- نویسنده : عيسي قاسمي
- بازدید : 263 مشاهده
اين بيماري بسيار عفوني است و عفونت تنفسي به طور بالقوه جدي است و حتي ميتواند تهديد كننده زندگي باشد. در حالي كه در ساير عفونتهاي تنفسي ويروسي، علائم معمولاً خفيف هستند و بيشتر افراد ميتوانند در حالي كه بيمار هستند، به كار خود ادامه دهند در آنفولانزا علائم شديد و طولاني مدت هستند و باعث ميشود چند روز نتوانيد به مدرسه يا محل كار برويد. عفونت بدن را تحت فشار قرار ميدهد. علاوه بر اين، ممكن است عفونت اضافي يعني پيدايش ميكروبي به جز ميكروب اوليه عفونت طي درمان، نيز رخ دهد. عفونتهاي اضافي عفونتهاي باكتريايي هستند كه علاوه بر عفونت تنفسي رخ ميدهند. عفونتهاي تنفسي باكتريايي نيز يك نوع جدي عفونت هستند و عفونت همزمان ويروسي و باكتريايي ميتواند عملكرد ريهها و بدن را مختل كند.
آنفولانزا در ميان سالمندان و كودكان، ميتواند باعث مرگ شود. به علت عفونت، نشانههاي بيماري (شدت علائم و عدم توانايي براي رفتن به محل كار يا مدرسه) و احتمال مرگ، مهم است كه با واكسيناسيون از اين بيماري پيشگيري شود. اگر چه داروهايي براي درمان اين بيماري وجود دارند، اما گران هستند، و به اندازه واكسيناسيون مؤثر نيستند و بايد در عرض ۲۴-۴۸ ساعت از شروع علائم مصرف آنها شروع شود.
حقايقي در مورد واكسن آنفولانزا
- انواع واكسنهاي آنفولانزا (flu) شامل تزريق (ويروس كشته شده) و واكسنهاي اسپري بيني (حاوي ويروس زنده، اما تضعيف شده) ميباشند. واكسن داخل بيني براي زمستان سال ۱۳۹۷ توصيه نشدند.
- هر سال، ويروسهاي آنفلوانزا اندكي تغيير ميكنند و واكسنهاي مورد استفاده در سالهاي گذشته را بي اثر ميكنند.
- واكسن معمولاً طي دو هفته از تزريق در برابر ويروس آنفلوآنزا مؤثر است.
- واكسن تنها در برابر سويههاي ويروس كه با واكسن مطابقت دارند، مؤثر است.
- اثربخشي واكسن به ميزان مطابقت بين سويههاي ويروس مورد استفاده براي تهيه واكسن و ويروسهايي كه در جريان واقعي در جامعه وجود دارند، بستگي دارد. سن و وضعيت سلامت فرد نيز در تعيين اثربخشي واكسن و عوارض آن نقش بسزايي دارد.
آنفولانزا (flu) چيست؟
آنفولانزا (يا آنفولانزاي معمولي) عفونتي ويروسي است كه از فردي به فرد ديگر در ترشحات بيني و ريهها مثلاً هنگام عطسه كردن، پخش ميشود. آنفلوانزا يك عفونت تنفسي است، يعني عفونتي كه عمدتاً در ريهها ايجاد ميشود. عفونتهاي تنفسي ناشي از ويروسهاي ديگر نيز اغلب آنفولانزا ناميده ميشوند، اما اين درست نيست. آنفولانزا معمولاً باعث تب بالاتر، بي قراري بيشتر و درد شديد بدن نسبت به ساير عفونتهاي تنفسي ميشود. اگر چه ويروسهاي ديگر ممكن است اين علائم را ايجاد كنند، اما كمتر اين امكان وجود دارد.
ويروسهاي آنفولانزا به لحاظ علمي به سه نوع تقسيم بندي شدهاند: A، B و C. انواع مختلف A و B مسئول بيماريهاي تنفسي هستند كه تقريباً در هر زمستان رخ ميدهند. آنفولانزا نوع C معمولاً با باعث بيماري تنفسي بسيار خفيف ميشود يا اصلاً هيچ نشانهاي ايجاد نميكند، اين نوع شيوع نمييابد و همانند نوع A و نوع B تأثير شديدي بر سلامت عمومي ندارد. ويروسهاي نوع A به زير مجموعههايي تقسيم ميشوند و براساس تفاوتهاي موجود در دو پروتئين سطحي ويروسي به نام هماگلوتينين (H) و نورامينيداز (N) نامگذاري ميشود. ۱۶ زيرمجموعه H و ۹ زير مجموعه N شناخته شده است.
آنفولانزا يك بيماري رايج پانسمان زخم است. هر ساله ، به طور متوسط:
- ۵٪ تا ۲۰٪ از جمعيت به آنفولانزا مبتلا ميشوند.
- بيش از ۲۰۰۰۰۰ نفر به خاطر عوارض آنفولانزا در بيمارستان بستري ميشوند
- حدود ۳۶۰۰۰ نفر به خاطر بيماري آنفولانزا يا عوارض آن جان خود را از دست ميدهند.
بيماري همه گير آنفولانزاي خوكي در سال ۲۰۰۹ توسط يك ويروس جديد آنفولانزا در ويروس H1N1 بر اساس انواع پروتئين سطحي ايجاد شد. اين ويروس در ابتدا به عنوان آنفولانزاي خوكي شناخته شد، زيرا بسياري از ژنهاي اين ويروس جديد بسيار شبيه به ويروسهاي آنفولانزايي بودند كه به طور معمول در خوكهاي شمال امريكا رخ ميدادند. با اين حال، اين ويروس در واقع كاملاً متفاوت از ويروسهاي آنفولانزاي خوكي يافت شده در خوكها بود.
انواع واكسنهاي مختلف آنفولانزا چيست؟
واكسنهاي آنفولانزا به طور معمول براي آنفولانزاي فصلي در دسترس هستند. واكسنهاي بيماري همه گير نيز ممكن است براي سويههاي خاصي از ويروس كه باعث بيماري گسترده ميشوند، مانند ويروس H1N1 در سال ۲۰۰۹ توليد شوند.
دو نوع واكسن فصلي مورد استفاده قرار گرفته است، واكسنهايي كه از ويروس كشته شده استفاده ميكنند و واكسن اسپري بيني كه حاوي ويروس زنده، اما تضعيف شده است.
هر سال، تركيب ويروسهاي آنفولانزا تغيير ميكند و موجب ميشود واكسنهاي مورد استفاده در سالهاي گذشته بي اثر و ناكارآمد شوند. هر ساله بايد يك واكسن جديد تهيه شود كه در برابر انواع ويروس آنفلوانزا كه انتظار ميرود در فصل آنفولانزاي آينده جريان مييابد، مؤثر باشد. اين واكسنها، واكسنهاي فصلي شناخته ميشوند. علت تفاوتهاي موجود در سويههاي در گردش ويروس آنفولانزا اين است كه اين ويروس ميتواند به سرعت جهش كند (يا ساختار آن تغيير كند)، بدين ترتيب منجر به مجموعههاي جديد ويروس ميشود. نكته كليدي اين است كه بتوانيم ويروسهاي آنفولانزا كه فعلاً موجب عفونت ميشوند را پيش بيني كنيم و واكسني عليه آن ويروسها تهيه كنيم.
معمولاً دانشمندان ميتوانند به طور دقيق پيش بيني كنند كه كدام نوع ويروس آنفلوانزا باعث عفونت خواهد شد و واكسن مناسب تهيه كنند. به طور معمول، ويروسهايي كه براي تهيه واكسن مورد استفاده قرار ميگيرند در تخم مرغ رشد ميكنند، اما نسخه جديدي از واكسن بدون تخم مرغ توسعه يافته است. در سال ۲۰۱۷، دستورالعملهاي به روز شده از كارگروه آلرژي تخم مرغ و واكسن آنفولانزا به نمايندگي از سازمان نيروي مشترك براساس پارامترهاي عملي (JTFPP) اعلام شده است كه خطر بسيار اندك است و حتي ديگر نيازي نيست از بيماران در مورد آلرژي به تخم مرغ سوالي پرسيده شود. واكسنهاي آنفلوانزا را ميتوان به راحتي به افرادي كه به تخم مرغ آلرژي دارند، تجويز كرد.
واكسن معمولاً طي دو هفته بعد از مصرف در برابر ويروس آنفولانزا مؤثر است. واكسن تنها در برابر سويههاي ويروس كه با واكسن مطابقت دارند، مؤثر است. اين سويهها از فصل آنفولانزا تا فصل ديگر در سال آينده تغيير ميكنند. به همين دليل است كه سالانه واكسيناسيون مجدد با واكسن كه با سويههاي آنفولانزا كه در حال حاضر شايع هستند، مطابقت دارد.
واكسن تزريقي آنفولانزا
واكسن تزريقي پماد سوختگي آنفولانزا واكسني غيرفعال است، به اين معني كه حاوي ويروس كشته شده است. ويروس كشته شده آنفولانزا به عضلات يا پوست تزريق ميشود و سيستم ايمني بدن را براي توليد واكنش ايمني (آنتي بادي) به ويروس آنفولانزا تحريك مي كند.
واكسن غيرفعال به صورت يك دوز يك ميلي ليتري از مايع تزريق شده از طريق پوست به عضله يا IM استفاده ميشود. به طور معمول، متخصصان مراقبتهاي بهداشتي، واكسن را به ماهيچه دالي در بازو تزريق ميكنند و از الكل بر روي پوست براي استريليزه كردن استفاده ميكنند. واكسن هر ساله در هر پاييز داده ميشود. عوارض جانبي واكسنهاي غيرفعال شايع نيستند.
دو نوع واكسن تزريقي در دسترس هستند: يك واكسن سه گانه كه سه نوع سويه ويروس آنفولانزا، و همچنين يك واكسن چهارگانه كه چهار سويه را هدف قرار ميدهد. هر دو واكسنهاي سه گانه و چهارگانه به صورت تزريق عضلاني در دسترس هستند. واكسن درون پوستي يك واكسن چهارگانه است. واكسنهاي استاندارد در تخم مرغ رشد ميكنند، اما يك واكسن جديدتر توليد شده است كه در كشت سلولي بدون تخم مرغ رشد ميكند. اين واكسن بدون تخم مرغ واكسن سه گانه است و براي افراد ۱۸ ساله و بالاتر تأييد شده است. براي افرادي كه در سن ۱۸-۶۴ سالگي هستند، تزريق كننده جت (كه از جريان قوي مايع به جاي سوزن براي نفوذ به پوست استفاده ميكند) ميتواند براي تزريق واكسن آنفولانزا سه گانه خاص (Afluria) استفاده شود.
فرآوردهاي كه اولين بار در فصل آنفولانزا ۲۰۱۱-۲۰۱۲ معرفي شد يك واكسن دورن پوستي است كه به جاي عضله به پوست تزريق ميشود. واكسن درون پوستي براي افراد ۱۸-۶۴ ساله تأييد شده است. مركز كنترل و پيشگيري از بيماريهاي ايالات متحده استفاده از واكسنهاي تزريقي آنفولانزا (يا سه گانه يا چهارگانه، از جمله واكسنهاي غيرفعال شده واكسن آنفولانزا و واكسنهاي نوتركيب آنفولانزا) را براي سال ۲۰۱۸-۲۰۱۷ توصيه كرد. واكسن آنفولانزا اسپري بيني (واكسن زنده ضعيف شده آنفولانزا يا LAIV) نبايد در طول ۲۰۱۷-۲۰۱۸ استفاده ميشد.
واكسن اسپري بيني
واكسن آنفولانزا اسپري بيني (گاهي اوقات واكسن زنده ضعيف شده LAIV با نام تجاري FluMist ناميده ميشود) اولين بار در سال ۲۰۰۳ مجوز گرفت. اين واكسن در برابر سويههاي مشابه ويروس همانند واكسن تزريقي آنفولانزا از بدن محافظت ميكند، اما از اين جهت كه حاوي ويروسهاي ضعيف شده زنده به جاي ويروسهاي كشته شده است و به جاي تزريق در بيني اسپري ميشود متفاوت با نوع تزريقي است. اين واكسن تضعيف شده ناميده ميشود، زيرا ويروسهاي واكسن ضعيف شدهاند تا خودشان علايم شديد ايجاد نكنند. واكسن اسپري بيني براي فصل آنفولانزا در زمستان سال ۱۳۹۶ توصيه نميشد.
ويروس زنده در واكسن اسپري بيني ضعيف ميشوند تا علائم شديد ايجاد نشوند. با اين حال، علائم خفيف ميتوانند به صورت عوارض جانبي واكسيناسيون رخ دهند. در واقع عوارض جانبي واكسن اسپري بيني ممكن است شامل آبريزش بيني، سردرد، گلودرد و سرفه باشند. كودكاني كه واكسن دريافت ميكنند نيز ممكن است دچار تب خفيف و درد عضلاني شوند.
واكسن آنفولانزا در برابر چه ويروسهاي آنفولانزايي از فرد محافظت ميكند؟
واكسنهاي آنفولانزا هر ساله توليد ميشوند و براي حفاظت در برابر ويروسهاي پماد زخم آنفولانزا كه پيش بيني ميشود در طول فصل آنفولانزا آينده شايعتر باشند طراحي ميشوند، و به عنوان واكسن سه گانه شناخته ميشوند.
واكسن آنفولانزا براي جلوگيري از آنفولانزا چگونه عمل ميكند؟
واكسنهاي آنفولانزا توليد آنتي باديهاي بدن را تحريك ميكنند كه با ويروس خاص آنفولانزا در واكسن مبارزه ميكنند. وقتي ويروس وارد بدن فردي ميشود كه واكسينه شده است، آنتي باديها به ويروس حمله و آن را ميكشند و از عفونت جلوگيري ميكنند. آنتي باديها عليه سويههاي خاص ويروس موجود در واكسن سالانه توليد ميشوند.
واكسيناسيون آنفولانزا در برابر عفونت ناشي از ميكروبهاي غير از ويروس آنفولانزا از بدن محافظت نميكند.
چه موقع بايد واكسن را دريافت كنيم؟
توصيه ميشود كه واكسن را به محض اينكه در دسترس قرار گرفت دريافت كنيد، حتي در اوايل شهريور ماه. فصل آنفولانزا ميتواند در ماه مهر آغاز شود و تا اواخر اسفند ماه ادامه يابد.
چه كساني بايد واكسن آنفولانزا را دريافت كنند؟
مركز كنترل و پيشگيري از بيماريهاي آمريكا توصيه ميكند كه هر فرد بالاي ۶ ماه واكسن آنفولانزا فصلي را دريافت كند. در حالي كه واكسيناسيون براي همه توصيه ميشود، براي بعضي از گروهها بيشتر حائز اهميت است. واكسيناسيون به ويژه براي افرادي كه هنگام ابتلا به آنفولانزا در معرض خطر ابتلا به عوارض جدي هستند مانند افراد مبتلا به آسم، ديابت و بيماريهاي مزمن ريوي و همچنين زنان باردار و كساني كه بيش از ۶۵ سال سن دارند از اهميت بيشتري برخوردار است. همچنين براي افرادي كه و از بيماران نگه داري ميكنند يا با افرادي كه در اين گروههاي پرخطر قرار دارند، زندگي ميكنند، واكسينه شدن براي بيماري آنفولانزا حائز اهميت است.
چه كساني نبايد واكسن را دريافت كنند؟
كساني كه نبايد از واكسن استفاده كنند عبارتند از:
- افرادي كه تا به حال واكنش شديد آلرژيك به واكسن آنفولانزا داشتهاند.
- افراد با سابقه سندرم گيلن باره (يك بيماري فلج كننده، كه GBS نيز ناميده ميشود) كه پس از دريافت واكسن آنفولانزا رخ داده است و افرادي كه در معرض خطر وضعيت شديد بيماري آنفولانزا نيستند، معمولاً نبايد واكسن دريافت نكنند.
- افرادي زير ۶۵ سال نبايد دوز بالاي واكسن را دريافت كنند.
- افرادي كه زير ۱۸ سال سن دارند يا بيش از ۶۴ سال سن دارند نبايد تزريق داخل پوستي واكسن آنفولانزا را دريافت كنند.
- در صورتي كه هنگام دريافت واكسن آنفولانزا دچار تب شديد، بايد با پزشك يا پرستار خود در مورد اين كه آيا شما بايد بعد از اين واكسن آنفولانزا دريافت كنيد يا خير، صحبت كنيد. با اين حال، ميتوانيد زمانيكه بيماري تنفسي بدون تب و يا يك بيماري خفيف ديگر داريد، اين واكسن را دريافت كنيد.
- افرادي كه واكنش آلرژيك به تخم مرغ داشتهاند بايد با متخصص مراقبتهاي بهداشتي خود در مورد اين وضعيت صحبت كنند تا تعيين كنند كه آيا واكسن بدون تخم مرغ ممكن است مناسب باشد يا خير.
خطرات و عوارض جانبي واكسن آنفولانزا پماد آلفا براي آفتاب سوختگي چيست؟ آيا واكسن آنفولانزا ميتواند به من كمك كند؟
عوارض جانبي جدي واكسن آنفلولانزا شايع نيستند. عوارض جانبي واكسن تزريقي شامل درد در محل تزريق، درد عضلاني، تب و احساس بيماري است. افراد با تزريق داخل پوستي به جاي تزريق داخل عضلاني ناراحتي كمتري گزارش ميدهند. به ندرت واكنشهاي جدي آلرژيك گزارش شده است.
سندرم گيلن-باره (GBS) نوعي بيماري است كه مشخصه آن تب، آسيب عصبي و ضعف عضلاني است. در سال ۱۹۷۶، واكسيناسيون با واكسن آنفولانزاي خوكي با ابتلا به سندرم GBS همراه بود. مطالعاتي براي ارزيابي اينكه آيا واكسنهاي ديگر با GBS مرتبط هستند يا خير، انجام شدند كه تنها يكي از اين مطالعات نشان دهنده ارتباط بين آنها بود. اين مطالعه نشان داد كه يك نفر از ۱ ميليون نفري كه واكسينه ميشوند ممكن است در معرض خطر ابتلا به GBS در ارتباط با اين واكسن قرار بگيرد.
در مورد عوارض جانبي واكسن آنفولانزا بايد چه كنيم؟
شما بايد در مورد هر گونه عارضه جانبي جدي با پزشك خود تماس بگيريد. عوارض جانبي خفيف مانند درد در محل تزريق معمولاً بدون درمان به طور خود به خودي حل ميشوند.
واكسن آنفولانزا تا چه حد مؤثر است؟
اثربخشي واكسن آنفولانزا به ميزان مطابقت سويههاي ويروس مورد استفاده براي تهيه واكسن و ويروسهايي كه در گردش واقعي هستند بستگي دارد. سن و وضعيت سلامتي فرد نيز در تعيين اثربخشي واكسن نقش بسزايي دارند. تحقيقات نشان دادهاند هنگامي كه بين گونههاي ويروس انتخاب شده براي واكسن و گونههايي كه در گردش هستند تطابق خوبي وجود دارد، واكسن در حدود ۹۰-۷۰٪ از بزرگسالان سالم زير ۶۵ سال را در برابر بيماري آنفولانزا محافظت ميكند.
مطالعهاي روي كودكان از ۱ تا ۱۵ سالگي نشان داد كه واكسن غيرفعال شده آنفولانزا در بيماران مبتلا به بيماري تنفسي آنفولانزا ۷۷٪ -۹۱٪ مؤثر بود. اثربخشي واكسن در پيشگيري از بيماري تنفسي در افراد بالاي ۶۵ سال، تا حدودي كمتر است. در ميان افراد مسن كه در خانه سالمندان زندگي ميكنند، واكسن آنفولانزا بيشترين تأثير را در پيشگيري از بيماري شديد، عوارض ثانويه و مرگ به همراه دارد. اين واكسن ميتواند ۵۰ تا ۶۰ درصد در جلوگيري از بستري شدن در بيمارستان يا پنوموني و ۸۰ درصد در جلوگيري از مرگ و مير ناشي از آنفولانزا مؤثر باشد، اگرچه ممكن است در پيشگيري از بيماريهاي تنفسي كمتر از ۳۰ تا ۴۰ درصد مؤثر باشد.
واكسن جديد H1N1 (آنفولانزاي خوكي) چه بود؟
واكسن H1N1 يك واكسن براي بيماري همه گير بود كه براي ايمن سازي در برابر شيوع جديد آنفولانزا H1N1 در سال ۲۰۰۹ طراحي شده بود كه ابتدا به عنوان آنفولانزاي خوكي شناخته ميشد. ارائه واكسن H1N1 در ابتدا به كساني كه بيشترين خطر براي عوارض اين بيماري (كودكان، زنان باردار، مراقبين كودكان) را داشتند، در نظر گرفته شد. اگرچه ثابت شد كه ويروس آن طور كه انتظار ميرفت مرگبار نبود، محققان نشان دادند واكسن H1N1 در كاهش عوارض اين ويروس مؤثر بود.
بهترين روش براي يافتن كلينيك تزريق آنفولانزا چيست؟
واكسن آنفولانزا را ميتوانيد در مطب پزشك، در مراكز بهداشت و در بسياري از داروخانهها پيدا كنيد. علاوه بر اين، پماد زخم بستر بسياري از كارفرمايان و مدارس مجري كلينيكهاي تزريق واكسن آنفولانزا هستند. بعضي از كارفرمايان ممكن است واكسن آنفولانزا را به صورت رايگان در اختيار كاركنان خود قرار دهند. پزشك ميتواند اطلاعاتي در مورد كلينيكهاي موجود تزريق واكسن آنفولانزا در جامعه در اختيار شما قرار دهد.
منبع