همه چيز در مورد پزشكي

به گزارش دكتر حامد بركاتي با تاكيد بر ضرورت حفظ و ارتقاي سلامت جسمي و رواني نوجوانان، بيان كرد: حفظ و ارتقاي سلامت جسمي و رواني نوجوانان يكي از ضروريات نظام سلامت كشور در راستاي تحقق اصول 3، 10، 29 و 43 قانون اساسي، بند 2 سياست هاي كلي سلامت ابلاغي مقام معظم رهبري و مواد 112، 85، 86 و 97 از بخش سوم برنامه چهارم توسعه كشوروماده 49 برنامه پنجم توسعه و همينطور برنامه ششم توسعه است.

وي افزود: برخورداري از سلامت همچنين يكي از نيازها و حقوق اساسي بشر و زيربناي توسعه پايدار جوامع تلقي مي شود. نوجوانان و دانش آموزان سرمايه هاي اصلي كشور هستند و پرورش آنها از هدف هاي اصلي برنامه هاي توسعه اجتماعي، اقتصادي است.

دكتر بركاتي بيان كرد: براي دستيابي به اهداف توسعه بايد تامين بالاترين سطح سلامت جسمي، رواني، اجتماعي و معنوي اين گروه به عنوان ضرورت و اولويت برنامه هاي توسعه اي مورد توجه قرار گيرد. اكثر قريب‌ به‌ اتفاق‌ اين گروه سني در حال‌ تحصيل‌ بوده و در معرض‌ مخاطرات‌ جسمي‌، رفتاري‌ و اجتماعي‌ ويژه‌ اين‌ سنين‌ هستند‌ و ارائه‌ خدمات‌ بهداشتي‌، ارتقاي آگاهي و دانش‌ بهداشتي‌ و تقويت‌ رفتارهاي‌ مثبت‌ بهداشتي‌ از بروز بيشتر اين‌ مخاطرات‌ جلوگيري مي كند.

مديركل دفتر سلامت جمعيت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، خاطرنشان كرد: سلامت حق طبيعي هر انسان، ازجمله نوجوانان و دانش آموزان است و اين موضوع مي تواند مهمترين دليل ضرورت حفظ و ارتقاي سلامت جسمي، رواني، اجتماعي و معنوي نوجوانان و دانش آموزان، محسوب شود.

وي با بيان اينكه برآوردها در اقتصاد بهداشت نشان مي دهند كه اين گروه سني از لحاظ كمّي و كيفي با ارزش ترين گروه هاي سني اجتماع محسوب مي شوند، خاطرنشان كرد: به طور ويژه، نوجوانان و دانش آموزان در بهترين سنين براي فراگيري مهارت هاي سالم زيستن قرار دارند. بنيان بسياري از رفتارهاي تاثيرگذار بر سلامت و شيوه زندگي افراد در سنين نوجواني شكل مي گيرد. هرچند كه اين گروه سني، در مقايسه با گروه هاي جوان تر و مسن تر، مرگ و مير كمتري دارند، اما رفتارها و شيوه زندگي كه در اين سنين در پيش گرفته مي شود، تاثيري شگرف بر بار بيماري هاي عمده در آينده دارد.

دكتر بركاتي تصريح كرد: برنامه هاي ارتقاي سلامت در نوجوانان و دانش آموزان از هزينه اثربخش‌ ترين برنامه ها است؛ نوجوانان و دانش آموزان امروز، والدين فردا هستند. توفيق در ارتقاي سلامت آنها تضمين كننده سلامت نسل حاضر و آينده كشور است كه پايداري برنامه هاي توسعه را به دنبال دارد.

مديركل دفتر سلامت جمعيت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت عنوان كرد: نوجوانان و دانش آموزان مي توانند بيشترين تاثيرات را بر همسالان و اعضاي خانواده خود داشته باشند. تامين‌، حفظ‌ و ارتقاي تندرستي‌ آنها براي‌ سلامت‌ خانواده‌ و جامعه‌ در حال‌ و آينده‌، اصلي‌ مهم‌، اساسي‌ و ضروري‌ است‌.

نقش مدرسه در ارتقاي سلامت دانش آموزان

وي با بيان اينكه بعد از خانواده، مدرسه مهم ترين نقش را در سلامت نوجوان و دانش آموز دارد، اظهار كرد: دانش آموز در مدرسه علاوه بر يادگيري مهارت خواندن و نوشتن، دانش ها، نگرش ها و رفتارهاي جديد را مي آموزد كه اين رفتارها علاوه بر تاثير برسلامت فردي، نقش تعيين كننده در سلامت خانواده و جامعه دارد.

وي ادامه داد: مدرسه جايگاه ويژه اي براي افزايش سواد سلامت و توسعه سلامت دانش آموزان، كاركنان مدرسه، خانواده ها و افراد جامعه است. كودك ساعات زيادي را در مدرسه به سرمي برد، در آنجا رشد مي يابد و تكامل پيدا مي كند، بنابراين افزايش آگاهي عمومي در مورد بهداشت مدارس و برنامه هاي آن امري ضروري است، تا در جهت اجراي مطلوب برنامه هاي بهداشتي مدارس و دانش آموزان و ارتقاء سلامت اين گروه موفق باشيم.

دكتر بركاتي بيان كرد: بستر مدرسه‌ كه‌ دانش‌ آموزان‌ ساعات‌ زيادي‌ از عمر خود را در آن‌ محيط‌ مي ‌گذرانند، بهترين‌ ساكارز و مناسب ترين‌ موقعيت‌ براي ‌ايجاد دانش‌، آگاهي‌ و بهبود نگرش‌ و عملكرد بهداشتي‌ آنان به حساب‌ مي‌آيد كه‌ بايد در كنار توجه به ساير كودكان و نوجوانان‌ غير شاغل به تحصيل مد نظر قرار گرفته‌ و در تدوين‌ برنامه ‌هاي توسعه‌ بهداشتي ودرماني ‌مورد عنايت‌ و توجه‌ ويژه‌اي ‌قرار گيرد و به ‌همين‌ جهت‌ و در كنار تمام ‌فعاليت ها، فعال ‌كردن ‌خود دانش‌ آموزان‌، والدين‌، مربيان ‌و معلمين ‌آن ها در جهت‌ سلامتي‌ ‌خود و جامعه درحال ‌و آينده ‌يكي‌ ازضروري‌ ترين ‌مسائلي‌ است‌ كه‌ بايد در برنامه‌ هاي‌ جاري‌ نظام ‌ارائه‌ خدمات‌ بهداشتي‌ و درماني‌ بخش‌ بهداشت، آموزش‌ و پرورش‌ و ساير ارگان هاي‌ ذيربط‌ مورد عنايت و پيگيري قرار گيرد.

مديركل دفتر سلامت جمعيت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت عنوان كرد: هدف‌ نهايي بهداشت‌ مدارس‌، توسعه و تعميم سلامت دانش آموزان و محيط هاي آموزشي و فرهنگي خاص آنها در راستاي تامين، حفظ و ارتقاي سطح سلامت فكري، جسمي، رواني، عاطفي و اجتماعي آن ها و جامعه است.

وي گفت: اداره سلامت نوجوانان و مدارس دفتر سلامت جمعيت، خانواده و مدارس، يكي از واحدهاي تابعه معاونت بهداشت است كه با هدف تامين، حفظ و ارتقاي سطح سلامت نوجوانان، دانش آموزان مقاطع مختلف تحصيلي و مدارس تشكيل شده است و براي رسيدن به هدف مذكور برنامه هاي مختلفي را به اجرا در مي ‌آورد و براي موفقيت در امور مذكور با دستگاه ها و سازمان هايي مانند، آموزش و پرورش، شهرداري، وزارت تعاون و رفاه، امور زنان دفتر رياست جمهوري، امور بين الملل آموزش و پرورش، اتباع خارجي، صدا و سيما و كليه واحدهاي درون سازماني مانند، مركز مبارزه با بيماري هاي واگير و غير واگير، مركز بهداشت محيط و حرفه اي، دفتر بهبود تغذيه جامعه، دفتر سلامت رواني، اجتماعي و اعتياد، دفتر آموزش بهداشت، مركز توسعه شبكه و مركز روابط عمومي در تعامل و همكاري تنگاتنگ است.

وي تاكيد كرد: برنامه ريزي براي حفظ و ارتقاي سلامت نوجوانان زماني بيشتر مورد توجه برنامه ريزان و سياستگذاران نظام سلامت كشور قرار مي گيرد كه بدانيم اين گروه سني حدود 20 درصد جمعيت كل كشور را به خود اختصاص داده اند و از اين‌رو، ضرورت توجه به نيازهاي خاص اين گروه سني و اهميت مديريت همه جانبه سلامت آنها از امور مهم است.

وي درخصوص اقدامات اداره سلامت نوجوانان، جوانان و مدارس دفتر سلامت جمعيت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت در حوزه گروه سني 5 تا 18 سال، كه با هماهنگي وزارت آموزش وپرورش در دست اجرا است، گفت: از جمله اين اقدامات مي توان به نظام مراقبت سلامت گروه سني 5 تا 18 سال اشاره كرد؛ يكي از مهم ترين سياست هاي بهداشتي، پيشگيري از بيماري ها است كه در قالب خدمات بهداشتي برنامه ريزي مي شود. اين به منظور ممانعت از وقوع مشكلات بهداشتي، شناسايي مشكلات و انجام به موقع اقدامات اوليه و مديريت آنها برنامه ريزي شده است، هدف كلي اين اقدام، تامين، حفظ و ارتقا سلامت جسمي و رواني، رفتاري گروه سني 5 تا 18 سال است.

مديركل دفتر سلامت جمعيت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت با بيان اينكه مراقبت ها در جمعيت دانش آموزي و با انجام معاينات دوره اي در پايه هاي تحصيلي انجام مي شود، گفت: بدو ورود به مدرسه (سنجش سلامت نو آموزان بدو ورود به دوره ابتدايي و پيش دبستاني)، در قالب "طرح سنجش سلامت جسماني و آمادگي تحصيلي نو آموزان بدو ورود به مدرسه" با همكاري سازمان آموزش و پرورش استثنايي و دفتر سلامت و تندرستي آموزش و پرورش، پايه چهارم و پايه اول دوره متوسطه اول و پايه اول دوره متوسطه دوم انجام مي شود. (پايه هاي 1، 4، 7، 10).

بالغ بر 4.3 ميليون نفر، جمعيت دانش آموزي تحت پوشش برنامه هاي بهداشتي و پيشگيري را تشكيل مي دهند

وي با بيان اينكه جمعيت دانش آموزي تحت پوشش بالغ بر 4.3 ميليون نفر است، ادامه داد: اين جمعيت سالانه معاينه مي شوند. اين معاينات در دو سطح غير پزشك و پزشك و بر اساس بسته هاي خدمات گروه سني هدف، ويژه پزشك و غير پزشك انجام مي شود. خدمات غيرپزشك شامل، ارزيابي مقدماتي فرد از نظر وضعيت واكسيناسيون، رشد (قد و نمايه توده بدني BMI)، بينايي، شنوايي، پوست و مو (شپش و گال)، دهان و دندان، سل و آسم، سلامت روان، فشارخون، رفتارهاي پرخطر (تغذيه نامناسب، كم تحركي، در معرض مواد دخاني بودن، مصرف مواد دخاني، سوء مصرف مواد، رفتار جنسي ناايمن، خشونت)، ارائه خدمات اوليه در فوريت ها (سوختگي، گزش جانوران زهر دار و ساير آسيب هاي محيطي)، احياي پايه قلبي- عروقي و آموزش بهداشت فردي، تغذيه مناسب و تغذيه دوران بلوغ، فعاليت فيزيكي، پيشگيري از حوادث ترافيكي، شركت سوربكت توصيه هاي ايمني، دوران بلوغ و بهداشت دوران بلوغ) و آموزش هاي موردي بر اساس ابتلا فرد به بيماري، است.

دكتر بركاتي افزود: خدمات پزشكي نيز شامل، بررسي از نظر سابقه بيماري، عادت در خانواده، شناسايي افراد مبتلا به بيماري هاي نيازمند مراقبت ويژه (ديابت، صرع، آسم، بيماري قلبي عروقي، سل، هموفيلي، تالاسمي) معاينه سيستميك و بررسي قد و نمايه توده بدني BMI (موارد ارجاعي از سطح اول ارائه خدمات)، واكسيناسيون (موارد ارجاعي از سطح اول ارائه خدمات)، بررسي مخاطات از نظر آنمي و هپاتيت، معاينه چشم و گوش (موارد ارجاعي از سطح اول ارائه خدمات)، پوست و مو، تيروئيد، ريه (موارد ارجاعي آسم و سل از سطح اول ارائه خدمات) قلب و عروق، فشارخون (موارد ارجاعي از سطح اول ارائه خدمات)، اسكلتي- عضلاني، شكم، ادراري تناسلي، روند بلوغ، روانپزشكي، رفتارهاي پرخطر (مصرف مواد دخاني، سوء مصرف مواد، رفتار جنسي ناايمن و STI)، ارائه خدمات اوليه در فوريت ها (سوختگي، گزش جانوران زهردار و ساير آسيب هاي محيطي)، احياي قلبي- عروقي، است.

وي با بيان اينكه آموزش هاي بلوغ و سلامت باروري در دانش آموزان دختر پايه اول متوسطه اول در سطح كشور به منظور افزايش سطح آگاهي، نگرش و عملكرد گروه سني 9 تا 18 سال پيرامون بهداشت بلوغ و باروري از بعد جسماني، رواني، اجتماعي و معنوي از ديگر خدمات ارائه شده است، درخصوص نظام مراقبت سلامت گروه سني 6 تا 18 سال غير دانش آموز نيز تصريح كرد: تعليم و تربيت و معضلات و مشكلات مربوط به آن، يكي از بحث انگيزترين مسائل در جوامع مختلف بوده و است. دلايل اين اهميت را نيز مي توان به نكاتي چون لزوم تعليم و تربيت صحيح نسل آتي، حساسيت و شكنندگي نوجوانان در مقابل مسائل مختلف، تأكيد والدين بر تعليم و تربيت درست فرزندان؛ حركت سرسام آور جوامع به سوي رشد و ترقي و بسياري نكات ريز و درشت ديگري، نسبت داد. بنابر دلايل ذكر شده، ترك تحصيل دانش آموزان يكي از معضلاتي است كه مي توان آن را به دلايل مختلف، آفتي براي ساختار آموزشي، پرورشي جوامع دانست.

مديركل دفتر سلامت جمعيت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت با بيان اينكه جمعيت نوجوانان غير دانش آموز در حدود 2 ميليون نفر برآورد شده است، اظهار كرد: اين برنامه با هدف كلي ارتقاي سلامت جسمي، رواني و اجتماعي گروه سني 6 تا 18 سال غيردانش آموز طراحي شده است. شناسايي جمعيت نوجوانان غير دانش آموز در گروه سني 5 تا 18 سال در مناطق تحت پوشش دانشگاه هاي علوم پزشكي كشور و در سنين 5 يا 6 سالگي، 9 سالگي، 12 سالگي و 15 سالگي انجام مي شود.

وي درخصوص برنامه مدارس مروج سلامت نيز عنوان كرد: اين برنامه با هدف كلي ترويج و استقرار مفاهيم ارتقاي سلامت در بين دانش آموزان و اولياء مدارس و با رويكرد به محورهاي، برنامه جامع آموزش سلامت در مدارس، ارائه خدمات باليني در مدارس، سلامت محيط مدارس، بهبود تغذيه در مدارس، تحرك فيزيكي و فعاليت بدني در مدارس، ارتقاي سلامت كاركنان مدارس، خدمات سلامت روان و مشاوره اي در مدارس، مشاركت والدين و جامعه در برنامه هاي ارتقاي سلامت در مدارس و شبكه داوطلبان سلامت دانش آموزان اجرا مي شود.

فعاليت 18 هزار مدرسه مروج سلامت در كشور

وي ادامه داد: برنامه مدارس مروج سلامت از سال 1386 با امضاي تفاهم نامه اي بين وزراي آموزش و پرورش و بهداشت، درمان و آموزش پزشكي آغاز و در سال تحصيلي 1389- 1388 به صورت پايلوت در 72 مدرسه در كشور به اجرا درآمد. در سال آغازين اجراي كشوري برنامه (سال تحصيلي1390-1389)، تعداد مدارس مروج سلامت حدود 700 مورد بوده و اين ميزان طي سال هاي بعد به ترتيب به 12500 مدرسه در سال91-90 و حدود 18000 مدرسه در سال 94-93 افزايش يافته است.

وي يادآور شد: با اجراي برنامه مدارس مروج سلامت سعي در توانمند سازي دانش آموزان، والدين، كاركنان و اولياي مدارس در زمينه مفاهيم ارتقاي سلامت نوجوانان و مدارس و ساختار مدارس مروج سلامت، ارائه بسته هاي خدمات سلامت در يك مجموعه ادغام يافته و تامين شاخص هاي آن در سطح كليه مدارس كشور و بهبود الگوي تغذيه اي دانش آموزان داريم.

دكتر بركاتي افزود: همچنين، پيشگيري از رفتارهاي مخاطره آميز سلامت در دانش آموزان، بهبود وضعيت بيماريابي و درمان دانش آموزان مبتلا به اختلالات و مشكلات سلامتي، بهبود شرايط فيزيكي مدارس، افزايش مشاركت دانش آموزان، كاركنان، اوليا و مربيان در زمينه ارتقاي سلامت نوجوانان و جامعه و ارائه خدمات مشاوره اي با اجراي صحيح برنامه برنامه مدارس مروج سلامت ميسر خواهد شد.

مديركل دفتر سلامت جمعيت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت درخصوص برنامه مراقبت از بيماري ها در سوربكت چيست نوجوانان گروه سني 5 تا 18 سال، بيان كرد: اين برنامه با هدف كلي ارتقاي كيفيت ارائه خدمات بيماري هاي واگير و غير واگير شايع در گروه سني 6 تا 18 سال طراحي شده است.

وي ادامه داد: اطلاعات حاصل از معاينات سال 1391 نشان مي دهد كه 1.2 درصد دانش آموزان مبتلا به بيماري هاي نيازمند مراقبت ويژه (ديابت، آسم، صرع) هستند و همچنين حدود يك درصد از دانش آموزان معاينه شده مبتلا به پديكلوز سر بودند. هدف از اجراي اين برنامه، ارتقاي كيفيت خدمات بيماري هاي نيازمند به مراقبت ويژه درگروه سني 5 تا 18 سال به منظور كاهش عوارض و بار بيماري ها، شناسايي به موقع پديكولوزيس در گروه سني 6 تا 18 سال و انجام مداخلات لازم به منظور كاهش بار بيماري ها و اختلالات آن است.

وي درخصوص برنامه پيشگيري از رفتارهاي پرخطر در نوجوانان گروه سني 6 تا 18 سال، خاطرنشان كرد: امروزه در تمامي كشورهاي دنيا بيماري ‌هاي مزمن غيرواگير رتبه اول مرگ در تمامي سنين را به خود اختصاص داده‌ اند. اين بيماري ‌ها عوامل خطر شناخته شده قابل تغييري دارند كه پيشگيري از آنها نياز به فرهنگ ‌سازي خاص و آموزش ‌هايي در رابطه با شيوه سالم زندگي را مي ‌طلبد. بنابراين، تغيير در عوامل خطر اين بيماري ‌ها از جمله مصرف دخانيات، رفتارهاي تغذيه ‌اي نامطلوب و بي ‌تحركي از مهم ‌ترين اقدامات در پيشگيري اوليه در اين رده سني محسوب مي ‌شود. با نتيجه‌ گيري از مطالعات مختلف در سطح دنيا و به ويژه يافته ‌هاي مركز پيشگيري و كنترل بيماري ‌ها (CDC) در آمريكا، سازمان جهاني بهداشت، عواملي كه باعث مرگ و مير و عوارض در اين گروه سني مي ‌شوند را در حيطه رفتارهاي پرخطر براي سلامت تقسيم ‌بندي كرده است كه عبارتند از، رفتارهاي مرتبط با صدمات غيرعمدي و خشونت، مصرف دخانيات، مصرف الكل، سوء‌ مصرف مواد، رفتار جنسي پرخطر، رفتارهاي تغذيه‌اي ناسالم و فعاليت جسمي ناكافي.

دكتر بركاتي گفت: مدل بررسي رفتاري توسط سازمان جهاني بهداشت با همكاري سازمان ملل متحد، يونيسف، يونسكو، UNAIDS و مركز كنترل و پيشگيري بيماري ‌هاي ايالات متحده بنيان گذاشته شده است و به عنوان ابزاري براي بررسي جهاني وضعيت و روند تغيير رفتارهاي سلامت و عوامل حفاظت كننده در سنين نوجواني در سطح بين المللي توصيه و ترويج مي ‌شود. در همين راستا، در جمهوري اسلامي ايران مطالعاتي به اجرا در آمده است. نظام مراقبت از رفتارهاي پرخطر از سال 1383 به صورتRepeated Survey توسط مركز مديريت بيماري‌هاي غيرواگير وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي به اجرا درآمد. نظام مراقبت مدون براي رفتارهاي تهديد كننده سلامت در گروه سني 6 تا 18 سال نيز از همان سال توسط اداره سلامت نوجوانان و مدارس طراحي و در چند مرحله اجرا شده است.

وي ادامه داد: يافته ‌هاي طرح كشوري CASPIAN كه تا سال 1394 در 5 فاز و با همكاري وزارت آموزش و پرورش و حمايت سازمان جهاني بهداشت و يونيسف اجرا شده است، نشان داد كه بسياري از رفتارها و عوامل خطرزا در اين گروه سني وجود دارد. اين مطالعات تأييدي بر برنامه‌ ريزي مداخلات مرتبط در قالب برقراري يك نظام مراقبت در دانش‌آموزان است. داده‌هاي حاصل از اين مطالعه، زمينه مناسبي جهت تصميم‌گيري براي طراحي و اجراي مداخلات لازم به منظور بهبود و ارتقاء سطح سلامت جامعه نوجوان و جوان كشور در اختيار سياستگزاران، تصميم‌سازان و مديران عرصه سلامت قرارداده است. استمرار اين نظام علاوه بر اين كه قادر خواهد بود روند عوامل خطر بيماري ‌هاي غيرواگير را در جامعه مورد مطالعه ترسيم كند، مديران نظام سلامت را در ارزيابي ميزان تأثير مداخلات انجام شده نيز ياري خواهد كند. نتايج مطالعات كاسپين نشان دهنده تغييرات سريع الگوي غذايي و گرايش به مواد غذايي پرانرژي و كم ارزش از نظر غذايي كه به تبع آن موجب اضافه وزن و چاقي مي شود. از طرفي، كاهش فعاليت بدني و افزايش مصرف دخانيات كه مي تواند زمينه ساز مصرف و نقطه شروع مصرف ساير مواد افيوني و روان گردان در بين نوجوانان باشد.

وي گفت: وجود رفتارهاي فوق، اين جوامع را در معرض همه گيري بيماري هاي غير واگير در طول سال هاي آتي قرار خواهد داد. اين بيماري ها عوامل شناخته شده قابل تغييري دارند كه پيشگيري از آنها نياز به فرهنگ خاص و آموزش هايي در رابطه با شيوه زندگي سالم را دارد كه بايد از سنين كودكي و نوجواني داده شوند. بنابراين، تغيير در عوامل خطر از جمله مصرف دخانيات، رفتارهاي تغذيه اي نامطلوب و بي تحركي، از مهمترين اقدامات در پيشگيري اوليه از اين بيماري ها در همه رده هاي سني و به خصوص نوجوانان و دانش آموزان است.

مديركل دفتر سلامت جمعيت، خانواده پانسمان عسل و مدارس وزارت بهداشت بيان كرد: اصلاح سبك زندگي اين گروه با توجه به نهادينه شدن رفتارها و شكل گيري شخصيت آنها در سال هاي آتي نويدبخش جامعه اي سالم و مصون از بيماري هاي شايع خواهد بود. اين برنامه با هدف كلي پيشگيري از رفتارهاي مخاطره آميز مرتبط با سلامت و عوامل خطرزاي بيماري‌ها در دانش‌آموزان كشور طراحي شد. بر اساس مطالعه كشوري بررسي وضعيت رفتارهاي مرتبط با سلامت دانش آموزان (كاسپين 4) در سال 91-90 كه با همكاري دو دستگاه آموزش و پرورش و وزارت بهداشت در سراسر كشور انجام گرفت 5.4 درصد دانش آموزان ابتدايي، 9.2 درصد دانش آموزان راهنمايي ( متوسطه اول ) و 13.3 درصد دانش آموزان دبيرستاني (متوسطه دوم) در هيچ يك از ايام هفته حتي 30 دقيقه هم فعاليت بدني در روز نداشته اند. از طرفي تنها 21.9 درصد دانش آموزان ابتدايي، 15.6 درصد دانش آموزان متوسطه اول و فقط 14.4 درصد دانش آموزان متوسطه دوم در 7 روز هفته 30 دقيقه فعاليت بدني داشته اند. همچنين، ميزان فعاليت بدني در دختران به طور معنا داري كم تر از پسران است. افراد در سنين دانش آموزي و به عبارتي 6 تا 18 سال، بايد حداقل 60 دقيقه فعاليت بدني متوسط در روز انجام دهند.

ابلاغ برنامه افزايش فعاليت بدني نوجوانان

دكتر بركاتي با بيان اينكه برنامه افزايش فعاليت بدني نوجوانان با رويكرد مهارت هاي ارتباطي جهت بهره برداري توسط تمام دانشگاه ها و دانشكده هاي علوم پزشكي با همكاري مركز ملي تحقيقات سلامت تدوين و به دانشگاه هاي سراسر كشور ابلاغ شده است، افزود: هر دانشگاه با توجه به امكانات موجود و خواست دانش آموزان، سرپرستان آنها و امكانات مدرسه و محل تحصيل بهترين اقدامات و شرايط را براي انجام فعاليت بدني بيشتر نوجوانان و دانش آموزان فراهم مي كنند. از طرفي به منظور داشتن الگو و اجراي آزمايشي طرح فوق با حمايت يونيسف، اين طرح با محوريت دانشگاه علوم پزشكي كاشان در اين شهرستان انجام شد.


وي افزود: كميته راهبردي ترويج فعاليت بدني با تشكيل كارگروه هاي مشخص و مشاركت كليه دستگاه هاي ذي نفع خصوصا آموزش و پرورش و شوراي شهر در مدارس و جامعه در حال فرهنگ سازي و ايجاد زمينه و محيط مساعد براي انجام فعاليت بدني بيشتر توسط نوجوانان و دانش آموزان است. همچنين، با توجه به لزوم ميزان 60 دقيقه فعاليت بدني براي سنين 6 تا 18 سال و نهادينه كردن اين رفتار در نوجوانان، با همكاري آموزش و پرورش ضمن اجباري بودن ورزش صبحگاهي در تمام مدارس كشور، تمرينات كششي در مدرسه در حال اجرا است. ضمن رايزني هاي اوليه و با توجه به تفاهمنامه كلي منعقده با آموزش و پرورش، اجراي گسترده تر طرح تمرينات كششي با مشاركت ستاد آموزش و پرورش از ابتداي سال تحصيلي 1395 در دستور كار قرار دارد.

مديركل دفتر سلامت جمعيت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت درخصوص برنامه پيشگيري از حوادث و سوانح در گروه سني 6 تا 18 سال بيان كرد: هر ساله صدها هزار كودك و نوجوان بر اثر حوادث غيرعمدي و خشونت كشته شده و ميليون ها كودك ديگر نيز دچار عوارض و بيماري هاي ناشي از آسيب ها مي شوند. در مورد هر يك از انواع آسيب هاي كودكان و نوجوانان، مداخلات پيشگيرانه اي وجود دارد كه از بروز و شدت اين خطرات مي كاهد. اساس اين مداخلات پيشگيرانه، شناخت و پيشگيري از حوادث عمدي و غير عمدي است. در سطح جهان، آسيب هاي غيرعمدي و خشونت از اصلي‌ ترين علل مرگ و مير گروه سني هدف است و سالانه قريب 950 هزار مورد مرگ و مير افراد زير 18 سال را در پي دارد كه در اين ميان آسيب هاي غيرعمدي عامل90 درصد اين مرگ ها است. بيشترين موارد مرگ ناشي از آسيب در سنين 10 تا 19 ساله ديده مي شود.

وي ادامه داد: حوادث ترافيكي در گروه سني 15 تا 19 سال، اولين عامل مرگ بوده و در گروه سني 10 تا 14 سال در رديف دوم قرار مي ‌گيرد. علاوه بر مرگ و مير، ده‌ ها ميليون نفر در اثر برخي از آسيب ها، به مراقبت‌هاي بيمارستاني نياز پيدا مي ‌كنند و اغلب آنها با مجموعه اي از ناتواني ‌ها و عوارض طولاني ‌مدت، از مرگ مي گريزند. در فهرست حوادث با ضايعات و محدوديت‌ هاي هميشگي براي كودكان زير 14 سال، حوادث ترافيكي و سقوط در بين 15 عامل اول قرار گرفته‌ اند. آسيب هاي كودكان و نوجوانان اجتناب‏ ناپذير نيستند و مي‏‏‏ توان از وقوع آن ها پيشگيري و كنترل كرد.


دكتر بركاتي بيان كرد: با شناخت عوامل مساعد كننده قابل مداخله مرگ گروه سني 6 تا 18 سال و با تهيه اقدامات مداخله‌ اي مي توان آنها را كنترل نكرده و يا اثر آن ها را كاهش دهد. هدف اصلي اين برنامه پيشگيري و كنترل موارد مرگ نوجوانان است. توسعه برنامه پيشگيري از سوانح و حوادث با رويكرد C4D در دانشگاه هاي گناباد، بيرجند، نمايندگي سوربكت كرمانشاه، مشهد، لرستان، جيرفت، هرمزگان، ايران، شهيد بهشتي و تهران در سال 97 برگزار شده و دانشگاه هاي البرز، بوشهر، تبريز، جهرم، زابل، زاهدان، زنجان، ساوه، سمنان، قزوين، گلستان، كاشان در سال 98 برگزار خواهد شد، همچنين، تدوين پروتكل هاي اورژانس درهنگام سانحه در مدارس در دست اجرا است.