همه چيز در مورد پزشكي

به گزارش : ديابت نوع دوم يك بيماري مدرن و شايع است كه در ابتدا علائم كمي دارد و به همين دليل به راحتي مي‌تواند ناديده و دست كم گرفته شود. يك سوم افراد دچار ديابت نوع دوم هستند، اما خودشان نمي‌دانند.

ديابت يك بيماري جدي است كه مي‌تواند عوارض خطرناكي به دنبال داشته باشد از جمله آسيب‌هاي قلبي و عروقي و نورولوژيكي، به همين علت مهم است كه هر چه زودتر تشخيص داده شود. ديابت با رژيم غذايي درست و ورزش منظم و در صورت لزوم مصرف دارو، قابل كنترل خواهد بود و فرد مي‌تواند به زندگي خود بدون درد سر ادامه بدهد.

در اين مطلب شما را با علائم اوليه و هشداردهنده‌ي ديابت آشنا مي‌كنيم تا بتوانيد بهتر و بيشتر مراقب سلامتي خود باشيد و در ادامه به شما مي‌گوييم راهكار‌هاي موثر براي پيشگيري از ابتلا به ديابت نوع دوم چيست.

علائم هشداردهنده‌ي ديابت

در سال ۲۰۱۳ بيش از ۳۸۲ ميليون نفر در سراسر دنيا ديابت داشتند و ۹۰ درصد از آن‌ها مبتلا به ديابت نوع دوم بودند. اين بيماري متابوليك، شامل بالا بودن قند خون (گلوكز) مي‌شود. توليد انسولين كه يك هورمون پانكراتيك است و سطح قند خون را تعديل مي‌كند، در ديابت يا كاهش مي‌يابد و يا سلول‌ها واكنش مناسبي به آن نشان نمي‌دهند. علائم زير نتيجه‌ي چنين اتفاقي هستند:

تكرر ادرار يا پُرادراري: اگر متوجه شديد مجبوريد مكررا ادرار كنيد و طي شب از خواب بيدار مي‌شويد (گاهي چند بار) تا مثانه‌تان را خالي كنيد، اين علامت مي‌تواند هشداردهنده باشد. كليه‌ها در حال سخت‌تر كار كردن هستند تا از گلوكز زيادي موجود در خون رها شوند.

تشنگي مفرط: اين علامت با علامت قبلي يعني تكرر ادرار مرتبط است. با از دست دادن مايعات بيشتر توسط ادرار، بدن‌تان سعي مي‌كند آن‌ها را جايگزين نمايد، در نتيجه مدام احساس تشنگي مي‌كنيد.

افزايش اشتها (گرسنگي): قند خون افت و خيز‌هاي زيادي مي‌كند و بدن ناگهان پانسمان اكتي كوت تمايل به خوردن پيدا مي‌كند. سلول‌ها گلوكز كافي دريافت نمي‌كنند، بنابراين شما مدام هوس شيريني مي‌كنيد يا گرسنه‌تان مي‌شود.

خشكي دهان: احساس مي‌كنيد دهان‌تان خشك است كه هم حس ناخوشايندي است و هم علامتي خطرناك. خشكي دهان مي‌تواند زمينه‌ي مساعدي براي باكتري‌ها فراهم كرده و سبب مشكلات دهاني شود. بيماري‌هاي لثه از شايع‌ترين عوارض ديابت هستند.

افزايش وزن يا كاهش وزن ناخواسته: وقتي انسولين نمي‌تواند گلوكز را وارد سلول‌ها كند، بدن جوري واكنش نشان مي‌دهد كه انگار گرسنه است و شروع به استفاده‌ي پروتئين‌ها در عضلات مي‌كند. كاهش وزن سريع و بي‌دليل، سالم نيست و نياز به بررسي‌هاي پزشكي دارد. از سويي ديگر، افزايش مصرف غذا‌هاي شيرين و قندي مي‌تواند سبب افزايش وزن بشود.

خستگي: خستگي مفرط زماني روي مي‌دهد كه بدن مجبور است مدام كمبود گلوكز در سلول‌هايش را جبران كند. وقتي مجبوريد مكررا از خوب بيدار شويد و مثانه را تخليه كنيد، خواب خوبي هم نخواهيد داشت. در نتيجه احساس بي‌انرژي بودن مي‌كنيد و انگار هميشه ناخوشيد. عجيب نيست كه تحريك پذير و بداخلاق و بي‌حوصله هم بشويد.

مشكلات بينايي: بالا بودن قند خون بر چشم‌ها اثر مي‌گذارد و شكل عدسي‌ها و چشم‌ها را تغيير مي‌دهد. در نتيجه دچار تاري ديد خواهيد شد. ممكن است گاهي نور‌هاي درخشان ببينيد و بينايي‌تان دچار اختلال شود. در ابتدا تغييراتي كه در بينايي به وجود مي‌آيد، برگشت پذير است، اما اگر قند خون براي مدتي طولاني بالا بماند، مي‌تواند آسيب دائمي وارد كرده و حتي سبب از دست رفتن بينايي شود.

سر درد: افزايش قند خون مي‌تواند سر درد نيز ايجاد كند. سر درد از علائم اوليه‌ي هايپرگليسمي بوده و با تشديد بيماري، بدتر مي‌شود.

عفونت‌ها، بريدگي‌ها و زخم‌هايي كه ترميم نمي‌شوند: اين علامت كلاسيك و معروف ديابت، نتيجه‌ي آسيب رگ‌هاي خوني است. گلوكز زياد در خون به رگ‌ها و عروق آسيب مي‌زند، بنابراين رگ‌ها و عروق نمي‌توانند خون را به جا‌هايي كه لازم است انتقال دهند تا بافت آسيب ديده ترميم پيدا كند.

عفونت‌هاي قارچي: از آنجايي كه باكتري‌ها و قارچ‌ها در محيط قندي جان سالم به در مي‌برند، عفونت‌ها در بيماران دچار ديابت شايع‌اند، مخصوصا عفونت‌هاي قارچي مانند كانديدا و بويژه عفونت‌هاي واژينال قارچي در زنان.

بي‌حسي و گزگز شدن عفونت بدن در دست‌ها و پاها: اين علامت نتيجه‌ي آسيب عصبي يا نوروپاتي است كه با ديابت مرتبط است. گزگز شدن و كرختي در دست‌ها و پا‌ها مي‌تواند با احساس درد و سوزش و تورم همراه باشد. اگر سطح قند خون پايين نيايد، آسيب عصبي مي‌تواند دائمي شده و عوارض جدي به نام نوروپاتي ديابتي ايجاد نمايد.

تغييرات پوستي: تيرگي يا بنفش شدن پوست كه به آن آكانتوز نيگريكانس مي‌گويند مي‌تواند در ناحيه‌ي گردن، كشاله ران و زير بغل ايجاد شود. همچنين ممكن است تغييرات پوستي ديگر مانند خارش نيز وجود داشته باشد، مخصوصا در اطراف واژن يا كشاله ران.

نقص در عملكرد جنسي: ديابت به رگ‌هاي خوني و عصب‌ها در اندام‌هاي جنسي نيز آسيب مي‌زند كه مي‌تواند مشكلات جنسي متعددي ايجاد نمايد. زنان ممكن است دچار خشكي واژينال و مرد‌ها ممكن است دچار اختلال نعوظ شوند. ۳۵ تا ۷۵ درصد از مردان مبتلا به ديابت دچار ناتواني جنسي نيز مي‌شوند.

اگر چند مورد از علائم گفته شده را داريد به پزشك مراجعه كنيد تا او با آزمايش خون و ساير بررسي‌ها تشخيص بدهد دچار ديابت نوع دوم هستيد يا نه.

چند آزمايش بايد انجام شده و تكرار شود تا تشخيص بيماري به درستي و با دقت صورت بگيرد. تست قند خون و پلاسماي ناشتا، سطح قند خون‌تان را بعد از ۸ ساعت ناشتا بودن چك مي‌كند. اگر قند خون‌تان در دو تست، بالاتر از ۱۲۶ ميلي گرم در دسي ليتر باشد به اين معني است كه ديابت داريد. قند خون ِ ۱۰۰ تا ۱۲۵ ميلي گرم در سي ليتر نيز پيش ديابت تلقي مي‌شود.

راهكار‌هاي موثر در پيشگيري از ديابت نوع دوم

همه‌ي افرادي كه دچار ديابت نوع دوم هستند، زماني در وضعيت پيش ديابت قرار داشته‌اند كه در آن، قند خون بالاتر از سطح نرمال است، اما نه آنقدر بالا كه ديابت محسوب شود. افرادي كه تشخيص پيش ديابت درموردشان داده مي‌شود بايد اين مسئله را جدي گرفته و آن را مانند زنگ خطري بدانند كه نياز به تغييرات جدي در سبك زندگي را ايجاد كرده است.

وضعيت پيش ديابت لزوما به اين معني نيست كه فرد حتما دچار ديابت خواهد شد، زيرا فرصت و امكان اين را دارد كه عادت خود را اصلاح كرده و با كمك درمان به موقع، قند خون را به سطح نرمال برگرداند. كنار گذاشتن عادات ناسالم و در پيش گرفتن عادت‌هاي سالم‌تر، اولين قدمي است كه مي‌توانيد براي حفظ سلامتي خود برداريد.

اگر تشخيص داده شده كه در وضعيت پيش ديابت قرار داريد، فرصت بسيار خوبي است كه در سبك زندگي خود تغييراتي ايجاد محصولات زخم بستر كنيد تا از ابتلا به ديابت پيشگيري نماييد.

تحرك بدني داشته باشيد

داشتن تحرك بدني يكي از مهمترين و بهترين تغييراتي است كه مي‌تواند خطر ديابت نوع دوم را كاهش داده و حتي از بروز آن جلوگيري كند. اگر مدتهاست ورزش و تحرك را كنار گذاشته‌ايد، كم كم شروع كنيد: به جاي آسانسور از پله‌ها استفاده كنيد، هنگام تماشاس تلويزيون حركات كششي انجام دهيد و تا فروشگاه محل‌تان پياده برويد و ....

ورزش بخش لاينفك برنامه‌ي درماني در پيش ديابت است، زيرا سطح قند خون را پايين مي‌آورد و از چربي بدن مي‌كاهد. يك برنامه‌ي تمريني ايده آل بايد شامل پنج جلسه تمرين در هفته و هر بار ۳۰ دقيقه باشد. اگر به يك باره نمي‌توانيد اين اندازه ورزش كنيد، يادتان باشد كه حتي مدت زمان‌هاي كوتاه‌تر تمرين و تحرك نيز موثر بوده و به حساب مي‌آيند. وارد كردن تحرك بدني در روتين روزانه‌تان يكي از موثرترين شيوه‌هاي حفظ و ارتقاء سلامتي است.

وزن كم كنيد

چاقي يكي از دلايل اصلي ابتلا به ديابت نوع دوم است. بايد بدانيد كه لازم نيست ده كيلو وزن كم كنيد تا در پبشگيري از ديابت موثر باشد. طبق گزارش انجمن ديابت آمريكا، حتي كاهش هفت درصدي از وزن بدن به شما كمك مي‌كند خطر ديابت را تا ۵۸ درصد كاهش بدهيد! شما بايد وزن كم كنيد تا وضعيت سلامت‌تان بهتر شده و قند خون‌تان پايين بيايد، اما نبايد سراغ رژيم‌هاي كاهش وزن فوري و سخت و بسيار محدود كننده برويد و به سلامتي‌تان لطمه بزنيد.

سيگار نكشيد

مطالعات نشان مي‌دهند كه سيگار كشيدن با مقاومت به انسولين و التهاب در بدن ارتباط دارد. سيگار كشيدن خطر ابتلا به ديابت نوع دوم را افزايش داده و عوارض اين بيماري را تشديد مي‌كند. ترك سيگار يكي از مهمترين راه‌هاي كنترل و پيشگيري از ديابت و عوارض آن است.

عادات خواب‌تان را بهبود بدهيد

مطالعه‌اي دريافته كمبود خواب مي‌تواند ريسك فاكتور مهمي براي ديابت باشد. در اين مطالعه افرادي كه هر شب ۵ ساعت يا كمتر مي‌خوابيدند تقريبا دو برابر بيشتر از افرادي كه شب‌ها هفت ساعت مي‌خوابيدند در معرض ابتلا به ديابت قرار داشتند.

كسي كه به اندازه كافي نمي‌خوابد و اغلب كم خوابي دارد به سختي مي‌تواند وزن كم كند و بدن او به سختي مي‌تواند به طور موثر از انسولين استفاده كند؛ بنابراين توصيه يه الگو‌هاي سالم خواب را جدي بگيريد: هميشه سر ساعت مشخصي به رختخواب برويد و از خواب بيدار هارتمن شويد، قبل از رفتن به رختخواب ذهن و بدن خود را آرام كنيد و دو ساعت پيش از خواب از تمام وسايل الكترونيكي فاصله بگيريد. اگر معمولا براي به خواب رفتن مشكل داريد سعي كنيد بعدازظهر‌ها قهوه ننوشيد.

حامياني براي خود پيدا كنيد

كاهش وزن، تغذيه‌ي سالم و فعاليت بدني منظم قدم‌هايي هستند كه اگر افرادي را پيرامون خود داشته باشيد كه از شما حمايت و تشويق‌تان كنند، راحت‌تر مي‌توانيد به آن‌ها پايبند بمانيد. مثلا مي‌توانيد به گروه‌هايي بپيونديد كه افرادي با هدف‌هايي مشابه شما در آن هستند و با هم در جهت يك سبك زندگي سالم‌تر پيش برويد و به هم كمك كنيد.

رژيم غذايي‌تان را اصلاح كنيد

داشتن رژيم غذايي نا‌سالم و پُر از گوشت قرمز و چربي‌هاي ناسالم و غذا‌هاي فرآوري شده، خطر ابتلا به ديابت را افزايش مي‌دهند. در عوض سعي كنيد سبزيجات و ميوه زياد مصرف كنيد، مخصوصا آن‌هايي كه حاوي نشاسته‌ي كمتر هستند مانند اسفناج و بروكلي و هويج و لوبيا سبز.

غذا‌هاي فيبردار را بيشتر در رژيم غذايي روزانه‌تان جا دهيد و غلات سبوسدار و كامل را به جاي غلات فرآوري شده انتخاب كنيد مانند برنج قهوه‌اي به جاي برنج سفيد و آرد سبوسدار به جاي آرد سفيد. گام ديگر اين است كه غذا‌هاي پُركالري را با غذا‌هاي كم كالري جايگزين نماييد مثلا شير و پنير كم چرب به جاي شير و پنير پُرچرب.

استرس‌تان را كم كنيد

مطالعه‌اي دريافته است استرس، ريسك فاكتور قدرتمندي براي ديابت نوع دوم است. اين تحقيق نتيجه گرفته است كه بهبود سلامت روان و كاهش استرس مي‌تواند خطر ابتلا به ديابت نوع دوم را كاهش داده و منجر به كنترل بهتر قند خون شود.

به طور منظم به پزشك مراجعه كنيد

افرادي كه در وضعيت پيش ديابت هستند معمولا اهميتي به مراجعه به پزشك و چكاپ‌هاي منظم نمي‌دهند. اما بررسي‌هاي منظم پزشكي (هر سه تا شش ماه) اهميت زيادي دارد. اگر وضعيت قند خون‌تان نرمال باشد مطمئن مي‌شويد كه اقدامات و راهكارهاي‌تان درست و موثرند و اين ارزشمند است. اما اگر وضعيت قند خون‌تان بهبود پيدا نكرده باشد، پزشك‌تان به شما كمك خواهد كرد تا روند درمان‌تان را اصلاح كرده و در صورت لزوم دارو مصرف كنيد.

با خودتان توافق كنيد

با خودتان توافق كنيد كه سبك زندگي‌تان را تغيير دهيد و در جهت بهبود و موفقيت قرار بگيريد. شما بايد بدانيد كه هيچ تغييري به يك باره روي نمي‌دهد و نياز به تلاش مستمر و زمان نحوه پانسمان هارتمن دارد، اما بايد مطمئن باشيد كه رو به پيشرفت حركت مي‌كنيد. بحران‌ها و چالش‌ها بخش جدايي ناپذير زندگي و از جمله پروسه‌ي تغيير هستند و بايد صبر و تحمل داشته باشيد و به خودتان اجازه‌ي تجربه كردن لحظات گوناگون را بدهيد تا قوي‌تر و بهتر شويد.

منبع: برترينها