همه چيز در مورد پزشكي

به گزارش : زنان يكي از اعضاي مهم هر اجتماعي به شمارمي روند و اين قشر مهم و تأثيرگذار در نقش‌هاي مختلف مادر و همسري در خانواده نمود مي‌يابند. اينكه گفته مي‌شود دختران، مادران آينده هستند از آن جهت حائز اهميت است كه خانواده‌اي سالم، مادر يا همسري سالم را مي‌طلبد بر اين اساس بايد براي اين قشر مهم جامعه برنامه‌هاي ويژه درماني و بهداشتي ديد تا دچار آسيب نشوند. يكي از موضوعات مهم در مورد زنان كه بارها و بارها مطرح شده است، كم خوني آن‌ها است اسپري linovera و از اين جهت برنامه‌اي خاص تحت عنوان توزيع قرص آهن در مدارس دخترانه سال‌هاي سال است كه اجرا مي‌شود.

بر اساس آمارهاي سازمان بهداشت جهاني، كم خوني بر روي باروري ۵۰۰ ميليارد زن در سراسر جهان تأثير مي‌گذارد. و براساس توصيه اين سازمان، كودكان ۷ تا ۱۴ سال بايد در طول سال ۱۲ هفته را به صورت مداوم قرص آهن مصرف كنند و نوجوانان به ويژه دختران نيز بايد ۱۶ هفته (۴ ماه) در سال را قرص آهن استفاده كنند و در زمان بارداري توصيه مي‌شود از ماه چهارم تا سه ماه بعد از زايمان به منظور جلوگيري از كم‌خوني قرص آهن مصرف شود.

كم‌خوني در افراد به سه مرحله تقسيم مي‌شود:

در مرحله اول آهن مورد نياز بدن از مواد غذايي تأمين نمي‌شود و بدن از ذخاير موجود استفاده مي‌كند.

مرحله دوم زماني است كه حامل‌هاي آهن در بدن كم مي‌شود به نحوي كه پس از تخليه ذخاير آهن بدن، آهن موجود در بافت‌ها نيز كاهش مي‌يابد و ترانسفرين كه پروتئين حامل آهن در خون است و آهن مورد نياز براي ساخت ژل زخم پرونتوسان هموگلوبين را به بافت‌هاي خون‌ساز مي‌رساند، كاهش مي‌يابد اما، از ميزان هموگلوبين كاسته نمي‌شود.

مرحله سوم نيز شامل كاهش ذخاير حامل‌هاي آهن و هموگلوبين خون در بدن بوده و اين مرحله خود را به صورت فقر آهن نشان مي‌دهد و اين شرايط زماني بروز پيدا مي‌كند كه منابعي كه فرد مصرف مي‌كند از نظر آهن فقير است و جذب آهن در رژيم غذايي كاهش مي‌يابد.

مهران ايزديار؛ متخصص خون در اين زمينه مي‌گويد: كم خوني فقر آهن از بيماري‌هاي شايعي است كه بايد در افراد در صورت مبتلا به اين بيماري آن را درمان كنند.

وي ادامه مي‌دهد: در زمان بارداري، كودكي و نوجواني افراد آهن بيشتري را نياز دارد، گاهي به دليل خونريزي شديد در دوران قاعدگي، بيماري‌هاي گوارشي مانند زخم ‌معده و هم‌چنين خونريزي شديد بيني در كودكان، فرد دچار كم‌خوني شده و آلودگي‌هاي انگلي و اسهال نيز منجر به فقر آهن و كم‌خوني در بدن مي‌شود.

اين پزشك، راه‌هاي تأمين ژل پرونتوسان آهن بدن از طريق تغذيه مي‌داند و مي‌افزايد: افراد مي‌توانند آهن مورد نياز بدن خود را از طريق مصرف گوشت قرمز، جگر، ماهي، حبوبات و مرغ تأمين كنند و در كنار اين مواد مي‌توانند مصرف ويتامين C را افزايش دهند.

ايزديار با بيان اينكه لازم است افراد براي تأمين آهن خون خود از سبزيجات و حبوبات استفاده كنند، اضافه مي‌كند: بايد گوشت قرمز نيز مصرف شود چراكه باعث مي‌شود جذب آهن، بيشتر و سريع‌تر انجام شود و خوردن انواع توت خشك، خشكبار مانند پسته و بادام، كشمش، خرما و برگه‌ها نيز براي رفع كمخوني مفيدند.

مصرف چاي بعد از غذا ممنوع

وي تصريح مي‌كند: يك ساعت قبل و دو ساعت بعد از مصرف غذا چاي مصرف نشود چراكه تانن موجود در آن جذب آهن را مختل مي‌كند.

اين متخصص خون با اشاره به اينكه فيتات موجود در نان نيز عامل جذب نشدن آهن در بدن است، مي‌گويد: زماني كه خمير برخي نان‌ها به اصطلاح «ور» نيامده حاوي مقدار زيادي فيتات است كه مانع بي براوون جذب آهن در بدن مي‌شود.

ايزديار تصريح مي‌كند: كلسيم نيز اجازه جذب آهن را نمي‌دهد و بهتر است در كنار مصرف مواد غذايي حاوي آهن، لبنيات مصرف نشود اما مي‌توان ماست را استفاده كرد، چراكه ماست حاوي اسيدلاكتيك است و منجر به جذب آهن مي‌شود.

وي اظهار مي‌دارد: خستگي زودرس، بي‌حوصلگي، سياهي رفتن چشم، بي‌تفاوتي، سردرد، سرگيجه، خواب رفتن و سوزن شدن دست و پاها از علايم كم خوني است و در موارد شديد نيز باعث تنگي نفس، تپش قلب، تورم قوزك پا و كاهش ضريب هوشي، حافظه و يادگيري و افت تحصيلي در افراد مي‌شود.

ايزديار، خستگي و احساس فرسودگي، رخوت و بي حالي، ريزش مو، بي قراري و ناراحتي، تنگي نفس و يا مشكل در تنفس، تمركز ضعيف، تپش قلب، حساسيت به هواي سرد، درد قفسه سينه، وزوز گوش‌ها، سردرد، تأثير بر حس چشايي، خشكي زبان، مشكل در بلعيدن غذا، سندرم پاي بي قرار، ناخن‌هاي خشك را از نيز از ديگر علايم كم خوني فقر آهن مي‌داند.

وي با بيان اينكه بسياري از انواع كم چشم درد خوني قابل پيشگيري نيستند، مي‌گويد: كمبود خفيف آهن با تجويز فروسولفات يا فروگلوكونات همراه مصرف ويتامين C براي جذب بيشتر آن، قابل درمان است. تجويز ويتامين‌هاي خوراكي (اسيدفوليك) يا تزريق زيرجلدي ويتامين B۱۲، كمبودهاي مربوط به كم خوني را درمان مي‌كند.

منبع: ايرنا