همه چيز در مورد پزشكي

به گزارش : پرش پلك چشم، تيك عصبي يا نبض زدن يكي از چشم‌ها يا هر دو چشم، موضوعي آزار دهنده است كه اگر آن را تجربه كرده باشيد، مطمئن مي‌شويد ادامه آن براي مدت زمان طولاني مي‌تواند منجر به خستگي و اختلال در انجام كار‌هاي روزانه شود. پرش پلك‌ها كه در پزشكي به آن ميوكيميا (Myokymia) گفته مي‌شود، در واقع اسپاسم غير ارادي و تكرار شونده پلك‌هاي چشم است كه احتمال ايجاد آن هم در پلك بالا و هم در پلك پايين وجود دارد. در اين مقاله به علت ايجاد و درمان پرش پلك چشم، چه درمان‌هاي دارويي و چه خانگي مي‌پردازيم.

علت پرش پلك

درباره علت نبض زدن چشم‌ها از لحاظ پزشكي دليل مشخص و واضحي مطرح نشده است؛ چرا كه در اغلب موارد اين مشكل، مقطعي و گذرا بوده، بدون درد است و بعد از چند ساعت و به ندرت بعد از چند روز، خود به خود برطرف مي‌شود. مهمترين علت‌هاي بروز اين ناراحتي شامل موارد زير مي‌شود:

۱. استرس

ناراحتي‌هاي عصبي مانند غم، استرس و اضطراب از اصلي‌ترين عوامل بروز پرش پلك چشم است كه همراه شدن آن با كار بيش پيچش بيضه از اندازه چشمي و خستگي زياد، اغلب باعث طولاني شدن اين مشكل در افراد مي‌شود.

۲. تماشاي بيش از اندازه تلويزيون، كار با كامپيوتر و گوشي

خستگي و كار بيش از اندازه با چشم‌ها مانند استفاده طولاني مدت از كامپيوتر، گوشي و ... مي‌تواند باعث خشكي چشم و ايجاد نبض زدن يكي از چشم‌ها يا هر دو چشم شود.

۳. خستگي و كم خوابي

از ديگر علت‌هاي نبض چشم و پرش پلك‌ها خستگي و كم خوابي است كه مي‌تواند در بروز اين مشكل يا تشديد آن موثر باشد.

۴. استفاده از الكل و كافئين

مصرف الكل و استفاده زياد از كافئين در بروز پرش پلك تاثير مستقيم دارد.

۵. محرك‌هاي محيطي مانند آلودگي هوا، حساسيت به نور خورشيد و باد

گاهي اوقات حساسيت‌هاي چشمي و در معرض آلودگي هوا قرار گرفتن، نور روشن و شديد مي‌تواند در بروز پرش پلك موثر باشد.

۶. سوء تغذيه و برخي بيماري‌ها

تغذيه نامناسب فرد، به ويژه در مصرف ويتامين‌هاي گروه ب، كلسيم و منيزيم باعث تشديد و حساسيت عضلات پلك مي‌شود. همچنين برخي بيماري‌ها مانند بيماري‌هاي خوش‌خيم چشمي، پركاري تيروئيد يا اختلالات عملكرد كليه نيز ممكن است باعث شوند اين انقباضات به طور گسترده در قسمت‌هاي مختلف بدن از جمله عضلات چشم به وجود بيايد.

درمان‌ پرش پلك چشم (درمان‌هاي خانگي)

پرش پلك‌ها هميشه غير قابل پيش بيني و بدون درد هستند، ولي مي‌توانند موجب آزار و عصبي شدن فرد مبتلا شوند. از پيكو اسميت اند نفيو اين رو بيشتر افراد به دنبال راهكار‌ها و درمان‌ پرش پلك چشم يا همان نبض زدن چشم‌ها به صورت خانگي هستند. برخي درمان‌هاي خانگي موثر به شرح زير است:

۱) استراحت كردن و خواب كافي

از آنجايي كه يكي از علت‌هاي اصلي اين مشكل نداشتن خواب كافي و خستگي جسماني به ويژه خستگي چشم‌هاست، توصيه مي‌شود براي درمان و توقف اين مشكل به ساعات خواب توجه كنيد و با داشتن ۸ ساعت خواب كافي و استراحت دادن چشم‌ها، به بدن خود براي متوقف كردن اين ناراحتي كمك كنيد.

۲) كمتر مصرف كردن كافئين

رژيم غذايي خود را بررسي كنيد و توجه كنيد آيا مواقعي كه ميزان بيشتري از كافئين را مصرف كرده‌ايد پرش پلك‌ها را بيشتر تجربه كرده‌ايد؟ اگر اينگونه است، مصرف اين ماده را كمتر كرده، ميوه و سبزيجات بيشتر را در برنامه غذايي خود قرار دهيد و آب كافي بنوشيد.

۳) قرار دادن كمپرس آب گرم

كمپرس آب گرم با از بين بردن انقباضات ماهيچه‌اي عضلات چشم، باعث بهبود پرش پلك مي‌شود. به اين منظور حوله تميزي را در آب جوش قرار دهيد و بعد از چكاندن آب حوله، آن را به آرامي براي ۵ دقيقه روي چشم خود قرار دهيد. اين كار را ۵ تا ۶ بار در روز تكرار كنيد.

۴) ماساژ چشم‌ها و حركات چشمي

حركات چشمي صحيح و ماساژ اصولي چشم‌ها نيز به بهبود پرش پلك‌ها كمك شاياني مي‌كند. در واقع حركات كره چشم انسان به وسيله شش عضله خارج كره چشمي كه به اطراف اسپري اپسايت كره چشم چسبيده‌اند كنترل مي‌شوند و اين عضلات نيز همانند عضلات بدن نيازمند تقويت هستند. در اين مورد مي‌توانيد از حركات يوگاي چشم كه به رفع خستگي چشم نيز كمك مي‌كند، استفاده كنيد. به اين منظور چشم‌ها را به آرامي به صورت دايره‌وار، در جهت عقربه‌هاي ساعت و خلاف جهت عقربه حركت دهيد و چند بار اين تمرين را تكرار كنيد، سپس چشم‌ها را به آرامي ببنديد. همچنين مي‌توانيد چشمي كه دچار پرش پلك است را به مدت ۱ دقيقه كامل ببنديد و سپس به آرامي باز و اين كار را تا ۳ بار تكرار كنيد.

۵) قرار دادن حلقه سيب زميني يا خيار روي چشم

سيب زميني و خيار هر دو داراي خواص ضد التهابي و اثر خنك كننده هستند و براي درمان پرش پلك مفيدند. به اين منظور يك حلقه خيار يا سيب زميني خنك را روي چشمي كه دچار نبض شده قرار دهيد، به آرامي چشم را ببنديد و اجازه دهيد روي چشم بماند تا زماني كه به دماي اتاق برسد.

۶) استفاده از گلاب به عنوان لوسيون چشم

يكي از درمان‌هاي طب سنتي براي درمان پرش پلك چشم، استفاده از گلاب به عنوان يك لوسيون آرامبخش روي چشم‌هاست. براي استفاده از گلاب، يك پد پنبه‌اي استريل را به گلاب آغشته كنيد و آن را به آرامي روي پلك چشم قرار دهيد. گلاب يك محلول آرام كننده و پاك كننده بي ضرر است و چنانچه علت پرش پلك، آلودگي‌هاي محيطي باشد به خوبي به برطرف شدن آن كمك خواهد كرد. در طب سنتي از گلاب خالص به عنوان قطره چشم براي تميز پانسمان لوهمن روشه كردن، تغذيه و آرام كردن ماهيچه‌هاي چشم استفاده مي‌شود.

درمان‌هاي دارويي پرش پلك چشم

۱) قطره اشك مصنوعي

استفاده از قطره‌هاي اشك مصنوعي يكي از بهترين راهكار‌ها براي بهبود نبض چشم و اسپاسم عضلات پلك است. قطره اشك مصنوعي را به فاصله چند ساعت و يك تا دو قطره در چشمي كه دچار پرش است بچكانيد.

۲) استفاده از بوتاكس

استفاده از بوتاكس يا سم بوتولينوم آخرين گزينه درماني براي افراد مبتلا به پرش پلك چشم است. اين درمان تنها در مواقعي كه پرش پلك چشم‌ها براي مدت طولاني ادامه داشته باشد و خللي در ديد و تمركز فرد ايجاد كرده باشد، استفاده مي‌شود. توجه داشته باشيد اين روش درماني حتما تحت نظر پزشك متخصص انجام مي‌شود.

۳) مصرف مكمل‌هاي غذايي

همانطور كه گفته شد در مواردي كمبود ويتامين‌ها و عناصر غذايي باعث بروز اين مشكل مي‌شوند. بدين منظور استفاده از مكمل‌هاي حاوي ويتامين ب، كلسيم و منيزيم در بهبود و درمان پرش پلك چشم موثر است.

چه زمان براي درمان پرش پلك چشم بايد به پزشك مراجعه شود؟

در بيشتر موراد زنش پلك چشم نيازي به مراجعه به پزشك ندارد، ولي چنانچه اين حالت مزمن شود و اختلالي در بينايي به همراه داشته باشد، مي‌تواند نشانه‌اي از ساير بيماري‌ها مانند اختلال در مغز يا سيستم عصبي باشد؛ بنابراين در صورتي كه پرش پلك چشم باعث:

۱. بسته شدن كامل چشم شود

۲. براي يك هفته تداوم قيمت ورق سيليكوني براي زخم داشته باشد

۳. اسپاسم عضلات پلك چشم همراه با انقباض و اسپاسم در ديگر عضلات صورت باشد

۴. چشم قرمز و متورم شده باشد

۵. همراه با ترشح از چشم‌ها باشد

حتما در مرحله اول به يك چشم پزشك و در مرحله بعد به پزشك متخصص مغز و اعصاب مراجعه كنيد تا عوامل احتمالي به طور دقيق بررسي شوند.

منبع: ستاره