همه چيز در مورد پزشكي

وقتي كه گلوكز وارد رگ هاي خوني مي شود، پانكراس (لوزالمعده) هورموني به نام انسولين ترشح مي كند كه باعث اتصال قند خون به سلول ها و تسهيل ورود گلوكز به داخل سلول و در نتيجه كاهش قند خون مي شود. اين عمل باعث مي شود انرژي لازم براي سوخت و ساز بدن تامين شده و مخصوصا مغز كه براي فعاليت تنها از گلوكز استفاده مي كند، قادر به عملكرد صحيح باشد.

پانكراس به طور مداوم سطح قند خون را بررسي كرده و با توجه به وضعيت آن، ميزان خاصي از انسولين را ترشح مي كند.

اگر مصرف كربوهيدرات ها در برنامه غذايي شما بيشتر از نياز بدنتان باشد، گلوكز اضافي باعث ترشح هرچه بيشتر انسولين مي شود و انسولين نيز اين قند را به درون سلول پانسمان suprasorb ها مي راند.

ولي مساله اين است كه اضافي قند خون به صورت چربي تري گليسيريد در سلول ها انباشته مي شود. در نتيجه زماني كه قند كافي در رگ هاي خوني وجود ندارد، سلول هاي چربي شكسته شده و سوخت كافي براي فعاليت بدن و مغز تامين مي شود.

سطح قند خون طبيعي بين ۷۰ تا ۱۲۰ ميلي گرم گلوكز در هر دسي ليتر خون در نظر گرفته مي شود. زماني كه قند خون شما به بالاتر از ۱۲۰ ميلي گرم در دسي ليتر مي رسد، دچار هيپرگليسمي يا افزايش قند خون مي شويد. در اين زمان فرد مبتلا به قند خون بالا خواهيد بود. اگر قند خون به پايين تر از ۷۰ ميلي گرم در دسي ليتر برسد، علائم هيپوگليسمي و افت قند خون ايجاد مي شود.

بالا بودن مداوم قند خون در فرد، به بيماري ديابت منجر مي شود. در ديابت نوع ۱ ، پانكراس مقادير كافي انسولين را ترشح نمي كند و درديابت نوع ۲ يا انسوين كافي ترشح نمي كند و يا سلول هاي بدن به عملكرد انسولين مقاومت نشان مي دهند.

اختلالات شناختي و حركتي

مغز ما براي عملكرد صحيح به قند خون ۸۰ تا ۲۷۰ ميلي گرم در دسي ليتر نياز دارد. در واقع در اين محدوده قند خون، پانسمان نقره براي سوختگي مغز مي تواند بدون هيچ مشكلي به فعاليت خود ادامه دهد.

مطالعات نشان داده اند كه قند خون بالاتر از سطح ۲۷۰ در ديابت نوع ۱ بر قدرت تكلم و بيان تاثير مي گذارد. قدرت عملكرد محاسبات ذهني و پاسخ به سوالات چند جوابي و به طور كلي قدرت تحليل اطلاعات در اين سطح قند خون مختل مي شود. سطح اين اختلالات با افزايش سطح قند خون شدت پيدا مي كند.

بعد از كسب اين نتايج پزشكان دريافتند كه افت قند خون به سطح پايين تر از ۷۰ ميلي گر در دسي ليتر نيز منجر به اختلالات شناختي مي شود. در طي يك حمله ي افت قند خون، قند كافي براي تغذيه سلول هاي مغزي وجود ندارد.

از اين رو هم افزايش قند خون و هم افت قند خون منجر به اختلال عملكرد مغزي خواهد شد.

ناهنجاري

بر اساس آمار انجمن ديابت آمريكا، اختلال عملكرد مغزي به دليل افزايش قند خون، در يك دهم مبتلايان به ديابت و قند خون بالا ديده مي شود.

در افرادي كه اين اختلال عملكرد مغزي در اثر قند خون بالا را تجربه كرده اند، علائم آسيب و نيز شدت آن در هر فردي متفاوت است.

قندهاي مختلف تاثيرات متفاوتي بر مغز نمايندگي شركت لوهمن روشه دارند

به نظر مي رسد گلوكز بر مناطقي از مغز كه وظيفه تنظيم اشتها را بر عهده دارند تاثير مي گذارد. در حالي كه فروكتوز يا قند ميوه چنين تاثيري را نمي گذارد.

مطالعات نشان داده اند در افرادي كه نوشيدني شيرين شده با گلوكز مي خورند، شدت و ميزان جريان خون به ناحيه اي از مغز به نام هيپوتالاموس كاهش مي يابد، در حالي كه افرادي كه نوشيدني حاوي فروكتوز مصرف مي كنند، افزايش خفيفي در جريان خون مغزي و مخصوصا در ناحيه هيپوتالاموس گزارش شده است و اين بدان معني است كه قند فروكتوز، فعاليت مغزي و نياز مغز به قند را بالا مي برد.

گلوكز همچنين عملكرد و فعاليت نقاط موثر در تنظيم اشتها را كاهش مي دهد. در حالي كه فروكتوز تاثير كنترل اشتها را از خود برجاي نمي گذارد. در واقع فروكتوز با مكانيسم متفاوتي بر مغز تاثير مي گذارد.

فروكتوز به ميزان خيلي كمتر از گلوكز ترشح انسولين را تحريك مي كند.

حضور انسولين با ورود گلوكز به داخل سلول باعث احساس سيري نيز مي گردد.

از اين رو ممكن است از تاثيرات فروكتوز بر مغز، افزايش احساس گرسنگي و پرخوري نمايندگي اسميت اند نفيو متعاقب آن باشد.

قند خون مي تواند به سكته مغزي منجر شود

سكته مغزي، آسيب عصبي حاد ناشي از اختلال خونرساني به قسمتي از بافت مغز است كه از انسداد رگ مغزي به وسيله يك لخته خوني و رسوب كلسترول و چربي، يا پارگي يكي از عروق تغذيه كننده آن قسمت از بافت مغز ناشي مي شود.

به دليل رسوب قند در عروق افراد ديابتي، اين بيماران بيشتر از ديگران در معرض حملات سكته مغزي مي‌باشند.

به علاوه آنكه امروزه ديابت نوع دو شيوع بسيار بالايي دارد و اضافه وزن و چربي خون بالا از مشكلاتي هستند كه در بيشتر افراد همراه با ديابت وجود دارند. در اين شرايط سكته مغزي مشكلي محتمل خواهد بود، مخصوصا اگر سابقه حملات ايسكمي گذرا و همانطور كه گفتيم پرفشاري خون، كلسترول بالا، اضافه وزن و چاقي و مصرف سيگار در بيمار ديابتي وجود داشته باشد.

البته خيلي وقت ها، قند خون خيلي بالا يا خيلي پايين مي‌تواند منجر به كاهش هوشياري و يا اختلال در عملكرد مغزي بيمار شود و فرد نشانه‌هاي مشابه با سكته مغزي را نشان دهد.

علائم افت قند و سكته مغزي گاهي بسيار مشابه هستند. اعصاب سردرد شديد و ناگهاني و عدم توانايي هماهنگي در انجام حركات، گزگز ناگهاني صورت، اندام‌هاي فوقاني يا تحتاني كه عموما يك سمت بدن را درگير مي‌كند، گيجي ناگهاني، اختلال در بينايي، عدم توانايي برقراري تعادل در حين راه رفتن و حتي ايستادن، احساس چرخش اتاق و اجسام به دور سر، از نشانه‌هاي سكته مغزي اند كه خيلي وقت ها در هنگام افت قند هم آنها را تجربه مي كنيم.

منبع: تبيان