همه چيز در مورد پزشكي

به گزارش : سرطان پستان سومين سرطان شايع در جهان و شايع‌ترين سرطان در زنان است. اين بيماري حدود يك سوم كل سرطان‌هاي زنان را شامل شده و يكي از علل اساسي مرگ در زنان بين سن ۳۵ تا ۴۵ سال است. سرطان پستان ممكن است بر اثر عوامل متعددي چون سن، جنس، نژاد، بيماري خوش‌خيم قبلي در سينه، سابقه سرطان قبلي در فرد، سن قاعدگي و منارك زودرس، يلئسگي ديررس و بارداري در سنين بالا به وجود آيد.

ابتلا به سرطان وريدي پستان چالش‌هاي زيادي را در زندگي زنان به وجود مي‌آورد. فرآيند تشخيص، درمان، پيامدها و اثرات جانبي آن‌ها و همچنين عود بيماري موجب مي‌شود كه بيمار دچار واكنش‌هاي رواني استرس، اضطراب و افسردگي شود. علاوه بر اين؛ هزينه‌ي سنگين درمان، افزايش فشار رواني، كاهش عملكرد جسمي، عاطفي و اجتماعي بر كيفيت زندگي فرد و خانواده‌ي او تاثير دارد.

خودكارآمدي يكي از جنبه‌هايي است كه در توانمندسازي افراد و كيفيت زندگي آن‌ها اثر مي‌گذارد. خودكارآمدي باور يك فرد به مهارت‌ها و توانايي‌هاي خودش براي انجام موفقيت‌آميز كارهاست. اين باور بر ميزان تلاش و عملكرد فرد تاثير مي‌گذارد و عاملي دروني و مهم براي كنترل طولاني مدت بيماري است. اعتقاد داشتن به توانايي‌ها مي‌تواند مانع از بروز واكنش‌هاي پانسمان زخم بستر رواني مثل استرس و افسردگي گردد.

گروه‌درماني از موثرترين اشكال مداخله در درمان سرطان است. در گروه‌درماني ارتباط بيشتر افراد به اصطلاح «هم‌درد» و بيان تجربيات‌شان با يكديگر سبب تسهيل تخليه‌ي هيجاني و افزايش اعتماد به نفس مي‌شود. به همين دليل؛ فردين مرادي منش و خديجه باباخاني پژوهشگران گروه روان‌شناسي دانشگاه‌ آزاد اسلامي دزفول و كرج در يك تحقيق تاثير گروه‌درماني را بر خودكارآمدي و كيفيت زندگي زنان مبتلا به سرطان پستان را بررسي كردند.

در اين مطالعه از بين كليه‌ي زنان مبتلا به سرطان پستان درجه‌ي ۲ كه در سال ۹۵ براي درمان به بيمارستان امام خميني شهر تهران مراجعه كرده بودند، ۳۲ نفر انتخاب شدند و به صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و گواه قرار ژل هارتمن گرفتند. با احتساب افرادي كه به دلايل مختلف از پژوهش خارج شدند، ۱۳ نفر در هر يك از دو گروه قرار گرفتند.

معيارهاي ورود به مطالعه: تشخيص سرطان پستان توسط پزشك متخصص، اتمام فرآيند درمان جسمي، داشتن تحصيلات حداقل ديپلم، توانايي شركت در جلسات گروه‌درماني و ين بين ۲۰ تا ۴۵ سال بود. براي جمع‌آوري اطلاعات در مورد وضعيت رواني بيماران قبل و پس از انجام گروه‌درماني از ابزارهاي روان‌شناختي «مصاحبه‌ي باليني ساختار يافته» براي تشخيص و غربال‌گري اختلالات موثر بر فرآيند درمان و آگاهي از وضعيت رواني فرد، «پرسش‌نامه‌ي بررسي كيفيت زندگي» و «پرسش‌نامه‌ي خودكارآمدي» استفاده شد.

براي افراد گروه آزمايش ۸ جلسه‌ي ۲ ساعته گروه‌درماني رواني-شناختي برگزار شد. در پماد آلفا براي سوختگي پاي نوزاد اين جلسات مطالبي همچون شناخت استرس و نحوه‌ي مديريت آن، واكنش‌هاي بدني به استرس، شناسايي افكار خودآيند (خودگويي‌ها)، آموزش نحوه‌ي جايگزين كردن افكار مثبت، شناسايي منابع سودمند و زيان‌آور حمايت اجتماعي و گسترش شبكه‌هاي حمايتي، شناسايي عوامل برانگيزاننده‌ي خشم، الگوها و نحوه‌ي مديريت آن به افراد آموزش داده شد.

نتايج تحقيق مرادي منش و همكارش نشان داد كه اين گروه‌درماني بر خودكارآمدي زنان مبتلا به سرطان پستان موثر است و باعث افزايش كيفيت زندگي آنان مي‌شود. اين جلسات افراد را با تجربه‌هاي موفقيت‌آميز همتايان مواجه مي‌كند و آن‌ها را قانع مي‌كند كه باور كنند توانايي عمل موفقيت‌آميز را دارند.

اين پژوهشگران پيشنهاد نمايندگي محصولات هارتمن كردند كه در مراكز درمان سرطان، بخشي به ارائه‌ي خدمات روان‌شناختي و به ويژه گروه‌درماني رواني-شناختي اختصاص يابد. نتايج اين پژوهش در فصل‌نامه‌ي علمي-پژوهشي «بيماري‌هاي پستان» وابسته به پژوهشكده معتمد (مركز تحقيقات سرطان پستان جهاد دانشگاهي) منتشر شده است.

منبع: ايسنا