همه چيز در مورد پزشكي

چسبي براي زخم پاي ديابتي ها

محققان آمريكايي براي درمان زخم پاي بيماران ديابتي، چسب جديدي توليد كرده‌اند كه امكان دارورساني بهتر به محل زخم را فراهم مي‌كند.

بيماران ديابتي با مشكلاتي مانند زخم پاي ديابتي روبرو هستند كه روند درماني نسبتا طولاني داشته و در صورت عدم درمان بموقع، به قطع عضو منجر مي‌شود.

درمان زخم پاي ديابتي به دو دليل بسيار كند است؛ مسدود شدن عروق خوني باعث محدود كردن مقدار خون غني از اكسيژن مي‌شود.

روش‌هايي براي افزايش جريان خون در محل زخم وجود دارند، اما عامل دوم مشكل‌ساز مي‌شود؛ ديابت باعث اختلال در عملكرد يك نوع پروتئين خاص مي‌شود كه اين مسئله منجر به فعال شدن ژن‌هايي مي‌شود كه مسئول تشكيل مويرگ‌ها در محل زخم هستند و بدون اين مويرگ‌هاي خوني ظريف، جريان خون به بافت آسيب‌ديده نمي‌رسد.

يكي از جديد‌ترين و موثر‌ترين روش‌هاي درماني، دارو رساني به محل زخم از طريق يك چسب پوستي است كه توسط محققان دانشكده پزشكي دانشگاه استنفورد ابداع شده است.

اين چسب پوستي شامل يك تركيب دارويي موجود به نام دفروكسامين است. مولكول‌هاي اين دارو براي نفوذ بداخل پوست، به شكل كرم بسيار بزرگ هستند و به همين دليل محققان آن را به شكل چسب طراحي كرده‌اند.

اين چسب پوستي آرايه‌اي از ميكروسوزن‌ها براي انتقال دارو به داخل پوست است كه ميزان اين پروتئين خاص در بيماران ديابتي را افزايش مي‌دهد.

آزمايش باليني نشان مي‌دهد كه اين چسب زيستي در مقايسه با داروهاي موجود، زخم پاي ديابتي را چهارده روز زود‌تر مداوا مي‌كند. همچنين قادر به تقويت سطح كلاژن پوست آسيب‌ديده است كه كيفيت درمان زخم را بهبود مي‌بخشد.

حالا ببينيم اصلا چرا پاي ديابتي ها زخم مي شود؟

مشكلاتي كه براي پاي افراد مبتلا به ديابت ايجاد مي شود، به علت دو مشكل كم شدن جريان خون پاها و اختلالات اعصاب محيطي است.

اختلال عروقي، زمينه ساز بروز زخم در پاي فرد مبتلا به ديابت است

كف پا دورترين قسمت بدن از قلب است و نسبت به ديگر بافت هاي بدن، خون كمي دريافت مي كند. به همين علت است كه در هواي سرد اولين جايي از بدن كه سرد مي شود، پا است.

بيماري ديابت در بلندمدت موجب كم شدن جريان خون در همه بدن مي شود، ولي اين مشكل در پاها بيشتر از جاهاي ديگر خودش را نشان مي دهد. همين امر موجب مي شود كه زخم هايي كه بطور مرتب در اثر آسيب هاي محيطي در پاي همه افراد ايجاد مي شوند ولي بسرعت خوب مي شوند، در پاي بيماران ديابتي خوب نشود، چون بهبود زخم به مواد غذايي و اكسيژن نياز دارد كه از راه خون به بافت ها مي رسد.

ميكروب ها هم زمينه را مساعد ديده و بر روي زخم ايجاد شده شروع به فعاليت كرده و عفونت ايجاد مي كنند. به علت كاهش جريان خون پا، گلبول هاي سفيد كمتري به محل زخم رفته و دفاع ايمني بافت كم مي شود. خود بيماري ديابت هم بطور كلي دفاع ايمني بدن را كاهش مي دهد. اين امر موجب گسترش عفونت در زخم پا و تاخير در بهبودي آن مي شود.

در ديابت، كاهش حس به علت اختلال در عملكرد اعصاب محيطي وجود دارد

مشكل ديگر افراد ديابتي، اختلال در عملكرد اعصاب محيطي است كه موجب كم شدن حس لامسه در پاي آنها مي شود. اين كاهش حس موجب خشكي و ايجاد شكاف هايي در پوست مي شود كه زمينه را براي ايجاد زخم فراهم مي كند.

از طرف ديگر بيمار به علت كاهش حس، كمتر متوجه آسيب هاي محيطي مي شود. مثلا پا بدون اينكه شخص بيمار متوجه شود در مجاورت شي داغ قرار گرفته و مي سوزد، و يا بر روي شي تيزي رفته و زخم مي شود.

وقتي هم كه آسيبي به پوست مي رسد، به علت اختلال در احساس درد، بيمار تا مدت ها متوجه آن نمي شود و اين موجب پيشرفت عفونت در زخم مي شود.

اختلال اعصاب در پاي افراد ديابتي مي تواند در بلندمدت موجب فلج شدن عضلات كف پا شده و اين فلجي، موجب تغيير شكل هاي مختلفي در پا مي شود. تغيير شكل يافتن پا به نوبه خود موجب مي شود بيمار در موقع راه رفتن به قسمت هاي خاصي از كف پا فشارهاي بيشتري وارد شود و اين فشارها زمينه را براي بروز زخم فشاري فراهم مي كنند.

اختلالات بينايي هم كه از عوارض ديابت است مي تواند به ايجاد اين عارضه كمك كند. بينايي كم موجب مي شود بيمار نتواند بخوبي جلوي پاي خود را ببيند و پا را در موقعيت هاي نامناسب قرار مي دهد كه اين موضوع احتمال آسيب ديدن پا را بيشتر مي كند.

تمام اين موارد دست به دست هم مي دهند و موجب مي شوند كف پاي بيمار ديابتي، زخم هاي شديد و مقاوم به درماني پيدا كند.

عفونت كف پاي اين بيماران در ابتدا محدود به پوست است، ولي بعد از مدتي به بافت هاي عميق تر و استخوان هاي كف پا هم سرايت كرده و موجب عفونت استخوان يا استئوميليت مي شود.

در عفونت پاي اين بيماران بيش از يك ميكروب فعاليت دارد، ولي شايع ترين آنها استافيلوكوك طلايي است.

منبع : ايسنا