- نویسنده : عيسي قاسمي
- بازدید : 212 مشاهده
بايدها و نبايدهاي تركيب شير خشك با شير مادر
پس از
شش هفتگي نوزاد مي‌توانيد با تركيب شير خشك با شير مادر، او را تغذيه كنيد. شيرخشك‌ها و شيشه شير‌هاي مختلف را امتحان كنيد تا زضايت نوزاد را به دست آوريد.
دكتر زخم| سرويس مادر و كودك - بسياري از مادران تمايل دارند كه نوزادشان تنها از شير مادر تغذيه كند، اما از آنجا كه امور، همواره كاملاً مطابق برنامه ريزي پيش نمي‌رود؛ تصميم مي‌گيرند كه با تركيب شيرخشك و شير مادر نوزاد را تغذيه كنند. منظور از تركيب شير خشك با شير مادر اين است كه دفعاتي در شبانه روز نوزاد از شيرمادر و دفعات ديگر از شيشه شير تغذيه كند.
اما آيا اين روش از نظر پزشكي مورد تاييد است؟ نوزاد در مكيدن دچار مشكل نمي‌شود؟ چه زماني براي تركيب شير خشك با شير مادر مناسب است؟
در اين گفتار مي‌خوانيد:
در اين گفتار مي‌خوانيد:
- تركيب شير خشك با شير مادر
- مزايا و معايب
- نكات مهم
تركيب شير خشك با شير مادر
يكي از جالب ترين جنبه‌ها در مورد تغذيه با شير مادر اين است كه بر اساس سيستم عرضه و تقاضا كار مي‌كند. به عبارت ديگر، بدن شما با آگاهي از ميزان نياز نوزاد به شير، همان مقدار را توليد مي‌كند. البته، عوامل ديگري مانند ژنتيك، رژيم غذايي، استرس يا بيماري نيز بر روي ميزان توليد شير تأثير مي‌گذارد و موجب مي‌شود مادران از شير خشك كمك بگيرند.
براي شيردهي نوزاد از طريق تركيب شير خشك با شير مادر، آگاهي از چند نكته ضروري است.
براي شيردهي نوزاد از طريق تركيب شير خشك با شير مادر، آگاهي از چند نكته ضروري است.
۱. مبنا را بر شيردهي با شير مادر قرار دهيد
حتي اگر قصد داريد كه در آينده به نوزاد شير خشك بدهيد، بهتر است در ماه‌هاي ابتدايي تنها به نوزاد شير مادر بدهيد. اين كار موجب تقويت مهارت مكيدن پماد مديكال هاني نوزاد مي‌شود و توليد شير كافي را تضمين مي‌كند. زيرا در آينده كاهش ترجيحي توليد شير بسيار آسان‌تر است تا به دنبال روش‌هاي افزايش توليد شير باشيد. اگر بلافاصله پس از تولد به نوزاد شيرخشك بدهيد، بدن به اندازه كافي شير توليد نمي‌كند و نوزاد مكيدن صحيح را ياد نمي‌گيرد.
بهتر است حداقل چهار تا شش هفته اول تولد به نوزاد تنها شير مادر بدهيد تا توليد شير تحريك شود و نوزاد با مادر ارتباطي عميق برقرار كند.
بهتر است حداقل چهار تا شش هفته اول تولد به نوزاد تنها شير مادر بدهيد تا توليد شير تحريك شود و نوزاد با مادر ارتباطي عميق برقرار كند.
۲. هر بار يك نوبت شيردهي را كاهش دهيد
هنگامي كه روتين شيردهي با شير مادر برقرار شد، براي افزودن شير خشك به برنامه غذايي نوزاد، در فواصل زماني معين يكي از نوبت‌هاي شيردهي را با شيرخشك جايگزين كنيد. بسياري از مادران ابتدا شير شبانۀ نوزاد را با شيرخشك جايگزين مي‌كنند تا پدر بتواند با نوزاد ارتباط برقرار كند و مادر نيز استراحت كافي داشته باشد. براي جلوگيري از تورم پستان‌ها مي‌توانيد شير اضافي را بدوشيد، اما مراقب باشيد پستان‌ها را بيش از حد تحريك نكنيد، زيرا باعث توليد شير بيشتر مي‌شود.
۳. انعطاف پذير باشيد
شايد نياز باشد شيشه شير‌ها و شير خشك‌هاي متفاوتي را آزمايش كنيد تا نوزاد بتواند با آن ارتباط برقرار كند. ممكن است نوزاد در ساعات مشخصي از روز، شير مادر را به شيشه شير ترجيح دهد.
۴. براي بروز تغييرات در نوزاد آماده باشيد
از آنجا كه تركيب شير مادر و شيرخشك بسيار متفاوت است، دادن شير خشك به نوزاد موجب بروز تغييراتي در حركات روده او مي‌شود. همچنين رنگ مدفوع نوزاد پس از مصرف شيرخشك نيز تغيير مي‌كند. اگر پس از مصرف شيرخشك نوزادتان ناراحت به نظر مي‌رسد، شير زيادي را بيرون مي‌دهد يا دچار يبوست شده است، مساله را با پزشك در ميان بگذاريد. شايد تركيب شير خشك با شير مادر براي او مناسب نباشد يا نياز به استفاده از شير خشك ديگري داشته باشيد.
بيشتر بخوانيد: انواع پانسمان نقره حساسيت به شير در نوزادان و روش هاي مواجهه با آن
۵. ثابت قدم باشيد و خسته نشويد
اگر مي‌خواهيد به نوزاد تركيب شير خشك با شير مادر بدهيد، بايستي در اين كار ثابت قدم باشيد و به تناوب از هر يك به او بدهيد. در ميان تغذيه با شير خشك، نوزاد را به دست ديگر بدهيد و در اين بين باد گلوي او را بگيريد. تماس پوستي داشته باشيد و در چشمان او نگاه كنيد. نوازش و در آغوش كشيدن را فراموش نكنيد.
۶. زمان بندي صحيح داشته باشيد
بهتر است با پزشك مشورت كنيد كه چه مواقع و به چه ميزان به نوزاد شيرخشك بدهيد. بهترين زمان، ۱ تا ۲ ساعت پس از شيردهي با شير مادر است. وقتي كه نوزاد آماده خوردن است، اما خيلي گرسنه نيست.
۷. شيرخشك مناسب را انتخاب كنيد
انتخاب بهترين شيرخشك براي نوزادتان ممكن است كار دشواري باشد. برخي از انواع شيرخشك با ويژگي‌هاي خاصي طراحي شده اند. براي نمونه بعضي از آنها داراي لوتئين، يك ماده مغذي موجود در شير مادر و همچنين پروبيوتيك‌هايي هستند كه مدفوع نوزاد را نرم مي‌كنند. بهتر است گزينه‌هاي مدنظرتان را با پزشك متخصص كودكان در ميان بگذاريد تا بهترين آن را به شما معرفي كند. شير خشك غني شده با آهن براي بيشتر نوزادان مناسب است. به دنبال شيرخشك‌هاي داراي آهن كم نباشيد! شيرخشك‌هاي ارگانيك نيز عاري از آنتي بيوتيك‌ها، هورمون، اصلاحات ژنتيكي و آفت كش‌هاي مصنوعي هستند، اما قيمت بالاتري دارند.
۸. مدفوع نوزاد متفاوت خواهد بود
مدفوع نوزاداني كه تنها كه از شير مادر تغذيه مي‌شوند از نظر رنگ و قوام شبيه به خردل است، گاهي اوقات خيلي شل و آبكي و داراي دانه‌هايي است يا حالت كش دار دارد. نوزاداني كه از شيرخشك تغذيه مي‌كنند، مدفوعي سفت و فرم گرفته، به رنگ زرد كمرنگ تا قهوه‌اي مايل به زرد، قهوه‌اي روشن يا سبز قهوه‌اي دارند. همچنين مدفوع آنها بوي قوي‌تري نيز دارد.
۹. نوزاد را به ميزان مورد نيازش خريد قطره فروزومال تغذيه كنيد
بهتر است درگير ميزان شيري كه نوزاد درطول روز مي‌خورد نباشيد. اگرچه اندازه گيري ميزان شيرخشك مصرفي نوزاد در روز آسان است، اما در مورد اينكه نوزاد چه مقدار از شير مادر يا شيرخشك خورده است، وسواس نداشته باشيد. نوزاد در هنگام گرسنگي بيشتر مي‌خورد و گاهي اوقات تمايلي به خوردن ندارد و اين كاملا طبيعي است. براي اطمينان از كافي بودن تغذيه نوزاد، نمودار وزني او را دنبال كنيد و در صورت نگراني، مساله را با پزشك در ميان بگذاريد.
۱۰. به غريزه مادري تان اعتماد كنيد
تمامي افراد خانواده و آشنايان در مورد نحوه تغذيه نوزاد شما اظهار نظر مي‌كنند! اما آنچه مهم است، نظر شما به عنوان مادر اوست. مهم نيست كه مادرتان فكر مي‌كند كه زمان از شير گرفتن نوزاد است و مادر شوهرتان مي‌خواهد نوه اش تا سه سالگي شير مادر بخورد. بر اساس غريزه خودتان عمل كنيد و مشورت با پزشك نوزاد را فراموش نكنيد.
بيشتر بخوانيد: تعداد دفعات شيردهي به نوزاد بر اساس سن او
مزايا و معايب تركيب شير خشك با شير مادر
- در روش تركيب شيرخشك با شير مادر، نوزاد با وجود اينكه منحصرا از شير مادر تغذيه نمي‌كند، بازهم از مزاياي شير مادر بهره‌مند مي‌شود. به عنوان مثال، او همچنان آنتي بادي‌هايي كه از او در برابر عفونت محافظت مي‌كند را دريافت مي‌كند.
- نكته‌اي كه بايد در نظر بگيريد اين است كه توليد شير مادر، وابسته به ميزان و دفعات شيردهي است. بدين ترتيب كه بايستي هر زمان كه نشانه‌هاي گرسنگي يا تمايل نوزاد به خوردن شير را مشاهده كرديد، او را تغذيه كنيد. دادن شيرخشك به نوزاد مي‌تواند بر روي ميزان توليد شير تأثير بگذارد، به ويژه در هفته‌هاي اوليه شيردهي! اين بدان معناست كه با كاهش شير خوردن نوزاد، بدن شير كمتري توليد مي‌كند.
- شواهدي وجود دارد كه نشان مي‌دهد نوزادان به دليل تفاوت مكيدن پستان مادر و شيشه شير، قيمت پماد زخم بستر دچار "سردرگمي نوك پستان (nipple confusion)" مي‌شوند. اين حالت بيشتر در هفته‌هاي اول تولد ديده مي‌شود. به همين دليل پزشكان توصيه مي‌كنند كه در شش هفته اول تولد، نوزاد تنها از شير مادر تغذيه كند تا عمل مكيدن براي او تثبيت شود.
- تغذيه با شير مادر را مي‌توانيد تا پس از يكسالگي كودك به ميزان حداقل يك يا دو نوبت در شبانه روز ادامه دهيد.
- اگر سن نوزاد بيش از شش ماه است، مي‌توانيد به جاي شيشه شير، از ليوان ني دار يا ليوان آبميوه خوري استفاده كنيد.
نكات مهم براي دادن شيرخشك به نوزاد
براي دادن شيرخشك به نوزاد بهتر است:
- نوزاد را به حالت نيمه نشسته، نزديك بدن خود قرار دهيد.
- شيشه شير را نزديك دهانش ببريد تا به سمت آن كشيده شود.
- شيشه شير را زاويه دار نگه داريد تا از ورود هوا هنگام مكيدن شير جلوگيري كند.
- در صورت مشاهده علائم نشان دهنده سيري يا عدم تمايل به خوردن شير، شيشه را از دهان نوزاد خارج كنيد.
رعايت اين نكات موجب تقويت پيوند عاطفي با نوزاد، داشتن تغذيه موثر و جلوگيري از خوردن بيش از حد مي‌شود.
اگر تاكنون به نوزاد خود شير خشك نداده ايد، ممكن است در ابتدا تمايلي به شير خوردن از شيشه نداشته باشد. شيوه متفاوت مكيدن از شيشه، نوزادان را گيج كرده و موجب نارضايتي‌شان مي‌شود. به كار بستن نكات زير به نوزاد براي پذيرش شيشه شير كمك مي‌كند:
- وقتي نوزاد آرام و خوشحال است، نه زماني كه خيلي گرسنه است، شيشه شير را امتحان كنيد.
- از پدر يا شخص ديگري بخواهيد تا شيشه شير را به نوزاد بدهد تا نوزاد متوجه بوي شير مادر نشود.
- سرشيشه را با آب جوشيده ولرم، كمي نرم كنيد.
- نوزاد را در موقعيت متفاوتي از شيردهي معمول خود قرار دهيد. بدين ترتيب او به شيوه جديد تغذيه عادت مي‌كند.
- سرشيشه‌هاي مختلف را امتحان كنيد؛ ممكن است واكنش نوزاد متفاوت باشد.
سخن آخر
براي دادن شيرخشك به نوزاد حداقل تا شش هفتگي او صبر كنيد. در اين زمان او به مكيدن شير عادت مي كند و توليد شير با نياز او تنظيم مي‌شود. پس از آن مي‌توانيد با كاهش نوبت‌هاي شيردهي و جايگزين كردن آنها با شير خشك، روتين تغذيه اي نوزاد را به آرامي تغيير دهيد. همچنين پزشكي كودكان براي انتخاب شير خشك مناسب نظر پزشك متخصص كودكان را جويا شويد. نظرات و ديدگاه هاي خود را درباره شيوه تغذيه نوزادان با ما و خوانندگان دكتر زخمدر بخش نظرات و پرسش‌ها در ميان بگذاريد.
برگرفته از: whattoexpect ، nct و verywellfamily