- نویسنده : عيسي قاسمي
- بازدید : 265 مشاهده
اما مردان بر خلاف زنان، هيچ گزارشي از مشاهده رنگ يا هويت همسر يا ساير افراد آشناي ديگر نداده‌اند.
به گزارش شايد شما از آن دسته افرادي باشيد كه رويا و خواب مي‌بينند، يا در ميان دوستان و اطرافيانتان ديده باشيد افرادي را كه خواب مي‌بينند و خوابشان را براي شما تعريف مي‌كنند، و تا مدت‌ها به دنبال تعبير و تفسير خوابشان هستند.
تعبير خواب و رويا، پيشينه‌اي درازدامن دارد و در آثار و كتابهايي، چون «تعبير خواب ابن سيرين» دسته بندي انواع خواب‌ها و تعبيرات آمده است. اين كتاب در بازار كتاب ايران همه‌گاه خواستار داشته است و دارد، چرا كه خواب، چه بخواهيم و چه نخواهيم، بخشي از زندگي همه ما آدميان است و لذا بسته به اهميتي كه هر يك از ما به اين وجه از زندگي مي‌دهيم، مي‌تواند براي ما مهم يا كم‌اهميت جلوه كند، اما وجودش را نمي‌توان انكار كرد.
به همين دليل، امروزه نيز خواب و رويا و تعبير و تفسير آن بين افرادي با فرهنگ‌هاي مختلف، اهميت دارد و جزيي جدايي‌ناپذير از علم روانشناسي و روانكاوي شده است.
در عالم رويا و خواب، فرد وارد دنيايي مي‌شود كه فارغ از هر نوع محدوديت جسماني، مكاني سوربكت چيست و زماني، تصاوير افراد، صداها، احساسات، عواطف و هيجانات مختلفي، چون اندوه، شادي، ترشرويي، خوشرويي، پرخاشگري و … را تجربه مي‌كند و وقتي از خواب يا رويا بيدار مي‌شود، سوالات و ابهامات زيادي به ذهنش راه مي‌يابد.
خواب‌ها و رويا‌ها حاصل تجربيات و اتفاقات معمول زندگي روزمره فرد و گاه نيز حاصل وقايع عجيب و غريبند. زيگموند فرويد، روانكاو برجسته قرن بيستم، از آن به عنوان شاهراهي براي رسيدن به ناخودآگاه فرد ياد مي‌كند كه ناشي از نيازها، احساسات و خواسته‌هاي سركوب شده‌اي است كه آدمي در عالم رويا به آن‌ها دسترسي مي‌يابد. گاه نيز خواب و رويا بر روي افكار و احساسات فرد تاثير مي‌گذارد و مي‌تواند مسير زندگي او را تغيير دهد.
با وجود پيشرفت‌هاي زيادي كه در دانش روانشناسي و روانكاوي رخ داده است، هنوز براي اين سوال كه چرا خواب مي‌بينيم، پاسخ دقيقي به‌دست نيامده است. افراد زيادي فرآيند‌هاي بيولوژيكي را در طول خواب بررسي كرده‌اند، همچنان كه روانپزشكان و روانشناسان بنامي، چون فرويد، يونگ و آلفرد آدلر، نظريه‌هايي فرابيولوژيك را براي خواب يا رويا مطرح كرده‌اند.
در عالم رويا و خواب، فرد وارد دنيايي مي‌شود كه فارغ از هر نوع محدوديت جسماني، مكاني سوربكت چيست و زماني، تصاوير افراد، صداها، احساسات، عواطف و هيجانات مختلفي، چون اندوه، شادي، ترشرويي، خوشرويي، پرخاشگري و … را تجربه مي‌كند و وقتي از خواب يا رويا بيدار مي‌شود، سوالات و ابهامات زيادي به ذهنش راه مي‌يابد.
خواب‌ها و رويا‌ها حاصل تجربيات و اتفاقات معمول زندگي روزمره فرد و گاه نيز حاصل وقايع عجيب و غريبند. زيگموند فرويد، روانكاو برجسته قرن بيستم، از آن به عنوان شاهراهي براي رسيدن به ناخودآگاه فرد ياد مي‌كند كه ناشي از نيازها، احساسات و خواسته‌هاي سركوب شده‌اي است كه آدمي در عالم رويا به آن‌ها دسترسي مي‌يابد. گاه نيز خواب و رويا بر روي افكار و احساسات فرد تاثير مي‌گذارد و مي‌تواند مسير زندگي او را تغيير دهد.
با وجود پيشرفت‌هاي زيادي كه در دانش روانشناسي و روانكاوي رخ داده است، هنوز براي اين سوال كه چرا خواب مي‌بينيم، پاسخ دقيقي به‌دست نيامده است. افراد زيادي فرآيند‌هاي بيولوژيكي را در طول خواب بررسي كرده‌اند، همچنان كه روانپزشكان و روانشناسان بنامي، چون فرويد، يونگ و آلفرد آدلر، نظريه‌هايي فرابيولوژيك را براي خواب يا رويا مطرح كرده‌اند.
به باور برخي از اين نظريات، ذهن ما در شب، بنا به قاعده از كار‌هايي متاثر است كه در طول روز انجام مي‌دهيم. در طول روز ما اطلاعات را در ذهنمان جمع آوري مي‌كنيم، برخي از آن‌ها را نگه مي‌داريم، و بيشتر آن‌ها را دور مي‌ريزيم. وقتي به طور مرتب فضاي ذخيره‌سازي ذهني خود را پاك نكنيم، نمي‌توانيم مغز خود را با چيز‌هاي بي‌اهميت و بي‌فايده اشباع كنيم، در نتيجه ممكن است شركت سوربكت باعث شود كه فرد خواب آشفته‌اي را تجربه كند.
دكتر «گري ونك»، استاد روانشناسي و علوم اعصاب – ايمونولوژي و ژنتيك پزشكي دانشگاه پزشكي اوهايو، در كتاب خود به نام Your Brain on Food، به طور مفصل به مراحل «موج آرام» و «مرحله رم» (حركات سريع چشمي) در خواب پرداخته است و بر اين باور است كه «در مرحله خواب موج آرام، روياي افراد شامل خاطرات قديمي‌تر يا كاملا احساسي است». براي مثال، اگر تا كنون خواب ديده باشيد كه زنده دفن شده‌ايد، يا جانوري بر روي سينه شما حركت مي‌كند، احتمالا در مرحله خواب «موج آرام» هستيد.
اغلب كابوس‌هاي شبانه، راه رفتن در خواب و وحشت‌هاي شبانه، در اين مرحله از خواب رخ مي‌دهد. مشخصه اصلي خواب «رم» (كه به آن حركت سريع چشم هم مي‌گويند، و طي آن فرد به خواب عميقي فرو رفته است) افزايش فعاليت مغز، تنفس سريع، و بي‌حركت بودن عضلات ارادي بدن است.
تفاوت محتواي خواب در دو جنس متفاوت
پرسشي كه روانشناسان و روانكاوان را به خود مشغول داشته است، تفاوت ميان خواب زن با خواب مرد است. در باور‌هاي خرافاتي عوام، هنوز هم خواب زن را باور ندارند و چندان جدي‌اش نمي‌گيرند، اما با توسعه شهرنشيني و رشد مطالعات مرتبط به رويا و خواب، ماجرا صورت و رنگي ديگر به خود گرفته است.
دكتر «گري ونك» كه در سطور بالا از او و كتاب و پژوهش‌هايش در زمينه رويا ياد شد، از جمله افرادي است كه در اين زمينه تحقيق كرده است. او در كتابش به «تفاوت محتواي خواب زن و مرد» اشاره كرده است و آورده است كه به باور وي، محتواي رويا‌هاي افراد تحت تاثير سن و جنس است. زنان اغلب نمايندگي سوربكت در خواب‌هاي خود گزارش مي‌كنند كه قادر به ديدن رنگ‌هاي روشنند كه درخشش خاصي هم دارد. چنين خواب‌هايي، بيشتر در مرحله «عادت ماهانه» رخ مي‌دهد.
به باور آقاي ونگ، «زنان حتي هويت افراد را در خواب تشخيص مي‌دهند؛ بر فرض همسر يا افراد آشناي ديگر. اما مردان بر خلاف زنان، هيچ گزارشي از مشاهده رنگ يا هويت همسر يا ساير افراد آشناي ديگر نداده‌اند».
آيا كودكان رويا دارند؟
«شرحي كوتاه درباره روانكاوي فرويد» (۱۹۲۴) مقاله‌اي است از فرويد كه حسين پاينده آن را برگردان فارسي و در شماره ويژه مجله ارغنون (شماره ۲- سال ۱۳۸۲) منتشر كرده است. فرويد در بخشي از اين مقاله درباره ماهيت رويا‌هاي كودكانه مي‌نويسد: «رويا‌هاي كودكان با رويا‌هاي بزرگسالان متفاوت است. رويا‌هاي كودكان همان آرزو‌هاي واقعي كودكانه‌شان است كه افكارشان را به تصاويري بصري تغيير شكل مي‌دهد و در برخي از موارد نيازي به تفسير ندارد. در واقع رويا‌هاي كودكانه بسيار شبيه همان آرزو‌ها و‌آمالي است كه كودك در بيداري به آن‌ها فكر مي‌كند و به يادشان مي‌آورد».
تفاوت محتواي خواب در دو جنس متفاوت
پرسشي كه روانشناسان و روانكاوان را به خود مشغول داشته است، تفاوت ميان خواب زن با خواب مرد است. در باور‌هاي خرافاتي عوام، هنوز هم خواب زن را باور ندارند و چندان جدي‌اش نمي‌گيرند، اما با توسعه شهرنشيني و رشد مطالعات مرتبط به رويا و خواب، ماجرا صورت و رنگي ديگر به خود گرفته است.
دكتر «گري ونك» كه در سطور بالا از او و كتاب و پژوهش‌هايش در زمينه رويا ياد شد، از جمله افرادي است كه در اين زمينه تحقيق كرده است. او در كتابش به «تفاوت محتواي خواب زن و مرد» اشاره كرده است و آورده است كه به باور وي، محتواي رويا‌هاي افراد تحت تاثير سن و جنس است. زنان اغلب نمايندگي سوربكت در خواب‌هاي خود گزارش مي‌كنند كه قادر به ديدن رنگ‌هاي روشنند كه درخشش خاصي هم دارد. چنين خواب‌هايي، بيشتر در مرحله «عادت ماهانه» رخ مي‌دهد.
به باور آقاي ونگ، «زنان حتي هويت افراد را در خواب تشخيص مي‌دهند؛ بر فرض همسر يا افراد آشناي ديگر. اما مردان بر خلاف زنان، هيچ گزارشي از مشاهده رنگ يا هويت همسر يا ساير افراد آشناي ديگر نداده‌اند».
آيا كودكان رويا دارند؟
«شرحي كوتاه درباره روانكاوي فرويد» (۱۹۲۴) مقاله‌اي است از فرويد كه حسين پاينده آن را برگردان فارسي و در شماره ويژه مجله ارغنون (شماره ۲- سال ۱۳۸۲) منتشر كرده است. فرويد در بخشي از اين مقاله درباره ماهيت رويا‌هاي كودكانه مي‌نويسد: «رويا‌هاي كودكان با رويا‌هاي بزرگسالان متفاوت است. رويا‌هاي كودكان همان آرزو‌هاي واقعي كودكانه‌شان است كه افكارشان را به تصاويري بصري تغيير شكل مي‌دهد و در برخي از موارد نيازي به تفسير ندارد. در واقع رويا‌هاي كودكانه بسيار شبيه همان آرزو‌ها و‌آمالي است كه كودك در بيداري به آن‌ها فكر مي‌كند و به يادشان مي‌آورد».
فرويد همچنين در همين مقاله رويا را «مصالحه‌اي بين دو دسته نيرو‌هاي معارض ذهني» مي‌داند، و مي‌نويسد: «رويا تحقق (تغيير شكل) آرزو (آرزوي سركوب‌شده) است». رويا نشانه بيماري نيست، بلكه مي‌تواند از ذهن بهنجار نشات بگيرد. از طرف ديگر، رويا مي‌تواند حاصل خواسته‌ها و آرزو‌هاي سركوب شده‌اي باشد كه از درد‌هاي روحي و رواني (تراما) نشات گرفته باشد.
فرد در عالم بيداري درد‌ها و تجربه‌هاي روحي و رواني دردناك خود را سركوب مي‌كند، اما در عالم خواب و رويا مي‌تواند آن را تجربه كند. اما گاهي اوقات فرد حتي در رويا يا در خواب نيز وقتي با اين درد‌هاي روحي و احساسي روبه‌رو مي‌شود، مي‌كوشد تا آن‌ها را از خود دور كند و سعي در سركوب كردن آن‌ها دارد.
از آنجا كه اين درد‌هاي روحي از طرف خود فرد به ناخودآگاه ذهني او رانده مي‌شود و فرد با سركوب كردن آن‌ها سعي در كاهش استرس و اضطراب خود دارد، به محض تجربه آن‌ها در عالم رويا، مي‌كوشد تا روياي خود را متوقف كند و با وحشت از خواب بيدار مي‌شود.
اين نشان مي‌دهد كه فرد، قدرت سانسوركردن رويا را نيز دارد. در واقع، مي‌توان گفت كه رويا‌ها بخشي از ذهن افراد بهنجار است كه البته مي‌توان آن را پيامد‌هاي بيمارگونه‌اي دانست كه افراد بهنجار هم به‌طور منظم در خواب ببينند.
دكتر «ون در ليندن»، محقق و روانشناس اجتماعي در دانشگاه اقتصاد و علوم سياسي لندن، در ژوئيه ۲۰۱۱ تحقيقي در زمينه خواب و رويا انجام داده است كه در مجله ماهانه علمي و مشهور آمريكايي به نام Scientific American منتشر شده است. اين همان نشريه‌اي است كه برخي از دانشمندان مشهور عصر، از جمله آلبرت انيشتن، در آن مطلب نوشته‌اند.
بر اساس اين تحقيق، رويا‌ها مي‌توانند در درمان مشكلات و درد‌هاي ساكارز روحي، چون تراما و غلبه بر ترس موثر باشند. فرد در خواب با موقعيتي مواجه مي‌شود كه در عالم واقعي از آن مي‌ترسد، و مواجه شدن مكرر با ترس در رويا يا خواب، مي‌تواند به فرد كمك كند كه در دنياي واقعي بر ترس خود غلبه كند.
دكتر «ون در ليندن»، محقق و روانشناس اجتماعي در دانشگاه اقتصاد و علوم سياسي لندن، در ژوئيه ۲۰۱۱ تحقيقي در زمينه خواب و رويا انجام داده است كه در مجله ماهانه علمي و مشهور آمريكايي به نام Scientific American منتشر شده است. اين همان نشريه‌اي است كه برخي از دانشمندان مشهور عصر، از جمله آلبرت انيشتن، در آن مطلب نوشته‌اند.
بر اساس اين تحقيق، رويا‌ها مي‌توانند در درمان مشكلات و درد‌هاي ساكارز روحي، چون تراما و غلبه بر ترس موثر باشند. فرد در خواب با موقعيتي مواجه مي‌شود كه در عالم واقعي از آن مي‌ترسد، و مواجه شدن مكرر با ترس در رويا يا خواب، مي‌تواند به فرد كمك كند كه در دنياي واقعي بر ترس خود غلبه كند.
منبع:اينديپندنت
منبع