همه چيز در مورد پزشكي

به گزارش : دكتر محمدباقر شمسي با بيان اينكه ديسك‌ها كمك‌فنر بدن محسوب مي‌شوند، اظهار كرد: ديسك در ستون‌ فقرات در بين مهره‌ها قرار دارد كه نقش لرزه‌گيري داشته و فشار عمومي بر روي ستون فقرات ‌بدن را تعديل مي‌كند.

وي تصريح كرد: ديسك‌ها از دو قسمت تشكيل شده‌اند، يك قسمت حلقه‌هاي غضروفي متحدالمركز هستند و قسمت ديگر ماده‌اي ژلاتيني مثل عسل بيماري پوستي است كه در وسط اين حلقه‌ها قرار دارد و به هنگام فشار بر روي ديسك‌ها قسمت ژلاتيني به اطراف مي‌رود و با افت فشار غضروف‌هاي اطراف اين ماده ژلاتيني را به سمت داخل مي‌برند.

اين فيزيوتراپ اظهار كرد: زماني كه فشار نامناسبي به ديسك وارد شود به مرور زمان تيغه‌هاي غضروفي اطراف دچار آسيب مي‌شود و قسمت ژلاتيني بيرون مي‌زند كه به اين حالت فتق ديسك يا بيرون‌زدگي ديسك گفته مي‌شود.

محمدباقر شمسي افزود: بيرون‌زدگي ديسك به خودي خود مشكلي ندارد، اما بسته به اينكه فشار به كجا وارد مي‌شود، مشكلاتي را بوجود مي‌آورد. بطور مثال اگر فتق ديسك در قسمت گردن باشد موجب انتشار دردهايي در گردن شده و اين فتق ديسك در قسمت كمر حالت برق‌گرفتگي ايجاد مي‌كند و اگر پانسمان هيدروتك در قسمت پشتي و جانبي ستون مهره‌ها و روي ريشه اعصابي كه از نخاع خارج مي‌شود، باشد دردهايي را در اين قسمت منتشر مي‌كند.

اين عضو هيات علمي دانشگاه علوم‌ پزشكي كرمانشاه افرادي را كه كمتر تحرك داشته و بصورت طولاني‌ مدت فعاليتي ندارند را بيش از ساير افراد در معرض فتق ديسك دانست و اظها ركرد: كم‌تحركي و نشستن‌هاي طولاني مدت عضلات را ضعيف كرده و افراد را در معرض ديسك كمر قرار مي‌دهد. به همين دليل افرادي كه كار پشت ميزنشيني دارند مانند كارمندان بيش از ساير افراد در معرض فتق ديسك قرار دارند.

شمسي اظهار كرد: با ضعيف‌ شدن عضلات در اين شرايط بر اثر يك خم‌شدن ساده و چرخش ستون فقرات و حتي در برخي موارد با عطسه‌ نيز احتمال پارگي و فتق پانسمان هارتمن ديسك افزايش مي‌يابد.

شمسي تصريح كرد: چنانچه عضلات فرد بر اثر بي‌تحركي يا فعاليت اشتباه‌ بدني دچار ضعف شده باشد، در زمان‌هايي كه بدن آمادگي تحمل اين فشار شديد را ندارد همچون سقوط ناگهاني از پله يا يك عطسه ساده احتمال دررفتگي ديسك بيشتر مي‌شود، زيرا در اين زمان عضلات منقبض نيستند تا از ستون فقرات محافظت كنند.

اين فيزيوتراپ درد شديد، مورمور شدن و بي‌حسي را از جمله علائم دررفتگي ديسك عنوان كرد و افزود: اين درد در برخي موارد هنگام بلندشدن و راه‌ رفتن نيز ادامه دارد. در اين شرايط درمان ديسك با استراحت مطلق شروع مي‌شود و فرد بايد دو تا سه روز استراحت مطلق داشته، چنانچه به پشت مي‌خوابد يك بالش زير زانوهايش بگذارد و هنگام خوابيدن به پهلو تندروت پلاس زانوها را به حالت خم نگه دارد؛ چرا كه در اين حالت كشيدگي در ريشه اعصاب كمتر شده و ميزان درد كاهش مي‌يابد.

وي تاكيد كرد: بيمار پس از استراحت مطلق بايد به تدريج فعاليت خود را از سر گيرد، به گونه‌اي كه ابتدا و در چند روز اول با نيم ساعت كار فعاليت خود را شروع كرده و به تدريج ساعت فعاليت خود را افزايش دهد.

اين فيزيوتراپ با بيان اينكه اصلاح نوع فعاليت و خم و راست كردن بدن مي‌تواند ديسك را به جاي خود بازگرداند، يادآور شد: دررفتگي ديسك حتي اگر بجاي خود بازگردد يك ضايعه به حساب آمده و يك زخم جوش خورده است كه احتمال عود مجدد آن وجود دارد.

شمسي اظهار كرد: در مواردي كه درد بيمار بسيار باشد، فيزيوتراپي جواب ندهد و در رفتگي ديسك، ضايعه عصبي اترومن ايجاد كند، تجويز جراحي نياز است، اما در ساير موارد با فيزيوتراپي و درمان محافظه‌كارانه مشكل بيمار رفع مي‌شود. در روش درماني فيزيوتراپي نيز تحريكات الكتريكي و گرما شدت درد ديسك را كاهش داده و در مراحل بعدي با تقويت عضلات شكم و پشت ديسك به حالت اول بازمي‌گردد.

منبع: ايسنا