همه چيز در مورد پزشكي

به گزارش : خونريزي‌‌هاي غير طبيعي رحمي‌از شكايت‌‌هاي عمده بيماران مراجعه كننده به كلينيك‌هاي زنان است؛ به طوري كه علت 15 درصد مراجعات پزشكي را به كلينيك‌هاي زنان و 25 درصد اعمال جراحي را تشكيل مي‌دهد. ميزان متوسط طول سيكل قاعدگي (پريود) 28 روز با متوسط زمان خونريزي 4 روز است. ميزان از دست دادن خون حدود 35 ميلي‌ليتر است (تاحدود استفاده از يك بسته نوار بهداشتي يا 10 عدد).

علايم خونريزي غير طبيعي رحمي

خونريزي غير طبيعي با خونريزي در زمان‌‌هاي غير قابل پيش بيني يا خونريزي زياد در زمان پريود قابل پيش بيني مشخص مي‌شود. تعاريفي كه براي خونريزي‌‌هاي غير طبيعي مختلف استفاده مي‌شود در جدول زير نشان داده شده است.

حجم خونريزي: 35 ميلي‌متر 80-20 ميلي‌ليتر بيشتر از 80 ميلي‌ليتر

مدت خونريزي: 4 روز 8-1 روز بيشتر از 8 روز

طول سيكل: 28 روز 35-21 روز كمتر از 21 روز بيشتر از 35 روز

(متوسط) (حدود) (ميزان غير طبيعي)

به‌ اين ترتيب خونريزي‌‌هاي زياد در فواصل منظم، خونريزي در فواصل دو پريود، خونريزي‌‌هاي طولاني ونامنظم، خونريزي با فواصل كمتر از 21 روز، خونريزي پس از يك سال قطع پريود در اثر يائسگي يا بروز خونريزي غير قابل پيش بيني در خانم‌هاي يائسه‌اي كه تحت هورمون درماني هستند، انواع خونريزي‌‌هاي غير طبيعي رحمي ‌را شامل مي‌شوند.

انواع خونريزي غير طبيعي

به دليل بيماري‌‌هاي ساختماني رحم مثل پوليپ كه به دليل افزايش ضخامت مخاط داخل رحم ‌ايجاد مي‌شود يا فيبروم (ميوم) رحمي‌كه تومور خوش خيم عضله جسم رحم است يا مثلاً به دليل بزرگي رحم كه در اثر زايمان‌‌هاي متعدد‌ ايجاد سوپرازورب سي مي‌شود يا بروز سرطان رحم كه بيشتر در خانم‌هاي بالاي 50 سال و بعد از يائسگي بروز مي‌كند.

اختلالات هورموني وعدم تخمك‌گذاري است، بطوري كه با وجود طبيعي بودن ساختمان رحم‌ اين خونريزي‌ها ‌ايجاد مي‌شوند كه به آن‌ها خونريزي‌‌هاي اختلال عملكرد رحم (dysfunctional Uterine Bleeding) مي‌گويند.

دلايل بروز خونريزي غيرطبيعي رحمي و راه‌هاي تشخيص و درمان

علت‌هاي خونريزي غير طبيعي رحمي‌در سنين مختلف زندگي متفاوت است. در هر دوره سني از زمان تولد تا بعد از يائسگي علت‌هاي مختلفي باعث خونريزي‌‌هاي غير طبيعي در جنس مؤنث مي‌شود. بهتر است در گروه سني قبل از بلوغ، دوران بلوغ، سنين باروري، سال‌هاي قبل از يائسگي و بعد از آن‌ اين علت‌ها بررسي شوند.

1- علت‌هاي خونريزي‌‌هاي غير طبيعي در دختران قبل از بلوغ

در نوزاد دختر تازه متولد شده گاهي خونريزي كمي ‌در روز‌هاي اوليه بعد از تولد ممكن است وجود داشته باشد كه‌ اين خونريزي به دليل قطع سطوح بالاي هورمون استروژن از جفت است كه در خلال چند روز بعد از تولد‌ ايجاد مي‌شود. در صورت عدم وجود توده لگني يا ضربه بايد به والدين اطمينان داد كه‌ اين علامت در خلال چند روز بعد از بين مي‌رود. خونريزي غير طبيعي رحمي‌زير 10 سالگي در دختران نادر است. در صورت بروز چنين مواردي بايد توجه شود كه‌آيا صفات ثانويه جنسي مثل رشد وتكامل سينه‌ها وافزايش قد وجود دارد يا خير. در صورتي كه با علائم رشد وتكامل صفات ثانويه جنسي همراه نباشد،‌ اين خونريزي به دليل بلوغ زودرس خواهد بود وبايد از نظر وجود جسم خارجي داخل واژن كه گاهي دختر بچه ممكن است حين بازي وارد بدن خود كرده باشد يا تومور‌هايي كه باعث خونريزي غير طبيعي مي‌شوند كودك معاينه شده و از نظر پزشك زنان بررسي شود. در صورتي كه خونريزي در‌ اين گروه سني به همراه رشد صفات ثانويه جنسي، يعني رشد سينه‌ها و افزايش قد وساير علائم باشد، بلوغ زودرس محسوب مي‌شود كه مكن است سرشتي يا به دليل بعضي از توده‌‌هاي ترشح كننده هورمون در تخمدان يا تومورها و بيماري‌هاي مغزي باشد كه فرمان ترشح هورمون‌هاي تحريك كننده تخمدان لوهمن روشه را صادر مي‌كنند وبه بررسي با روش‌هاي تصوير برداري مثل سونوگرافي شكم و لگن يا استفاده از سي تي اسكن و ام.آر. آي نياز است.

علت‌هاي خونريزي غير طبيعي در سنين بلوغ

در‌ اين گروه سني خونريزي‌‌هاي غير طبيعي رحمي‌در سال‌هاي اوليه بعد از بلوغ به دليل اختلال تخمك‌گذاري ناشي از عدم تكامل مغزي كه تخمدان‌ها را تحت تأثير قرار مي‌دهند‌ ايجاد مي‌شود وسيكل‌‌هاي طبيعي تخمك‌گذاري در خلال دو تا سه سال بعد از بلوغ تثبيت مي‌شوند. خونريزي‌‌هاي غير طبيعي بعد از‌ اين زمان، يعني 2-3 سال بعد از بلوغ نياز به بررسي دارند.

خونريزي‌‌هاي غير طبيعي رحمي ‌به دليل اختلالات انعقادي در‌ اين گروه سني نادر نيست و سابقه خونريزي غير طبيعي از لثه، زخم‌هاي سطحي وخونريزي طولاني بعد از بريدگي كوچك يا جراحي دندان به احتمال‌ اين مساله كمك مي‌كند كه با بررسي آزمايش‌هاي خوني وانعقادي تشخيص قطعي داده مي‌شود.

2-علت‌هاي خونريزي‌‌هاي غير طبيعي رحمي‌در سنين باروري (18-40 سال)

شايع‌ترين علت خونريزي‌‌هاي‌ اين دوران خونريزي‌هاي ناشي از عدم تخمك‌گذاري و هورمون‌هاست كه به صورت خونريزي‌‌هاي طولاني يا شديد به دنبال قطع يك دوره عادت (پريود) تظاهر مي‌كند. خونريزي‌هاي ناشي از عدم تخمك‌گذاري ممكن است در اثر استرس‌هاي رواني يا فيزيكي، تغيير در تغذيه يا افزايش قابل توجه يا كاهش قابل توجه وزن‌ ايجاد شود. در بعضي مواقع اختلالات تخمك‌گذاري ممكن است به دليل اختلالات تيروئيد باشد؛ به طوري كه بيماران با افزايش وزن زياد، خستگي، يبوست و ورم از نظر تست‌‌هاي تيروئيدي بايد بررسي شوند.

در بعضي از بيماران سردرد وترشحات پستان ممكن است با اختلالات پريود وخونريزي‌‌هاي غير طبيعي رحمي ‌همراه باشد كه بايد از نظر هورمون‌هاي ترشح كننده شير واز نظر مركز مغزي بررسي شوند. گاهي چاقي و پرمويي به همراه اختلال تخمك‌گذاري وخونريزي غير طبيعي است كه به دليل اختلال عملكرد تخمدان‌ها وسندرم پلي‌كيستيك تخمداني بررسي مي‌شود و بررسي هورموني و سونوگرافي از تخمدان‌ها آن را مشخص مي‌كند. در بعضي مواقع در‌ اين گروه سني علت پانسمان هيدروكلوئيد كامفيل خونريزي غير طبيعي بروز عوارض ومشكلاتي به همراه حاملگي‌‌هايي است كه ممكن است بيمار از آن آگاه نباشد مثلاً سقط، حاملگي خارج رحمي‌و ساير حاملگي‌‌هاي غير طبيعي ممكن است به همراه خونريزي غير طبيعي رحمي‌باشد كه از‌ اين نظر بيمار و پزشك بايد توجه كنند.

علت‌‌هاي ديگر خونريزي‌‌هاي غير طبيعي در دوران وسنين باروري خونريزي به دليل مصرف هورمون‌هاست. مثلاً مصرف قرص‌هاي پيشگيري از بارداري كه تركيبات هورموني دارند در 30 درصد موارد با بروز خونريزي‌‌هاي غير طبيعي در اولين سيكل مصرف دارو همراه است كه معمولاً در بروشور قرص‌ها ذكر مي‌شود. گاهي ممكن است خونريزي به دليل فراموش كردن يا قطع قرص به دليل عدم تحمل آن باشد كه بايد خانم‌هاي مصرف كننده‌ اين قرص‌ها به آ ن توجه كنند؛ علاوه بر‌ اين بعضي از روش‌هاي پيش گيري از بارداري هورمونال مثل آمپول‌هاي تزريقي سه ماه يكبار يا استفاده از كپسول‌هاي زير پوستي هورموني براي پيشگيري از بارداري ممكن است با خونريزي‌‌هاي غير طبيعي رحمي‌ همراه باشند. اختلالات انعقادي اگر چه بيشتر باعث خونريزي‌‌هاي غير طبيعي در سنين بلوغ مي‌شوند، ولي به هر حال در‌ اين گروه سني ممكن است در بعضي مواقع علت خونريزي باشند كه البته نادر است. بعضي از عفونت‌هاي مقاربتي با التهاب دهانه رحم ممكن است باعث خونريزي بعد از مقاربت يا خونريزي‌‌هاي نامنظم بشوند.

بالاخره اختلالات ساختمان رحم به دليل ميوم يا فيبروم رحمي‌علت ديگر خونريزي‌‌هاي غير طبيعي است كه معمولاً در‌ اين موارد خونريزي به صورت پريود شديد با فواصل نزديك به هم است. اگر چه در 50 درصد خانم‌هاي بالاتر از 35 سال فيبروم رحمي‌وجود دارد ولي معمولاً بدون علامت هستند ونيازي هم به درمان نيست؛ ولي اگر باعث خونريزي‌‌هاي غير طبيعي شود به درمان نياز دارد. بالاخره سرطان علت نادري از خونريزي‌‌هاي غير طبيعي رحمي‌در خانم‌ها در سنين باروري است؛ به طوريكه سرطان دهانه رحم در مرحله پيشرفته باعث خونريزي‌‌هاي غير طبيعي مي‌شود كه خوشبختانه امروزه با انجام تست پاپ اسمير ساليانه قبل از بروز‌ سوپرازورب پي اين مرحله سرطان دهانه رحمي تشخيص داده و درمان مي‌شود. سرطان جسم رحم 5 درصد موارد در سنين قبل از 40 سال بروز مي‌كند؛ ولي به هر حال در مواردي كه حالت‌‌هاي غير طبيعي در معاينه و سونوگرافي وجود ندارد كه خونريزي غير طبيعي رحمي ‌را توجيه كند و به خصوص در مواردي كه با سه ماه درمان هورموني خونريزي غير طبيعي رحمي‌كنترل نمي‌شود و بيمار بالاي سن 35 سال است انجام يك نمونه برداري بيوبسي سرپايي در كلينيك از رحم يا كورتاژ تشخيصي براي رد سرطان يا موارد پيش سرطاني رحم توصيه مي‌شود.

3- خونريزي‌‌هاي سنين قبل از يا ئسگي (50-40 سال)

قبل از يائسگي مثل حوالي بلوغ شيوع دوره‌‌هاي بدون تخمك‌گذاري بيشتر است و چگونگي خونريزي در‌ اين دوران به صورت خونريزي‌‌هاي با فواصل كم و شدت كمتر است كه با علائم كمبود هورمون استروژن تخمدان نظير گر گرفتگي، خشكي مخاط واژن و اختلالات خلق وخو همراه است. معاينات لگني و آزمايشات هورموني به تشخيص كمك مي‌نمايد؛ اما علت‌‌هاي ساختماني خونريزي غير طبيعي رحمي ‌مثل فيبروم وبزرگي يكنواخت رحمي‌ علت ديگر خونريزي‌‌هاي غير طبيعي را در‌ اين دوران تشكيل مي‌دهد كه با انجام سونوگرافي مي‌توان به آن پي برد وبا تأييد تشخيص اقدام به درمان جراحي كرد. 20 درصد موارد سرطان رحم در‌ اين گروه سني ديده مي‌شود؛ به‌ اين دليل هر نوع خونريزي غير طبيعي در‌ اين گروه سني به بررسي آسيب شناسي مخاط رحم به صورت نمونه‌برداري سرپايي از رحم يا كورتاژ تشخيصي در بيمارستان نياز دارد.

4- خونريزي‌‌هاي بعد از يائسگي

خونريزي‌‌هاي بعد از يائسگي به خونريزي‌‌هاي غير طبيعي كه يك سال بعد از توقف عادت ماهيانه (پريود) ايجاد شود مي‌گويند. هرگونه خونريزي غير طبيعي در‌ اين گروه سني غير طبيعي محسوب مي‌شود. اگرچه حدود 20 درصد خونريزي‌‌هاي‌ اين دوران به دليل بدخيمي‌ دستگاه تناسلي است بيمار از‌ اين نظر بايد بررسي شود. ساير علت‌‌هاي خونريزي‌‌هاي بعد از يائسگي عبارتند از: خونريزي به دليل مصرف هورمون جانشيني در‌ اين دوران، خونريزي ناشي از كمبود هورمون استروژن وخونريزي به دليل افزايش جراحي پوست مخاط رحم (پوليپ رحم). 75 درصد سرطان‌هاي رحمي‌در سنين در سنين بعد از يائسگي بروز مي‌كنند و از‌ اين رو در تمام موارد، خونريزي‌‌هاي بعد از يائسگي به بررسي بافت شناسي مخاط رحمي ‌با انجام نمونه برداري رحمي‌به صورت كورتاژ تشخيصي نياز دارد تا بر حسب تشخيص بيماري درمان انجام شود.

منبع: زندگي آنلاين