- نویسنده : عيسي قاسمي
- بازدید : 272 مشاهده
پرش سه گام چيست و چه قوانيني دارد؟
پرش سه گام (Triple jump) يكي از ورزشهاي باسابقه به حساب ميآيد كه اشكال ابتدايي آن در المپيكهاي ابتدايي
هم حضور داشته است. اين ورزش از اعضاي گروه ورزشهاي دو و ميداني است و از جذابيت خاصي برخوردار است.
دكتر زخم| سرويس ورزش - پرش سه گام، كه بعضي اوقات تحت عنوان "خيز، گام و پرش" يا "خيز، جست و پرش" به آن اشاره ميكنند، مانند پرش طول، يك ورزش دو و ميداني است. هر دو ورزش در گروه ورزشي "پرشهاي افقي" قرار ميگيرند. بازيكن در اين ورزش طول مسير را دويده، خيز بر ميدارد و سپس به داخل چاله شني (محل فرود ورزشكار كه با ماسه نرم و خاك اره پر شده و در هنگام پرش مرطوب ميگردد) پرش ميكند. بازيهاي المپيكي باستان، پرش سه گام را ارتقا داد و از زمان شروع بازيها در سال ۱۸۹۶ به عنوان يك رويداد ورزشي در المپيك مدرن حضور دارد.
طبق قوانين اتحاديه بين المللي فدراسيونهاي ورزشي (IAAF)، "ورزشكار بايد طوري خيز بر دارد كه در هنگام فرود اولين بار همان پايي كه با آن پرش را انجام داده، با زمين برخورد داشته باشد؛ در گام نيز بايد بر روي پاي مخالف انجام پرش، فرود آيد".
مردان و زنان ركورد دار كنوني جهان عبارتند از: جاناتان اسپري linovera ادواردز از بريتانياي كبير با پرش ۱۸/۲۹ متر، و اينسا كراوتز از اكراين با پرش ۱۵/۵۰ متر. هر دو ركورد در جريان مسابقات جهاني سال ۱۹۹۵ در گوتنبرگ ثبت شده اند.
تاريخچه پرش سه گام
منابع تاريخي بازيهاي المپيكي باستاني در مواردي به پرشهاي ۱۵ متر يا بيشتر هم اشاره كرده اند. همين امر تاريخ شناسان ورزشي را به اين نتيجه رسانده است كه اينها بايد زنجيرهاي از پرشها بوده باشند كه پايههاي پرش سه گام را به وجود آورده اند. به هر حال، هيچ مدركي مبني بر اينكه پرش سه گام در ميان بازيهاي المپيكي باستاني حضور داشته، وجود ندارد. همچنين احتمالاً فاصلههاي شگفت انگيز ثبت شده ناشي از تلاش براي ثبت دقيق نتايج نبوده اند، بلكه به دليل مجوزهاي هنري نويسندگان اشعار پيروزي شاهد چنين آماري هستيم.
هرچند در زمان برگزاري المپيكهاي مدرن در آتن، پرش سه گام شامل دو خيز بر روي همان پا و سپس انجام پرش بود، اما اين ورزش بخشي از مراسم افتتاحيه المپيكهاي مدرن را تشكيل ميداد. در واقع، نخستين قهرمان المپيك مدرن، جيمز كونولي، يك ورزشكار پرش سه گام بود. المپيكهاي ابتدايي نيز شامل پرش سه گام ايستاده بود، اگرچه برگزاري اين مسابقه از برنامه مسابقات المپيك حذف شده و امروزه به ندرت شاهد برگزاري آن هستيم. در سال ۱۹۹۶، پرش سه گام زنان نيز در برنامههاي المپيك آتلانتا گنجانده شد.
در اساطير ايرلندي، پرش سه گام (the Geal-ruith) يكي از رويدادهاي ورزشي بازيهاي تايلتنان ايرلند باستان بود كه در حدود سال نمايندگي b braun ۱۸۲۹ قبل از ميلاد برگزار ميشد.
هرچند در زمان برگزاري المپيكهاي مدرن در آتن، پرش سه گام شامل دو خيز بر روي همان پا و سپس انجام پرش بود، اما اين ورزش بخشي از مراسم افتتاحيه المپيكهاي مدرن را تشكيل ميداد. در واقع، نخستين قهرمان المپيك مدرن، جيمز كونولي، يك ورزشكار پرش سه گام بود. المپيكهاي ابتدايي نيز شامل پرش سه گام ايستاده بود، اگرچه برگزاري اين مسابقه از برنامه مسابقات المپيك حذف شده و امروزه به ندرت شاهد برگزاري آن هستيم. در سال ۱۹۹۶، پرش سه گام زنان نيز در برنامههاي المپيك آتلانتا گنجانده شد.
در اساطير ايرلندي، پرش سه گام (the Geal-ruith) يكي از رويدادهاي ورزشي بازيهاي تايلتنان ايرلند باستان بود كه در حدود سال نمايندگي b braun ۱۸۲۹ قبل از ميلاد برگزار ميشد.
تكنيكهاي پرش سه گام
۱. دورخيز
ورزشكار، مسير دورخيز را تا نقطه پرش، جايي كه محاسبه پرش سه گام از آنجا شروع ميشود، با سرعت طي ميكند. نقطه پرش معمولاً يك تخته برجسته ساخته شده از چوب يا مادهاي مشابه، كه روي مسير دورخيز قرار داده شده، و يا مستطيلي كه روي سطح مسير دورخيز ترسيم شده، است. در مسابقات قهرماني مدرن نواري از پلاستيك يا خمير مدل سازي به لبه پاياني تخته پرش چسبانده ميشود تا مشخص شود كه آيا ورزشكار روي علامتي كه لبه انتهايي تخته پرش را تعيين ميكند، قدم گذاشته يا خدشهاي به آن وارد كرده است يا نه. اين تخته ها، بسته به ميزان پرش ورزشكار، در نقاط مختلف مسير قرار داده شده اند. معمولاً تختههاي پرش را در فاصلههاي ۴۰ پايي، ۳۲ پايي و ۲۴ پايي قرار ميدهند. اينها معمولترين تختههايي هستند كه در سطوح دبيرستاني و دانشگاهي مشاهده خواهيد كرد، اما تختهها را ميتوان در هر نقطهاي از مسير دورخيز كار گذاشت. سه مرحله در پرش سه گام وجود دارد: مرحله "خيز برداشتن"، مرحله "گام برداشتن" و مرحله "پرش". ورزشكار اين مراحل را در يك زنجيره متداوم انجام ميدهد.
۲. خيز برداشتن
در اين مرحله، ورزشكار با يكي از پاهايش، كه معمولاً پاي راست است، از روي تخته پرش ميكند. هدف از مرحله اول عبارت است از برداشتن خيز و تمركز تمام نيروي حركتي رو به جلو. مرحله چشم درد فرود خيز مرحله بسيار حساسي است، چون شامل عمل به عقب آمدن نيرومند پاي راست است و ورزشكار بايد اول پاي راست را كه با آن پرش كرده، روي زمين بگذارد.
۳. گام برداشتن
نشانه شروع مرحله گام برداشتن، فرود خيز است. در اين مرحله ورزشكار از نيروي حركتي عقب گرد پاي راست براي انجام فوري پرش نيرومند رو به جلو استفاده ميكند، پاي چپ با نيروي پرتاب لگن خم شده ورزشكار، به پرش كمك ميكند. اين امر با عقب نشيني پاي راست، كه روي زانو خم شده است و پاي چپ، كه اكنون خميدگي را به لگن و زانو انتقال ميدهد، ورزشكار را به سوي موقعيت ميانه هواي مرحله گام برداشتن هدايت ميكند. پس ورزشكار تا قبل از دراز كردن لگن پاي چپ پيشين و شروع فوري يك حركت به عقب نيرومند كليت پاي چپ و فرود دوباره روي مسير با يك حركت چنگ زني نيرومند، اين موقعيت را در حد امكان حفظ ميكند. پاي پرش بايد با حركت دادن ران پا، در حالت موازي با زمين، كاملاٌ كشيده شود. پاي پرش به صورت كشيده در پشت بدن با پاشنه بلند شده باقي ميماند. پاي حركت، با زانوي خم شده كشيده ميشود (كه يك بازوي دراز را شكل ميدهد) و با شتاب پايين آورده ميشود تا ورزشكار به سرعت وارد مرحله پرش شود.
۴. مرحله پرش
فرود گام به شروع مرحله نهايي (پرش) شكل ميدهد. در اين مرحله ورزشكار از فشار عقبي حاصل از پاي چپ براي بلند شدن مجدد استفاده ميكند. هرچند اغلب ورزشكاران تا اين زمان سرعت زيادي را براي اداره يك پرش پرقدرت ژل زخم پرونتوسان از دست داده اند و غالباً از تكنيكهاي موجود استفاده ميكنند، اما مرحله پرش شباهت بسياري با پرش طول دارد.
ورزشكار بايد در هنگام فرود در چاله پر از شن سعي كند تا در فرود از نشستن به عقب يا قرار دادن هر يك از دستها در پشت پا، خودداري كند. معمولاً چاله شني درمسابقات جهاني مردان از فاصله ۱۳ متري تخته پرش و در مسابقات جهاني زنان و مسابقات باشگاهي مردان از فاصله ۱۱ متري تخته پرش شروع ميشود. هر يك از مراحل پرش سه گام بايد به نوبت بلندتر شوند و بايد نظم خاصي در هر ۳ فرود ورزشكار وجود داشته باشد.
خطا
"خطا"، كه به آن "خدشه" يا "پرش اشتباه" هم گفته ميشود، در حالتهاي روبرو اتفاق ميافتد:
۱) وقتي كه ورزشكار روي علامت پرش قدم ميگذارد،
۲) به كلي چاله شني را از دست ميدهد،
۳) در طول مراحل پرش از زنجيره صحيح گام برداري استفاده نميكند، يا
۴) پرش خود را در زمان قانوني آن (كه معمولاً حدود ۹۰ ثانيه است) انجام نميدهد. وقتي كه ورزشكار دچار خدشه ميشود، هيئت نشسته پرچم قرمز خود را بالا برده و ورزشكار، كه در ابتداي مسير يا نزديك آن قرار دارد، براي پرش آماده ميشود.
نبايد در هنگام پرش، تماس يا برخورد "پاي خوابيده" ورزشكار با زمين را خطا در نظر گرفت. قانون "پاي خوابيده"، كه به نام "خطاي خدشه" هم معروف بود، در نيمه دوم دهه هشتاد ميلادي لغو شد. اتحاديه بين المللي فدراسيونهاي ورزشي به دنبال اعتراضات المپيك تابستاني مسكو در سال ۱۹۸۰، وقتي مسئولين ميداني روس در مسابقات پرش سه گام مردان، ۸ پرش از مجموع ۱۲ پرش دو تن از بي براوون قهرمانان پيشرو اين رشته ورزشي (ورزشكاران برزيل و استراليا) را خطا اعلام كردند و به اين صورت به كسب مقامهاي اول و دوم مسابقات توسط ورزشكاران روسي كمك كردند، اين قانون را فسخ كرد.
۱) وقتي كه ورزشكار روي علامت پرش قدم ميگذارد،
۲) به كلي چاله شني را از دست ميدهد،
۳) در طول مراحل پرش از زنجيره صحيح گام برداري استفاده نميكند، يا
۴) پرش خود را در زمان قانوني آن (كه معمولاً حدود ۹۰ ثانيه است) انجام نميدهد. وقتي كه ورزشكار دچار خدشه ميشود، هيئت نشسته پرچم قرمز خود را بالا برده و ورزشكار، كه در ابتداي مسير يا نزديك آن قرار دارد، براي پرش آماده ميشود.
نبايد در هنگام پرش، تماس يا برخورد "پاي خوابيده" ورزشكار با زمين را خطا در نظر گرفت. قانون "پاي خوابيده"، كه به نام "خطاي خدشه" هم معروف بود، در نيمه دوم دهه هشتاد ميلادي لغو شد. اتحاديه بين المللي فدراسيونهاي ورزشي به دنبال اعتراضات المپيك تابستاني مسكو در سال ۱۹۸۰، وقتي مسئولين ميداني روس در مسابقات پرش سه گام مردان، ۸ پرش از مجموع ۱۲ پرش دو تن از بي براوون قهرمانان پيشرو اين رشته ورزشي (ورزشكاران برزيل و استراليا) را خطا اعلام كردند و به اين صورت به كسب مقامهاي اول و دوم مسابقات توسط ورزشكاران روسي كمك كردند، اين قانون را فسخ كرد.