همه چيز در مورد پزشكي

به گزارش به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، جدا از بيماري‌هاي به اصطلاح زنانه‌اي مثل سرطان رحم و ... كه خاص ساختار بدني زنان هستند و بنابراين فقط در زنان را مبتلا مي‌كنند، بيماري‌هاييهستند كه كه در ميان زنان شايع‌تر از مردان هستند. اين مسأله دلايل مختلفي دارد، مثل برخي ويژگي‌هاي فيزيولوژيكي زنان كه آن‌ها را بيشتر از مردان مستعد ابتلا به اين بيماري‌ها مي‌كند.

حتي تجربه‌هاي اجتماعي و شخصي زنان هم در اين مسأله مؤثر است. در ادامه با بيماري‌هايي آشنا مي‌شويم كه زنان را بيشتر از مردان مبتلا مي‌كنند.

۱- آرتروز
ريسك ابتلا به بيماري آرتروز در زنان، ۳ برابر بيشتر از مردان است. احتمالاً ساختار بدني زنان در اين مسأله نقش دارد، چون زنان در مقايسه با مردان، مفاصل و تاندون‌هاي انعطاف پذيرتري دارند. اين انعطاف پذيري گرچه در هنگام بارداري و زايمان به كمك آن‌ها مي‌آيد، اما در عين حال زنان را در معرض خطر رگ به رگ شدن و انواع صدمات قرار مي‌دهد، مسأله‌اي كه منجر به ابتلا به آرتروز در آينده مي‌شود. علاوه بر اين، زنان كفل‌هاي پهن تري دارند، ويژگي‌اي كه ممكن است روي توازن زانو‌ها تأثير بگذارد و به آن‌ها فشار وارد كند. ريسك ابتلا به آرتزوز در زنان بالاي ۵۰ سال بيشتر است. كمبود هورمون زنانه‌ي استروژن در اين مسأله نقش دارد، چون استروژن از غضروف‌ها و مفاصل در برابر التهاب محافظت مي‌كند. فعاليت فيزيكي و حفظ بدن در يك وزن مناسب، مي‌تواند ريسك بيماري آرتروز را كم كند.

۲- آلزايمر
در گذشته تصور مي‌شد، چون ريسك ابتلا به بيماري آلزايمر با بالا رفتن سن افزايش پيدا مي‌كند و زنان بيشتر از مردان عمر مي‌كنند، زن‌ها بيشتر به اين بيماري مبتلا مي‌شوند. اما تحقيقات جديد نشان مي‌دهد كه احتمالاً عوامل ديگري در اين مسأله نقش دارند. يكي از اين عوامل ژنتيك و ديگري تغييرات هورموني است. يائسگي و افت سطح هورمون زنانه‌ي استروژن كه به طور متوسط از سن ۵۱ سالگي آغاز مي‌شود، احتمالاً در اين مسأله مؤثرند. براي كاهش ريسك ابتلا به اين بيماري، ذهن و بدن خود را فعال نگه داريد، به اندازه‌ي كافي بخوابيد و رژيم غذايي سالمي داشته باشيد. درمان‌هاي پزشكي فقط مي‌توانند سرعت پيشرفت اين بيماري را كم كنند، اما توانايي متوقف كردن آن را ندارند.

۳- افسردگي
احتمال ابتلا به افسردگي در زنان ۲ برابر بيشتر از مردان است. كشيدن بخيه سزارين زنان در مقايسه با مردان از نظر بيولوژيكي استعداد بيشتري در ابتلا به افسردگي دارند و شيمي اعصاب آن‌ها هم متغيرتر از مردان است. تغييرات هورموني ماهانه و همينطور تغييرات و نوسانات هورموني‌اي كه بعد از زايمان و در دوره‌ي يائسگي رخ مي‌دهند، ريسك ابتلا به افسردگي را بيشتر مي‌كنند. نحوه‌ي فكر كردن و پردازش احساسات و همينطور دروني كردن اضطراب، مي‌تواند عملكرد مغز را در قسمت‌هايي از آن كاهش دهد كه مسئوليت تنظيم روحيه را برعهده دارند. اگر احساس نااميدي مي‌كنيد، زودرنج شده ايد يا احساس مي‌كنيد در هم شكسته ايد، به پزشك متخصص مراجعه كنيد.

۴- بيماري قلبي
بيماري قلبي گرچه يكي از مهم‌ترين عوامل مرگ و مير در ميان مردان و زنان است، اما احتمال مرگ بعد از حمله‌ي قلبي در زنان بيشتر از مردان است. اينكه چرا طي يك سال بعد از حمله‌ي قلبي، زن‌ها بيشتر فوت مي‌كنند، مسأله‌اي است كه هنوز مورد بحث است. يكي از رايج‌ترين دلايلي كه براي آن مطرح مي‌شود اين است كه زناني كه به بيماري قلبي مبتلا مي‌شوند، در مقايسه با مردان همسن خود «بيمارتر» هستند، يا مشكلاتي مثل ديابت، فيبريلاسيون دهليزي و مصرف سيگار را بيشتر از مردان به طور همزمان باهم دارند. علاوه بر اين، از آنجايي كه زنان اغلب اوقات نشانه‌هاي غير معمولي در ناحيه‌ي قفسه‌ي سينه‌ي خود دارند، اين مسأله باعث غفلت آن‌ها و در نتيجه تأخير در مراجعه به پزشك و تشخيص بيماري مي‌شود. همين امر شرايط را بدتر مي‌كند. براي كاهش ريسك ابتلا به بيماري قلبي، ۵ روز در هفته به مدت ۳۰ دقيقه ورزش كنيد، رژيم غذايي سالمي داشته باشيد و به طور مرتب آزمايش كلسترول، ديابت و فشار خون دهيد.

۵- اضطراب
احتمال اضطراب در زنان در مقايسه با مردان بيشتر از ۲ برابر است. تحقيقات نشان مي‌دهد نوسانات هورموني مي‌تواند زمينه ساز احساس اضطراب شود، به ويژه پايين بودن سطح فاكتور آزادكننده‌ي كورتيكوتروپين، هورموني كه واكنش‌هاي اضطرابي را تنظيم مي‌كند. از آنجايي كه اين فاكتور در بدن زنان سطح پايين تري دارد، اين مسأله آن‌ها را ۲ برابر بيشتر از مردان در برابر اختلالات مربوط به اضطراب آسيب پذير مي‌كند. علاوه بر اين، اضطراب فقط تأثير رواني ندارد. تحقيقي نشان داده است زناني كه بيشترين سطح از اضطراب را تجربه مي‌كنند، در مقايسه با زناني كمترين سطح از اضطراب را دارند، احتمال حمله‌ي قلبي در آن‌ها ۵۹ درصد بيشتر و احتمال مرگ بر اثر يكي از حملات قلبي ۳۱ درصد بيشتر است. اگر افكار مضطربانه‌اي داريد كه فعاليت‌هاي روزمره‌ي شما را مختل مي‌كنند و نشانه‌هاي فيزيكي‌اي مثل تپش قلب و تنگي نفس در خود مي‌بينيد، به پزشك متخصص مراجعه كنيد.

۶- اختلال اضطراب عفونت جاي بخيه سزارين بعد از آسيب رواني
احتمال ابتلا به اختلال اضطراب بعد از آسيب رواني در زنان ۲ برابر بيشتر از مردان است، چون آن‌ها بيشتر در معرض سوء استفاده‌هاي عاطفي، جنسي و فيزيكي هستند. همچنين احتمال تجربه‌ي آسيب‌هاي رواني در سنين پايين در دختران بيشتر از پسران است. اگر در گذشته آسيب روحي‌اي را تجربه كرده ايد و حالا كابوس مي‌بينيد، دچار بي خوابي، افسردگي يا اضطراب هستيد، مراجعه به پزشك متخصص مي‌تواند به شما كمك كند.

۷- مشكلات مربوط به دستگاه‌هاي ادراري و تناسلي
ساختار بدني زنان مهم‌ترين علت بيشتر بودن عفونت‌هاي مجراي ادرار و بي اختياري ادراري در زنان در مقايسه با مردان است. پيشابراه زنان تقريباً در نزديكي واژن و مقعد آن‌ها قرار دارد، يعني نقاطي كه باكتري‌هاي زيادي در آنجا زندگي مي‌كنند و همين مسأله ريسك عفونت‌هاي مجراي ادرار را در زنان بيشتر مي‌كند. زايمان، سن و چاقي هم احتمال بي اختياري ادراري را در زنان بيشتر مي‌كنند. زايمان روي ماهيچه‌هاي كف لگن فشار وارد مي‌كند، در حالي كه اين ماهيچه‌ها تكيه گاه مهمي براي مثانه و گردنه‌ي آن هستند و اين فشار‌ها مي‌توانند تأثيرات دراز مدتي بر بدن داشته باشند. نوشيدن به اندازه‌ي آب مي‌تواند به جلوگيري از عفونت‌هاي مجراي ادرار كمك كند و ورزش‌هاي مخصوص كف لگن هم مي‌توننند به پيشگيري از بي اختياري ادراري كمك كنند.

۸- لوپوس
لوپوس نوعي بيماري خود ايمني است كه زنان بيشتر از مردان به آن مبتلا مي‌شوند. «خود ايمني» به اين معنا است كه بدن به بافت‌هاي خودش حمله مي‌برد. بيماري لوپوس مي‌تواند روي هر قسمتي از بدن، از پوست گرفته تا اندام‌هاي داخلي، تأثير بگذارد. از آنجايي كه اين بيماري در زنان جوان‌تر شايع‌تر است، تصور مي‌شود كه احتمالاً بالاتر بودن سطح هورمون زنانه‌ي استروژن به همراه عوامل محيطي، باعث اين بيماري مي‌شود. همچنين تحقيقات جديد در حوزه‌ي ژنتيك نشان داده وجود دو كروموزوم ايكس در زنان، ريسك ابتلا به لوپوس را در آن‌ها بالا مي‌برد. از آنجايي كه اين بيماري نشانه‌هاي مختلف و مبهمي دارد، تشخيص آن مي‌تواند دشوار باشد، اما اگر دچار درد‌هاي عضلاني يا مفصلي هستيد، ضايعه‌ي پوستي‌اي روي صورت تان به وجود آمده، احساس خستگي مي‌كنيد و از احساس درد در قفسه‌ي سينه رنج مي‌بريد، به پزشك مراجعه كنيد. اين بيماري هيچ درمان قطعي‌اي ندارد، اما با مصرف دارو و تغيير در سبك زندگي مي‌توان آن را كنترل كرد و نشانه‌هاي آن را كاهش داد.

۹- اختلالات غذايي
محققان هنوز در مورد علت بروز آنوركسي (بي اشتهايي عصبي)، بوليمي (پرخوري عصبي) و ديگر اختلالات غذايي مطمئن نيستند، اما احتمالاً تركيبي از ويژگي‌هاي بيولوژيك و تجربه‌هاي انواع زخم اجتماعي باعث مي‌شود زنان بيشتر از مردان به اين اختلالات مبتلا شوند. زنان بيشتر از هر بيماري روحي ديگري، بر اثر اختلال آنوركسي از دنيا مي‌روند. از آنجايي كه جامعه اهداف كمال گرايانه و دست نيافتني‌اي در خصوص زيبايي زنان تعيين مي‌كند، آن‌ها بيشتر از مردان مستعد اختلالات غذايي و مشكلات مرتبط با مسأله‌ي تصوير بدني هستند. دختران از سنين بسيار پايين درگير مباحث و مسائل مربوط به لاغري و زيبايي مي‌شوند. همچنين شيمي مغز و ويزگي‌هاي روانشناختي زنان، آن‌ها را بيشتر از مردان مستعد اين اختلالات مي‌كند. اگر عادت‌هاي غذايي ناسالمي داريد، به پزشك متخصص مراجعه كنيد.

۱۰- بيماري‌هاي مقاربتي
گرچه احتمال ابتلا به بيماري‌هاي مقاربتي در مردان و زنان به يك اندازه است، اما اين بيماري‌ها تأثيرات بسياري شديدتري بر زنان دارند. ساختار بدني زنان كار تشخيص نشانه‌هاي اين بيماري‌ها را دشوارتر مي‌كند و بسياري از اين عفونت‌ها هم غير قابل تشخيص هستند. در نتيجه، احتمال درگيري با تأثيرات دراز مدت بيماري‌هاي مقاربتي، مثل بيماري التهابي لگن و ناباروري ناشي از بيماري‌هايي مانند كلاميديا و سوزاك، در زنان بيشتر است. هرپس و سفليس هم مي‌توانند براي زنان و فرزند آن‌ها در دوران بارداري خطرناك باشند و ويروس پاپيلوم انساني (HPV) مي‌تواند منجر به سرطان دهانه‌ي رحم شود. گرچه بسياري از بيماري‌هاي مقاربتي نشانه‌ي خاصي ندارند، اما اگر متوجه هر گونه نشانه‌ي عجيبي مثل احساس سوزش در ناحيه‌ي واژن، ترشحات غير معمول، ادرار دردناك، يا شكم درد در خود شديد، به پزشك مراجعه كنيد. پيشگيري بهترين راه مقابله با بيماري‌هاي مقاربتي است، بنابراين واكسن اچ پي وي بزنيد، از كاندوم استفاده كنيد و گهگاه آزمايش دهيد.

۱۱- سندرم خستگي مزمن
اين سندرم كه مهم‌ترين نشانه‌ي آن خستگي شديد است، احتمال ابتلا به آن در زنان ۴ برابر بيشتر از مردان است. علت بروز اين سندرم هنوز كاملاً مشخص نيست، تشخيص ان مي‌تواند دشوار باشد و هيچ درمان تأييد شده‌اي براي آن وجود ندارد. اما تحييقات جديد درباره‌ي علت ابتلاي بعضي زنان به اين سندرم نشان مي‌دهد وجود بعضي پروتئين‌ها يا سيتوكين‌ها در خون مي‌تواند التهاب بدن را افزايش دهد و باعث بروز اين سندرم شود. سندرم خستگي مزمن گرچه نشانه‌هايي شبيه به بيماري‌هاي خود ايمني دارد، اما در اين دسته نمي‌گنجد. در حقيقت دانشمندان با توجه به يافته‌هاي خود معتقدند اين سندرم يك بيماري التهابي است.

۱۲- سكته‌ي مغزي
زنان در مقايسه با مردان بيشتر دچار سكته‌ي مغزي مي‌شوند و آمار مرگ و مير ناشي از آن در زنان بيشتر از مردان است. ريسك سكته‌ي مغزي در زناني كه قرص‌هاي ضد بارداري مصرف مي‌كنند، تحت درمان جايگزيني هورمون با دوز‌هاي بالايي از استروژن هستند لايتسيموس و همينطور زنان باردار و زناني كه به تازگي زايمان كرده اند، بيشتر است. افزايش سطح هورمون‌ها تأثير انعقادي بر خون دارد، بنابراين با بالا رفتن سطح هورمون‌ها يا تغيير سريع در ميزان آن ها، خون مي‌تواند به راحتي لخته شود. مشكلات ناشي از بارداري مثل پره اكلامپسي هم مي‌تواند ريسك سكته‌ي مغزي را در دراز مدت بالا ببرد. علاوه بر اين، زنان بيشتر مستعد ديگر ريسك فاكتور‌هاي سكته‌ي مغزي مثل بيماري‌هاي خودايمني، ميگرن و افسردگي هستند. با داشتن يك رژيم غذايي سالم، ورزش، كنترل فشار خون و عدم مصرف سيگار، مي‌توانيد ريسك سكته‌ي مغزي را كاهش دهيد.

۱۳- بيماري تيروئيد
احتمال ابتلا به بيماري تيروئيد در زنان، ۵ تا ۸ برابر بيشتر از مردان است. بيماري كم كاري تيروئيد، شايع‌ترين اختلال تيروئيدي است. در اثر اين بيماري، غده‌ي تيروئيد كمتر از مقداري كه براي تنظيم سوخت و ساز بدن لازم است، هورمون توليد مي‌كند. اگر به كم كاري تيروئيد مبتلا باشيد، ۹۰ درصد احتمال دارد كه اين بيماري در اثر بيماري خود ايمني‌اي به نام تيروئيديت هاشيموتو به وجود آمده باشد. نشانه‌هاي تيروئيديت هاشيموتو عبارت است از افزايش وزن، سر درد، افسردگي، خستگي، سردي دست‌ها و پاها، يبوست، خشكي پوست، ريزش مو يا كم پشت شدن موها، خشك و دردناك شدن مفاصل، درد‌هاي عضلاني، ضعف حافظه يا «مه آلودگي مغزي» و شديد يا نامنظم بودن قاعدگي در زنان. خوشبختانه اين بيماري با يك آزمايش خون ساده، به راحتي قابل تشخيص است و با مصرف دارو درمان مي‌شود.

۱۴- ام اس
ام اس ديگر بيماري خود ايمني‌اي است كه زنان بيشتر از مردان به آن مبتلا مي‌شوند. در اثر اين بيماري، بدن به عصب‌هاي درون مغز و نخاع حمله مي‌برد، كه نتيجه‌ي آن احساس درد، بي حسي و ضعف است. احتمالاً بيشتر بودن چربي بدني زنان باعث بيشتر شدن التهاب مي‌شود، مسأله‌اي كه در بروز بيماري ام اس نقش دارد. عوامل هورموني و تفاوت‌هاي جنسيتي در مغز هم احتمالاً در ابتلا به اين بيماري نقش دارند. درمان قطعي‌اي براي اين بيماري پيدا نشده، اما روش‌هايي براي كم كردن سرعت پيشرفت ام اس وجود دارد كه شامل درمان‌هاي فيزيكي، مصرف دارو و تغيير در سسبك زندگي مي‌شود.

۱۵- سلياك
سلياك كه با نام عدم تحمل گلوتن هم شناخته مي‌شود، يك بيماري خود ايمني است كه در اثر آن، بدن به سيستم گوارشي خود حمله مي‌برد و نشانه‌هاي آن عبارتند از: اسهال، نفخ، گاز شكم و سوزش معده. بيشتر از نيمي از جمعيت مبتلايان به اين بيماري را زنان تشكيل مي‌دهند. نشانه‌هاي اين بيماري ممكن است با سندرم روده‌ي تحريك پذير اشتباه گرفته شود كه آن هم در زنان شايع‌تر از مردان است. مصرف غذا‌هاي فاقد گلوتن مي‌تواند نشانه‌هاي بيماري‌هاي سلياك را كاهش دهد. جالب آنكه، بيماري هاشيموتو -كه قبلاً به آن پرداخته شد- با ديگر بيماري‌هاي خود ايمني مثل سلياك هم مرتبط هستند. در حقيقت، بيماري هاشيموتو بيشتر همزمان با بيماري سلياك رخ مي‌دهد، يعني اگر به يكي از اين دو بيماري مبتلا باشيد، ريسك داشتن هر دوي اين بيماري‌ها در شما بالاتر است. علت اين مسأله آن است كه همان ژني كه ريسك بيماري سلياك را بالا مي‌برد، ريسك ابتلا به تيروئيديت هاشيموتو را هم افزايش مي‌دهد.