همه چيز در مورد پزشكي

به گزارش چربي ترانس در دو نوع طبيعي و صنعتي در چرخه غذايي انسان يافت مي‌شود. چربي‌هاي ترانس موجود در طبيعت طي واكنش آنزيمي ايجاد مي‌شود و ضرري براي بدن ندارد حتي مي‌تواند مفيد هم باشد. اين در حاليست كه چربي ترانسي كه توسط عوامل فيزيكي نظير حرارت يا فشار توليد مي‌شوند معمولا مشكلات مختلفي را براي اعضاي بدن انسان ايجاد مي‌كنند.

چربي ترانس طبيعي

تصور عموم اين است كه همه چربي‌هاي ترنس خطرناك هستند و بايد به هر نحوي شده از آنها دوري كرد. اما اين واقعيت ندارد! همان طور كه در بالا هم اشاره كرديم، چربي ترنس طبيعي براي بدن مفيد است. حتي برخي از تحقيقات جديد ثابت كرده‌اند كه چربي‌هاي حيواني مي‌توانند ريسك‌فاكتورهاي مربوط به بيماري‌هاي قلبي، عروق، ديابت و چاقي مفرط را كاهش دهند.

بنابراين لازم نيست اين چربي را از چرخه غذايي خود خارج كنيد. براي پرهيز از چربي ترنس صنعتي بهتر است از مصرف كوكي، كيك‌هاي آماده دوري كنيد و از انواع خانگي كه با مواد ارگانيك ساخته مي‌شوند استفاده كنيد.

انواع كيك‌ها و شيريني‌هاي آماده، حاوي روغن تردكننده هستند كه از روغن هيدروژنه گرفته مي‌شود. خامه‌هاي تزييني كيك‌ها نيز حاوي چربي ترانس هستند. روغن هيدروژنه در واقع فرم فرآوري‌شده چربي ترانس است كه در بسياري از مواد غذايي يافت مي‌شود.

چربي ترانس صنعتي

برخي مشكل عروقي گوشت‌ها و محصولات لبني حاوي مقدار كمي چربي ترانس به‌صورت طبيعي هستند. اما بيشتر چربي‌هاي ترانس طي فرآيندهاي صنعتي با اضافه كردن هيدروژن به روغن به‌وجود مي‌آيند كه باعث جامد شدن روغن در دماي اتاق مي‌شود.

اين روغن‌هاي هيدروژنه شده، ديرتر از ساير روغن‌ها فاسد مي‌شوند، بنابراين غذاهايي كه با اين روغن‌ها درست مي‌شوند نيز ديرتر فاسد مي‌شوند. برخي از رستوران‌ها از اين روغن در سرخ‌كن‌هاي خود استفاده مي‌كنند، زيرا مي‌توانند از آن براي سرخ كردن‌هاي مكرر و طولاني‌مدت بهره ببرند.

نوع خطرناك و مضر چربي ترانس، نوع صنعتي آن است كه در زير برايتان توضيح داده‌ايم چه خطراتي مي‌تواند براي بدن انسان بدنبال داشته باشد.

۱- خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي

مطالعات علمي ثابت كرده‌اند كه مصرف چربي ترانس زياد خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي و احتمال سكته را افزايش مي‌دهد. براي اثبات اين ادعا همين كافيست بگوييم كه ميزان مرگ و مير ناشي از بيماري‌هاي قلبي در خلال سال‌هاي ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۵ ميلادي تا ۲۳ درصد كاهش يافته بود و دليل آن چيزي نبود جز كاهش مصرف چربي ترانس در ميان مردم؛ يعني ۴۶۰۰ مرگ از ۲۰ هزار مرگ در هر سال.

شايد به نظر عجيب باشد اما يك ماده غذايي ساده مي‌تواند زندگي هزاران نفر را نجات دهد.

ذخيره چربي در رگ‌ها ممكن است باعث پاره شدن يك مويرگ و يا لخته شدن خون شود كه جلوي جريان خون را گرفته و باعث حمله قلبي و سكته مغزي مي‌شود.

۲- خطر ابتلا به بيماري‌هاي عروقي و سرطان

وقتي محلول پرونتوسان چربي‌هاي مفيد به مدت ۴ هفته با چربي‌هاي ترانس و غيراشباع جايگزين شود، نتيجه آن چيزي نخواهد بود جز كاهش ۲۱ درصدي كلسترول خوب بدن.

همچنين توانايي سرخرگ‌ها براي گشاد شدن تا ۲۹ درصد كاهش مي‌يابد. همچنين گفته مي‌شود احتمال شكل‌گيري سرطان نيز افزايش مي‌يابد كه البته هنوز به طور كاملا علمي ثابت نشده است. بالا بودن ميزان LDL (كلسترول بد) و پايين بودن ميزان HDL (كلسترول خوب) تركيبي است كه خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي و عروقي را به‌شدت افزايش مي‌دهد.

كلسترول بد در رگ‌هاي اصلي رسوب مي‌كند و موجب گرفتگي و محكم شدن آن‌ها مي‌شود.

۳- خطر ابتلا به ديابت

يكي ديگر از فرضيه‌هاي علمي اين است كه مصرف بيش از اندازه چربي ترانس صنعتي مي‌تواند خطر ابتلابه ديابت را افزايش دهد. البته اين ادعا نيز هنوز اثبات صددرصدي نشده است اما تحليل‌هاي گسترده‌اي در اين رابطه صورت گرفته كه واقعي بودنش را تاييد مي‌كند. بدنبال يك تحقيق علمي كه بر روي ۸۰ هزار زن صورت گرفت، مشخص شد آنهايي كه چربي ترنس صنعتي بيشتري مصرف مي‌كنند، ۴۰ درصد بيشتر از بقيه در معرض خطر ابتلا به ديابت هستند.

۴- خطر ابتلابه التهاب

يكي ديگر از مشكلاتي كه مي‌تواند ناشي از مصرف چوبي ترنس مضر پديدار شود، التهاب است. التهاب تاثير مهمي بر سلامت و كيفيت زندگي ما مي‌گذارد.

۵- خطر افزايش وزن

چربي‌هاي ترانس مضر اغلب اسپري پرونتوسان منجر به افزايش وزن مي‌شوند. حتي اگر ميزان مصرف كالري خود را كنترل كنيد و غذاهاي سالمي بخوريد هم ممكن است وزن زيادي پيدا كنيد. به همين خاطر بسيار مهم است كه علاوه بر كالري، ميزان چربي ترنس موجود در رژيم غذايي خود را نيز تحت نظر داشته باشيد. اين روند شايد به تناسب اندام شما كمكي نكند اما بدون شكل از ورود كلسترول منفي به بدن پيشگيري خواهد كرد.

زماني كه برچسب اطلاعات مواد غذايي را بررسي مي‌كنيد، علاوه بر چربي ترانس، ميزان روغن هيدروژنه آن را نيز بررسي كنيد، زيرا اين همان چربي ترانس مخفي است كه مصرف‌كنندگان از آن اطلاع ندارند، حتي اگر كمتر از نيم‌گرم باشد، براي شما مضر است.

۶- خطر ابتلا به رفلاكس معده

چربي ترنس مضر همچنين باعث به وجود آمدن رفلاكس معده هم مي‌شود. اگر اين مشكل را داشته باشيد، حتما آن را بدتر خواهد كرد. به همين خاطر بسيار مهم است كه مصرف چربي‌هاي مفيد همانند آووكادو، گردو و روغن زيتون را بيشتر كنيد. با اين كار از معده خود محافظت خواهيد كرد.

چگونه از مصرف چربي ترانس صنعتي و مضر پيشگيري كنيم؟

بسيار مهم است كه از مصرف چربي مضر دوري كنيد اما سبك زندگي مدرن به گونه‌اي است كه نمي‌توان به طور كلي اين چربي خطرناك را از رژيم غذايي خود حذف كرد. با توجه به اين موضوع، ما راهكارهايي برايتان ارائه داده‌ايم كه دست كم مي‌توانيد ميزان مصرف چربي ترنس صنعتي را به حداقل برسانيد.

۱- از خوردن برخي موادغذايي خاص خودداري كنيد

از مصرف بي براون مواد خوراكي همانند غذاهاي نيمه منجمد، پيتزاهاي آماده فريزشده، غذاهاي سرخ شده، كره بادام زميني، مارگارين، دونات، پيراشكي، همبرگر، مايونز و كراكرها خودداري كنيد. غذاهايي كه در روغن زياد سرخ مي‌شوند، مانند سيب‌زميني سرخ‌كرده، دونات و مرغ سوخاري حاوي چربي ترانس بالايي هستند.

همچنين بهتر است غذاهاي كنسروي نيز خريداري نكنيد. وقتي امكان خريد كره وجود دارد سراغ مارگارين نرويد. مارگارين‌هاي موجود در بازار داراي مقادير زيادي چربي ترانس هستند.

خامه‌هاي تزييني كيك‌ها نيز حاوي چربي ترانس هستند.

خامه و قهوه‌هاي آماده بدون شير و مارگارين حاوي مقداري روغن هيدروژنه هستند.

چيپس‌هاي سيب‌زميني، ذرت و تورتيلا حاوي چربي ترانس هستند، درحالي كه ذرت بوداده، اسنك سالم‌تري نسبت به آن‌ها محسوب مي‌شود. البته ذرت‌هاي بوداده آماده يا آن دسته كه در ماكروفر آماده مي‌شوند با نوع خانگي آن متفاوت است.

۲- برچسب روي محصولات را بخوانيد

براي بسياري از كمپاني استفاده از چربي ترانس بسيار به‌صرفه است به اين خاطر كه ماده غذايي را براي مدت طولاني‌تري سالم نگه مي‌دارد. به همين خاطر بسيار مهم است كه پيش از خريد برچسب پشت محصولات را حتما مورد بررسي قرار دهيد و مواد تشكيل دهنده آن را ببينيد. ميزان چربي ترانس محصول بايد كمتر از يك گرم در ۱۰۰ گرم باشد. (۰٫۱g per 100g) يا (<0.1%)

۳- با مواد غذايي تازه آشپزي كنيد

همه ما به فوايد مواد غذايي تازه و سالم واقف هستيم و زندگي مدرن باعث ژل پرونتوسان شده تا به مصرف انواع غذاهاي آماده، نيمه آماده و حاضري روي بياوريم. اما توصيه ما اين است در ميان حجم وسيع فعاليت‌هاي روزانه خود فرصتي را به آشپزي كردن هم اختصاص دهيد و خوراكي‌ها، غذاها و اسنك‌هاي موردنظرتان را خودتان در خانه و با استفاده از مواد طبيعي، تازه و ترجيحا ارگانيك درست كنيد.