زخم عفوني

زخم‌هاي عفوني

تمام زخم‌هاى باز به‌نحوى به‌وسيلهٔ باكترى كه از عامل جراحت، از هوا، يا از تنفس يا انگشت‌هاى امدادگر ناشى مى‌شود، آلوده مى‌شوند. بعضى از اين باكترى‌هاى زيان‌آور به‌وسيلهٔ خونريزى به بيرون از بافت‌هاى آسيب‌ديده رانده مى‌شوند. بقيهٔ باكترى‌هائى كه باقى مى‌مانند معمولاً به‌وسيله سلول‌هاى (گلبول) سفيد خون نابود مى‌شوند و زخم تميز و سالم مى‌ماند (به مبحث سيستم لنف مراجعه شود). درمان عادى امدادگر در مورد زخم‌ها شامل جلوگيرى از عفونت هم مى‌شود. اگر جراحت پس از حدود ۴۸ ساعت كاملاً خوب نشد ممكن است به‌علت غبار، بافت‌هاى مرده، اشياء خارجى و (يا) ميكروب‌هائى كه احتمالاً در زخم باقى مانده‌اند عفونى شده باشد. اگر عفونت گسترش يابد ممكن است پى‌آمدهاى وخيمى در بر داشته باشد. عفونت ممكن است وارد گردش خون شده و به ساير قسمت‌هاى بدن برسد. كه درنتيجه باعث نابودى بافت‌هاى مختلف بدن شده و گاهى منجر به مرگ مى‌شود.

- عوارض و نشانه‌ها:

۱. زياد شدن درد و سوزش زخم.

۲. زياد شدن ورم و قرمزى زخم و ازدياد حرارت بافت‌هاى اطراف زخم.

۳. ممكن است چرك از زخم تراوش كند.

۴. اگر عفونت حاد باشد مصدوم دچار تب، عرق كردن، تشنگي، لرز و بى‌حالى مى‌شود.

۵. ورم و حساسيت در غده‌هاى لنفي.

۶. يك دنبالهٔ قرمز كمرنگ (مجارى لنفى عفونى شده) احتمالاً در سطح قسمت داخلى بازوها يا ساق پا به سمت غده‌هاى لنفى مشاهده مى‌شود.

- هدف :

هرچه زودتر نزد پزشك برويد.

- سيستم لنف:

عبارت است از شبكه‌اى از رگ‌هاى موئين كه در فاصله‌هاى مختلف به يكديگر مى‌پيوندند و تشكيل مجراهاى لنفى را مى‌دهند. مجراهاى لنفى در مسير خود از غده‌هاى كوچك متعددى مى‌گذرند كه گره‌هاى لنفى (غده‌هاى لنفي) ناميده مى‌شوند. مايعى كه آن را لنف مى‌ناميم از بافت‌ها به مجراهاى لنفى جريان مى‌يابد و اين مايع داراى سلول‌ها (گلبول‌هاي) سفيد است، اين سلول‌ها قادر هستند باكترى‌ها يا سلول‌هاى مرده را به درون خون بكشند و نابود سازند. اين سلول‌ها در حين عبور (مايع) لنف از گره‌هاى لنفى رسوب مى‌كنند. در واقع گره‌هاى لنفى اين سلول‌ها را به دام مى‌اندازند و نابود مى‌كنند و به اين وسيله مانع از بازگشت آنها به گردش خون مى‌شوند. اين سيستم كلاً به حفاظت از بدن در برابر عفونت كمك مى‌كند.

در بدن سه ناحيهٔ اصلى از گره‌هاى لنفى سطحى وجود دارد: گردن، زير بغل و كشالهٔ ران. زمانى كه اين غده‌ها بر اثر عفونت تحريك شوند متورم و دردناك مى‌شوند.

- درمان :

۱. زخم را با يك تكه پارچه غير آغشته به دارو و استريل يا چيزى مشابه آن كه تميز باشد بپوشانيد و روى آن را باندپيچى كنيد.

۲. عضو مجروح را بالا ببنديد، و به ويژه اگر ورم كرده باشد آن را به‌وسيلهٔ از شانه آويزان كردن بى‌حركت كنيد.

۳. مصدوم را به بيمارستان برسانيد.

- عفونت كزاز (آرواره قفل كردن):

ميكروب‌هاى كزاز موجود در زخم، ماده‌اى سمى توليد مى‌كنند كه در اعصاب بدن پخش شده و سبب گرفتگى (اسپاسم) شديد عضلانى به‌ويژه در آرواره‌ها مى‌شوند كه به‌همين سبب به آن نام آرواره قفل‌كن داده‌اند. اين عفونت بسيار خطرناك است و اگر در مراحل اوليه خود درمان نشود، درمان آن در مراحل پيشرفته خيلى مشكل خواهد بود و احتمالاً به مرگ مصدوم منجر خواهد شد.

هر زخمى خطر عفونى شدن را به‌همراه دارد. اما خطر عفونت كزاز در زخم‌هاى كثيف، به‌ويژه زخم‌هاى آلوده به خاكى كه حيوانات روى آن چرا مى‌كنند و هم‌چنين در زخم‌هاى عميق كه داراى بافت‌هاى مرده است؛ يا در زخم‌هائى كه در آن شيء خارجى فرو رفته است، بيشتر است.

هركسى بايستى برعليه كزاز به‌طور منظم واكسينه شود، مجروحى كه اصلاً برعليه كزاز واكسينه نشده يا از مدت تزريق، مدت‌ها گذشته است حتماً بايستى به پزشك مراجعه كند. منبع :

ويستا