همه چيز در مورد پزشكي

-به گزارش : سنگ مثانه توده‌اي سخت از مواد معدني است و هنگامي‌كه مثانه به‌طور كامل از ادرار تخليه نشود امكان تشكيل اين سنگ در مثانه به وجود مي‌آيد. سنگ مثانه اگر به‌اندازه‌اي كوچك باشد كه بدون هيچ مشكلي در حين دفع ادرار از بدن دفع شود، هيچ‌گونه علائم و نشانه‌اي نخواهد داشت.

اغلب افرادي كه دچار سنگ مثانه هستند و علائم آن را نيز مشاهده مي‌كنند به‌اين‌علت است كه اين سنگ‌ها با ديواره‌ي مثانه برخورد و آن‌ها را تحريك كرده و يا باعث سد شدن جريان ادرار مي‌شوند.

علائم معمول ناشي از سنگ مثانه عبارت‌اند از:

-- درد زير شكم كه معمولاً مي‌تواند پانسمان كلاژن شديد باشد (مردها ممكن است در ناحيه اطراف آلت تناسلي خود نيز درد داشته باشند)

-- احساس درد و ناراحتي حين دفع ادرار

-- تكرر ادرار (به‌ويژه در شب‌ها)

-- ادرار تيره‌رنگ

-- وجود خون در ادرار

چه زماني بايد به پزشك مراجعه كنيم؟

اگر هركدام از علائم ذكرشده در بالا را داشتيد مي‌توانيد با پزشك مشورت كنيد به‌ويژه اگر داراي درد زير شكمي مداوم هستيد، مكرراً نياز به دفع ادرار داريد و يا در ادرار خود خون مشاهده كرديد.

البته لازم به ذكر است كه اين علائم الزاماً مربوط به سنگ مثانه نيستند اما در هر صورت بهتر است كه توسط پزشك مورد بررسي قرار گيرند. گفتني است اگر پزشك احتمال وجود سنگ مثانه بدهد، فرد بيمار را جهت آزمايش به بيمارستان ارجاع خواهد داد. در ابتدا ممكن است يك آزمايش خون و يك آزمايش ادرار انجام شود. آزمايش خون مي‌تواند تشخيص دهد عفونتي داخل مثانه وجود دارد يا خير.

مرحله بعدي تصويربرداري X-ray از مثانه است. البته پانسمان نقره براي سوختگي لازم به ذكر است كه تمام انواع سنگ‌هاي مثانه در تصويربرداري X-ray مشخص نخواهند شد و بنابراين منفي بودن جواب تصويربرداري X-ray الزاماً به اين معني نيست كه در مثانه هيچ‌گونه سنگي وجود ندارد.

همچنين شايد براي بررسي وجود سنگ مثانه به‌جاي استفاده از X-ray از تصويربرداري فراصوت و سيستوسكوپي استفاده شود.

آزمايش سيستوسكوپي در واقع به اين شكل است كه يك لوله‌ي باريك فيبر نوري كه يك سر آن داراي نور (چراغ) و دوربين است را وارد مجراي ادرار (مجراي ادرار، لوله يا مسيري است كه ادرار از طريق آن از مثانه به سمت بيرون حركت مي‌كند) مي‌كنند و آن را به سمت بالا (يعني به سمت مثانه) هدايت مي‌كنند. دوربين تعبيه‌شده در سر اين فيبر نوري تصاوير را به روي يك صفحه‌نمايش مخابره كرده و پزشك مربوطه مي‌تواند آن‌ها را مشاهده و نظر خود را اعلام كند.

چه چيزي موجب سنگ مثانه مي‌شود؟

سنگ مثانه معمولاً هنگامي ايجاد مي‌شود كه فرد نتواند مثانه اعصاب خود را به‌طور كامل از ادرار تخليه كند. يكي از عوامل شايع بروز اين مشكل در مردان، "غده پروستات بزرگ" است كه مي‌تواند جلوي جريان ادرار را سد كند. اگر ادرار براي مدت طولاني در مثانه بماند، مواد شيميايي موجود در آن مي‌توانند موجب تشكيل كريستال شوند و متعاقباً اين كريستال‌ها سخت شده و به سنگ مثانه تبديل مي‌شوند.

درمان سنگ مثانه

معمولاً براي برداشتن سنگ مثانه از جراحي استفاده مي‌شود. همچنين سيستوليتولاپاكسي يكي از فرآيندهاي رايج در درمان سنگ مثانه است كه در اين روش ابتدا از روش سيستوسكوپي كه در بالا شرح داده شد براي شناسايي سنگ‌ها استفاده مي‌شود. سپس سنگ‌هاي يافته شده توسط روش‌هاي سنگ‌شكني، ليزر و فراصوت به قطعات كوچك‌تري تبديل‌شده و از مثانه بيرون آورده مي‌شوند.

در صورت امكان بايد عواملي كه منجر به تشكيل سنگ مثانه مي‌شوند را نيز درمان كرد تا از بروز دوباره سنگ مثانه در آينده جلوگيري كرد.

جلوگيري از سنگ مثانه

بايد بدانيد كه اگر فردي نمايندگي شركت لوهمن روشه دچار سنگ مثانه بوده است، ممكن است در آينده دوباره درگير اين مشكل شود چراكه فرآيند تشكيل سنگ مثانه مي‌تواند در بدن وي همچنان ادامه داشته باشد. بنابراين مي‌توان با انجام برخي اقدامات از تشكيل و بروز دوباره اين سنگ‌ها جلوگيري كرد. اين اقدامات عبارت‌اند از:

-- ميزان مايعات دريافتي روزانه خود را به ۲ تا ۳ ليتر در روز برسانيد تا احتمال غليظ شدن ادرار خود را كاهش دهيد.

-- به‌طور منظم مثانه خود را تخليه كنيد و سعي كنيد هيچ تأخيري در اين كار نداشته باشيد.

-- اگر احساس كرديد در بار اول ادرار كردن نتوانستيد مثانه خود را به‌طور كامل تخليه كنيد، ۱۰ الي ۲۰ ثانيه بعد دوباره تلاش كنيد كه مثانه خود را تخليه كنيد. اين كار مي‌تواند مثانه را به‌طور مؤثرتري تخليه كند.

-- سعي كنيد دچار يبوست نشويد.

نگاهي اجمالي به مثانه و كليه

"كليه" مواد زائد خون را فيلتر كرده و سپس اين مواد با آب مخلوط مي‌شوند و تشكيل ادرار مي‌دهند. پانسمان suprasorb بعد از اين فرآيند، ادرار از كليه به سمت مثانه جاري شده و در مثانه ذخيره مي‌شود. زماني كه مثانه پر مي‌شود انسان احساس نياز به دفع ادرار خواهد داشت و در اين حين ادرار از طريق لوله‌اي به نام مجراي ادراري از مثانه به سمت بيرون هدايت مي‌شود. اين فرآيند كلي تشكيل و دفع ادرار است كه نبايد با اخلال مواجه شود.

منبع: تبيان