همه چيز در مورد پزشكي

به گزارش زغال اخته اين ميوه پرخاصيت، بومي غرب آسيا و جنوب اروپاست و در كشور ما در ارسباران و روستاي هير در قزوين كاشت مي‌شود. زغال اخته قبل از رسيدن طعم تند و تيزي دارد، اما وقتي كه مي‌رسد طعم ترشي پيدا مي‌كند. اين ميوه و فرآورده‌هاي آن طرفداران زيادي دارند، اما اكثر ما از خواص اين ميوه خوشمزه بي اطلاع هستيم. البته خواص زغال اخته تازه از فرآورده‌هاي آن بيشتر است. براي اطلاع از خواص زغال اخته، نحوه مصرف، عوارض جانبي و ارزش غذايي آن با ما همراه باشيد.

خواص زغال اخته

زغال اخته به دليل دارا بودن آنتي اكسيدان، ويتامين و مواد معدني خواص فراواني براي سلامتي دارد. برخي از خواص زغال اخته عبارتند از:

۱. بهبود سلامت قلب

تاثير زغال اخته در سلامت قلب را مي‌توان به خواص آنتي اكسيداني و پلي فنول موجود در آن نسبت داد. پلي فنول موجود در زغال اخته به كاهش سطح كلسترول بد خون كمك كرده و خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي را كاهش مي‌دهد. علاوه براين زغال اخته داراي مقدار زيادي آنتوسيانين است، اين ماده نوعي آنتي اكسيدان طبيعي است. تاثير آنتوسيانين بر كاهش خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي در زنان توسط برخي تحقيقات علمي ثابت شده است.

۲. كمك به درمان عفونت دستگاه گوارش

يكي ديگر از خواص زغال اخته درمان اسهال ناشي از عفونت است. اين عارضه در اثر ايجاد عفونت در دستگاه گوارش به وجود مي‌آيد، در چنين شرايطي مدفوع شكل آبكي پيدا كرده و فرد به طور مداوم به دستشويي مي‌رود و بدنش دچار كم آبي مي‌شود. مصرف زغال اخته يكي از بهترين روش‌هاي درمان خانگي اسهال به شمار مي‌آيد. زغال اخته داراي ماده‌اي به نام تانين است، اين ماده باعث مي‌شود تا زغال اخته خاصيت منقبض كنندگي داشته باشد. بعد از خوردن زغال اخته بافت‌هاي بدن منقبض شده و دفع مايعات از بدن كاهش مي‌يابد. براي درمان اسهال يك قاشق سوپخوري زغال اخته را به همراه يك ليوان آب به مدت ۵ دقيقه بجوشانيد. سپس ۱۵ دقيقه ديگر صبر كنيد تا دم بكشد. اين جوشانده را صاف كرده و روزانه ۲ تا ۶ ليوان بنوشيد تا بهبود يابيد.

۳. خواص زغال اخته براي كبد و كبد چرب

زغال اخته حاوي نوعي آنتي اكسيدان به نام «آنتوسيانين» است، اين آنتي اكسيدان به پاكسازي كبد چرب كمك مي‌كند. علاوه براين نتايج برخي تحقيقات نشان مي‌دهد مصرف زغال اخته و بلوبري به مدت ۳ تا ۴ هفته باعث كمك به بهبود فيبروز كبدي مي‌شود. البته به تحقيقات بيشتري در اين زمينه نياز است.

۴. خواص زغال اخته براي چشم

خواص زغال اخته براي چشم مربوط به ماده‌اي پانسمان هيدروكلوئيد كامفيل به نام آنتوسيانوسيد است. اين ماده خاصيت ضدالتهابي و آنتي اكسيداني دارد، بنابراين باعث بهبود جريان خون در مويرگ‌ها شده و به سازگاري چشم با تغييرات نور كمك مي‌كند. همچنين نتايج برخي تحقيقات نشان مي‌دهد مصرف زغال اخته نقش موثري در كاهش احتمال ابتلا به بسياري از اختلالات چشمي مربوط به افزايش سن مانند آب مرواريد و شب كوري دارد.

۵. درمان شب ادراري كودكان

شب ادراري يكي از مشكلات شايع در ميان كودكان، به ويژه كودكان زير ۶ سال است. گفته مي‌شود زغال اخته مي‌تواند شب ادراري كودكان را درمان كند. براي درمان اين مشكل ۳۰ گرم برگ زغال اخته را در ظرفي ريخته و يك ليتر آب به آن اضافه كنيد، اين تركيب را به قدري بجوشانيد تا يك سوم آب آن بخار شود، سپس آن را صاف كرده و مقداري شكر به آن اضافه كنيد. هر شب قبل از خواب يك فنجان از اين جوشانده به كودكتان بدهيد.

۶. كمك به كاهش وزن و لاغري

زغال اخته با تنظيم سطح انسولين، باعث افزايش چربي سوزي بدن شده و از انباشته شدن چربي در بدن پيشگيري مي‌كند. علاوه براين زغال اخته باعث پاكسازي روده‌ها شده و مانع از تجمع سموم و چربي‌ها در بدن مي‌شود.

۷. درمان عفونت ادراري

يكي ديگر از خواص زغال اخته درمان عفونت ادراري است. برخي تحقيقات تاثير زغال اخته در درمان عفونت ادراري را به اسيد بنزوئيك موجود در آن نسبت مي‌دهند و برخي تحقيقات ديگر اين تاثير را ناشي از وجود نوعي پليمر در زغال اخته مي‌دانند. اين پليمر مانع اتصال باكتري اشرشياكلي (شايع‌ترين علت عفونت ادراري) به ديواره مثانه و مجاري ادراري شده، درنتيجه از رشد و تكثير اين باكتري جلوگيري كرده و نقش موثري در درمان و پيشگيري از عفونت‌هاي ادراري دارد.

۸. كنترل قند خون و ديابت

زغال اخته مقدار كمي گلوكز و فروكتوز دارد، در نتيجه مصرف زغال اخته باعث افزايش قند خون نخواهد شد. نتايج برخي تحقيقات نشان مي‌دهد نوشيدن آب خالص زغال اخته يا خوردن ميوه خشك آن به كنترل قند خون كمك مي‌كند. علاوه براين گفته مي‌شود جوشانده برگ زغال اخته با گل توت فرنگي به درمان ديابت كمك مي‌كند. البته فراموش نكنيد فرآورده‌هاي زغال اخته داراي مقدار زيادي قند هستند و مصرف آن‌ها به بيماران ديابتي توصيه نمي‌شود.

۹. درمان بي خوابي

داشتن يك خواب راحت و خوب در هنگام شب باعث افزايش احساس نشاط و تندرستي مي‌شود، با اين وجود بسياري از افراد از كم خوابي رنج مي‌برند. يكي از مهم‌ترين خواص زغال اخته بهبود كيفيت خواب است. اين ميوه مقدار زيادي ملاتونين دارد، اين ماده از طريق تنظيم چرخه خواب به درمان بي خوابي و بهبود كيفيت خواب كمك مي‌كند.

۱۰. سوپرازورب پي حفظ سلامت دندان

تركيبات آنتي اكسيداني موجود در زغال اخته مانع چسبيدن باكتري‌ها به دندان شده و از تشكيل پلاك روي دندان‌ها جلوگيري مي‌كند، در نتيجه مصرف زغال اخته مي‌تواند از پوسيدگي دندان پيشگيري كند. البته محصولات تهيه شده از زغال اخته مقدار زيادي قند دارند و مصرف آن‌ها باعث پوسيدگي دندان مي‌شود.

۱۱. پيشگيري از سرطان

نتايج برخي تحقيقات نشان مي‌دهد مصرف زغال اخته نقش موثري در پيشگيري از سرطان به ويژه سرطان ريه و كولون، پوست و پروستات دارد. خواص زغال اخته در پيشگيري از سرطان را مي‌توان به خواص آنتي اكسيداني و ضد التهابي آن نسبت داد.

۱۲. بهبود عفونت ويروسي روده

تاثير آب زغال اخته بر توقف رشد ويروس‌هاي روده در شرايط آزمايشگاهي توسط تحقيقات علمي ثابت شده است. درحالي‌كه برخي محققان اين تاثير را به تخريب جايگاه‌هاي گيرنده ويروس در سلول ميزبان نسبت مي‌دهند، برخي ديگر معتقدند عصاره زغال اخته روي چرخه همانند سازي ويروس تاثير گذاشته و توانايي آن براي نفوذ به سلول ميزبان را از بين مي‌برد.

۱۳. خواص زغال اخته در بارداري

فيبر موجود در زغال اخته به درمان يبوست دوران بارداري كمك مي‌كند. همچنين مصرف زغال اخته به كاهش وزن در بارداري كمك مي‌كند. البته فراموش نكنيد قبل از مصرف زغال اخته در دوران بارداري با پزشك مشورت كنيد و در مصرف آن زياده روي نكنيد.

۱۴. خواص زغال اخته در شيردهي

زغال اخته يك منبع غني از ويتامين، مواد معدني، آنتي اكسيدان و كربوهيدرات است و مصرف اين ميوه در دوران شيردهي مواد مغذي مورد نياز بدن را تامين مي‌كند.

۱۵. پيشگيري از چين و چروك پوست

۱۴/۲۴ درصد از تركيبات زغال اخته را ويتامين ث تشكيل مي‌دهد، در نتيجه اين خوراكي يك منبع غني از آنتي اكسيدان محسوب مي‌شود. اين آنتي اكسيدان‌ها با افزايش توليد كلاژن و خنثي كردن راديكال‌هاي آزاد، نقش موثري در پيشگيري از ايجاد چين و چروك و پيري زودرس دارند.

خواص هسته زغال اخته

هسته زغال اخته به درمان افسردگي، استرس، بي خوابي و ساير ناراحتي‌هاي عصبي كمك مي‌كند. براي استفاده از هسته زغال اخته ابتدا هسته چند عدد ميوه را جدا كنيد و آن‌ها را به مدت ۴ الي ۶ ساعت در آب بخيسانيد. سپس آن‌ها را در يك پارچه تميز قرار دهيد و بكوبيد. درنهايت هسته‌هاي خرد شده را كاملا آسياب كنيد. براي درمان ناراحتي‌هاي عصبي جراحي پوست هر روز صبح و شب هنگام شام نصف قاشق سوپخوري از اين پودر را به همراه مقداري آب مصرف كنيد.

نحوه مصرف زغال اخته

نحوه مصرف زغال اخته به ذائقه شما بستگي دارد، برخي از روش‌هاي متداول مصرف زغال اخته عبارتند از:

• زغال اخته تازه: اين ميوه طعم فوق العاده‌اي دارد و بسياري از افراد آن را همين طور كه هست مي‌خورند و برخي ديگر اين ميوه را همراه با مقداري نمك در ميان وعده‌هاي‌شان مصرف مي‌كنند.

• زغال اخته خشك شده: زغال اخته خشك شده به اندازه آلبالو خشك محبوبيت دارد و در تمام فصول سال در دسترس است.

• آب زغال اخته: آب زغال اخته را مي‌توانيد از فروشگاه خريداري كنيد، اما از آنجايي‌كه اين فرآورده‌ها داراي مقدار زيادي قند و مواد نگه دارنده هستند، بهتر است آن‌ها را به صورت خانگي تهيه كنيد. براي گرفتن آب زغال اخته، ابتدا زغال اخته‌ها را به مدت ۵ دقيقه در آب سرد بخيسانيد. سپس آن‌ها را همراه با چند ليوان آب داخل قابلمه ريخته و به مدت ۳۰ دقيقه روي حرارت قرار دهيد. با استفاده از گوشت‌كوب زغال اخته‌ها را له كنيد و آن‌ها را از صافي رد كنيد.

• دمنوش زغال اخته: مقداري زغال اخته تازه را به همراه مقداري آب داخل ظرف بريزيد و به مدت ۱۰ دقيقه بجوشانيد. سپس آن را صاف كنيد، با قاشق زغال اخته‌ها را فشار دهيد تا آب آن خارج شود. اين عصاره را به همراه مقداري عسل و چوب دارچين داخل قوري ريخته و روي حرارت كم قرار دهيد. ۱۰ دقيقه صبر كنيد تا دم بكشد.

• مرباي زغال اخته: با زغال اخته مي‌توانيد مربا درست كنيد، با اينكار طعم ترش زغال اخته تا حدودي كاهش مي‌يابد.

• تهيه سس: از سس زغال اخته مي‌توان براي طعم دار كردن بستني يا خوراكي‌هاي ديگر استفاده كرد. براي تهيه اين سس ابتدا هسته زغال اخته را جدا كنيد، سپس آن را همراه با پرتقال و شكر بپزيد.

موارد منع مصرف و عوارض احتمالي زغال اخته

معمولا مصرف نصف فنجان زغال اخته در روز مشكلي ايجاد نمي‌كند، اما در صورتي‌كه به بيماري خاصي مبتلا هستيد در مصرف اين ميوه احتياط كنيد. برخي از موارد منع مصرف و عوارض زغال اخته عبارتند از:

• اگر سنگ كليه داريد، قبل از مصرف زغال اخته با پزشك مشورت كنيد. زغال اخته داراي مقدار زيادي اگزالات است و خطر ابتلا به سنگ كليه را افزايش مي‌دهد.

• زغال اخته با دارو‌هاي ضد انعقاد خون مانند وارفارين تداخل دارد و باعث مشكلات شديد خونريزي مي‌شود.

• از زياده روي در مصرف زغال اخته نارس به دليل مقدار بالاي اسيد موجود در آن بپرهيزيد.

• اگر بعد از مصرف زغال اخته دچار حالت تهوع و استفراغ شديد، مصرف آن را متوقف كنيد.

• طبع زغال اخته سرد و خشك است، بنابراين در صورتي‌كه سرد مزاج هستيد اين ميوه را همراه با مصلح آن يعني گلپر يا عسل مصرف كنيد تا دچار مشكل نشويد.

ارزش سوپرازورب سي غذايي زغال اخته (۱۰۰ گرم)

ارزش غذايي زغال اخته در هر ۱۰۰ گرم را در جدول زير مشاهده مي‌كنيد.

سخن آخر

شما مي‌توانيد زغال اخته را در اواخر فصل تابستان خريداري كنيد، زغال اخته در صورتي‌كه در كيسه‌هاي پلاستيكي و در داخل يخچال نگه داري شود تا چند روز سالم و تازه باقي مي‌ماند، اما اگر مي‌خواهيد اين ميوه‌هاي پرخاصيت پانسمان زخم حفره اي را براي مدت بيشتري نگه داري كنيد مي‌توانيد آن‌ها را فريز و يا خشك كنيد. به علاوه مي‌توانيد از ميوه براي تهيه لواشك، مربا و ترشي نيز استفاده كنيد.

منبع: زندگي آنلاين