همه چيز در مورد پزشكي

از جمله پرخطرترين و پرمسئله ترين دوران بارداري، سه ماهه سوم بارداري مي باشد. اكثر زنان باردار در اين دوران دچار درد و بي خوابي شده و به دنبال راهكارهايي براي كاهش درد و كم خوابي خود مي گردند. در اين مقاله از بخش زنان و زايمان دكتر سلام، به بررسي اين سه ماه آخر بارداري مي پردازيم و در انتها چند حركت ورزشي يوگا كه براي شما مفيد مي باشد را ذكر مي كنيم. همچنين 4 حركت يوگا كه اصلا نبايد در دوران بارداري انجام داد، آورده شده است.

سه ماهه سوم بارداري

سه ماهه سوم بارداري ، زمان به وقوع پيوستن يك اتفاق بزرگ است. كمتر از چند هفته ديگر، كوچولوي شما در اين دنيا خواهد بود. بي خوابي و درد از علائمي هستند كه در سه ماهه سوم بارداري ديده مي شوند. مهم اين است كه بدانيد چه چيزي طبيعي و چه چيزي غير طبيعي است، به ويژه هنگامي كه با ورود به سه ماهه سوم بارداري، ممكن است احساس ناراحتي داشته باشيد. در طول اين زمان مي توانيد درد را در هر بخشي از بدن خود حس كنيد. از پشت، ران ها و شكم گرفته تا ديگر نقاط بدن كه ممكن است احساس درد و ناراحتي كنيد. اگر چه بي خوابي و درد قطعا لذت بخش نيستند، اما در پايان، با چشم انداز خوبي مواجه مي شويد. به زودي، شما  پذيراي كوچولوي خود به اين جهان خواهيد بود.

درد معده در سه ماهه سوم بارداري

درد معده در سه ماهه سوم بارداري مي تواند بر اثر گاز معده، يبوست و انقباضات Braxton -Hicks ( انقباض ضعيف متناوب رحم) باشد. در حالي كه اين موارد باعث ناراحتي هاي شكمي مي شوند، اما  نبايد بيش از حد باعث درد شوند.

درد شكمي بسيار شديد باشد، مي تواند ناشي از موارد زير باشد:

• عفونت مجاري ادراري (UTI)
• پري اكلامپسي، بيماري است كه باعث بالا رفتن فشار خون در دوران بارداري مي شود
• جدا شدن جفت از رحم، وضعيتي كه جفت خيلي زودتر از موعد مقرر از رحم جدا مي شود

در صورت داشتن موارد زير، با پزشك خود تماس بگيريد:

• خونريزي واژينال
• تب
• لرز
• سرگيجه
• حالت تهوع
• استفراغ
• درد كمر و لگن

همانطور كه بدن شما براي آمادگي زايمان، تغييراتي مي كند، سطح هورمون افزايش مي يابد و بافت همبند شما سست و ضعيف مي شود كه همين باعث افزايش انعطاف پذيري لگن شده و  نوزاد مي تواند به راحتي از طريق اين كانال تولد، خارج شود.

با اين حال، اغلب زنان درد در ناحيه لگن را تجربه مي كنند، چون بافت همبند ضعيف شده و كشيده مي شود. درد كمر نيز ممكن است همراه با درد لگن اتفاق بيفتد، زيرا اين تغيير وضعيت ممكن است سبب شود كه بيشتر  به يك سمت تكيه داشته باشيد تا سمت ديگر.

خوابيدن به يك پهلو و گذاشتن يك بالش در بين پاها، ممكن است در از بين بردن اين درد كمك كند، زيرا باعث مي شود كه لگن كمي باز شود.

اين موارد را نيز امتحان كنيد:

1. حمام آب گرم بگيريد
2. از كمپرس آب گرم يا يخ  استفاده كنيد، اما از اين دو نوع كمپرس، براي شكم سوپرازورب c استفاده نكنيد
3. ماساژ قبل از زايمان
4. بر روي صندلي اي كه تكيه گاه خوبي دارد، بنشينيد
5. براي كاهش درد و ناراحتي، از يك داروي ضد درد استفاده كنيد
6. اگر احساس درد شديد يا احساس فشار به سمت ران ها داشتيد، با پزشك خود مشورت كنيد زيرا مي تواند نشانه اي از زايمان زودرس باشد.
7. اگر درد همراه با انقباض معده باشد، انقباضاتي كه تقريبا به فاصله 10 دقيقه مي گيرد و يا ترشحات واژن روشن، صورتي يا قهوه اي باشند، بايد با پزشك خود تماس بگيريد.

درد عصب سياتيك

عصب سياتيك يك عصب بلندي است كه از پايين كمر به پايين پا متصل مي شود. وقتي در طول اين عصب دردي اتفاق مي افتد، اين حالت، به عنوان درد عصب سياتيك شناخته مي شود. بسياري از زنان در طي دوران بارداري، درد سياتيك را تجربه مي كنند، زيرا بزرگ شدن رحم بر روي عصب سياتيك فشار وارد مي كند. اين افزايش فشار باعث درد، سوزن سوزن شدن، يا بي حسي در كمر، باسن و ران ها مي شود و ممكن است يك طرف يا هر دو طرف بدن را تحت تاثير قرار دهد. در صورتي كه درد سياتيك ناراحت كننده باشد، نبايد به نوزاد شما آسيبي برسد.  درد را مي توانيد با كش دادن عضلات و حمام آب گرم كم كنيد و يا با استفاده از بالش، در موقعيتي قرار بگيريد كه احساس راحتي كنيد.

درد واژن در سه ماهه سوم بارداري

درد واژن در طول سه ماهه سوم بارداري ممكن است باعث اضطراب و استرس شما شود. ممكن است تعجب كنيد كه آيا نوزاد در حال به دنيا آمدن است يا اينكه درد مي تواند ناشي از وارد شدن يك آسيب باشد.

پاسخ به درد، به شدت درد بستگي دارد. برخي از زنان به درد واژن، واكنشي شديد و همراه با سر و صدا دارند. اين حالت  نشان دهنده اين است كه رحم در حال آماده شدن براي زايمان مي باشد.

در صورت تجربه هر يك از موارد زير، بايد بلافاصله با پزشك خود تماس بگيريد:

• درد شديد واژن
• درد شديد در مهبل (واژن)
• درد شديد در قسمت پائين شكم
• خونريزي واژينال

حتي اگر اين موارد، علائمي نگران كننده نباشند، بهتر است تاييديه پزشك خود را در اين باره بگيريد.

چرا بي خوابي در طول سه ماهه سوم بارداري رخ مي دهد؟

بي خوابي يك اختلال خواب است كه يا به سختي به خواب مي رويد و يا مرتب بيدار هستيد. احتمالا، هر دو اين علائم ممكن است در طول سه ماهه لوهمن روشه سوم بارداري بر روي شما تاثير بگذارد.

با توجه به گزارش بنياد ملي خواب، تقريبا 97 درصد زنان تا پايان دوران بارداري بطور متوسط سه بار در شب بيدار مي شوند. از ميان زناني كه مورد بررسي قرار گرفتند، 67 درصد از آنها، پنج بار يا چند بار در هفته، در شب بيدار مي شوند.

عوامل متعددي در بروز بي خوابي در سه ماهه سوم بارداري وجود دارند:

ميزان رشد كودك

در طول سه ماهه آخر بارداري ، كودك بسيار بزرگتر مي شود و باعث مي شود تا در هنگام خواب، به راحتي نتوانيد نفس بكشيد و يافتن يك موقعيت راحت براي خواب بسيار مشكل مي شود. درد كمر نيز كه ممكن است در دوران بارداري تجربه كنيد، مي تواند بر توانايي شما براي داشتن يك خواب راحت شبانه، تأثير بگذارد.

خر و پف

خروپف نيز ممكن است خواب شما را تحت تاثير قرار دهد. تخمين زده مي شود 30 درصد از زنان باردار به علت تورم مجاري بيني، خر و پف مي كنند. بزرگ شدن كودك نيز باعث وارد شدن فشار بيشتري بر ديافراگم يا عضلات تنفسي مي شود. در حالي كه برخي از مادران باردار مي توانند با صداي خروپف خود بخوابند، اما ديگران ممكن است با صداي خروپف خود از خواب بيدار شوند.

انقباض پاها و پاهاي بي قرار

ممكن است در سه ماهه سوم بارداري ، دچار انقباض پاها و سندرم پاي بي قرار (RLS) شويد. گرفتگي عضلات پا مي تواند به علت وجود فسفر بيش از حد و كمبود كلسيم در بدن ايجاد شود.

در سندرم پاي بي قرار، نياز داريد تا دائما پاها را حركت دهيد كه مي تواند نشانه اي از كمبود آهن يا فوليك اسيد باشد. به همين دليل، مهم است كه پزشك از اينكه شما داراي اين سندرم هستيد، اطلاع داشته باشد و اين اطلاعات شامل موارد زير مي باشند:

• وجود يك احساس ناراحت كننده در پاها
• يك نياز قوي و فوري براي به حركت درآوردن يك يا هر دو پا
• جمع كردن پاها در شب
• وقفه در خواب

پزشك با  انجام برخي آزمايش هاي خون، علت RLS را مشخص مي كند.

جلوگيري از بي خوابي و مبارزه با آن

بي خوابي مي تواند يك وضعيت چالش برانگيز باشد. با اين حال، مواردي وجود دارد كه مي توانيد با انجام آنها در سه ماهه سوم بارداري ، خواب بهتري داشته باشيد. موارد زير را امتحان كنيد:

1. خوابيدن به سمت چپ بدن، باعث بهتر شدن گردش جريان خون در كودك شما مي شود. يك بالش را با عنوان تكيه گاه در زير شكم خود قرار دهيد. اگر هنگامي كه به پشت دراز مي كشيد سوزش سر دل و ريفلاكس اسيد معده داريد، چند بالش اضافي را در زير بدن خود بگذاريد.
2. در صورت امكان از خوابيدن بر روي پشت خود اجتناب كنيد، زيرا جريان خون را محدود مي كند.
3. اجتناب از مصرف مواد غذايي كه در گرفتگي عضلات پا نقش دارند، به خصوص نوشابه هاي گازدار و كافئين.
4. نوشيدن مقدار زيادي آب براي كاهش گرفتگي
5. علائم خود را با پزشك در ميان بگذاريد. اگر تجربه تورم بيني و خروپف داريد، پزشك آزمايش هاي خاصي را انجام مي دهد تا اطمينان پيدا كند كه نشانه اي از پره اكلامپسي يا فشار خون بالا در شما وجود ندارد.
6. قبل از رفتن به رختخواب پاهاي خود را بكشيد. سعي كنيد پاها را صاف و سپس خم كنيد تا گرفتگي پاها كه باعث بيدار شدن شما در شب مي شود، كاهش جراحي پوست پيدا كند.
7. اگر نمي توانيد به خواب برويد، خود را مجبور به خوابيدن نكنيد. سعي كنيد كتاب بخوانيد، مراقبه كنيد و يا يك فعاليت آرامش بخش ديگري را انجام دهيد.

داروها

بهتر است از مصرف دارو در دوران بارداري و مخصوصا براي بي خوابي اجتناب كنيد، اما اگر ساير روش هاي درماني، به شما كمك نمي كنند، مي توانيد براي مدت كوتاهي از داروهاي خواب آور استفاده كنيد.

 با پزشك خود درباره انتخاب بهترين دارو مشورت كنيد. بعضي از داروهاي خواب آور،  براي استفاده در دوران بارداري ضرري ندارند، اما باز هم اگر به مدت كوتاهي مورد مصرف قرار بگيرند، مي توانند اعتياد آور باشند.

 انتظار مي رود با برخي از اختلالات خواب در طول سه ماهه آخر بارداري مواجه شويد، مثلا اينكه در روز نمي توانيد بخوابيد و يا اينكه هر شب بيش از چند ساعت به خواب نمي رويد، با پزشك خود صحبت كنيد. خواب براي شما و فرزند در حال رشد شما مهم است.

4 تمرين يوگايي كه مي‌تواند درد دوران بارداري را تسكين بخشد

اخيراً يوگا بدليل فوائد رواني و جسماني فراواني كه دارد، در ميان مردم بسيار محبوب شده است. انجام يوگا در دوران بارداري اثرات مثبتي را براي فرد باردار به دنبال دارد. يوگا عضلات بدن را آرام، ناحيه لگن را باز و پا ها، پشت و شكم را قوي تر مي كند. تمامي اين تمرينات، شما را براي روز زايمان آماده تر مي سازد. در اين مقاله به بررسي برخي از حركات مفيد يوگا در دوران بارداري مي‌پردازيم.

1- حالت كوه ايستاده

يكي از بهترين حركات براي گرم كردن بدن و آغاز يوگا، حالت كوه ايستاده است. هنگامي كه ايستاده ايد، پاهايتان را به اندازه عرض لگنتان باز كنيد. انگشتان شست پا بايد رو به جلو باشند. حال زانو ها را كمي خم كرده و شانه هايتان را اندكي به عقب ببريد تا در حالت استراحت قرار بگيرند. چشمانتان را بسته و نفس هاي عميق بكشيد.

2- حالت مبارز

در حالت ايستاده، پاهايتان را از هم باز كنيد. هنگام دم، دستانتان را تا ارتفاع شانه هايتان بالا ببريد. توجه داشته باشيد كه شانه ها نبايد منقبض باشند. در زمان بازدم، پاي جلو را 90 درجه و پاي عقب را 45 درجه بچرخانيد. نفس كشيده و همزمان كه به دستانتان نگاه مي كنيد، زانوي جلو را خم كنيد. اين كار را به مدت 20 ثانيه انجام داده، سپس جاي پاها را عوض كنيد. اين كار لگن را كمي بازتر مي‌كند. در صورتي كه احساس كرديد انجام اين حركت برايتان دشوار است، به هيچ عنوان آن را انجام ندهيد.

3- حالت پل

حركت پل يكي از كلاسيك ترين حركات يوگا در دوران بارداري مي باشد. اين حركت را تا زماني كه مي ‌توانيد به پشت دراز بكشيد، بايد انجام دهيد. به پشت خوابيده و پاهايتان را به اندازه عرض شانه هايتان باز كنيد. پاشه پاهايتان را به سمت لگنتان (بيش از حد معمول) نزديك كنيد. كف دستانتان را روي زمين نگه داشته و نفس بكشيد. در زمان بازدم سوپرازورب اچ كمي با كمك پاهايتان، لگنتان را از زمين جدا كنيد. در اين حالت بيش از 20 ثانيه نمانيد. اين كار عضلات شكمي شما را قوي تر مي‌سازد و لگن را باز تر مي كند.

4- حالت گربه

در اين حركت شما بر روي 2 پا زانو زده و كف دستانتان را روي زمين قرار مي‌دهيد. نفس بگيريد و گردن، سر و قفسه سينه‌تان را همزمان با دنبالچه‌تان بلند كنيد. سپس در هنگام بازدم به حالت اوليه خود بازگرديد. اين كار را چند مرتبه انجام دهيد. لازم است در طول تمرين نفس هايتان را كنترل كنيد. اين حركت مي‌تواند براي كمر شما مفيد واقع شود و هر گونه درد در اين ناحيه را از بين ببرد.

4 حركت يوگا كه نبايد در دوران بارداري انجام دهيد:

1- حالت هاي كه نياز به چرخش كمر داشته باشند

حركات يوگاي فراواني وجود دارد كه در آنها بايد كمر را بچرخانيم. بعضي از اين حركات را بايد در حالت نشسته و برخي را در وضعيت پلانك انجام داد. هدف اين حركات تقويت عضلات ناحيه شكم مي ‌باشد. شما در دوران بارداري بايد تمام تلاشتان را بكنيد تا كمترين فشار ممكن را بر اين ناحيه وارد نماييد. در نتيجه سعي كنيد كه از انجام اين دسته تمرينات خودداري كنيد.

2- حالت لوكاست

در يوگا برخي از حركات هستند كه براي انجام آن ها بايد بر روي شكم دراز كشيده و فشار زيادي را به عضلات اين ناحيه وارد نماييد. سعي كنيد تا از تمامي اين حركات در زمان بارداري دوري كرده و از حركات جايگزيني كه به ناحيه شكم فشاري وارد نمي سازند، استفاده كنيد.

3- حالت پلو

از انجام اين حركت در طول دوران بارداري جداً خودداري كنيد. اين حالت فشار زيادي را به ناحيه شكم وارد مي ‌كند كه براي نوزاد مي‌تواند بسيار خطرناك باشد.

4- حالت قايق

همانند 3 حركت ديگر، اين حركت نيز فشار زيادي را به ناحيه شكم و كمر وارد مي ‌كند و م ي‌تواند خطرناك باشد. شما مي‌توانيد حركات ديگري را جايگزين اين حالت كرده تا كمر و پاهايتان را قوي تر نماييد.

از آن جايي كه فيزيك بدني و نياز هاي هر كس با بقيه متفاوت مي‌ باشد، لازم است تا قبل از انجام دادن هر يك از حركات پيشنهاد شده با پزشكتان مشورت كنيد.

دكتر سلام، آموزش هايي را تحت عنوان دوره بارداري هفته به هفته + راهنماي كامل دوران بارداري براي شما عزيزان اماده كرده است. اميدوارم اين آموزش ها بتواند در اين راستا كمك هايي را به شما عزيزان بكند. اگر نياز به آموزش خاصي در زمينه دوران بارداري و مراقبت از جنين خود داريد، در باكس ديدگاه هاي زير، عنوان كنيد تا به بررسي آن موضوع بپردازيم.

منبع: دكتر سلام