همه چيز در مورد پزشكي

علي آقاي ۵۷ ساله به طور ناگهاني دچار افتادگي پلك شده است. او از اول پلك هاي افتاده داشته ولي چند روز قبل به طور ناگهاني دچار افتادگي هر دو پلك شد. گرچه در چند روز اخير كمي بهتر شده ولي هنوز به وضعيت اوليه خود برنگشته است. علي آقا مي خواهد بداند اين نوع افتادگي مي تواند ناشي از افزايش سن باشد يا علل ديگري بايد جستجو شود؟ همچنين در صورت افتادگي پلك چه درمان هايي براي آن وجود دارد و موفقيت در آن چقدر است؟ متخصصين مجله ي راستينه به طور كامل در مورد افتادگي پلك توضيح مي دهند.

افتادگي پلك چند دسته مي باشد ؟

افتادگي پلك را مي توان به سه بخش تقسيم كرد. افتادگي پلك مادرزادي، افتادگي پلك اكتسابي، افتادگي پلك عصبي.

افتادگي پلك مادرزادي را توضيح دهيد ؟

افتادگي پلك مادرزادي ، از همان لحظات اول تولد مشخص است و اطرافيان نيز خيلي زود متوجه مي شوند داخل چشم كودك ديده نمي شود يا تقارن بين دو چشم وجود ندارد. افتادگي پلك مادرزادي ممكن است يكطرفه يا دوطرفه باشد. درجه بندي اين اختلال بسيار مهم است. اگر افتادگي كم باشد، معمولا بايد بيمار تحت نظر گرفته شود چون اين احتمال وجود دارد كه مشكل با افزايش سن كودك برطرف شود. در مواقعي كه افتادگي شديد است و كودك نمي تواند به خوبي ببيند بايد درمان آغاز شود چون احتمال تنبلي چشم در آينده بالاست پانسمان زخم و تنبلي چشم كودكان درمان ندارد. افتادگي پلك در هر سني، بينايي را مختل مي كند.

افتادگي پلك اكتسابي را توضيح دهيد ؟

در نوع اكتسابي عوامل متفاوتي مطرح است. يكي از علت ها ضربه و حادثه است، مثلا در حوادث چهارشنبه سوري ترقه يا وسايل آتش زا به چشم برخورد مي كند و باعث تخريب اعصاب و عضلات پلك مي شود و افتادگي پلك رخ مي دهد و حالت تقارن دو چشم از بين مي رود. ترميم سوختگي و بريدگي پلك ممكن است به خوبي انجام نشود. اگر افتادگي مانع ديد شود؛ يعني روي مردمك و سياهي چشم را بپوشاند نياز به جراحي است. در مواقعي كه فرد بعد از حادثه دچار افتادگي پلك شده ولي مي تواند ببيند، اقدام درماني انجام نمي گيرد. اغلب اوقات بعد از مدتي پوست قابليت بازسازي پيدا مي كند و مي تواند تاحدودي وضعيت اوليه را به دست بياورد. گاهي هم عكس اين موضوع اتفاق مي افتد و افتادگي شديدتر مي شود.

نكته : نوع ديگري از افتادگي پلك وابسته به سن است و معمولا از ميانسالي به بعد بروز مي كند. در اين نوع افتادگي نژاد، جنس پوست، عوامل محيطي، مصرف دارو و … نقش دارد. يكي از داروهايي كه تاثير زيادي در افتادگي پلك دارد، داروهاي اعصاب هستند. اين داروها باعث خستگي چشم و خواب آلودگي مي شود. بعضي از اين نوع داروها عصب را كم كار مي كنند. حتي در بعضي از بيماريها مانند فشار خون بالا و ديابت نيز اين اتفاق ممكن است ديده شود. تجمع چربي پماد زخم بستر در پلك بالا و پايين هم مي تواند موجب افتادگي پلك شود ولي اين نوع افتادگي زياد شديد نيست و عمدتا به دليل رسوب چربي است و با كشيدن چربي از زير پوست مشكل بيمار برطرف مي شود.

افتادگي پلك عصبي چگونه است ؟

امروزه نوع ديگري از افتادگي پلك رخ مي دهد كه به صورت ناگهاني است. اين نوع افتادگي عصبي است و بيشتر با بيماري هاي مغز و اعصاب مرتبط است، مثلا فردي كه دچار تومور مغزي است يا فشار عصبي زيادي را تحمل مي كند ممكن است به طور ناگهاني دچار افتادگي پلك شود.
وقتي پلك كاملا فلج مي شود و برگشتي هم وجود ندارد، نشانه اين است كه عصب اصلا كار نمي كند. فلج عصبي چشم در افراد ۳۰ تا ۵۰ ساله اتفاق مي افتد. براي كنترل و بازگرداندن وضعيت بيمار به حالت اوليه معمولا از داروهاي اعصاب استفاده مي كنند ولي احتمال عود زياد است. جراحي براي اين بيماران راه چندان مناسبي نيست ولي بايد به بيماران توصيه كرد استرس خود راكم و داروهاي تجويز شده را مرتب مصرف كنند.
نوع ديگري از افتادگي پلك به اين دليل است كه قرنيه مشكل دارد (حساسيت فصلي، زخم قرنيه و…) و بيمار در اثر حساسيت بالاي داخل چشم و ترس از نور مجبور است پلك ها را جمع كند. اگر بيماري درمان نشود و چند سال طول بكشد، پلك ها حالت جمع شده و افتاده پماد زخم پيدا مي كنند.

براي علت يابي حتما به متخصص چشم مراجعه كنيد :

اگر پلك به هر علتي نتواند به طور كامل و طبيعي باز شود، پتوز اتفاق مي افتد. براي باز شدن كامل پلك نياز به ساختار بافتي پلك، عضلات مناسب و اعصاب با كاركرد كافي است. اگر در هر يك از اين اعضا اختلالي ايجاد شود، پلك عملكرد طبيعي خود را از دست مي دهد اما افتادگي پلك ممكن است مادرزادي باشد؛ يعني بخشي از اين اعضا مشكل داشته باشد كه تقريبا نمي توان كار زيادي براي بيمار انجام داد. عضلات پلك ارادي و غير ارادي هستند و كنترل آنها توسط اعصاب و … انجام مي گيرد. بعضي بيماري ها مي توانند عضلات يا اعصاب را درگير كنند، مثل بيماري مياستني گراو كه باعث اختلال در عملكرد عضلات مي شود. بعضي داروها نيز ممكن است باعث افتادگي پلك شوند. البته اين نوع از فلجي عضله با قطع دارو برطرف مي شود. استفاده از بوتاكس يكي از موارد شايعي است كه باعث فلجي مي شود. اگر بوتاكس گسترش زيادي داشته باشد، فلجي عضله شديدتر خواهد بود. عصب دهي پلك ها عمدتا از اعصاب صورتي است و اين اعصاب نيز اگر به شكل مادرزادي تشكيل نشده باشد يا بعدها آسيب ببيند، افتادگي پلك ايجاد مي كند. گاهي هم افتادگي ناگهاني است و نياز به بررسي هاي دقيق تر و تخصصي تري دارد اين افراد بهتر است به متخصص پماد آلفا براي آفتاب سوختگي چشم مراجعه كنند تا علت مشخص شود. افتادگي پلك معمولا ناشي از تغييرات بافتي در اثر افزايش سن است. اين بافت بسيار نرم و ظريف است و با گذشت زمان انعطاف و خاصيت ارتجاعي خود را از دست مي دهد. افتادگي نسوج زير پوستي و بيرون زدن چربي هاي زير پلك عواملي هستند كه وضعيت پلكها را تغيير مي دهند. اين افراد احساس مي كنند در پلك فوقاني پوستي اضافه شده و مانند اين است كه در اصطلاح پلك دوگانه ايجاد شده است. اگر افتادگي پلك پيشرفته باشد ممكن است سنگيني آن سردرد و خستگي ايجاد كند حتي گاهي محور بينايي را تحت تاثير قرار دهد.

درمان افتادگي پلك دشوار نيست !

درمان افتادگي پلك فوقاني آسان است. با برداشتن چربي و پوست اضافي اين مشكل برطرف مي شود اما چند نكته مهم است كه بايد به آن توجه داشت. ممكن است كم كاري تيروئيد با اين مشكل همراه باشد. پس جراح بايد قبل از عمل حتما بيمار را از اين نظر بررسي كند. در اين مواقع اگر توجهي به آزمايش هورموني بيمار نشود احتمال مي رود بيمار با مشكلات بيشتري بعد از عمل مواجه شود. افرادي كه پركاري تيروئيد دارند دچار برجستگي چشم هستند و پلك قادر به پوشاندن چشم نيست. از طرفي، احتمال زخم قرنيه در اين افراد وجود دارد. در افرادي كه يك بار عمل جراحي اصلاح افتادگي پلك را انجام داده اند اين عمل بايد با احتياط بيشتري انجام گيرد. استفاده از داروهاي اعصاب به شكل درماني نيز موجب خشكي چشم مي شود كه براي اين افراد نيز عمل جراحي بايد با احتياط بيشتري انجام شود. عمل جراحي پلك عوارض پماد آلفا براي جوش زيادي ندارد. بيمار مدت كمي در بيمارستان يا كلينيك بستري مي شود و در چند روز اول بايد به توصيه هاي پزشك خود عمل كند. وضعيت پلك ها شايد در چند روز بعد از عمل چندان رضايت بخش نباشد ولي به مرور پلك ها شكل طبيعي خود را باز خواهند يافت.

مقاله مرتبط : متناسب با رنگ چشم هايتان آرايش كنيد!