همه چيز در مورد پزشكي

به گزارش كبد يكي از مهم‌ترين اندام‌هاي بدن انسان است كه كارهاي مختلفي را براي حفظ سلامت ما انجام مي‌دهد. به عنوان يكي از بزرگ‌ترين اندام‌هاي بدن انسان، كبد مسئوليت عملكردهاي متابوليك، مانند تبديل مواد مغذي دريافتي از رژيم غذايي به شكلي قابل استفاده براي بدن و دفع مواد زائد و سموم پيش از اين كه موجب آسيب شوند را بر عهده دارد.
در زمان مواجهه با مشكل، كبد تلاش مي‌كند به روش‌هاي مختلف ما را از اين شرايط آگاه كند. در ادامه با برخي از مهم‌ترين نشانه‌هاي به دردسر افتادن اين اندام كليدي بيشتر آشنا مي‌شويم:

خارش پوست

التهاب مجاري صفراوي اوليه - يك بيماري مزمن كه مجاري صفرا در كبد را تخريب مي‌كند - به طور معمول داراي علائم مشهودي نيست، اما يكي از نخستين نشانه‌هاي آن خارش پوست است. خارش پوست ممكن است در نتيجه دلايل ديگر، مانند خشكي پوست نيز شكل بگيرد؛ اما زماني كه به شرايطي پايدار تبديل مي‌شود، بررسي دقيق‌تر شرايط اهميت دارد زيرا مي‌تواند نشانه‌اي از سيروز كبدي نيز باشد.

زرد شدن پوست يا چشم‌ها

زرد شدن بخش سفيد چشم‌ها يا پوست مي‌تواند ترسناك باشد؛ اما توضيحي آشكار دارد: اين شرايط به نام زردي يا يرقان شناخته مي‌شود و به واسطه سطوح بالاي بيلي‌روبين، رنگدانه اي زرد كه توسط كبد ترشح مي‌شود، در بدن رخ مي‌دهد. اين تغيير رنگ مي‌تواند نشانه‌اي از آسيب ديدگي كبد به واسطه دلايل مختلف، مانند سيروز يا هپاتيت B باشد.

افزايش وزن

اگر به ناگاه با افزايش بي‌دليل وزن خود مواجه شده‌ايد، كبد ممكن است در پس اين شرايط قرار داشته باشد. افزايش وزن ناخواسته مي‌تواند نشانه‌اي از سيروز كبدي باشد. سيروز كبدي بيماري است كه به‌آرامي پيشرفت كرده و موجب جايگزيني بافت سالم كبد با بافت اسكار، مسدود شدن جريان خون در كبد و ناتواني اين اندام در ارائه عملكرد درست مي‌شود.

كاهش وزن

كاهش وزن ناگهاني نيز مي‌تواند يكي از نشانه‌هاي آسيب ديدگي كبد باشد. كاهش وزن ناخواسته مي‌تواند نشانه‌اي از سيروز كبدي و همچنين هپاتيتC، عفونتي ويروسي كه به التهاب در كبد منجر مي‌شود، باشد.

قرمز شدن كف دست‌ها

قرمز شدن كف دست‌ها مي‌تواند نشانه‌اي از بيماري كبد چرب غيرالكلي باشد. اين بيماري به واسطه ذخيره چربي بيش از حد در سلول‌هاي كبد رخ مي‌دهد.

اختلال در خواب

دلايل مختلفي مي‌توانند موجب بر هم خوردن الگوي خواب شما شوند، و بر اساس مطالعه‌اي كه در سال 2012 در نشريه Egyptian Journal of Chest Diseases and Tuberculosis منتشر شد، سيروز كبدي يكي از مواردي است كه مي‌تواند خواب شبانه را مختل كند.

مشكلات حافظه

اگر پانسمان كلاژن حافظه شما اخيراً به شدت دچار مشكل شده است، نارسايي كبد امكان دارد دليل اين شرايط باشد. در نارسايي كبد، اين اندام نمي‌تواند سموم را به خوبي از خون حذف كرده و اين شرايط مي‌تواند به تجمع آن‌ها در مغز منجر شود كه به نام انسفالوپاتي كبدي شناخته مي‌شود. متأسفانه يكي از نتايج اين شرايط از دست دادن حافظه است.

احساس خستگي مداوم

احساس خستگي مداوم بدون در نظر گرفتن سطح فعاليت جسماني، ممكن است به واسطه بيماري كبد شكل گرفته باشد. خستگي مزمن يكي از نشانه‌هاي آشكار آسيب ديدگي كبد است كه بنابر مطالعه‌اي كه در سال 2006 در نشريه Canadian Journal of Gastroenterology and Hepatology منتشر شد، مي‌تواند به واسطه تغييرات در انتقال عصبي در مغز رخ دهد.

بي‌اشتهايي

آيا ديگر همانند گذشته تمايلي به خوردن غذا نداريد؟ از دست دادن اشتها يكي ديگر از نشانه‌هاي شايع آسيب كبد است و عدم احساس گرسنگي چيزي است كه بايد زنگ هشدار را براي شما به صدا درآورد.

بزرگ شدن پستان‌ها

بزرگ شدن پستان‌ها يكي از نشانه‌هاي هشداردهنده بيماري كبد چرب غيرالكلي در مردان است. رشد بافت اضافه پستان به واسطه عدم تعادل در هورمون‌هاي استروژن و تستوسترون رخ مي‌دهد.

تغيير شخصيت

تجربه تغييرات در شخصيت مي‌تواند ترسناك باشد و گاهي ممكن است اين شرايط براي ديگران نسبت به خود فرد مشهودتر باشد. همانند تأثير انسفالوپاتي كبدي بر از دست رفتن حافظه، سمومي كه در مغز جمع مي‌شوند مي‌تواند عملكرد پانسمان suprasorb رواني را تحت تأثير قرار داده و فرد به گونه‌اي متفاوت نسبت به گذشته رفتار كند.

كبودي

با افزايش سن، كبود شدن بدن راحت‌تر رخ مي‌دهد زيرا پوست نازك‌تر مي‌شود؛ اما اگر دليلي براي كبودي‌هايي كه روي بدن خود مشاهده مي‌كنيد، نمي‌يابيد، ممكن است اين نشانه‌اي از آسيب كبدي باشد. بيماري كبد مي‌تواند موجب تكرر بيشتر كبودي‌ها شود.

تورم پاها

بيماري كبد مي‌تواند به دلايل مختلفي، مانند مصرف الكل و چاقي شكل بگيرد و يكي از نشانه‌هاي هشداردهنده آن چيزي است كه شايد انتظار آن را نداشته باشيد: تورم پاها. اگر با تورم در پاهاي خود مواجه هستيد و دليل مشخصي براي آن وجود ندارد، براي بررسي دقيق به پزشك مراجعه كنيد زيرا مي‌تواند نشانه‌اي از بروز مشكلي جدي باشد.

احساس سردرگمي

انسفالوپاتي كبدي به واسطه نارسايي كبد مي‌تواند در توانايي درك انسان نيز اختلال ايجاد كند. اين شرايط مي‌تواند به احساس سردرگمي درباره چيزهايي كه در حالت عادي براي شما مسئله‌ساز نبوده‌اند، منجر شود.

درد بدن

اگر دليلي براي احساس درد در بدن خود نمي‌يابيد، يكي از دلايل احتمالي اين شرايط مي‌تواند التهاب مجاري صفراوي باشد كه افزون بر خارش پوست مي‌تواند به احساس درد در استخوان‌ها، ماهيچه‌ها يا مفاصل نيز منجر شود.

مواجهه با نفخ

اگر يك وعده غذايي بزرگ دليل احساس نفخ در شما نيست، اين شرايط ممكن است به واسطه تجمع مايع در شكم كه به نام آسيت يا آب‌آوردگي شكم شناخته مي‌شود، شكل گرفته باشد. از آنجايي كه تورم شكم يكي از نشانه‌هاي هشداردهنده آسيب كبد است، مراجعه به پزشك براي بررسي دقيق شرايط بهترين گزينه است.

ادرار تيره

رنگ تيره ادرار مي‌تواند موجب نگراني فرد شده و البته يكي از نشانه‌هاي آشكار آسيب ديدگي كبد باشد. در شرايطي كه سطوح بيش از حد بيلي‌روبين در بدن موجب زرد شدن پوست و چشم مي‌شود، اين ماده مي‌تواند موجب تغيير رنگ ادرار نيز شود زيرا كليه‌ها تلاش مي‌كنند آن را از طريق ادرار دفع كنند.

ناتواني در تمركز

هر فردي در طول زندگي خود گاهي اوقات با ناتواني در تمركز مواجه مي‌شود زيرا مغز به خوبي عمل نمي‌كند؛ اما اگر به طور منظم با دشواري در حفظ تمركز مواجه هستيد، اين مي‌تواند نشانه‌اي از بروز مشكل در كبد باشد.

لرز دائمي

لرز دائمي كه استفاده از چند پتو نيز بهبودي در آن حاصل نمي‌كند مي‌تواند نشانه‌اي از كلستاز (Cholestasis) طي بيماري كبد باشد. اين شرايط به واسطه كاهش جريان صفرا يا توقف كامل آن از كبد رخ مي‌دهد.

خشكي چشم يا خشكي دهان

دلايل مختلفي، از جمله سن يا داروهاي مصرفي، مي‌توانند نمايندگي اسميت اند نفيو موجب خشكي چشم يا دهان شوند، اما اين شرايط مي‌تواند به واسطه دليل جدي‌تر نيز شكل گرفته باشد. التهاب مجاري صفراوي اوليه يكي از دلايل شناخته شده خشكي چشم يا دهان و همچنين از علائم اوليه بيماري كبد است.

منبع: عصر ايران