- نویسنده : عيسي قاسمي
- بازدید : 255 مشاهده
استرس در نوزادان و كودكان و راه هاي مقابله با آن
استرس در نوزادان موجب بروز اختلال در فعاليت مغز و رفتار نوزاد مي‌شود. بدين ترتيب نوزاد درد بيشتري حس مي‌كند. پژوهش‌ها نشان داده است كه نوزاداني كه از شير مادر تغذيه مي‌كنند، سطح استرس پايين‌تري دارند.
دكتر زخم| سرويس مادر و كودك - استرس پديده‌اي است كه در نوزادان و كودكان ديده مي‌شود و اثرات ناخوشايندي بر رشد جسمي و عاطفي آنان مي‌گذارد. آگاهي از نشانه‌هاي استرس در نوزادان و راه‌هاي مقابله با آن، موجب مي‌شود رفتار آگاهانه‌اي در برابر آن داشته باشيم.
استرس در نوزادان
يك پژوهش جديد نشان مي‌دهد كه استرس در نوزادان، باعث مي‌شود مغز آنها به درد پاسخ شديدي نشان دهد. با اين حال، شما هرگز از روي رفتار نوزاد، قادر به درك اين مساله نيستيد. پژوهش‌ها نشان مي‌دهد كه استرس منجر به يك اختلال ظاهري بين فعاليت مغز نوزادان و رفتار آنها مي‌شود.
لورا جونز از دانشگاه كالج لندن مي‌گويد: "وقتي نوزادان يك عمل دردناك را تجربه مي‌كنند، فعاليت مغز و واكنش‌هاي رفتاري آنها مانند گريه كردن و خشمگين شدن به طور منطقي با هم هماهنگ است." وي ادامه مي‌دهد: "نوزاداني كه تحت تأثير استرس قرار دارند، واكنش‌هاي بيشتري در مغزشان اتفاق مي‌افتد، اما اين فعاليت بيشتر مغز با رفتار آنها همخواني ندارد."
جونز و همكارانش مي‌دانستند كه بزرگسالان تحت استرس اغلب احساس درد بيشتري مي‌كنند. آنها در مطالعه پماد هارتمن جديد مي‌خواستند بررسي كنند كه اين مساله در نوزادان نيز درست است يا خير. بدين منظور ۵۶ نوزاد پسر و دختر سالم را مورد بررسي قرار دادند. آنها با اندازه گيري هورمون استرس (كورتيزول) موجود در بزاق، الگو‌هاي ضربان قلب، پاسخ درد نوزادان با استفاده از فعاليت مغز EEG و حالت چهره، ميزان استرس در نوزادان را اندازه گيري كردند.
داده‌ها نشان داد كه نوزادان با سطوح بالاتري از استرس، واكنش مغزي بيشتري نشان مي‌دهند. با اين حال، اين فعاليت شديد در مغز منجر به تغيير در رفتار نوزادان نمي‌شود.
لورا جونز از دانشگاه كالج لندن مي‌گويد: "وقتي نوزادان يك عمل دردناك را تجربه مي‌كنند، فعاليت مغز و واكنش‌هاي رفتاري آنها مانند گريه كردن و خشمگين شدن به طور منطقي با هم هماهنگ است." وي ادامه مي‌دهد: "نوزاداني كه تحت تأثير استرس قرار دارند، واكنش‌هاي بيشتري در مغزشان اتفاق مي‌افتد، اما اين فعاليت بيشتر مغز با رفتار آنها همخواني ندارد."
جونز و همكارانش مي‌دانستند كه بزرگسالان تحت استرس اغلب احساس درد بيشتري مي‌كنند. آنها در مطالعه پماد هارتمن جديد مي‌خواستند بررسي كنند كه اين مساله در نوزادان نيز درست است يا خير. بدين منظور ۵۶ نوزاد پسر و دختر سالم را مورد بررسي قرار دادند. آنها با اندازه گيري هورمون استرس (كورتيزول) موجود در بزاق، الگو‌هاي ضربان قلب، پاسخ درد نوزادان با استفاده از فعاليت مغز EEG و حالت چهره، ميزان استرس در نوزادان را اندازه گيري كردند.
داده‌ها نشان داد كه نوزادان با سطوح بالاتري از استرس، واكنش مغزي بيشتري نشان مي‌دهند. با اين حال، اين فعاليت شديد در مغز منجر به تغيير در رفتار نوزادان نمي‌شود.
شيردهي و كاهش استرس در نوزادان
مزاياي جسمي و رواني شيردهي براي مادران و نوزادان بر همگان آشكار است. اما آيا شيردهي مي‌تواند موجب بروز تغييرات ژنتيكي در نوزاد شود؟ تحقيقات جديد نشان مي‌دهد كه بين شيردهي و تغييرات ژنتيكي كه منجر به كاهش استرس در نوزادان مي‌شود، ارتباط وجود دارد.
پژوهشي كه در مجله Pediatrics در سپتامبر ۲۰۱۸ توسط دكتر لستر، منتشر شده است، نشان مي‌دهد: "مراقبت و شيردهي مادر باعث تغيير ژنتيكي در نوزاد مي‌شود و پاسخ فيزيولوژيكي نوزاد به استرس، به ويژه انتشار هورمون كورتيزول، را تنظيم مي‌كند."
دكتر لستر و همكارانش بيش از ۴۰ نوزاد سالم، و مادرانشان را بررسي كردند. نيمي از آنها در پنج ماه اول تولد از شير مادر تغذيه مي‌كردند و نيم ديگر شير خشك مي‌خوردند. آنها واكنش پذيري هورمون استرس (كورتيزول) موجود در بزاق نوزاد را با استفاده از روش متقابل مادر و نوزاد اندازه گيري كردند.
نتايج تحقيق نشان داد كه نوزاداني كه از شير مادر تغذيه مي‌كنند، نسبت به گروه ديگر، استرس كمتري را تجربه مي‌كنند.
پژوهشي كه در مجله Pediatrics در سپتامبر ۲۰۱۸ توسط دكتر لستر، منتشر شده است، نشان مي‌دهد: "مراقبت و شيردهي مادر باعث تغيير ژنتيكي در نوزاد مي‌شود و پاسخ فيزيولوژيكي نوزاد به استرس، به ويژه انتشار هورمون كورتيزول، را تنظيم مي‌كند."
دكتر لستر و همكارانش بيش از ۴۰ نوزاد سالم، و مادرانشان را بررسي كردند. نيمي از آنها در پنج ماه اول تولد از شير مادر تغذيه مي‌كردند و نيم ديگر شير خشك مي‌خوردند. آنها واكنش پذيري هورمون استرس (كورتيزول) موجود در بزاق نوزاد را با استفاده از روش متقابل مادر و نوزاد اندازه گيري كردند.
نتايج تحقيق نشان داد كه نوزاداني كه از شير مادر تغذيه مي‌كنند، نسبت به گروه ديگر، استرس كمتري را تجربه مي‌كنند.
بيشتر بخوانيد: تاثير استرس و عصبانيت بر شير مادر
استرس در كودكان
استرس دوران كودكي نشان دهنده شرايطي است كه نياز به انطباق و تغيير دارد. استرس ممكن است ناشي از تغييرات مثبت، مانند شروع يك فعاليت جديد باشد. اما بيشتر اوقات با تغييرات منفي مانند بيماري يا مرگ در خانواده در ارتباط است. شما مي‌توانيد با شناختن نشانه‌هاي استرس در كودك و آموزش روش‌هاي موثر براي مقابله با آن به كودك خود كمك كنيد.
دلايل بروز استرس در كودكان
استرس ممكن است پاسخ كودك به تغييري منفي در زندگي او باشد. استرس در مقادير كم، براي كودك مفيد است. اما استرس بيش از حد مي‌تواند بر روي فكر، عملكرد و احساس كودك تاثير نامطلوب بگذارد.
كودكان با افزايش سن ياد مي‌گيرند چگونه استرس خود را مديريت كنند. بسياري از اتفاقاتي كه بزرگسالان به راحتي مي‌توانند مديريت كنند، باعث ايجاد استرس در كودكان مي‌شوند. در نتيجه، حتي تغييرات كوچك مي‌توانند احساس امنيت و آرامش كودك را تحت تاثير قرار دهد.
درد، آسيب جسمي، بيماري و ساير تغييرات، عوامل استرس زايي براي كودكان است. ديگر عوامل استرس زا براي كودكان عبارتند از:
كودكان با افزايش سن ياد مي‌گيرند چگونه استرس خود را مديريت كنند. بسياري از اتفاقاتي كه بزرگسالان به راحتي مي‌توانند مديريت كنند، باعث ايجاد استرس در كودكان مي‌شوند. در نتيجه، حتي تغييرات كوچك مي‌توانند احساس امنيت و آرامش كودك را تحت تاثير قرار دهد.
درد، آسيب جسمي، بيماري و ساير تغييرات، عوامل استرس زايي براي كودكان است. ديگر عوامل استرس زا براي كودكان عبارتند از:
- نگراني در مورد مدرسه يا نمرات امتحان
- مسئوليت‌ها و تكاليف مدرسه و يا كلاس‌هاي آموزشي و ورزشي
- مشكلات با دوستان، زورگويي و قلدري در مدرسه، يا فشار‌هاي گروه همسالان
- تغيير مدرسه، مسافرت و جابجايي دايمي، وجود مشكلات مسكن يا بي خانماني
- داشتن افكار منفي در مورد خود
- بروز تغييرات جسماني در پسران و دختران
- طلاق چسب هارتمن يا جدايي پدر و مادر
- مشكلات مالي در خانواده
- زندگي در يك خانه يا محله ناامن
نشانه‌هاي استرس در كودكان
كودكان ممكن است قادر به تشخيص استرس در خود نباشند. بروز نشانه‌هاي جديد يا بدتر شدن برخي رفتار‌ها موجب مي‌شود كه پدر و مادر از افزايش سطح استرس كودك مطلع شوند.
نشانه‌هاي فيزيكي عبارتند از:
- كاهش اشتها، تغيير در عادات غذايي
- سردرد
- شب ادراري
- كابوس‌هاي شبانه
- اختلالات خواب
- ناراحتي معده يا دل درد
- ساير علائم فيزيكي بدون وجود بيماري جسمي
- اضطراب، نگراني
- عدم آرامش و بي قراري
- افزايش ترس كودك (ترس از تاريكي، ترس از تنهايي، ترس از غريبه ها)
- وابستگي زياد به پدر و مادر، به طوري كه مايل نباشد از ديدرسش خارج شويد
- خشم، گريه، ناله كردن
- عدم كنترل احساسات
- رفتار تهاجمي يا خشونت آميز
- بازگشت به رفتار‌هايي كه در سن پايين‌تر انجام مي‌دادند
- عدم تمايل به مشاركت در فعاليت‌هاي خانواده يا مدرسه
- خانه را محلي امن، مطمئن و قابل اعتماد براي كودك كنيد.
- ايجاد روتين‌هاي خانوادگي براي كودكان آرامش بخش است. برقراري شام خانوادگي يا شب‌هاي فيلم در هفته به كاهش يا جلوگيري از استرس در كودكان كمك مي‌كند.
- الگوي عفونت بدن رفتاري مناسبي باشيد. كودك به عنوان يك الگوي رفتار سالم به شما نگاه مي‌كند. براي كنترل استرس خود و مقابله با آن از روش‌هاي درستي استفاده كنيد.
- مراقب برنامه‌هاي تلويزيوني، كتاب‌ها و بازي‌هاي كودك باشيد. مشاهده برنامه‌هاي تلويزيوني، نمايش‌هاي خشونت آميز يا بازي‌هاي پر زد و خورد مي‌تواند در كودك ترس و اضطراب ايجاد كند.
- كودك را از تغييراتي كه در شغل، محل كار، محل تحصيل يا زندگي تان ايجاد مي‌شود، از قبل مطلع كنيد.
- زمان‌هاي آرام و لذت بخشي را با كودك بگذرانيد.
- گوش دادن به فرزندتان را تمرين كنيد. به فرزندتان گوش بدهيد، بدون اينكه بخواهيد او را نقد كنيد يا راه حل ارائه دهيد. بهتر است با فرزندتان در درك و حل مساله‌اي كه برايش پيش آمده همراه شويد.
- احساس ارزشمندي به كودكتان بدهيد. از تشويق و محبت و پاداش به جاي مجازات استفاده كنيد. سعي كنيد فرزندتان را در فعاليت‌هايي قرار دهيد كه بتواند در آنها موفق شود.
- به كودك فرصت‌هايي براي انتخاب و داشتن كنترل در زندگي خود بدهيد. هرچه فرزندتان احساس كند كه بر وضعيت كنترل دارد، بهتر مي‌تواند به استرس‌هايش پاسخ دهد.
- او را به ورزش و فعاليت جسماني علاقمند كنيد.
- نشانه‌هاي استرس حل نشده را در كودك تشخيص دهيد.
- اگر نشانه‌هاي استرس در كودك كاهش نيافت و از بين نرفت از درمانگر يا مشاور كمك بگيريد.
- كودك بي علاقه، نا اميد يا افسرده است.
- در مدرسه يا ميان دوستان يا خانواده مشكل برقراري ارتباط دارد.
- قادر به كنترل رفتار يا خشم خود نيست.
علائم عاطفي يا رفتاري ممكن است شامل موارد زير باشد:
نحوه برخورد والدين با استرس در كودكان
والدين مي‌توانند با روش‌هاي سالمي به استرس كودكان پاسخ دهند. رعايت موارد زير در اين امر شما را كمك مي‌كند.
بيشتر بخوانيد: چگونه استرس كودكان را كاهش دهيم؟
مراجعه به پزشك
اگر فرزند شما هر يك از موقعيت‌هاي زير را تجربه مي‌كند، با پزشك كودك ملاقات كنيد.
سخن آخر نمايندگي محصولات هارتمن اينكه
با توجه به رفتارهاي كودك و شناخت نشانه‌هاي استرس در او، نسبت به رفع عوامل استرس زا در محيط خانه و مدرسه تلاش كنيد.
برگرفته از: medlineplus و womenandinfants