همه چيز در مورد پزشكي

به گزارش : دكتر مهرنوش داريني، روان‌شناس معتقد است عوامل جسماني و فيزيولوژيك، اختلالات خواب و نوع تغذيه نيز مي‌تواند در ميزان خواب و ساعت به خواب رفتن همه افراد و از جمله كودكان تاثير بگذارد، اما همچنان يكي از مسائل مهم تاثيرگذار در اين زمينه سبك زندگي افراد است.

وي مي‌گويد: مهماني‌هاي شبانه و ديرهنگام، والديني كه خودشان دير مي‌خوابند، نوع شغل والدين، اجبار آنان براي خواب فرزندان، شيفت تحصيلي كودكان و ترس كودك از عوامل موثر در دير خوابيدن كودكان است.

كودكان پر خواب و كم خواب

خواب فرآيندي طبيعي است كه به طور منظم، هر سوپرازورب p ۲۴ ساعت اتفاق مي‌افتد و در آن حالت در حداقل هوشياري و نسبت به اتفاقات اطراف خود ناآگاه هستيم. ميزان نياز به خواب در همه افراد در دوران كودكي زياد و به مرور كمتر مي‌شود، يعني نوزادان در بدو تولد ممكن است خواب بسيار سبكي داشته باشند و براحتي از خواب بپرند و تا سه ماهگي نوزادان الگوي خواب معيني ندارند. به بيان ديگر كودكان از الگوي خواب يكساني پيروي نمي‌كنند و تفاوت‌هاي چشمگيري در اين زمينه دارند.

دكتر داريني در ارتباط با تفاوت الگوي خواب در كودكان توضيح مي‌دهد:از لحاظ سني مي‌توان گفت كودكان يك ساله محدود ۱۴ تا ۱۵ ساعت در روز در خواب هستند و با افزايش سن اين ميزان خواب كاهش پيدا مي‌كند و كودكان پنج ساله تقريبا ۱۰ تا ۱۱ ساعت در روز مي‌خوابند و بتدريج اين ميانگين خواب به ۹ تا ده ساعت در روز مي‌رسد. بعضي كودكان پرخواب هستند و برخي كمتر مي‌خوابند و با توجه به شيوه زندگي ساعتي كه كودكان به خواب مي‌روند، متغير است.

هماهنگي والدين با فرزندان

به گفته دكتر داريني ريتم خواب برخي از كودكان بسيار نامنظم است يا تا ساعاتي از نيمه شب بدخوابند. لوهمن روشه البته اگر مشكل جسماني خاصي وجود نداشته باشد از شش ماهگي به بعد از كودكان انتظار مي‌رود كه شب هنگام بخوابند، بنابراين والدين مي‌توانند در صورت امكان ساعات خواب خود را با فرزندان‌شان تنظيم كنند تا اين عادت در آنها شكل بگيرد.

اين روان‌شناس در پاسخ به اين‌ پرسشي كه آيا لزوما والدين هم بايد ساعت خوابشان را همزمان با فرزند كوچكشان تنظيم كنند، مي‌گويد: يكي از مهم‌ترين مسائلي كه در اين زمينه مطرح مي‌شود جذابيت‌هاي خارج از اتاق خواب كودك است. والديني كه تمايل دارند به تماشاي برنامه‌هاي مختلف بپردازند يا مهمان دارند، نمي‌توانند انتظار داشته باشند كه فرزند آنها جذابيت‌هاي خارج از محل خواب خود را ناديده بگيرد و براحتي به خواب برود بنابراين به نوعي كاهش جذابيت‌ها مي‌تواند كمك‌كننده باشد.

جديت والدين

روان‌شناسان تاكيد مي‌كنند در ارتباط با پذيرش اصول و رفتاري كه والدين از كودكشان انتظار دارند بايد با جديت برخورد كنند.به بيان ديگر رفتار قاطعانه و سبك فرزندپروري والدين در شكل‌گيري رفتارهاي فرزندان تاثير بسيار مستقيمي دارد. جراحي پوست بنابراين اگر ساعت خوابي را براي فرزندتان در نظر گرفته‌ايد و آن را بيان كرده‌ايد، لازم است قاطعانه آن را انجام دهيد.

در اين زمينه دكتر داريني نيز مي‌گويد: استفاده از روش‌هاي تقويتي براي تشويق كودك به خوابيدن نيز توصيه مي‌شود. البته بايد بيشتر تقويت مثبت به كار گرفته شود، اما گاهي اين روش‌ها مي‌تواند به صورت تقويت منفي يا محروميت نيز باشد. مثلا ممكن است كودكي به علت اين‌كه بموقع به خواب نرفته از فعاليتي كه دوست دارد، محروم شود يا ناگزير باشد كاري ناخوشايند كه دوست ندارد انجام دهد، اما در بيشتر مواقع كودكان تمايلي براي خواب ندارند و تا آخرين لحظات سعي مي‌كنند كه رفتن به رختخواب را به تعويق بيندازند، بنابراين استفاده از شيوه‌هاي قاطعانه ضروري به نظر مي‌رسد كه با توجه به روحيات و شرايط فرزندان كمي متفاوت مي‌شود البته براي تشويق كودكان به خوابيدن مي‌توان از سيستم‌هاي رفتاردرماني نيز استفاده كرد. بهتر است جايزه كودك صبح كه از خواب بيدار مي‌شود به او داده شود، زيرا ممكن است جايزه قبل از خواب به اندازه‌اي دلپذير و جذاب باشد كه خود مانع به سوپرازورب c خواب رفتن كودك شود و مدت زماني را به آن مشغول باشد بنابراين گرفتن امتياز بابت ساعت خواب و بدنبال آن دادن پاداش، موثرتر است.

روش‌هاي نظم بخشيدن به ساعت خواب كودك

روان شناسان به راهكارهاي زير براي نظم بخشيدن به ساعت خواب كودكان اشاره مي‌كنند:

ـ ابتدا در مورد فوايد خواب بموقع با فرزند خود صحبت كنيد و نگران عادت فرزندان نباشيد، زيرا اين امكان وجود دارد كه تغيير عادت در آنها اتفاق بيفتد.

ـ در شيوه زندگي خود بازنگري داشته باشيد و عواملي كه مانع خواب بموقع فرزندتان مي‌شود، شناسايي كنيد.

ـ قبل از خواب فضاي آرام و بدون تنشي را براي فرزندتان فراهم كنيد و با تهديد او را براي خواب آماده نكنيد.

ـ كودك خود را قبل از خواب نوازش كنيد.

ـ در اتاق خواب فرزندتان از چراغ خواب با نور ملايم استفاده كنيد زيرا اگر نور شديد باشد مانع ترشح ملاتونين كه هورمون تاريكي و خواب است، مي‌شود.

ـ براي او قبل از خواب قصه بگوييد يا شعر بخوانيد. اگر در سنين پايين‌تر لالايي خوانده شود، بهتر است.

ـ قبل از خواب مي‌توانيد بازي‌هاي ذهني پانسمان هيدروكلوئيد چيست را به فرزندان‌تان آموزش دهيد، مثل شمارش اعداد يا گل‌ها و ستاره‌ها.

ـ بهتر است نزديك زمان خواب فرزندتان بازي‌هاي هيجان آور انجام ندهد.

ـ براي بهتر خوابيدن فرزندتان روش‌هاي تن آرامي را به او ياد دهيد تا بدن خود را شل كند و راحت‌تر بخوابد.

منبع: جام جم