همه چيز در مورد پزشكي

به گزارش به نقل از ايرنا دكتر رضا ملك زاده در نوزدهمين كنگره بين‌المللي بيماري‌هاي گوارش و كبد كه به ميزباني دانشگاه علوم پزشكي ايران برگزار شد، بوي بد دهان (هاليتوز) را يك مشكل بهداشتي و مساله جدي اجتماعي دانست كه مبتلايان را ناگزير از تحمل رنج فراوان كرده و بر روابط شخصي آنها تاثيرگذار ست.

شيوع ۱۵ تا ۳۰ درصدي بوي بد دهان در جوامع مختلف

معاون تحقيقات و فناوري وزارت بهداشت با بيان اين كه بوي بد دهان از سنين كودكي (دو يا سه سالگي) شروع و با افزايش سن، بيشتر مي‌شود، ميزان شيوع بوي بد دهان در جوامع مختلف را طبق مطالعات انجام شده، بين ۱۵ تا ۳۰ درصد اعلام كرد و افزود: شيوع بوي بد دهان در مردان، سه برابر زنان است اما عمدتا، زنان از آن شكايت مي‌كنند چرا كه به اين موضوع اهميت بيشتري مي‌دهند.

بوي بد دهان، اغلب بوي تنفس انسان است

فوق قيمت پماد زخم بستر تخصص بيماري‌هاي گوارش و كبد با تاكيد بر اين كه بوي بد دهان، اغلب بوي تنفس انسان است نه بوي خود دهان، در ادامه، توليد «گازهاي سولفور» توسط باكتري‌هاي دهان و روده (۹۰ درصد ناشي از هيدروژن سولفيد و متيل مركاپتان) دانست و گفت: باكتري‌هاي فلور كه به فراواني در دهان و روده انسان قرار دارند و البته در مري و معده انسان بسيار كم هستند، گاهي در جريان تجزيه و تحليل پروتئين‌هاي بدن موجب توليد گازهاي سولفور مي‌شوند و اين پروتئين‌ها را به گاز تبديل مي‌كنند؛ اين گازها پس از آن كه جذب خون شدند، وارد ريه و از طريق بازدم، از دهان خارج و به شرط برخورداري از غلظت كافي در تنفس انسان، احساس مي‌شوند.

ملك زاده، بهترين زمان تشخيص ميزان يا شدت بوي دهان افراد را هنگام بيدار شدن از خواب در صبح‌ها دانست.

بوي بد دهان، از فوبيا تا واقعيتي نشات گرفته از بيماري‌ها

رئيس انجمن متخصصين گوارش و كبد ايران، بوي بدن دهان واقعي را داراي علائمي دانست و گفت: گاهي افراد، دچار احساس يا نگراني از بوي بد دهان (فوبياي بوي بد دهان) هستند و با وجود نداشتن بيماري‌هاي دهان و دندان، به خاطر اين تصور، به متخصصان گوارش و كبد مراجعه مي‌كنند؛ مانند كساني كه رفلاكس دارند و گمان مي‌كنند دهانشان بو مي‌دهد، اما در واقع دهانشان بو نمي‌دهد، بلكه اعتماد به نفسشان درمان خانگي سوختگي با آب جوش در اين زمينه كاهش يافته است و اين افراد اگر مشكل جدي در زمينه چنين احساسي دارند، نيازمند مداخله روانپزشكي هستند.

بوي بد دهان واقعي، از موقت تا ماندگار با منشأ بيماري‌ها

استاد ممتاز گوارش و كبد دانشگاه علوم پزشكي تهران، سپس به تعريف بوي بد دهان واقعي و تقسيم‌بندي آن اشاره كرد و افزود: بوي بد دهان واقعي يا «موقتي با منشأ فيزيولوژي» است يا «ماندگارتر با منشأ بيماري‌ها».

ملك زاده درباره دسته اول توضيح داد: ۵۰ درصد مردم جوامع، گاهي دچار بوي بد دهان موقتي يا فيزيولوژيك مي‌شوند؛ گرسنگي طولاني‌مدت، خواب طولاني، بالا رفتن سن، دوران قاعدگي، خوردن برخي اقلام غذايي، مصرف سير، پياز و نيز نوشيدني‌هايي مثل الكل، مصرف دخانيات، مصرف برخي داروها كه باعث خشكي دهان مي‌شوند از جمله عوامل بوي بد دهان موقتي هستند و نيازمند درمان نيستند.

به گفته وي اما، بوي بد دهان ماندگار كه يا «ناشي از بيماري‌هاي دهان و دندان» و يا نشات گرفته از بيماري‌هاي سيستماتيك هستند، حتما بايد درمان شوند

فوق تخصص بيماري هاي گوارش و كبد افزود: علت ۸۰ درصد بوي بد دهان، بيماري‌هاي دهان خريد قطره فروزومال و دندان (پلاك‌هاي دندان، پوسيدگي دندان، پريودنتيت يا التهاب بافت‌هاي اطراف لثه، ساير بيماري‌هاي لثه) و سرطان دهان است.

ملك زاده يادآور شد: در كنار بيماري‌هاي دهان و دندان، لوزه‌ها نيز مي‌توانند در ايجاد بوي بد دهان موثر باشند كه البته سهم ناچيزي دارند.

رئيس پژوهشكده بيماري‌هاي گوارش و كبد دانشگاه علوم پزشكي تهران، همچنين بيماري‌هاي سيستماتيك را عامل ۲۰ درصد بوي بد دهان دانست و در اين زمينه به اختلالات متابوليك، بيماري‌هاي دستگاه تنفسي فوقاني، بيماري‌هاي دستگاه تنفسي تحتاني و ريه‌ها، اختلالات دستگاه گوارش، لوسمي، نارسايي‌هاي مزمن كليوي، نارسايي‌هاي مزمن كبدي، عفونت‌هاي حلق و بيني اشاره كرد.

وي يادآور شد: بيماري‌هاي سيستماتيك اگر چه علت ۲۰ درصد بوي بد دهان هستند اما به دليل ماندگاري بيشتر، اهميت بسياري دارند و بايد حتما شناسايي و درمان شوند.

ملك زاده تاكيد كرد: پزشك ممكن است در هنگام معاينه بيمار، متوجه بوي بد دهان او شود كه بايد حتما به آن اهميت بدهد و با گرفتن تاريخچه‌اي از بيمار، علت واقعي بوي بد دهان را با بررسي‌هاي لازم تا مرحله تشخيص بيماري سيستماتيك عامل بوي بد دهان و رفع آن، پيگيري كند. به عنوان مثال، تنفس برخي بيماران بوي مدفوع مي‌دهد پماد مديكال هاني و پزشك متخصص، بعد از معاينه متوجه وجود توده‌اي در شكم و پس از اندوسكوپي شاهد زخم بزرگي در معده مي‌شود كه همين بيماري علت بوي بد دهان است. البته اين موارد نادر است اما اهميت پيگيري بوي بد دهان بيمار را نشان مي‌دهد.

فوق تخصص بيماري‌هاي گوارش و كبد همچنين يادآور شد: وجود ميكروب هليكوباكتر پيلوري هيچ‌گاه باعث بوي بد دهان نمي‌شود و نبايد فرد را به خاطر اين موضوع اندوسكوپي كرد.

بوي بد دهان با علت ژنتيكي

ملك زاده رفع بوي بد دهان با منشأ بيماري‌هاي ژنتيكي تاثيرگذار را گاهي نيازمند ژن درماني دانست.

وي درباره تشخيص واقعي بودن بوي بد دهان بيان داشت: بسيار مهم است از فردي كه پس از اطمينان از نداشتن بيماري دهان، براي رفع مشكل بوي بد دهان به پزشك متخصص بيماري‌هاي گوارش و كبد مراجعه كرده، پرسيده شود چه كسي مي‌گويد دهانت بو مي‌دهد؟ يا اين كه بيمار، آن فرد را هنگام مراجعه به پزشك، با خود همراه كرده باشد تا اطلاعات دقيق‌تري در اين زمينه به دست آيد.

رئيس انجمن متخصصين گوارش و كبد ايران، رعايت بهداشت دهان و دندان و سه بار مسواك زدن در طول روز، رژيم غذايي سالم مثل خوردن غذاهاي پزشكي كودكان فيبردار و پرهيز از خوردن سير و پياز، پرهيز از دخانيات، خودداري از مصرف الكل و مصرف زياد قهوه، نوشيدن آب به مقدار كافي، جويدن آدامس، مصرف برخي پروبيوتيك‌ها را از عوامل موثر در رفع بوي بد دهان برشمرد و گفت: گاهي تجويز برخي آنتي‌بيوتيك‌ها توسط پزشك، موجب مي‌شود بوي بد دهان براي مدتي به سرعت اما موقتي از بين برود و مثلا فرد را يك تا دو هفته از بوي بد دهان نجات دهد.