همه چيز در مورد پزشكي

به گزارش به نقل از برنا، دكتر مهين نيكوگفتار در خصوص بانك خون بند ناف سازمان انتقال خون و نحوه عملكرد آن، گفت: اين بانك، يك بانك خون بند ناف عمومي است و در سال ۱۳۸۹ تاسيس و جهت اطمينان از انطباق فرآيندهاي جاري با اســتانداردهاي بين‌المللي، فعاليت‌هاي خود را بر مبناي الزامات اسـتاندارد Net Cord-FACT و AABB و اســــتانداردهاي ملي خون بندناف ايران آغاز كرده است.

وي با اشاره به آغاز فعاليت خون بندناف عمومي در ايران از سال ۱۳۸۹ و در سازمان انتقال خون، ادامه داد: از زمان تاسيس بانك خون بند ناف انتقال خون تا كنون حدود ۳۹۰۰ واحد خون بند ناف از مادران اهدا كننده‌اي كه رضايت به اهداي خون بند ناف نوزادشان داده‌اند، در اين بانك نگهداري و تاكنون اطلاعات HLA تعداد ۳۳۴۱ نفر بيمار به اميد نمايندگي شركت لوهمن روشه يافتن نمونه سازگار، ثبت شده است.

خون بند ناف براي چه بيماري‌هايي استفاه مي‌شود؟

نيكوگفتار هدف اصــلي تاسيس اين بانك را تامين ســلول‌هاي بنيادي خون‌ساز براي بيماران نيازمند به پيوند مغز استخوان عنوان و اظهار كرد: از آنجايي كه خون بند ناف حاوي سلول‌هاي بنيادي خون‌ساز است، در صورت رضايت مادران به اهداي خون بند ناف، هنگام زايمان خون بند ناف توسط پرسنل آموزش ديده جمع‌آوري، به آزمايشگاه‌هاي بانك‌ خون بند ناف منتقل و در آنجا پردازش شده و سپس ذخيره‌سازي مي‌شود.

وي گفت: معمولا سلول‌هاي بنيادي خون‌ساز مي‌توانند در درمان بيماري‌هاي بدخيم سيستم خون‌ساز و بعضي ديگر از بيماري‌هاي سيستم خون‌ساز و همچنين در بيماراني كه دچار انواع بدخيمي‌ها شده‌اند و براي بازسازي مغز استخوان پس ازشيمي درماني و پرتودرماني‌هاي شديد استفاده شود.

هزينه جمع‌آوري خون بند ناف چقدر است؟

رييس گروه بانك خون بند ناف و سلول‌هاي بنيادي سازمان انتقال خون در مورد ميزان هزينه‌ جمع‌آوري و نگهداري خون اعصاب بندناف، گفت: بانك‌هاي خون بند ناف به دو دسته كلي عمومي و خصوصي تقسيم مي‌شوند. در بانك‌هاي عمومي هيچ‌گونه هزينه‌اي از اهداكننده خون بند ناف دريافت نمي‌شود؛ زيرا نمونه‌اي كه اهداكننده به بانك خون بند ناف عمومي اهدا مي‌كند، براي مصرف عموم بيماران است، نه صرفا براي مصرف خود نوزاد و خانواده فرد اهداكننده. اين درحالي‌ست كه در بانك‌هاي خصوصي هزينه پردازش و نگهداري را خانواده پرداخت مي‌كند. بر اين اساس اهداي خون بند ناف به بانك‌هاي عمومي كاملا رايگان است. در حال حاضر يك مركز خصوصي و دو مركز عمومي براي جمع‌آوري خون بندناف داريم.

چرا بهتر است خون بندناف را به بانك‌هاي عمومي دهيم؟

رييس گروه بانك خون بند ناف و سلول‌هاي بنيادي سازمان انتقال خون، با اشاره به توصيه‌ متخصصان رشته خون‌شناسي در زمينه اهداي خون بندناف، افزود: همه متخصصان اين رشته مردم كشور خود را تشويق مي‌كنند كه نمونه‌هاي خون بند ناف خود را به بانك‌هاي عمومي خون بند ناف اهدا كنند، زيرا زماني كه نمونه‌ها به بانك‌هاي عمومي اهدا مي‌شود، همه نمونه‌ها با خصوصيات ژنتيكي مختلف جمع‌آوري و در يك مركز نگهداري شده و بنابراين هر زمان كه اين نمونه‌ها پيكو اسميت اند نفيو با يك بيمار سازگار باشد، براي پيوند در اختيار آن فرد گذاشته مي‌شود.

وي ادامه داد: در اين شرايط اهداكننده هيچ‌گونه هزينه‌اي را متحمل نمي‌شود و ذخاير بانك‌هاي عمومي تقويت شده و امكان اينكه براي همه بيماران نمونه‌اي سازگار يافت شود، افزايش پيدا مي‌كند. در حالي كه در بانك‌هاي خصوصي، خانواده متحمل هزينه شده و در بسياري از اين موارد نمونه‌ها اصلا به مصرف فرد نمي‌رسد و فقط ذخيره‌سازي مي‌شود.

رييس گروه بانك خون بند ناف و سلول‌هاي بنيادي سازمان انتقال خون با بيان اينكه مصرف خون بند ناف به ژنتيك افراد بستگي دارد، اظهار كرد: در اين زمينه تعيين سازگاري از روي مولكول‌هاي سازگاري نسجي انجام مي‌شود كه اين مولكول‌ها به ژنتيك افراد بستگي دارد و در ايران شباهت اين مولكول‌ها زياد است و هرچه كه ذخيره بانك‌هاي خون بند ناف عمومي بيشتر باشد، احتمال اينكه نمونه‌اي با شباهت مولكول‌هاي سازگاري براي بيماري پيدا شود، افزايش مي‌يابد.

به گفته نيكوگفتار، استقبال مردم در زمينه اهداي خون بندناف قابل ستايش است و ميزان رضايت به اهداي خون بندناف در كشور ما پانسمان suprasorb نسبت به كشورهاي ديگر بسيار بالاتر است.

خون بندناف چند سال قابل نگهداري است؟

نيكوگفتار به اهميت سلول‌هاي بنيادي خون‌ساز اشاره و اظهار كرد: بايد توجه كرد كه سلول‌هاي بنيادي خونساز، سلول‌هايي هستند كه توان تكثير و تمايز بالايي داشته و قادرند همه انواع سلول‌هاي خوني را در اهداكننده و گيرنده پيوند در طول زندگي توليد كنند. اين سلول‌ها در مغزاستخوان و خون بند ناف و در شمار كمتري در خون محيطي قرار دارند. در مواردي كه مغز استخوان در بيماران توان ساخت سلول‌هاي طبيعي را نداشته باشد، پيوند اين سلول‌ها از افراد سالم مي‌تواند نجات‌بخش جان بيماران شود.

وي در پاسخ به اين سوال كه خون بندناف تا چند سال قابل نگهداري است، گفت: در دنيا گزارش شده كه نگهداري خون بندناف تا ۲۰ سال هم از كيفيت آن نمي‌كاهد؛ به اين معني كه واحدهاي ذخيره شده به مدتي بيش از ۲۰ سال، قادر به بازسازي مغز استخوان بيماران نيازمند به پيوند مغز استخوان بوده است.

وي تاكيد كرد: البته علي‌رغم تمام تلاش‌ها در راســتاي تامين نياز بيماران، تنها براي تعداد محدودي از بيماران واحدهاي كاملا پانسمان كل اكتيو سـازگار موجود بوده اسـت؛ به اين ترتيب، لزوم گسترش و توسعه بانك خون بندناف به اثبات رسيده و با توجه به سرمايه گذاري دقيقي كه در زمينه دانش فني، فضــاسازي و تجهيزات اين واحد شده است، بايد با افزايش ذخاير اين بانك، ضـمن تقويت و غني‌سـازي اين مركز، بتوانيم در آينده نزديك پاسـخگوي نياز اغلب بيماران نيازمند در سراسر كشور باشيم.