همه چيز در مورد پزشكي

معرفي ديابت و چگونگي كنترل آن

معرفي

ديابت يك نمونه از بيماري مي باشد كه شامل مشكلاتي در هورمون انسولين مي‌باشد. معمولاً، لوزالمعده(عضوي در پشت معده) انسولين را براي كمك به ذخيره بدن شما آزاد ميكند و از قند و چربي غذاهايي كه ميخوريد استفاده ميكند. ديابت در حالت هاي زير اتفاق مي‌افتد.

1. زماني كه لوزالمعده هيچ انسوليني توليد نكند
2. زماني كه لوزالمعده مقدار كمي انسولين توليد كند
3. زماني كه بدن پاسخ خوبي به انسولين نمي دهد. به اين شرايط "مقاومت به انسولين" مي گويند.

ديابت يك بيماري مادام العمر مي باشد. تقريبا 18.2 ميليون آمريكايي اين بيماري را دارند و تقريبا يك سوم آن ها از داشتن اين بيماري آگاهي ندارند. به علاوه، 41 ميليون مستعد ديابت هستند. هنوز هيچ گونه درماني براي اين بيماري پيدا نشده است. افرادي كه داراي ديابت هستند براي سالم بودن بايد بيماري خود را كنترل كنند.

نقش انسولين در ديابت

براي درك اينكه چرا انسولين مهم است، بهتر است بدانيم كه بدن چگونه از غذا به عنوان انرژي استفاده مي كند. بدن شما از ميليون ها سلول ساخته شده‌است. براي ايجاد انرژي، اين سلول ها نياز به غذا در ساده ترين حالت دارند. زماني كه شما غذايي مي خوريد يا نوشيدني مي نوشيد، بيشتر مواد غذايي شما به يك قند ساده به نام "گلوكز " شكسته مي شود. بعد از آن، گلوكز از طريق جريان خون به سلول هاي بدن شما منتقل مي شود تا انرژي مورد نياز بدن شما براي فعاليت هاي روزانه شما فراهم كند.

مقدار گلوكز موجود در جريان خون شما توسط هورمون انسولين تنظيم مي شود. انسولين همواره در مقادير كم توسط لوزالمعده آزاد مي شود. زماني كه مقدار قند خون شما به مقدار مشخصي افزايش يابد لوزالمعده، انسولين بيشتري را براي توليد گلوكز بيشتر در سلول ها آزاد مي‌ كند. كه اين كار باعث مي شود سطح گلوكز خون شما (سطح قندخون) كاهش يابد.

براي حفظ سطح قند خون خود از كم شدن، بدن شما به شما هشدار خوردن مي دهد و مقداري گلوكز از مقادير ذخيره شده در كليه استفاده مي‌كند.

افرادي كه ديابت دارند يا انسولين توليد نمي كنند و يا سلول هاي بدن آن ها قادر به تشخيص انسولين نمي باشد كه باعث افزايش قند خون مي گردد. براساس اين تعريف ديابت، داشتن سطح قند خون برابر يا بيشتر از 126 ميلي گرم بدون خوردن هيچ گونه غذا مي باشد.

انواع ديابت

ديابت نوع 1

نوع اول ديابت زماني اتفاق مي افتد كه سلول هاي توليد كننده انسولين لوزالمعده توسط سيستم ايمني بدن تخريب شود. بدن افراد مبتلا به ديابت نوع 1، هيچ گونه انسوليني توليد نمي كند و بايد براي كنترل قند خون خود، تزريق انسولين داشته باشند.

ديابت نوع 1 ممكن است در هر سني اتفاق بيوفتد اما در افراد زير 20 سال، شايع تر است .

(1- معده غذا را به گلوكز تبديل ميكند2-گلوكز وارد جريان خون مي شود3- لوزالمعده مقدار كم انسولين مي سازد و يا هيچ انسوليني نمي سازد4- مقدار كم انسولين وارد جريان خون مي شود5- گلوكز در جريان خون ذخيره مي شود.)

ديابت نوع 2

برخلاف افراد با ديابت نوع 1، افراد مبتلا به ديابت نوع 2، انسولين توليد مي كنند. با اين حال، انسوليني كه لوزالمعده آن ها ترشح ميكند به اندازه كافي نيست يا بدن آن ها قابليت تشخيص و استفاده مناسب از آن را ندارد. زماني كه انسولين كافي وجود نداشته باشد و يا به روش مناسب استفاده نشود، گلوكز نمي تواند وارد سلول هاي بدن شود.

(1- معده غذا را به گلوكز تبديل ميكند2-گلوكز وارد جريان خون مي شود3- لوزالمعده انسولين مي سازد.4- انسولين وارد جريان خون مي شود5- گلوكز نمي تواند وارد سلول هاي بدن شود. گلوگز در رگ خوني ذخيره مي شود. )

ديابت نوع 2 يكي از شايع ترين فرم ديابت است كه در كشوري مثل آمريكا 18 ميليون را تحت تاثير خود قرار داده است. درحالي كه بسياري از اين موارد را مي توان پيشگيري كرد، هنوز براي بزرگسالان عامل اصلي عوارض ناشي از ديابت مانند نابينايي، قطع عضو و نارسايي مزمن كليه و دياليز شدن باقي مانده است. ديابت نوع 2 معمولا در افراد بالاي 40 سال داراي اضافه وزن اتفاق مي افتد اما ممكن است افرادي كه اضافه وزن هم ندارند هم به اين بيماري مبتلا شوند. در بعضي مواقع ، به علت افزايش چاقي در افراد جوان، اين نوع ديابت در جوانان هم اتفاق مي افتد.

هشدار استفاده از پماد آلفا براي پاي ديابتي ممنوع

برخي افراد مي توانند ديابت نوع 2 را با كنترل وزن، رژيم غذايي و ورزش منظم مديريت كنند. برخي نياز به به مصرف قرص پيدا مي كنند تا بدنشان بتواند بهتر از انسولين استفاده كند و برخي بايد ترزيق انسولين انجام دهند.

معمولاً پزشكان مي توانند ديابت نوع 2 را قبل از وقوع، شناسايي كنند. در اين مرحله سطح قند خون فرد بيشتر از حد نرمال است اما اين قدري نيست كه به عنوان ديابت نوع 2 شناخته شود.

- ديابت بارداري

اين نوع ديابت ناشي از بارداري است. تغيير هورمون ها در طول بارداري مي تواند بر عملكرد مناسب انسولين تاثير بگذارد. اين بيماري در 4% بارداري ها اتفاق مي افتد.

زنان باردار در معرض اين بيماري افرادي هستند كه بالاي 25 سال سن دارند، اضافه وزن قبل از بارداري دارند، سابقه بيماري ديابت در خانواده دارند و يا اسپانيايي، سياه‌پوست، آمريكايي و يا آسيايي هستند.

در دوران بارداري، تست غربالگري براي ديابت بارداري انجام مي شود . ديابت بارداري درمان نشده عوارض خطرناكي را مي تواند براي مادر و نوزاد داشته باشد.

معمولا سطوح قندخون در 6 هفته بعد از زايمان به حالت طبيعي خود بر ميگردد. با اين حال، زنان بارداري كه سابقه ديابت بارداري را داشته اند، خطر ابتلا به ديابت نوع 2را در زندگي خود خواهد داشت پانسمان زخم بستر.

علائم ديابت

علائم ديابت نوع 1 معمولا ناگهاني آشكار مي شود و مي تواند شديد باشد. آن ها شامل موارد زير مي شوند:

1. افزايش تشنگي
2. افزايش گرسنگي(به خصوص بعد از خوردن غذا)
3. خشك شدن دهان
4. تكرر ادرار
5. كاهش وزن بي دليل
6. خستگي(احساس ضعف)
7. تاري ديد
8. نفس زدن شديد
9. از دست دادن هوشياري(نادر)

علائم ديابت نوع 2 ممكن است شبيه به موارد بالا باشد. در ادامه، موارد ديگري هم آورده شده است :

1. كاهش زمان بهبود زخم
2. خارش پوست(مخصوصا در ناحيه كشاله ران)
3. عفونت مخمر
4. افزايش وزن
5. خستگي يا سوزش دست و پا
6. ناتواني جنسي

چگونگي مديريت ديابت

در حال حاضر، ديابت قابل درمان نمي باشد اما مي توان آن را كنترل كرد. اهداف مديريت ديابت در زير آورده شده است:

1. سطح قند خون خود را با مصرف غذاي مناسب، دارو و فعاليت حد طبيعي نزديك كنيد.
2. ميزان تري گليسيريد و كلسترول خون خود را با كاهش حداكثر 30 درصدي كالري و چربي روزانه و كاهش مصرف كلسترول و چربي اشباع، در حالت طبيعي نگه داريد .
3. فشار خون خود را كنترل كنيد. فشار خون نبايد از 80/130 بيشتر شود.
4. سعي كنيد پيشرفت مشكلات سلامتي مربوط به ديابت را كم كنيد.

كليد مديريت ديابت

1. برنامه ريزي براي غذاخوردن و پيگيري برنامه مناسب غذايي
2. ورزش منظم
3. درصورت تجويز دارو براي اين بيماري، دستورالعمل هاي مربوط به نحوه و زمان استفاده از آن ها را به خوبي رعايت كنيد.
4. كنترل فشار خون و سطح قند در خانه
5. انجام آزمايشات تجويز شده توسط پزشك خود

به خاطر داشته باشيد كه آنچه شما هر روز در خانه انجام مي دهيد نسبت پانسمان سوختگي به معاينه ماهيانه پزشك، تاثير بيشتري بر روي سطح قند خون شما خواهد داشت.

بررسي شده توسط استادان خبره در بخش اطلاعات بهداشت و آموزش بيمار و پزشكان بخش غدد در درمانگاه كليولند
برگرفته شده از مجله پزشكي طب باكس