمر تعداد ديسك هاي بين مهره اي ۵عدد مي باشد. وظيفه اصلي ديسك ها در ستون فقرات بدن انسان ضربه‌گير بودن آن است.

به عبارتي ديسك ها، فشارهايي را كه به ستون فقرات وارد مي‌شود را جذب مي‌كند و همچنين كمك در بهبود حركت بين مهره‌ها مي نمايد.

بنابراين همه افراد ديسك كمر دارند و منظور از ديسك كمر فتق يا بيرون زدگي ديسك كمر مي باشد كه البته يكي از صعب العلاج ترين بيماري هاي ستون فقرات مي باشد.
كمر
پارگي ديسك كمر

در حالت كلي منظور از بيماري ديسك كمر، در رفتگي با بيرون زدگي قسمت مركزي يا هسته ديسك مي‌باشد كه با پارگي‌هاي كوچكي كه به‌صورت شيارهاي باريكي در اطراف آن، كم‌كم ايجاد مي‌شود همراه است.

اين بيرون زدگي‌ها و دررفتگي‌ها روي ريشه‌هاي عصبي پشت اين ديسك فشار مي‌آورند و باعث ايجاد درد و ساير عوارض مي‌شوند.

در ايجاد بيماري ديسك كمر عوامل زمينه‌اي مانند ژنتيك مطرح مي‌باشد ولي اصولا بيرون زدگي و پاره‌ شدن ديسك در اثر استفاده ناصحيح از مهره‌ها و طرز رفتار ناصحيحي است كه افراد با بدن خود انجام مي‌دهند.

به علت فشاري كه برآيند نيروهاي وزن آدم روي مركز ثقل وارد مي‌كند و فشاري كه روي آن ناحيه از مهره‌هاي تحتاني كمر وارد مي‌شود، ستون فقرات بار بيش‌تري را نسبت به ساير قسمت‌ها تحمل مي‌كند و علت اين كه ما بيش‌تر بيماري‌هاي ديسك را در اين نواحي مي‌بينيم همين مي‌باشد.

شايع‌ترين محل درگيري سيكاكر ديسك كمري در كشور ايران مهره‌هاي ۴ و ۵ مي‌باشد.


معمولا بيماري ديسك كمر با دردي در ناحيه كمر شروع مي‌شود. در مراحل اوليه اين درد فقط در كمر ايجاد مي‌شود و به جاهاي ديگر زياد انتشار نمي‌يابد و اگر به آن توجه نشود و اين فشارها ادامه پيدا كنند، به علت اين كه قسمت مركزي مهره‌ها بيرون زدگي پيدا مي‌كند و روي ريشه عصب فشار مي‌آورد، آزردگي ريشه عصب به وجود مي‌آيد و به دنبال آن درد و ساير عوارض ايجاد مي‌شود.

درد ديسك كمر مي تواند به باسن، پشت پا تا پايين پا و زانوها و مچ پا و حتي انگشتان امتداد بايد قسمت‌هاي درگير و ميزان و نوع درد و انتشار آن به سطحي كه ديسك در رفته است و به محل فشار روي ريشه‌هاي عصبي بستگي دارد.

عوارض ناشي از ديسك كمر

عارضه جانبي خفيف ديسك كمر:

افزايش درد مفصل كمروساق پا

عوارض جانبي شديد كه به ندرت اتفاق مي افتد:

عفونت والتهاب درعصب ستون مهره ها وبافت هاي ديگر
ازبين رفتن وآسيب ديدگي بافت ها براثرتزريقات متعدد
آسيب ديدگي ريشه عصب ها


علل ابتلا به ديسك كمر

از علل ديسك كمر مي توان به موارد زير اشاره كرد:

افزايش سن
وزن بالاي بدن
وضعيت بد بدن در زمان نشستن، ايستاده و…
بلند كردن اشيا در حالات نامناسب
افزايش ناگهاني فشار بر ستون فقرات (حتي فشارهاي كم)
سيگار كشيدن
ورزش هاي غير اصولي و سنگين مثل فوتبال، كشتي، ورزش هاي رزمي و…
رانندگي به ويژه در مسافت هاي طولاني و با ماشين هاي سنگين يا داراي صندلي نامناسب.
ايستادن و يا نشستن طولاني مدت .
خم و راست شدن زياد
لرزش كل بدن (مثلاً هنگام كار كردن با تراكتور و…)

تشخيص ديسك كمر

براي تشخيص ديسك كمر، پزشك ابتدا سابقه بيماري شما را بررسي كرده و چندين تست فيزيكي از جمله تست هاي زير را انجام مي دهد:
۱-تست بالا بردن عمودي پا در تشخيص ديسك كمر

شما دراز مي كشيد و پزشك پايي را كه درد دارد بالا مي برد.
۲-تست بالا بردن پاي مخالف در تشخيص ديسك كمر

شما دراز كشيده و پزشك پايي پانسمان لوهمن روشه را كه درد ندارد بلند مي كند.
۳-آزمايش عصبي در تشخيص ديسك كمر

اگر تست هاي بالا با درد پا يا كمر همراه باشد ، اين آزمايش انجام مي گيرد كه نتيجه مثبت آن نشانه وجود ديسك كمر است.آزمايش كامل شامل تست رفلكس، قدرت عضله، توانايي راه رفتن و وجود بي حسي است. همچنين ممكن است پزشك وجود بي حسي در ناحيه مقعد را نيز بررسي كند زيرا كه اين قسمت هم ممكن است تحت تاثير فتق ديسك كمر قرار گيرد.
۴-آزمايشات ديگر در تشخيص ديسك كمر

در اغلب موارد تست هاي فيزيكي اي كه در بالا توضيح داده شد براي تشخيص ديسك كمر كافي است. اگر پزشك ترديد داشته باشد يا بخواهد عصبي را كه تحت فشار است شناسايي كند يا بعد از ۴ هفته درمان هيچ بهبودي مشاهده نشود ممكن است از تست هاي تشخيصي ديسك كمر زير هم استفاده شود:
۵-تشخيص ديسك كم با اسكن MRI

در اين روش از ميدان مغناطيسي براي گرفتن عكس از بدن استفاده مي شود. با كمك اين تست مي توان به طور قطعي محل فتق ديسك كمر را شناسايي كرد و عصب تحت فشار را يافت.
۶-تشخيص ديسك كمر با سي تي اسكن


بوسيله اشعه ايكس، عكسي از مقطع ستون فقرات و اجزاي اطراف آن براي تشخيص ديسك كمرتهيه مي شود.
۷-تشخيص ديسك كمر با ميلوگرام

رنگي درون مايع نخاعي تزريق شده و سپس اشعه ايكس به آن تابانده مي شود. اين آزمايش مي تواند نشان دهنده فشار بر روي نخاع يا عصب بر اثر فتق ديسك كمر يا دلايل ديگر باشد.

درمان گياهي ديسك كمر

منظور درمان ديسك كمر با داروي گياهي يعني استفاده از داروهاي گياهي كه مي تواند التهاب در بدن از جمله در ديسك كمر را كاهش دهد.

۱- استفاده از خرماي بدون هسته بدون هسته و با قطر حدود ۲ سانتي متر موجب اثرات ضد اتهابي شديد و بسيار موثرتر از پماد هاي موجود در بازار مي شود. انچه سخت است اين است كه ح

دود يك بسته خرماي بدون هسته به مدت ۴۸ ساعت جهت درمان گياهي ديسك كمر و كاهش التهاب بايد روي منطقه التهاب قرار گيرد.

۲- زنجبيل يكي از گياهاني است كه در درمان گياهي ديسك كمر و آرتروز ها استفاده مي شود. دم نوش آن با شدت زياد در كاهش التهاب موثر است.

۳- بيد به اسميت اند نفيو دليل ماده ساليسيلاتي آن در كاهش التهاب ديسك كمر تاثير به سزايي دراد و از دير باز به عنوان يكي از داروي گياهي ديسك كمر استفاده مي شده است.
درمان ديسك كمر

۹۰%درمان غير جراحي ديسك كمر، درمان هاي توانبخشي است. درمان هايي كه براي اين بيماري مورد استفاده قرار مي گيرند را مي توان به صورت زير دسته بندي كرد:

اوزون درماني يا ازن تراپي
ليزردرماني
طب سوزني
فيزيوتراپي
ورزش
ماساژ
تزريق اپيدورال
تريگرپوينت تراپي
كمربندهاي طبي
رفلكسولوژي
مانيپولاسيون ( كايروپراكتيك ) و جا اندازي ستون فقرات
RF يا راديوفركوانسي
در موارد نادر جراحي بسته ستون فقرات

علاوه بر اين استفاده متناوب از ماساژ يخ و گرم، استراحت در مرحله حاد بيماري ، رعايت نكاتي كه در زير به عنوان نكات اساسي درمان ديسك كمر يادآور مي شويم و انجام ورزش هاي روزانه ديسك كمر خصوصا در مرحله بدون درد مي تواند به عنوان درمان خانگي ديسك كمر به بيماران كمك كند.
عمل جراحي
جراحي ديسك كمر

۹۰ درصد بيماران ديسك كمر به درمان هاي غيرجراحي كه توسط متخصصين طب فيزيكي و توانبخشي، كايروپراكتيك و طب سوزني و اوزون تراپي … انجام مي شود پاسخ مي دهند. اما ۱۰ درصد به اين درمان ها جواب نمي دهند و نياز به درمان جراحي دارند.

جراحي بسته ديسك كمر به كمك تكنيك هاي ليزري ، RF و يا ازن درماني از درمان هاي جديد با حداقل ميزان عوارض بستري در بيماران محسوب مي شوند. البته ممكن است از نظر شدت و وضعيت جسماني ممكن است بيمار نياز به جراحي ديسك كمر به صورت باز داشته باشد.
بهترين داروي ديسك كمر

در درمان ديسك كمر دارو درماني نقش به سزايي دارد. استفاده از دارو هاي ضد التهابي غير استروييدي نقش مهمي در درمان ديسك كمر دارد .

داروهاي شل كننده عضلاني مانند باكلوفن و تيزانيدين هم در درمان اسپاسم هاي كمر نقش مهمي دارد. در بيماراني كه دردهاي انتشاري دارند استفاده از داروي گاباپنتين و يا پره گابالين و يا برندهاي خارجي آن ماند ليريكا، از بهترين داروها درمان ديسك كمر مطرح مي باشند.
ديسك پيچش بيضه كمر و ورزش

قدم اول براي تقويت عضله ورزش استاتيك مي باشد كه همه مي توانند انجام دهند اما افرادي كه كمردرد و خصوصا ديسك كمر دارند و يا دردهاي سياتيك با انتشار به پا دارند بايد ورزش را زير نظر پزشك متخصص آموزش ببينند چه بسا بعضي از ورزش ها مشكل سياتيك و فتق را تشديد مي كنند.

ورزش بايد در مرحله كاهش درد شروع شود. ورزش در زمانيكه درد زياد داريد موجب تشديد علايم ديسك كمر مي شود.كم نيستتد بيماراني كه در مرحله حاد ديسك كمر به استخر مراجعه مي كنند و با تشديد درد به كلنيك ما مراجعه مي كنند.

بعد از كاهش درد يكي از مهمترين ورزش هاي ايزومتريك در بيماران مبتلا به ديسك كمر ورزش تيلتينگ مي باشد. در اين ورزش بيمار دراز مي كشد و پاهاي خود را جمع مي كند و كمر خود را به پايين فشار مي دهد و براي ۱۰ ثانيه اين ورزش را انجام مي دهد.

ورزش دوم ديسك كمر ورزش كشش عضله پريفورميس مي باشد. در اين ورزش در شرايطي كه دراز كشيده ايد ، پاي خود را روي پاي ديگر بياندازيد و در جهتي مطابق به شكل از لبه خارجي زانو لگن را بكشيد كه عضله پريفورميس و محل خروج سياتيك شما كشيده شود.

اين كشش را ۱۵ ثانيه نگه داريد و ۵ بار تكرار كنيد. اگر اين ورزش كليدي ديسك كمر را اشتباه انجام دهيد درد شما تشديد مي شود.

ورزش سوم ديسك كمر از جمله ورزش هاي سري مك كنزي مي باشد. در شرايطي كه روي شكم خوابيده ايد و زير آن بالش گذاشته ايد، سر و گردن را مطابق شكل بالا بياوريد و ۱۰ ثانيه نگه داريد.

كمي صبر كنيد اگر با اين ورزش احساس آرامش در كمر يا پاي خود داشتيد ۱۰ مرتبه ديگر اين ورزش ديسك كمر را ادامه دهيد.

ورزش چهارم ديسك كمر، پاي خود را مطابق شكل در شكم خود جمع كنيد و هر طرف را ۱۰ ثانيه بكشيد و ۱۰ مرتبه تكرار كنيد. در اين كشش محل اتصال كمر به لگن بايد كشيده شود.

قدم بعد در ورزش هاي ديسك كمر، ورزش‌هاي ديناميك و حركتي مي باشد كه بيشترين تاثير را در تقويت عضلات واطراف آن دارد و به اين شيوه مانع كمردرد مي شوند شامل شنا، راهپيمايي در سطوح غير شيب دار و غير ناهموار و دوچرخه ثابت داراي پشتي كمر مي باشد.

آب درماني و راه رفتن در اّب براي درمان اسپري اوپسايت ديسك كمر داراي قوانيني است كه اگر اجرا نشود ممكن است مشكل شما را تشديد كند. به طور مختصر تا زماني كه متخصص طب فيزيكي به شما اجازه نداده است شنا نكنيد و بيش ار ا ساعت در استخر نباشيد.

تندرست نيوز