همه چيز در مورد پزشكي

به گزارش : هيچ چيز براي والدين ناراحت‌كننده‌تر از شنيدن صداي سرفه بچه‌ها هنگام شب نيست. اين مشكل معمولا پدر و مادرها را نگران مي‌كند؛ طوري كه حاضرند هر كاري انجام دهند تا هرچه زودتر سلامت كوچولويشان را ببينند اما در واقع سرفه رفلاكس طبيعي بدن است كه به دليل تحريك مژه‌هاي برونش و دستگاه تنفس، تحريك و توسط اعصاب مركزي و تحريك ديافراگم ايجاد مي‌شود.

توسط سرفه، مقدار زيادي ترشحات خارج مي‌شود تا راه هوايي باز شده و تنفس راحت‌تر انجام شود. سرفه بر اثر مكانيسم تحريك گاهي خفيف و گاهي شديد است اما علت سرفه هرچه باشد راه‌هاي درماني خاصي براي آن وجود دارد كه والدين بايد به آن توجه كنند. از زبان دكتر اكبر كوشانفر، متخصص كودكان و استاد دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي به تشريح علل گوناگون سرفه در كودكان و راه‌هاي درمان آن را مي‌خوانيد.

سرفه خروسكي

فرزندتان با گرفتگي بيني به خواب مي‌رود اما فقط چند ساعت مي‌تواند بخوابد چون ناگهان با صداي سرفه‌اي شبيه خروس از خواب بيدار مي‌شود.

علت چيست: خروسك. اين سرفه‌ها معمولا به دليل التهاب و تورم در قسمت پايين راه تنفسي، حلق، ‌ناي و حنجره و معمولا بين كودكان ۶ ماه تا ۳ سال اتفاق مي‌افتد زيرا اين كودكان مسيرهاي تنفسي باريك‌تري دارند. اين مشكل معمولا دليل ويروسي دارد. اين سرفه‌ها معمولا طي روز بهتر مي‌شود اما شب‌ها دوباره برمي‌گردد. در اين حالت خشونت در صداي كودك به وضوح مشخص است. خروسك مي‌تواند والدين را نگران كند اما در بيشتر مواقع مي‌توان علائم آن را برطرف كرد.

به راهكارهاي شماره ۱، ۲، ۴، ۵، ۷، ۸ و ۱۳ مراجعه كنيد.

سرفه خشك شبانه

كوچولوي شما در طول زمستان مدام سرفه خشك مي‌كند و اين مشكل شب‌ها تشديد مي‌شود.

علت چيست: آسم و سرماخوردگي. در آسم راه‌هاي هوايي تنگ شده و ريه ملتهب مي‌شود كه همين، ترشح اضافه ايجاد مي‌كند. اگرچه بيشتر والدين فكر مي‌كنند كه خس‌خس سينه علامت اوليه آسم است اما سرفه‌هاي خشك شبانه اغلب بارزترين علامت كودك است. از علائم ديگر مي‌توان به سرفه همراه با ورزش، آلرژي،‌ سرماخوردگي يا هواي سرد اشاره كرد. سرفه آسمي زماني بايد مدنظر قرار گيرد كه سرفه پايدار (مزمن) به وسيله سرما يا فعاليت تشديد شده يا در شب‌ها بدتر شود.

به راهكارهاي شماره ۱، ۲، ۳، ۶، ۷، ۸، ۹ و ۱۲ مراجعه كنيد.

سرفه همراه با خس‌خس

كودك شما چند روزي است سرما خورده اعصاب و حالا سرفه‌اش صدادار است. به نظر مي‌رسد سريع نفس مي‌كشد و تحريك‌پذير شده است.

علت چيست: برونشيت. برونشيت اصطلاحي است كه به التهاب لوله‌هاي نايژه‌اي اطلاق مي‌شود. زماني كه اين معابر تحريك مي‌شوند موكوس ترشح مي‌كنند كه باعث ايجاد سرفه مي‌شود تا معابر هوايي پاك شود. در عفونت برونش، كودك وقتي آب دهانش را قورت مي‌دهد با ترشحات همراه است و تنفس برايش سخت است. گاهي اوقات علت بيماري ميكروب‌ها هستند كه معمولا با تب و سرفه شديد همراه است. در كودكان كمتر از ۴ سال مي‌توان انتظار گوش درد هم داشت و در افراد ۴ سال به بالا سينوزيت ايجاد مي‌شود كه تبديل به سينوزيت برونشي مي‌شود.

به راهكارهاي شماره ۱، ۲، ۷، ۸ و ۹ مراجعه كنيد.

سرفه قطاري

فرزند شما يك هفته است سرما خورده و گاهي اوقات بيش از ۲۰ ثانيه پياپي سرفه مي‌كند و همين باعث ايجاد مشكل در تنفس او مي‌شود.

علت چيست: سياه سرفه. علت اين بيماري نوعي باكتري است كه با حمله به راه‌هاي تنفسي در راه‌هاي هوايي ايجاد التهاب شديد مي‌كند. معمولا به دنبال يك حمله شديد سرفه (كه حتي مي‌تواند يك دقيقه طول بكشد) كودك يك دم‌ صدادار انجام مي‌دهد كه به اصطلاح به آن Whoop مي‌گويند كه به دليل ورود هوا به داخل حنجره متورم ايجاد مي‌شود. در اين بيماري، علائم سرماخوردگي مانند تب، آبريزش بيني و درد مشاهده مي‌شود.

به راهكارهاي شماره ۱، ۳، ۷، ۸، ۱۰ و ۱۱ مراجعه كنيد.

سرفه‌هاي خلط‌ دار

وقتي فرزندتان سرفه مي‌كند، همراه با خلط‌ است. علاوه بر اين، آبريزش بيني، گلودرد،‌ اشك ريزش و بي‌اشتهايي هم كودك را آزار مي‌دهد.

علت چيست: سرماخوردگي، سينوزيت و التهاب ريه. كودكان مبتلا به سرماخوردگي يا التهاب ريه معمولا سرفه مي‌كنند كه مي‌تواند در بدترين شرايط يك تا ۲ هفته طول بكشد. از آنجايي كه كودكان سيستم ايمني ضعيفي دارند در اثر تماس با ويروس‌ها مدام بيمار مي‌شوند و گاهي برخي خانواده‌ها مي‌گويند فرزندشان در سال ۳ تا ۴ بار دچار سرماخوردگي مي‌شود. از آنجا كه بيشتر سرفه‌هاي كودكان خلط‌دار است، نبايد آنها را سركوب كرد زيرا باقي ماندن ترشحات ممكن است انسداد مجاري هوايي را در پي داشته باشد.

به راهكارهاي شماره ۱، ۷، ۸، ۹، ۱۰، ۱۲ و ۱۳ مراجعه كنيد.

سرفه مزمن

كوچولوي‌ شما بيشتر از ۱۰ روز است كه سرماخورده اما سرفه‌هايش بهبود پيدا نمي‌كند.

علت چيست: سرفه‌هاي ناشي از سرماخوردگي مي‌تواند يك هفته طول بكشد؛ به خصوص اگر كودك سرماخوردگي قبلي نداشته باشد. آسم، آلرژي يا عفونت‌هاي مزمن در سينوس‌ها يا مسير تنفسي مي‌توانند باعث سرفه‌هاي مزمن شوند.

به راهكارهاي شماره ۱، ۲، ۶، ۷، ۸، ۹، ۱۲، ۱۳ و ۱۵ مراجعه كنيد.

سرفه پانسمان suprasorb همراه با استفراغ

فرزندتان آنقدر سرفه مي‌كند كه درنهايت به استفراغ منجر مي‌شود.

علت چيست: سرماخوردگي يا آسم. سرفه زياد كودكان باعث تحريك حلق مي‌شود و بازتاب آن استفراغ است. خلط بيش از حد در معده باعث تحريك و حالت تهوع مي‌شود كه بيشتر در شب اتفاق مي‌افتد و معمولا اين دليل نگران‌كننده نيست مگر اينكه استفراغ متوقف نشود.

به راهكارهاي شماره ۱، ۲، ۴، ۶، ۷، ۸ و۱۳ مراجعه كنيد.

سرفه به همراه تب

فرزندتان چند روزي است كه علائم سرماخوردگي دارد اما همچنان تب دارد و سرفه مي‌كند.

علت چيست: سرماخوردگي معمولي، آنفلوآنزا. سرفه كودك به همراه تب و آبريزش بيني احتمالا سرماخوردگي معمولي است، اما سرفه به همراه تب ۳۹ درجه سانتي‌گراد يا بالاتر گاهي اوقات سينه پهلو است، به ويژه هنگامي كه تنفس تند و ضعيف باشد.

به راهكارهاي شماره ۱، ۳، ۴، ۷، ۸، ۱۳ و ۱۴ مراجعه كنيد.

راهكار شماره ۱

مراجعه به پزشك

در تمام موارد سرفه بايد علت آن مشخص شود، بنابراين مراجعه به پزشك اولين و مهم‌ترين راهكار است. برخي والدين بدون هيچ اطلاع و آگاهي‌اي اقدام به خوددرماني براي كودكان‌شان مي‌كنند كه اين بزرگ‌ترين اشتباه است زيرا حتي مصرف استامينوفن هم نبايد بدون تجويز پزشك و بدون توجه به وزن و سن كودك باشد. حتي قاشق و پيمانه‌اي كه با آن به كودك دارو داده مي‌شود بسيار اهميت دارد. بنابراين قبل از هر اقدامي بهتر است با پزشك خود مشورت كنيد.

راهكار شماره ۲

استفاده از بخور گرم

در سرفه خشك بايد از بخور آب گرم به مدت ۵/۱ تا ۲ ساعت در يك آپارتمان ۱۰۰ متري استفاده كرد زيرا هواي خشك ممكن است ايجاد سرفه كند. اگر بيشتر از اين زمان از بخور استفاده شود باعث به وجود آمدن مايت‌ها مي‌شود و خود ايجاد حساسيت مي‌كند. شايد براي بخور از حوله استفاده كنيد اما نبايد آن را مستقيم روي پوست كودك قرار دهيد. استفاده‌ از بخور فوايد زيادي‌ دارد و موجب‌ رفع‌ گرفتگي‌ بيني، مرطوب‌ شدن‌ مجاري‌ تنفسي‌ و بهبود سرفه‌هاي‌ خشك‌ و همچنين‌ تسهيل‌ خروج‌ خلط‌ مي‌‌شود. اگر دستگاه‌ بخور نداريد، مي‌‌توانيد يك‌ ظرف‌ آب‌ را روي‌ شعله‌ بگذاريد تا به‌ جوش‌ آيد.

راهكار شماره ۳

استامينوفن

به نوزاد زير ۳ ماه بدون اجازه پزشك استامينوفن ندهيد. مقدار مصرف مناسب كودك بر اساس وزن او تجويز مي‌شود نه سنش. مصرف استامينوفن در كودكان بالاي ۲ ماه ايمن است اما مقدار مصرف بايد توسط پزشك تعيين شود، زيرا اثرات زيانبخشي را به همراه دارد. در سرفه خشك و سرفه همراه با تب، معمولا با تجويز پزشك استامينوفن يا ايبوپروفن تجويز مي‌شود.

راهكار شماره ۴

خوردن عسل

يكي پانسمان نقره براي سوختگي از مواد غذايي كه ارزش غذايي بسيار بالايي دارد، عسل است. اين ماده مفيد در كودكان يك سال به بالا راهكاري خوب براي تسكين سرفه است. مي‌توان يك قاشق مرباخوري عسل را در نصف ليوان شير حل كرد و روزي ۲ بار آن را مصرف كرد. يكي ديگر از راه‌هاي مصرف عسل، حل كردن آن در چاي و ليمو ترش است. تحقيقات متعدد نشان داده است اين ماده غذايي با ارزش غذايي بالايي كه دارد مي‌تواند در تسكين سرفه و بازگرداندن انرژي از دست رفته كودك موثر باشد. اين ماده غذايي پرارزش سبب ضدعفوني شدن راه‌هاي تنفسي مي‌شود. پس از بهبود هم مي‌توان شيرعسل را در برنامه غذايي كودك قرار داد.

راهكار شماره ۵

حمام گرم

بهتر است كودكتان را براي ۱۵ تا ۲۰ دقيقه در حمام مرطوب نگه داريد و آب گرم را باز كنيد (دقت كنيد ممكن است هواي گرم به‌رغم رطوبت زياد، حال او را بدتر كند) يا او را به فضاي بيرون از خانه ببريد. كافي است لباس گرم و كلاه به او بپوشانيد. آنچه كودك شما نياز دارد تنفس هواي سرد و مرطوب است. بهتر است او را به صورت قائم يا ايستاده نگه داريد، چون اين حالت به آسان شدن تنفس‌اش كمك مي‌كند.

راهكار شماره ۶

آلرژن‌ها را حذف كنيد

مواد شيميايي موجود در تميز كننده‌ها و ضدعفوني‌كننده‌هاي خانگي و نيز در خوشبوكننده‌هاي هوا مي‌توانند مخاط گلو را اذيت كرده، سرفه را بدتر كنند و باعث سوزش چشم‌ها، گلو و دهان شوند. اگر علت سرفه‌ها ناشي از آسم يا حساسيت باشد براي بهبود فرزندتان نبايد از مواد شيميايي پاك‌كننده با بوي تند و زننده استفاده كنيد بنابراين هر چيزي كه باعث آلرژي كودك مي‌شود بايد حذف شود. اين مي‌تواند شامل برخي مواد غذايي نيز باشد.

راهكار شماره ۷

استراحت كردن

اصلي‌ترين درمان براي بسياري از موارد سرفه كه ناشي از بيماري‌هاي گوناگون از جمله سرماخوردگي، خروسك، سياه سرفه و... است، فقط و فقط استراحت است. معمولا يك هفته استراحت، هم باعث بهبود سريع كودك مي‌شود و هم اگر عامل بيماري ويروس باشد از انتقال آن به ديگر كودكان جلوگيري مي‌شود.

راهكار شماره ۸

مصرف مايعات

هميشه براي درمان انواع سرفه بسياري از مايعات تسكين‌دهنده هستند. از جمله اين مايعات مي‌توان به چاي و شير گرم اشاره كرد. علاوه بر اين نبايد از سوپ مرغ غافل شد. مصرف غذاهاى آبكى و گرم مانند سوپ مرغ، انواع آش‌ و سوپ‌هاى ساده همواره در طول بيمارى سرماخوردگى، سينه‌درد و سرفه ازجمله تجويزهاى پزشكان بوده است، در حال حاضر افزودن ادويه‌جات تند مانند فلفل، پودر سير يا خود سير و پودر كارى به اين غذاها نيز توصيه مي‌شود.

اين تركيب به واقع يك اكسپكتورانت طبيعى محسوب مى‌شود زيرا هنگام نمايندگي شركت لوهمن روشه سرفه‌هاى خلط‌دار اينگونه مواد اخلاط موجود در شش‌ها را كنده و سبب خروج آنها توسط سرفه مى‌شود. استفاده از هويج و گشنيز در سوپ نيز توصيه مي‌شود چون اين مواد آنتي‌اكسيدان دارند، مي‌توانند به بهبود سريع كودك كمك كنند.

راهكار شماره ۹

مصرف آنتي‌بيوتيك

آنتي‌بيوتيك‌ها، داروي كشنده باكتري‌ها هستند كه در ۹۰ درصد از عفونت‌هاي مجاري تنفسي از جمله آنفلوآنزا موثر بوده و عفونت‌هاي سينوسي را بهبود مي‌بخشند. از آنجا كه آنتي‌بيوتيك‌ها بر ويروس‌ها بي‌اثرند، افتراق عامل به وجود آورنده بيماري توسط پزشك نقش مهمي در استفاده مؤثر از داروها و التيام بيماري‌ها دارد.

راهكار شماره ۱۰

استفاده از داروهاي استروئيدي

براي جلوگيري از تورم و التهاب حنجره در سرفه‌هايي كه اغلب هستند، پزشك براي كودك داروهاي استروئيدي يا كورتوني تجويز مي‌كند تا كودك بتواند به راحتي نفس بكشد.

راهكار شماره ۱۱

مراجعه به بيمارستان

در سرفه‌هاي ناشي از سياه سرفه يا سرفه‌هاي آلرژيك كه كودك به صورت مداوم سرفه a ممكن است نياز به اكسيژن درماني باشد كه به اين ترتيب كودك بايد به بيمارستان برده شود. در سرفه‌هاي ناشي از جسم خارجي نيز بايد به سرعت به بيمارستان مراجعه شود.

اصلي‌ترين درمان براي بسياري از موارد سرفه كه ناشي از بيماري‌هاي گوناگون از جمله سرماخوردگي، خروسك، سياه سرفه و... است، فقط و فقط استراحت است.

راهكار شماره ۱۲

استفاده از سرم شست‌وشو

در سرفه‌هاي ناشي از سياه سرفه يا سرفه‌هاي آلرژيك كه كودك به صورت مداوم سرفه a ممكن است نياز به اكسيژن درماني باشد كه به اين ترتيب كودك بايد به بيمارستان برده شود. در سرفه‌هاي ناشي از جسم خارجي نيز بايد به سرعت به بيمارستان مراجعه شود.

راهكار شماره ۱۳

شلغم بخوريد

شلغم، گياهي با ارزش غذايي بالاست و در درمان آسم و سرفه‌هاي خلط‌دار موثر بوده و ميكروب‌كش و ضد باكتري قوي‌اي است. در واقع شلغم اثر مفيد و مؤثري در درمان بيماري‌هاي تنفسي دارد. از آنجا كه ممكن است بچه‌ها از مزه شلغم خوش‌شان نيايد، والدين مي‌توانند اين ماده غذايي را داخل سوپ رنده كنند و آن را به فرزندشان بدهند.

راهكار شماره ۱۴

واكسن آنفلوآنزا

از آنجا كه كودكان ۶ ماه تا ۵ سال ايمني ضعيفي دارند، مي‌توان براي پيشگيري از آنفلوآنزا هر سال كودك را واكسينه كرد. خوشبختانه آنفلوآنزا واكسني دارد كه توسط سازمان جهاني بهداشت تاييد مي‌شود و با تزريق هر ساله آن مي‌توان از اين بيماري پيشگيري كرد.

راهكارشماره ۱۵

ويتامين‌هاي گروه B

كمبود ويتامين B۱۲ هم گاهي منجر به سرفه‌هاي مزمن مي‌شود. پيكو اسميت اند نفيو اين ويتامين در تشكيل سلول‌هاي خوني و عملكرد بهينه سيستم مغز و اعصاب تاثيرگذار است. در افرادي كه مبتلا به كمبود اين ويتامين هستند، سرفه‌هاي مزمن به دليل ايجاد حساسيت زياد در نايژه‌ها التهاب ايجاد مي‌كند. ميوه‌‌ها و سبزي‌هاي تازه از منابع غذايي سرشار از ويتامين‌هاي گروه B هستند.

منبع: مجله سيب سبز