همه چيز در مورد پزشكي

ايلئوس يا انسداد روده ، اصطلاحي پزشكي براي اين عدم حركت در جايي در روده است كه منجر به ذخيره و انسداد احتمالي مواد غذايي مي‌شود. بيماري ايلئوس مي‌تواند منجر به انسداد روده شود. اين امر بدان معنا است كه هيچ ماده غذايي، گاز يا مايعي نمي‌تواند حركت كند. اين مشكل مي‌تواند به عنوان يكي از عوارض بعد از عمل جراحي رخ دهد. با اين حال، علل ديگري براي اين وضعيت وجود دارند.

ايلئوس يا انسداد روده چيست؟

روده حدود ۲۸ فوت (۸٫۵ متر) طول دارد. اين امر به اين معنا است كه غذاهايي كه مي‌خوريد، قبل از اينكه به طور كامل هضم يا دفع شوند، مسيري طولاني را بايد طي كنند. روده‌ها اين كار را با حركت در يك مسير موج مانند كامل مي‌كنند. اين انقباض عضلاني كه به عنوان حركات دودي شناخته مي‌شود، غذاي هضم شده را به سمت جلو حركت مي‌دهند. با اين حال، اگر چيزي باعث كند شدن يا توقف اين حركت شود، نتيجه مي‌تواند منجر به تجمعي بزرگ در روده باشد.

ايلئوس، يك نگراني جدي است. اما مردم اغلب نمي‌دانند كه مواد غذايي در روده آنها انباشته مي‌شوند و به خوردن ادامه مي‌دهند. اين امر مواد بيشتر و بيشتري را به سمت انباشته شدن مي‌كشاند. در صورت عدم درمان، ايلئوس مي‌تواند روده را سوراخ يا پاره كند. اين امر باعث مي‌شود محتواي روده كه حاوي سطح بالايي از باكتري‌ها است، به مناطقي از حفره بدن نشت كند. اين مشكل مي‌تواند كشنده باشد. در صورت بروز ايلئوس، مهم است كه درمان را در سريع‌ترين زمان ممكن انجام دهيد.

انسداد روده چه علائمي دارد؟

بيماري ايلئوس مي‌تواند ناراحتي شديد شكم را ايجاد كند. علائم مرتبط با بيماري ايلئوس عبارتند از:

• گرفتگي شكمي
• كاهش اشتها
• احساس پر بودن
• يبوست
• ناتواني در دفع گاز
• تورم معده
• حالت تهوع
• استفراغ، به ويژه استفراغ محتويات مدفوع مانند

نشانه‌هاي دستگاه گوارش شايع‌ترين نشانه‌هاي بيماري ايلئوس هستند. معده و روده شروع به پر شدن با گاز مي‌كنند كه نمي‌تواند از ركتوم عبور كند. اين امر باعث مي‌شود كه شكم سفت و متورم شود.
اگر چنين علائمي را، به ويژه پس از جراحي، تجربه كرديد، مهم است كه فوراً به پزشك مراجعه كنيد.

علل انسداد روده كدامند؟

ايلئوس پس از جراحي شايع است زيرا اغلب داروهايي براي افراد تجويز پزشكي كودكان مي‌شود كه باعث كندي حركت روده مي‌شوند. اين مشكل، نوعي از ايلئوس پاراليتيك است. در اين مورد، روده مسدود نشده است بلكه به درستي حركت نمي‌كند. در نتيجه غذاي هضم شده حركت كمي در طول روده‌ها دارد و يا هيچ حركتي ندارد.
نمونه‌هايي از داروهايي كه مي‌توانند موجب ايلئوس پاراليتيك شوند عبارتند از:

• هيدرومورفون (ديلاديد)
• مورفين
• اكسي كدون
• داروهاي ضد افسردگي سه حلقه‌اي مانند آمي تريپتيلين و ايمي پرامين (تفرانيل)

با اين حال، چندين علت ديگر براي بيماري ايلئوس وجود دارند. اين علل شامل موارد زير مي‌باشند:

• سرطان روده
• بيماري كرون كه باعث مي‌شود ديواره روده به دليل التهابات خود ايمني ضخيم شود.
• ديورتيكوليت
• بيماري پاركينسون كه بر عضلات و اعصاب در روده تأثير مي‌گذارد.

اين موارد شايعترين علل ايلئوس در بزرگسالان هستند. كودكان نيز مي‌توانند به ايلئوس مبتلا شوند. طبق گفته كلينيك مايو، اينتوساسپشن (دخول بخشي از روده در بخشي ديگر) رايج‌ترين علت ايلئوس در كودكان است. اين اتفاق زماني رخ مي‌دهد كه بخشي از روده ” مانند تلسكوپ” به داخل بخشي ديگر فرو مي‌رود و چين مي‌خورد.

عوامل خطر براي انسداد روده

ايلئوس دومين علت شايع پذيرش در بيمارستان در ۳۰ روز اول پس از عمل جراحي است. اگر اخيراً عمل جراحي شكمي داشته‌ايد، احتمال ابتلا به ايلئوس بيشتر است.
عمل هاي جراحي بر روي شكم كه پزشك با روده‌ها سروكار دارد، معمولاً باعث توقف حركت روده براي يك دوره زماني مي‌شوند؛ اين امر اجازه مي‌دهد تا جراح به روده دسترسي داشته باشد. گاهي اوقات حركات دودي طبيعي مي‌توانند به كندي به حالت قبل برگردند. افراد ديگر احتمال بيشتري دارد بعداً تشكيل بافت زخم را تجربه كنند كه مي‌تواند به بيماري ايلئوس نيز منجر شود.
تعدادي از شرايط پزشكي مي‌توانند خطر ابتلا به بيماري ايلئوس را افزايش دهند. اين شرايط عبارتند از:

• عدم تعادل الكتروليت مثل مواردي كه شامل پتاسيم و كلسيم مي‌شوند.
• سابقه آسيب يا ضايعات روده
• سابقه اختلال روده‌اي، مانند بيماري كرون و ديورتيكوليت
• سپسيس
• سابقه تحريك شكم يا اطراف آن
• بيماري عروق محيطي
• كاهش وزن سريع

پيري نيز به طور طبيعي سرعت حركت روده را كاهش مي‌دهد. يك فرد ميانسال در معرض خطر بيشتر ابتلا به ايلئوس قرار دارد، به ويژه از آنجايي كه اين افراد داروهاي بيشتري مصرف درمان سوختگي با آب جوش مي‌كنند كه به طور بالقوه مي‌توانند حركت مواد در طول روده را كند كنند.

بيماري انسداد روده چگونه تشخيص داده مي‌شود؟

پزشك ابتدا به توصيف علائم بيمار گوش مي‌دهد. احتمالاً در مورد هر نوع سابقه بيماري‌هاي پزشكي، داروهاي تجويزي و جراحي، به ويژه جراحي هاي اخير از بيمار سؤال پرسيده خواهد شد. سپس پزشك يك معاينه فيزيكي انجام مي‌دهد، به دنبال علائم تورم يا فشار در شكم مي‌گردد. پزشك همچنين گوشي پزشكي را براي بررسي صداهاي معمولي روده، روي شكم بيمار قرار مي‌دهد. اگر روده شما به علت بيماري ايلئوس حركت نمي‌كند، پزشك چيزي نمي‌شنود، يا ممكن است صداهاي بيش از حدي را در روده بشنود.
معمولاً پس از يك معاينه كامل فيزيكي، مطالعات تصويربرداري تجويز مي‌شوند. پزشك ممكن است از اين روش‌ها براي شناسايي مناطقي كه به نظر مي‌رسد محتواي روده متمركز شده باشند، استفاده كند. مطالعات تصويربرداري احتمالاً با نشان دادن تجمع گاز، روده بزرگ شده و يا حتي گرفتگي مي‌توانند نشان دهند ايلئوس كجا قرار دارد. نمونه‌هايي از بررسي هاي تصويربرداري عبارتند از:

• تصاوير اشعه ايكس ساده: اين روش ممكن است نشانه‌هايي از گاز محبوس شده و احتمالاً انسداد را نشان دهد. اما فيلم ساده اشعه ايكس هميشه ثابت‌ترين راه براي تشخيص ايلئوس نيست.
• سي تي اسكن: اين اسكن تصاوير اشعه ايكس با جزييات بيش‌تر را فراهم مي‌كند تا به پزشكان كمك كند. منطقه احتمالي كه ايلئوس در آن واقع شده است را شناسايي كنند. اسكن معمولاً از مواد كنتراستي كه به صورت داخل وريدي تزريق مي‌شوند يا به صورت خوراكي مصرف مي‌شوند، استفاده مي‌كند.
• سونوگرافي: اين تكنيك تصويربرداري بيشتر براي شناسايي بيماري ايلئوس در كودكان مورد استفاده قرار مي‌گيرد. در بعضي موارد، پزشك ممكن است از يك روش تشخيصي به نام هوا يا باريم انما استفاده كند. پزشك هوا يا سولفات باريم، ماده‌اي راديواپاگ، را از طريق راست روده به داخل كولون، تزريق خواهد كرد، در حالي كه يك تكنسين تصاوير اشعه X را از شكم مي‌گيرد. هوا يا باريم در اشعه ايكس نشان داده مي‌شود تا به تكنسين كمك كند هر انسداد احتمالي را مشاهده كند. در برخي از كودكان اين روش مي‌تواند ايلئوس ناشي از اينتوساسپشن (دخول بخشي از روده به بخشي ديگر) را درمان كند.

بيماري ايلئوس چه عوارضي مي‌تواند ايجاد كند؟

بيماري قيمت پماد زخم بستر ايلئوس ممكن است به وضعيتي جدي و به طور بالقوه تهديد كننده زندگي تبديل شود. دو عارضه از شديدترين عوارض عبارتند از:

بافت مردگي

اين مورد به عنوان مرگ سلولي نابجا يا بافت مرده نيز شناخته مي‌شود، هنگامي كه انسداد رخ مي‌دهد، نكروز يا بافت مردگي ممكن است اتفاق بيفتد، به طوري كه مانعي، از تأمين خون براي روده جلوگيري مي‌كند. بدون خون، اكسيژن نمي‌تواند به بافت برسد و اين امر باعث مرگ بافت مي‌شود. بافت مرده، ديواره روده را ضعيف مي‌كند. اين امر باعث مي‌شود كه روده به راحتي پاره شود و محتويات روده به بيرون نشت كند. اين امر به عنوان سوراخ شدن روده شناخته مي‌شود.

پريتونيت

سوراخ شدن روده كه در بالا ذكر شد، مي‌تواند منجر به پريتونيت شود. اين مشكل به معناي التهاب جدي در حفره شكمي ناشي از باكتري يا قارچ است. روده شامل تعداد زيادي از باكتري‌ها از جمله ‌اي. كلاي (E. coli) است. اين باكتري‌ها بايد در روده باقي بمانند و نبايد در حفره شكمي آزادانه بچرخند. پريتونيت هاي باكتريايي مي‌توانند به سپسيس (عفونت خون) تبديل شوند، وضعيت تهديد كننده زندگي كه مي‌تواند منجر به شوك و پارگي عضو شود.

بيماري انسداد روده چگونه درمان مي‌شود؟

درمان ايلئوس به شدت آن بستگي دارد. نمونه‌هاي ايلئوس عبارتند از:

انسداد جزئي

گاهي اوقات يك بيماري مانند بيماري كرون يا ديورتيكوليت به معني آن است كه بخشي از روده حركتي ندارد. اما برخي از مواد روده مي‌توانند حركت كنند. در اين مورد، اگر مشكلي ديگري نداشته باشيد، پزشك ممكن است رژيم كم فيبر را توصيه كند. اين امر مي‌تواند توليد مدفوع حجيم را كاهش دهد، و عبور آن از روده را آسان‌تر كند. با اين حال، اگر اين كار موثر واقع نشد، جراحي براي ترميم يا جابجايي بخش آسيب ديده روده ممكن است مورد نياز باشد.

انسداد كامل

انسداد كامل، يك مورد اورژانس پزشكي است. درمان بستگي به سلامت كلي شما دارد. به عنوان مثال، برخي افراد نمي‌توانند جراحي شكمي سنگين انجام دهند. سالمندان و كساني كه سرطان كولون دارند، جزو اين افراد هستند. در اين مورد، پزشك ممكن است از يك استنت فلزي استفاده كند تا روده را بازتر كند. در بهترين حالت، مواد غذايي توسط استنت عبور مي‌كنند.
گرچه قطره فروزومال جراحي شكم براي رفع انسداد يا برداشتن قسمت آسيب ديده روده ممكن است هنوز مورد نياز باشد.

ايلئوس پاراليتيك يا فلج روده

درمان ايلئوس پاراليتيك با شناسايي علت اصلي شروع مي‌شود. اگر دارو علت اين بيماري باشد، پزشك ممكن است داروهاي ديگري براي تحريك جنبش (حركت روده) تجويز كند. يك مثال براي اين داروها، متوكلوپراميد (رجلان) است. همچنين قطع داروهايي كه ايلئوس را ايجاد مي‌كنند، در صورت امكان، مي‌تواند به بهبودي كمك كند. با اين حال، شما نبايد مصرف دارو، به ويژه داروي ضد افسردگي را بدون تأييد پزشك قطع كنيد.
امكان درمان بدون جراحي در مراحل اوليه ايلئوس پاراليتيك وجود دارد. اما هنوز ممكن است تا زماني كه مشكل به طور كامل حل شود، براي دريافت مايعات مناسب نياز به بستري در بيمارستان داشته باشيد. همچنين پزشك ممكن است از يك لوله بيني معدي همراه با مكش، علاوه بر هيدراتاسيون مايع وريدي استفاده كند.
در اين روش كه به عنوان رفع انسداد معدي بيني شناخته مي‌شود، از يك لوله براي قرار دادن در حفره بيني به منظور رسيدن به معده استفاده مي‌شود. اساساً لوله، هوا و مواد ديگر كه ممكن است شما در غير اين صورت بالا بياوريد را به بيرون مي‌كشد.
اكثر موارد ايلئوس مربوط به جراحي طي دو تا چهار روز پس از عمل جراحي برطرف خواهند شد. با اين حال، برخي افراد در صورت عدم بهبودي، نياز به عمل جراحي براي ترميم دارند.

نكاتي در مورد جراحي

روده بسيار بلند و طولاني است، بنابراين شما مي‌توانيد بدون بخشي از آن زندگي كنيد. در حالي كه اين كار ممكن است بر روي فرايند گوارشي تأثير بگذارد، اكثر افراد با حذف بخشي از روده، زندگي سالمي را ادامه مي‌دهند.
در برخي موارد پزشك ممكن است تمام روده را بردارد. در اين مورد، پزشك كيسه خاصي به نام استومي ايجاد خواهد كرد. كيسه اجازه مي‌دهد مدفوع از باقي مانده دستگاه گوارش تخليه شود. بايد از استومي مراقبت كنيد، اما مي‌توانيد بعد از ايلئوس بدون روده زندگي كنيد.

چشم انداز براي افراد مبتلا به انسداد روده

ايلئوس بيماري شايعي است، اما به ميزان زيادي قابل درمان است. اگر اخيراً جراحي يا ساير عوامل خطر ابتلا به ايلئوس داشته‌ايد، بايد از علائم اين بيماري آگاه باشيد. انجام مراقبت‌هاي پزشكي به اميد درمان ايلئوس بدون جراحي تهاجمي بسيار مهم است.

آيا مي‌توان از ابتلا به انسداد روده چسب بخيه پيشگيري كرد؟

اكثر عوامل خطر مرتبط با بيماري ايلئوس مثل آسيب يا بيماري‌هاي مزمن، قابل پيشگيري نيستند. اگر جراحي لازم باشد، احتمال ابتلا به ايلئوس بايد در نظر گرفته شود. اما اين موضوع نبايد شما را از انجام جراحي ضروري باز دارد.
آگاهي از علائم ايلئوس به منظور درمان فوري براي جلوگيري از بدتر شدن مهم است.