همه چيز در مورد پزشكي

زخم هاي گوارشي يا زخم پپتيك زخم هاي بازي هستند كه در قسمت داخلي معده و بخش بالايي روده كوچك ايجاد مي شوند.اين اتفاق زماني مي افتد كه اسيد معده پوشش محافظ دستگاه گوارش را از بين مي برد. شايع ترين علامت اين نوع زخم ها درد معده است. به طور كلي زخم هاي پپتيك شامل زخمهاي معده كه داخل معده اتفاق مي افتد و همچنين زخم اثني عشر يا دوازدهه كه در داخل و بالاي روده كوچك يعني همان قسمتي كه به اثني عشر معروف است ايجاد مي شود، مي شوند. در ادامه اين مقاله از بخش بيماري هاي دكتر زخم به توضيج كامل درباره زخم پپتيك و اختلالات مربوطه پرداخته و با آن آشنا مي شويم.

علائم و نشانه هاي زخم پپتيك

رايج ترين دلايل ايجاد زخم هاي پپتيك ابتلا به عفونت از طريق باكتري هليكو باكتر پيلوري و استفاده طولاني مدت از آسپرين و داروهاي ضد التهاب غير استروئيدي است. با اينكه نمي توان استرس و مصرف غذاهاي تند را جزو عوامل بروز زخم هاي گوارشي دانست اما اين موارد مي توانند شدت بيماري را افزايش بدهند و علائم بيمار را بدتر كنند.

در اغلب موارد زخم هاي پپتيك با احساس سوزش و ناراحتي بين نواحي ناف و سينه فرد همراهند. اين احساس سوزش به ويژه هنگامي كه شكم بيمار خالي است بيشتر حس مي شود. معمولا اين درد و ناراحتي بعد از مصرف داروهاي آنتي اسيد به طور موقت از بين مي رود اما بعد از مدتي دوباره باز مي گردد.

 علائم ديگر زخم هاي گوارشي عبارتند از:

• احساس نفخ
• آروغ زدن
• بي اشتهايي و كاهش وزن
• حالت تهوع
• مدفوع تيره يا خوني
• استفراغ

در برخي موارد ممكن است زخم هاي پپتيك علائم شديدتري ايجاد كنند.

در صورت بروز هر يك از موارد زير حتما به پزشك مراجعه كنيد:

• استفراغ خوني
• احساس ضعف
• مشكل در تنفس
• كاهش وزن غير طبيعي و بي دليل

علل زخم پپتيك

زخم هاي گوارشي زمان به وجود مي آيند كه اسيد موجود در دستگاه گوارش به سطح داخلي معده يا روده كوچك برخورد كند. اين اتفاق باعث ايجاد زخمي دردناك در اين نواحي مي شود كه ممكن است خونريزي هم بكند. در حالت عادي دستگاه گوارش بدن ما با يك لايه مخاط پوشانده شده كه از تماس اسيد گوارشي با قسمت هاي مختلف جلوگيري شود. در صورتي كه مقدار اسيد ترشح شده بيش از حد باشد يا مخاط دستگاه گوارش كاهش پيدا كند زخم پپتيك بروز مي كند.

علت هاي شايع ايجاد زخم پپتيك عبارتند از:

عامل باكتريايي

هليكوباكترپيلوري ها باكتري هايي هستند كه به طور معمول در لايه مخاطي دستگاه گوارش زندگي مي كنند اين باكتري ها در اغلب موارد بي ضررند و مشكلي ايجاد نمي كنند اما ممكن است در برخي موارد باعث ايجاد التهاب در معده و روده كوچك شوند. هنوز دقيقا مشخص نيست كه عفونت هليكوباكتر پيلوري چطور ايجاد مي شود اما ممكن است اين عفونت از طريق طريق تماس نزديك مثل بوسيدن و يا آب و غذا از شخصي به شخص ديگر منتقل شود.

استفاده طولاني مدت از داروهاي مسكن

مصرف مداوم آسپرين، برخي داروهاي مسكن بدون نسخه و همچنين داروهاي ضد التهاب غير استروئيدي (NSAIDs) پوشش معده و روده كوچك را تحريك و آن را مستعد ابتلا به زخم مي كند. برخي از اين داروها عبارتند از: ايبوپروفن، ناپروكسن، كتوپروفن و ساير داروهاي ضد التهاب غير استروئيدي. زخم هاي گوارشي بيشتر در افراد مسن و سالمندي كه به طور مداوم از داروهاي مسكن استفاده مي كنند و همينطور كساني كه براي درمان آرتروز اين داروها را مصرف مي كنند ديده مي شود.

مصرف ساير داروها

علاوه بر داروهاي گفته شده استفاده از برخي داروهاي ديگر مثل استروئيدها، داروهاي ضد انعقاد، آسپرين با دوز كم، مهار كننده هاي باز جذب سروتونين (SSRI ها)، آلندرونات و رزيدرونات مي تواند احتمال ابتلا به زخم پپتيك را به شدت افزايش دهد.

عوامل خطر ساز مربوط به سبك زندگي

تحقيقات نشان مي دهند كه سيگار كشيدن احتمال ابتلا به زخم پپتيك را افزايش مي دهد. از طرف ديگر با اينكه هنوز ارتباط بين مصرف الكل و زخم هاي گوارشي مشخص نشده است اما اين عارضه در افراد مبتلا به سيروز كبدي كه اغلب در اثر نوشيدن مشروبات الكلي به وجود مي آيد بيشتر ديده مي شود.

مصرف غذاهاي تند و پر ادويه، كافئين و آب ميوه هاي اسيدي در ايجاد زخم پپتيك نقشي ندارند اما ممكن است در صورت ابتلا به اين بيماري با مصرف موارد گفته شده احساس ناراحتي و سوزش بيشتري كنيد. استرس و تنش هم يكي ديگر از موارديست كه به طور مستقيم جزو علل ايجاد زخم هاي گوارشي به شمار نمي آيد اما بيماراني كه در معرض تنش و فشارهاي رواني بيشتري قرار دارند بيش از سايرين درد ناشي از زخم پپتيك را تحمل مي كنند.

بيشتر بخوانيد: پرهيزات غذايي مربوط به سرطان معده

عوارض ابتلا به زخم پپتيك

اگر زخم هاي گوارشي درمان نشوند با گذشت زمان بدتر مي شوند و ممكن است باعث بروز عوارض زير شوند:

سوراخ شدن

در صورتي كه براي درمان زخم معده يا روده كوچك هيچ اقدامي صورت نگيرد ممكن است اين زخم نواحي مرتبط را سوراخ كند و باعث ايجاد عفونت در آن منطقه شود. اين اتفاق با درد شديد و ناگهاني شكم همراه است.

خونريزي داخلي

زخم پپتيك مي تواند باعث خونريزي داخلي شود كه در اين صورت بيمار حتما بايد در بيمارستان بستري شود. علائم خونريزي داخلي عبارتند از گيجي، سرگيجه و مدفوع لايتسيموس سياه رنگ.

بافت اسكار يا زخم

اگر زخم پپتيك گسترش پيدا كند بافت ضخيمي از زخم در محل ايجاد مي شود كه عبور مواد غذايي در دستگاه گوارش را با اختلال روبرو مي كند. علائم بافت اسكار شامل استفراغ و كاهش وزن مي باشد. هر سه اين عوارض جزو موارد جدي و مهم هستند و ممكن است به جراحي نياز داشته باشند؛ بنابراين توصيه مي شود به محض ديدن علائم زخم پپتيك هر چه سريعتر به پزشك مراجعه كنيد.

تشخيص زخم پپتيك

براي تشخيص زخم پپتيك پزشك بايد از سابقه بيماري شما مطلع شود و معاينات جسمي انجام بدهد.

علاوه بر اين احتمالا نياز است كه آزمايشات زير را هم انجام بدهيد:

آزمايش هليكوباكتر پيلوري

از اين آزمايش براي تعيين وجود باكتري هليكوباكتر پيلوري استفاده مي شود. براي تشخيص وجود اين نوع باكتري مي توان از آزمايش خون، مدفوع و يا تست تنفس استفاده كرد اما از آنجايي كه آزمايش خون ممكن است نتيجه درستي نشان ندهد معمولا از آن استفاده نمي شود. تست تنفس دقيق ترين روش براي تشخيص وجود هليكوباكتر پيلوري در بدن بيمار است.

قبل از انجام اين آزمايش نبايد از مواد خوراكي حاوي كربن راديواكتيو استفاده كنيد. اگر اين باكتري در بدنتان وجود داشته باشد تست تنفستان حاوي دي اكسيد كربن خواهد بود و پزشك آن را تشخيص مي دهد. علاوه بر اين قبل از انجام تست تنفس نبايد از آنتي اسيدها استفاده كرده باشيد چون آنتي اسيدها مي توانند نتيجه آزمايش را به شكل كاذب نمايش دهند.

آندوسكوپي

احتمالا پزشك براي بررسي دقيق تر دستگاه گوارش فوقاني از اندوسكوپي استفاده مي كند. طي اين روش، يك لوله باريك و انعطاف پذير كه مجهز به يك دوربين از طريق دهان از گلو و مري پايين مي رود و به معده و روده كوچك شما مي رسد. سپس پزشك مي تواند به وسيله دوربين آندوسكوپ اين نواحي را از نظر وجود زخم بررسي كند. اگر طي انجام آندوسكوپي پزشك متوجه وجود زخم شود احتمالا نمونه كوچكي از بافت معده يا روده را براي انجام آزمايشات بيشتر برمي دارد كه به آن بيوپسي گفته مي شود.

علاوه بر اين با انجام بيوپسي پزشك مي تواند تشخيص بدهد كه آيا هليكوباكتر پيلوري در معده شما وجود دارد يا نه. از آندوسكوپي بيشتر در مواردي كه بيمار مسن است و يا اخيرا علائم خونريزي، كاهش وزن و مشكلات مربوط به غذا خوردن و بلع را تجربه كرده استفاده مي شود. اگر آندوسكوپي نشان بدهد كه شما دچار زخم پپتيك هستيد بلافاصله بعد از آن بايد درمان را پيگيري كنيد حتي اگر علائمتان بهبود پيدا كرده باشد.

آزمايشات مربوط به دستگاه گوارش فوقاني

در اين سري آزمايشات از پرتوهاي اشعه ايكس براي تصويربرداري از مري، معده و روده كوچك استفاده مي شود. براي انجام اين آزمايش بيمار بايد مايع سفيد رنگي كه حاوي باريم است را ببلعد تا زخم هاي دستگاه گوارش زير پرتو اشعه ايكس كاملا نمايان شوند.

طول دوره بيماري زخم پپتيك

اگر زخم پپتيك ناشي از مصرف داروي خاصي باشد معمولا بعد از قطع مصرف دارو بهبودي بيمار شروع مي شود. در اين مدت مي توان از داروهاي آنتي اسيد به مدت دو تا شش هفته براي كمك به تسريع روند درمان استفاده كرد. زخم هاي گوارشي ناشي از هليكوباكتر پيلوري بعد از اينكه باكتري از بين رفت بهبود پيدا مي كند. به طور معمول براي درمان بيمار پزشك به مدت دو هفته مصرف آنتي بيوتيك به همراه داروهاي آنتي اسيد را تجويز مي كند و بعد از آن از فرد مي خواهد كه به مدت 4 تا 8 هفته ديگر هم مصرف آنتي اسيدها را ادامه بدهد.

معمولا زخم معده ديرتر از زخم اثني عشر بهبود پيدا مي كند و اگر با عارضه خاصي همراه نباشد دوره درمان 2 تا 3 ماه طول مي كشد. حدود 6 هفته هم طول مي كشد تا زخم اثني عشر درمان شود. زخم پپتيك ممكن است بدون مصرف آنتي بيوتيك و به طور موقت بهبود پيدا كند اما اگر باكتري ها از بين نروند ممكن است زخم عود كند يا زخم ديگري در نزديكي هاي محل آسيب ديده ايجاد شود.

چه زماني بايد به پزشك مراجعه كرد؟

در صورت ادامه دردهاي شكمي و سوء هاضمه بايد به پزشك مراجعه كنيد.

همچنين در صورت بروز هر يك از موارد زير حتما بايد به پزشك مراجعه يا اورژانس را خبر كنيد:

• درد شديد و ناگهاني شكم
• استفراغ خوني يا سياه
• مدفوع قرمز يا سياه رنگ

درمان زخم پپتيك

درمان زخم پپتيك به علت و عامل ايجاد آن بستگي دارد. معمولا براي درمان زخم هاي خفيف تا متوسط از دارو استفاده مي شود. اگر علت زخم پپتيك باكتري باشد براي درمان بيمار از آنتي بيوتيك استفاده مي شود. در مواردي كه زخم به صورت مكرر ايجاد مي شود يا شديد است و به دارو پاسخ نمي دهد بيمار بايد تحت عمل جراحي قرار بگيرد.

نكته مهم اين است كه نبايد بدون مشورت با پزشك و به تنهايي براي درمان زخم پپتيك اقدام كنيد. مصرف آنتي اسيدهاي بدون نسخه و مسدود كننده هاي اسيد مي توانند درد را تسكين دهند اما اين تسكين كوتاه مدت است و هميشگي نيست. با كمك پزشك مي توانيد از زخم پپتيك و درمان مادام العمر نجات پيدا كنيد.

داروهاي مورد استفاده براي درمان زخم پپتيك عبارتند از:

داروهاي آنتي بيوتيك براي از بين بردن هليكوباكتر پيلوري

در صورتي كه عامل ايجاد كننده زخم پپتيك باكتري تشخيص داده شود، براي درمان آن از تركيبي از داروهاي آنتي بيوتيك عفونت جاي بخيه سزارين مثل آموكسي سيلين، كلاريترومايسين، مترونيدازول، تينيدازول، تتراسايكلين و لووفلوكساسين استفاده مي شود. به احتمال زياد پزشك از شما مي خواهد كه اين داروها را به مدت 2 هفته مصرف كنيد. علاوه بر اين از يك داروي ديگر براي كاهش اسيد معده از جمله داروهاي مهار كننده پمپ پروتون مثل بيسمول نيز استفاده مي شود.

داروهاي مهار كننده توليد اسيد

اين داروها كه به آنها مهار كننده هاي پمپ پروتون هم گفته مي شود با مسدود كردن عملكرد سلول هاي توليد كننده اسيد معده باعث بهبود زخم پپتيك مي شوند. مهار كننده هاي پمپ پروتون شامل داروهايي مثل امپرازول، لانسوپرازول، رابپرازول، استروژنول و پانتوپرازول هستند. نكته مهم اين است كه استفاده طولاني مدت از اين داروها به خصوص در دوزهاي بالا خطر شكستگي لگن، مچ و ستون فقرات را افزايش مي دهد؛ بنابراين قبل از مصرف اين داروها از پزشكتان در خصوص اينكه آيا مصرف مكمل كلسيم براي كاهش اين خطر نياز است يا نه سوال كنيد.

داروهاي كاهش دهنده توليد اسيد

اسيد بلاكرها يا داروهاي مسدود كننده هيستامين هم مي توانند در درمان زخم پپتيك موثر باشند. اين داروها با كاهش توليد اسيد معده درد و ناراحتي ناشي از زخم پپتيك را كاهش مي دهند. از جمله داروهاي مسدود كننده گيرنده هيستامين مي توان به رانيتيدين، فاموتيدين، سايميتيدين و نيزاتيدين اشاره كرد.

داروهاي آنتي اسيد

آنتي اسيدها اسيد موجود در معده را خنثي مي كنند و باعث بهبود درد ناشي ازخم پپتيك مي شوند. بسته به مواد اصلي موجود در اين داروها ممكن است بيمار پس از مصرف آنتي اسيدها با عوارضي مثل يبوست يا اسهال روبرو شود. با اينكه داروهاي آنتي اسيد درد و سوزش ناشي از زخم هاي گوارشي را تسكين مي دهند اما به طور كلي براي درمان خود زخم استفاده نمي شوند.

داروهاي محافظت كننده از مخاط معده و روده

در برخي موارد ممكن است پزشك براي درمان شما از داروهايي مثل سوكرالفات (كارافات) و يا ميزوپروستول (سايتوتك) استفاده كند. اين داروها با محافظت از بافت و مخاط دستگاه گوارشي به درمان زخم پپتيك كمك مي كنند.

 آيا ممكن است زخم پپتيك بعد از درمان دوباره عود كند؟

اگر دلايل بروز زخم هاي گوارشي به طور كامل برطرف شوند بعيد به نظر مي رسد كه اين زخم ها دوباره كنند. به عنوان مثال، احتمال عود مجدد زخم پپتيك در سال هاي پس از درمان هليكوباكتر پيلوري رفته رفته از 60 تا 90 درصد به كمتر از 10 درصد مي رسد.

چه كساني بيشتر به زخم پپتيك مبتلا مي شوند؟

در صورتي كه هر يك از موارد زير را داشته باشيد احتمال اينكه به زخم هاي گوارشي مبتلا شويد زياد است:

• اگر باكتري هليكوباكتر پيلوري آلوده ايد.
• اگر آسپرين، ايبوپروفن، ناپروكسن و ساير داروهاي مسكن و ضد التهاب مصرف مي كنيد.
• اگرسابقه خانوادگي ابتلا به زخم پپتيك داريد.
• اگر سيگار مي كشيد.
• اگر به ساير بيماري هاي مربوط به كبد، كليه و يا ريه مبتلا هستيد.
• اگر به طور مرتب از مشروبات الكلي استفاده مي كنيد.

بيشتر بخوانيد: ارتباط باكتري دهان با سرطان هاي گوارشي

پيشگري از ابتلا به زخم پپتيك

از بدنتان در برابر عفونت هليكوباكتر پيلوري حفاظت كنيد

بدن بسياري از افراد ميزبان باكتري هليكوباكتر پيلوري است اما اين باكتري فقط در تعداد كمي از آنها زخم پپتيك ايجاد مي كند. تحقيقات نشان مي دهند كه عفونت ناشي از اين باكتري منشا 90 درصد زخم هاي اثني عشر و 60 درصد زخم هاي معده است. هليكوباكتر پيلوري با آسيب زدن به مخاط دستگاه گوارش باعث برخورد اسيد به معده و روده مي شود و در بروز زخم پپتيك نقش بسزايي دارد. وقتي اسيد معده با پوشش حساس معده و روده برخورد مي كند باعث ايجاد سوزش و درد در اين نواحي مي شود.

هليكوباكتر پيلوري از طريق آب و مواد غذايي آلوده منتقل مي شود. در مواردي كه سيستم ايمني بدن فرد ضعيف باشد ممكن است باكتري از راه مايعات بدن فرد منتقل كننده مثل بزاق دهان نيز وارد بدن شود و زخم پپتيك ايجاد كند. براي محافظت از بدنتان در برابر اين باكتري سعي كنيد سبك زندگي سالمي داشته باشيد.

سيگار نكشيد، از مصرف مشروبات الكلي خودداري كنيد، مواد غذايي فراوري شده را از رژيم غذايي تان حذف كنيد و تحرك داشته باشيد. تحقيقات نشان مي دهند كه سيگار كشيدن زخم پپتيك را تشديد مي كند. از طرف ديگر نشان داده شده است كه شستن دست ها با آب و صابون احتمال ابتلا به هليكوباكتر پيلوري را تا حد زيادي كاهش مي دهد.

مصرف مسكن ها و داروهاي ضد التهاب غير استروئيدي را كاهش دهيد

افرادي كه به طور معمول و چندين بار در هفته از مسكن ها و داروهاي ضد التهاب غير استروئيدي استفاده مي كنند بيشتر از سايرين در معرض ابتلا به زخم پپتيك قرار دارند. داروهايي مثل ايبوپروفن كه معمولا براي درمان تب، درد و تورم استفاده مي شوند تا حد زيادي خطر ابتلا به زخم هاي گوارشي را بالا مي برند.

اين داروها با تغيير نحوه توليد آنزيم هاي گوارشي و اسيد معده روي دستگاه گوارش بدن شما تاثير مي گذارند. اگر نمي توانيد مصرف داروهاي ضد التهاب را به طور كامل قطع كنيد، تا حد امكان كمتر از آنها استفاده كنيد. اگر پزشك اين داروها زخم ساق پا را برايتان تجويز كرده سعي كنيد دارو را با وعده هاي غذايي تان ميل كنيد، از دوزهاي پايين تر استفاده كنيد و با پزشكتان درباره داروهاي جايگزين مشورت كنيد.

استرستان را مديريت كنيد

اگر چه استرس و اضطراب به تنهايي نمي تواند عامل ايجاد زخم پپتيك باشد اما در تشديد آن نقش مهمي دارد.  از آنجايي كه سيستم گوارشي اتصالات بسيار قوي و قدرتمندي با مغز دارد، وقتي شما استرس مزمن و مدام را تجربه مي كنيد علاوه بر مغز، فرايندهاي هضم طبيعي غذا و عملكردهاي سيستم گوارش نيز درگير استرس مي شوند و خطر بروز زخم معده و روده افزايش پيدا مي كند. به همين دليل كه درصد بسياري از افراد مبتلا به اضطراب يا افسردگي از دردها و مشكلات گوارشي شكايت دارند.

علاوه بر اين تحقيقات نشان مي دهند كه استرس و اضطراب سيستم ايمني بدن را تضعيف و هضم غذا را با مشكل مواجه مي كند. اين مساله باعث مي شود باكتري ها و ميكروب هاي مختلف فرصت پيدا كنند و بدن شما را در معرض ابتلا به بيماري هاي مختلف از جمله زخم پپتيك قرار بدهند.  براي كاهش استرس از تمرين هاي مراقبه و آرام سازي ذهن و بدن استفاده كنيد، به طور منظم ورزش كنيد، خوب و به اندازه بخوابيد و بخشي از روز را به استراحت و تفريح اختصاص بدهيد.

رژيم غذايي متعادل و درستي داشته باشيد

مواد غذايي مضر و بي ارزش مثل غذاهاي فراوري شده يا با چربي بالا، با تضعيف سيستم ايمني بدن احتمال ابتلا به زخم پپتيك را افزايش مي دهند. علاوه بر اين حذف وعده هاي غذايي و پرخوري كردن در يك وعده نيز مي تواند علائم زخم معده و روده كوچك را تشديد كند.

تحقيقات نشان مي دهند كه مصرف غذاهاي زير اغلب با ناراحتي و درد معده همراه است:

• فلفل سياه
• فلفل قرمز
• كافئين
• مصرف منظم قهوه يا چاي
• الكل
• كاكائو، شكلات و نوشابه هاي گازدار
• مركبات و آبميوه ها
• غذاهاي چرب و سنگين
• نعناع و چاي نعناع
• محصولات گوجه فرنگي مثل رب گوجه و سس گوجه فرنگي

سبك زندگي سالمي در پيش بگيريد

نحوه زندگي شما ارتباط مستقيمي با سلامتي بدنتان دارد. هر چه تحرك بيشتري داشتيد و از مواد غذايي و فعاليت هاي مضر دوري كنيد احتمال ابتلايتان به زخم پپتيك و ساير بيماري ها و مشكلات مربوط به سلامت بدن كمتر مي شود. به طور كلي توصيه مي شود

از روش هاي زير براي پيشگيري از ابتلا به زخم هاي گوارشي استفاده كنيد:

• اگر سيگار مي كشيد آن را ترك كنيد
• تا حد امكان مصرف چاي، قهوه و مشروبات الكلي را كم كنيد
• از مصرف نوشيدني هاي گازدار به خصوص با ني خودداري كنيد
• تا جايي كه ممكن است كمتر از فلفل و ادويه هاي تند استفاده كنيد
• برنامه غذايي منظمي داشته باشيد، وعده هاي غذايي تان را حذف نكنيد و حتما مصرف فيبر را در رژيم غذايي تان بگنجانيد
• آرام غذا بخوريد و آن را خوب بجويد
• اگر دچار اضافه وزن يا چاقي هستيد وزنتان را كاهش بدهيد

بيشتر بخوانيد: آيا شكم شما هم غر غر مي كند علت آن چيست؟

درمان هاي خانگي موثر براي زخم پپتيك

مصرف برخي مواد غذايي مي تواند روند بهبود زخم پپتيك را با مشكل مواجه كند. شير، مشروبات الكلي، قهوه، نوشابه و غذاهاي چرب و سرخ شده نمونه هايي از اين مواد غذايي هستند. علاوه بر خودداري كردن از مصرف اين قبيل خوراكي ها مي توانيد با استفاده از روش هاي خانگي موثر تا حد زيادي زخم پپتيك را درمان و گسترش آن جلوگيري كنيد.

پروبيوتيك

پروبيوتيك ها موجودات زنده اي هستند كه به بازگرداني تعادل باكتري هاي موجود در دستگاه گوارش كمك مي كنند و با افزايش سلامت روده در بهبود هر چه سريعتر زخم پپتيك موثرند. تحقيقات نشان مي دهند با اينكه پروبيوتيك ها نمي توانند هليكوباكتر پيلوري ها را از بين ببرند اما در كاهش ميزان آنها تاثيرگذارند و مي توانند روند درمان زخم پپتيك را تسريع كنند و علائم آن را كاهش بدهند.

مواد غذايي حاوي پروبيوتيك عبارتند از:

• ماست
• مواد غذايي تخمير شده
• مكمل هاي پروبيوتيك

زنجبيل

زنجبيل داراي خواص حفاظت كننده از معده و سيستم گوارش است و خيلي ها از آن براي درمان مشكلات گوارشي مثل يبوست، نفخ و برگشت اسيد معده به مري استفاده مي كنند. بررسي هاي انجام شده نشان مي دهند كه مصرف زنجبيل مي تواند در درمان زخم پپتيك ناشي از هليكوباكتر پيلوري و همچنين زخم هاي گوارشي ناشي از مصرف داروهاي ضد التهاب غير استروئيدي نيز موثر باشد.

ميوه هاي رنگارنگ

بسياري از ميوه ها حاوي تركيباتي به نام فلاونوئيد هستند كه نوعي پلي فنول محسوب مي شود. فلاونوئيدها در افزايش رنگ ميوه ها تاثيرگذارند و به درمان طيف وسيعي از مشكلات گوارشي از جمله اسپاسم و اسهال كمك مي كنند. فلاونوئيدها از معده و روده شما در برابر زخم محافظت مي كنند و مانع از رشد باكتري ها مضر در اين نواحي مي شوند. علاوه بر اين فلاونوئيدها داراي خواص آنتي اكسيداني هم هستند.

مواد غذاي حاوي اين تركيبات ارزشمند عبارتند از:

• سيب
• بلوبري
• گيلاس
• ليمو و پرتقال
• آجيل و مغزها

موز سبز

موز سبز يا موز نارس يكي از انواع موزهاست كه مصرف آن روي زخم معده تاثير مثبتي دارد. گياهان نارس حاوي نوعي فلاونوئيد به نام لوكوسيانيدين هستند كه حجم مخاط معده را افزايش مي دهد. اين ميوه همچنين مي تواند انواع زخم با كاهش ميزان اسيديته معده از بروز زخم معده جلوگيري كند يا علائم آن را كاهش بدهد.

عسل

عسل يكي از شيرين كننده هاي طبيعي و محبوب است كه در سراسر دنيا به شكل هاي مختلف از آن استفاده مي شود. افرادي كه به طور منظم در رژيم غذايي شان از عسل استفاده مي كنند كمتر از سايرين دچار مشكلات مربوط به سلامتي مي شوند. تحقيقات نشان مي دهند كه عسل داراي خواص ضد ميكروبي است و مي تواند از سيستم گوارش در برابر باكتري هاي هليكوباكتر پيلوري محافظت كند. علاوه بر اين بسياري از افراد از عسل براي درمان انواع زخم ها مثل زخم هاي پوستي و سوختگي ها استفاده مي كنند.

زردچوبه

زردچوبه ادويه محبوبيست كه اغلب در هند و بقيه نواحي جنوب قاره آسيا مورد استفاده قرار مي گيرد. زردچوبه هم درست مثل فلفل قرمز حاوي تركيبي به نام كوركومين است. محققان معتقدند اين تركيب خواص ضد التهابي و آنتي اكسيداني دارد و مي تواند به درمان زخم پپتيك كمك كند. با اين حال هنوز مطالعات انساني زيادي در اين زمينه صورت نگرفته و اثبات اين قضيه به تحقيقات بيشتري نياز دارد؛ اما نتايج اوليه نشان مي دهند كه مصرف زردچوبه در كاهش و تسكين علائم زخم هاي گوارشي موثر است.

بابونه

برخي از محققان معتقدند دمنوش گل بابونه در درمان اضطراب هاي جزئي، اسپاسم روده و التهاب سيستم گوارشي موثر است. علاوه بر اين عصاره بابونه به درمان زخم پپتيك نيز كمك مي كند. البته اين مساله به تحقيقات انساني بيشتري نياز دارد.

شيرين بيان

شيرين بيان گياهي محبوب و بومي منطقه مديترانه و آسيا است. از صدها سال پيش مردم سراسر دنيا از شيرين بيان براي درمان مشكلات و بيماري هاي مختلف استفاده مي كردند. برخي ها معتقدند خوردن ريشه خشك شيرين بيان مانع از بروز زخم هاي گوارشي مي شود و در درمان آنها هم موثر است. با اين حال بنظر مي رسد كه محققان بيشتر روي استفاده از مكمل هاي شيرين بيان تاكيد دارند تا خود گياه. تحقيقات نشان مي دهند كه مصرف مكمل هاي شيرين بيان مي تواند با جلوگيري از رشد باكتري ها به درمان عفونت هاي ناشي از هليكوباكتر پيلوري كمك كند.

آلوئه ورا

آلوئه ورا نام گياهي محبوب و پر كاربرد است كه از آن در انواع و اقسام لوسيون هاي موضعي، محصولات آرايشي و مواد غذايي استفاده مي شود. برخي از تحقيقات حاكي از تاثير مثبت مصرف آلوئه ورا در بهبود زخم هاي گوارشي هستند.

آب كلم

كلم يكي از طبيعي ترين داروهاي ضد زخم است. ده هاسال قبل از استفاده از آنتي بيوتيك ها، پزشكان از خواص كلم براي درمان بيماري هاي باكتريايي استفاده مي كردند. اين گياه پر خاصيت سرشار از ويتامين C است كه به عنوان يك آنتي اكسيدان قوي و موثر مي تواند جلوي ابتلا به عفونت هاي ناشي از هليكوباكتر پيلوري را بگيرد. برخي تحقيقات نشان مي دهند كه مصرف روزانه آب كلم در مقايسه با استفاده از داروهاي رايج درمان زخم پپتيك بهتر عمل مي كند.

كرنبري

عصاره كرنبري يا توت خرس مي تواند با هليكوباكتر پيلوري ها مبارزه كند. بررسي ها نشان مي دهد مصرف روزانه كرنبري در كاهش خطر ابتلا به زخم معده و اثني عشر موثر است.

سبزيجات و غلات كامل

به طور كلي رژيم غذايي سرشار از ميوه ها، سبزيجات و غلات كامل نه تنها در پيشگيري از بروز زخم هاي گوارشي موثر است بلكه به حفظ سلامت عمومي بدن نيز كمك مي كند. اگر به زخم هاي گوارشي مبتلا هستيد سعي كنيد در برنامه غذايي تان از خوراكي هاي حاوي آنتي اكسيدان هايي مثل پلي فنول استفاده كنيد.

اين مواد غذايي عبارتند از:

• تخم كتان
• رزماري خشك شده
• زيتون سياه
• پونه كوهي