همه چيز در مورد پزشكي

انقباض عضلاني شامل كوتاه شدن و سخت شدن عضلات، تاندون ها يا ديگر بافت هاي همبند است كه اغلب منجر به تغيير شكل، سفتي مفاصل و گاهي درد يا سفتي مي شود. در مورد بيماري كف دست يا دوپويترن ، تغيير شكل بر روي بافت دست تاثير مي گذارد، كه منجر به علائمي مانند خميدگي دائمي انگشتان و ضخيم شدن پوست كف دست مي شود. ما در اين مقاله از بخش بيماري هاي دكتر سلام، به بررسي علل بروز اين بيماري پرداخته و راه هاي تشخيص و درمان آن را مورد بررسي قرار مي دهيم.

بيماري كف دست يا دوپويترن چيست؟

بيماري كف دست يا دوپويترن (اختصار DC)، كه بيماري فيبروماتوز كف دست نيز ناميده مي شود، باعث تغيير شكل يافتن دست بر اثر سفت شدن و ضخيم شدن بافت كف دست مي باشد. هنگامي كه فردي دچار DC است، بافت زير سطح پوست، گره گره شده و به شكل طناب ضخيمي در مي آيد كه ممكن است يك يا چند انگشت را خم كرده و باعث از بين رفتن انعطاف پذيري و توانايي راست شدن انگشت ها شود.

DC اغلب در مردان مسن، به ويژه نژاد اروپاي شمالي، مانند مردان انگليسي، ايرلندي، اسكاتلندي، فرانسوي، هلندي و اسكانديناوي (سوئدي، نروژي و فنلاندي) رخ مي دهد. به طور معمول، علائم به تدريج شروع شده و با گذشت زمان بدتر مي شود و ممكن است چند سال طول بكشد تا علائم آنقدر برجسته شوند كه به پزشك مراجعه كرد.

آيا مي توانيد انقباض عضلاني را از بين ببريد؟ در بيشتر موارد، پاسخ مثبت است. بعضي روش هاي درماني براي كاهش سرعت انقباض و تسكين علائمي مانند خم شدن و سفتي وجود دارد. پزشكان معمولا از درمان هايي نظير تزريق استروئيد يا آنزيم، تزريق بوسيله سوزن يا گاهي عمل جراحي استفاده مي كنند. اما با ورزش دادن دست يا فيزيوتراپي، روغن هاي اصلي، ماساژ ملايم، رژيم هاي غذايي ضد التهابي و مكمل ها، مي توانيد به درمان و تسكين اين عارضه كمك كنيد.

علائم و نشانه هاي بيماري كف دست يا دوپويترن

• DC معمولا بر روي يك دست تاثير مي گذارد، اگر چه بعضي از افراد اين علائم را در هر دو دست خود دارند. شايع ترين علايم DC عبارتند از:
• ضخيم شدن پوست كف دست. اين معمولا اولين نشانه اي است كه مورد توجه قرار مي گيرد.
• تشكيل طنابهاي ضخيم در كف دست كه حركت انگشتان را محدود مي كنند.
• ظاهر چروكيده پوست كف دست. بعضي افراد متوجه توده يا برآمدگي هايي در بافت كف دست خود نيز مي شوند.
• خم نشدن انگشتان (معمولا انگشت حلقه و انگشت كوچك و گاهي اوقات انگشت مياني دست) و ناتواني در راست نگه داشتن انگشتان آسيب ديده به طور كامل.ب ه ندرت اين عارضه در كل دست، انگشت شست و سبابه، ديده مي شود.
• عدم توانايي در قرار دادن كامل دست آسيب ديده بر روي سطح صاف.
• دشواري در انجام كارهاي روزمره كه نياز به فعاليت هاي حركتي و استفاده از دست آسيب ديده دارند. تا زماني كه انگشت شست و انگشت سبابه، خم نشده اند يا آسيب نديده اند، معمولا با انجام وظايفي مانند پخت و پز، نوشتن و غيره مشكلي وجود ندارد؛ با اين حال، انقباضات شديد مي توانند توانايي شما را در باز كردن كامل دست، گرفتن اشياء بزرگ، حركت دادن دست در مكان هاي باريك و تنگ و انجام ساير فعاليت ها محدود كنند.

آيا اين بيماري مي تواند دردناك باشد؟

به طور معمول، DC باعث افزايش حساسيت مي شود، مانند احساس ناراحتي در هنگام ضربه زدن به توده هاي كف دست يا ضربه بر روي كف دست يا كشيدن انگشتان آسيب ديده كه معمولا خيلي دردناك نيستند. اگر علائم و التهاب شديد باشد درد نيز ممكن است بيشتر شود.

علل پماد زخم بيماري كف دست يا دوپويترن و عوامل خطر

چه چيزي باعث بيماري كف دست يا دوپويترن مي شود؟ زماني كه بافت زير پوست كف دست، ضخيم و طنابي شده و تا انگشتان نيز گسترش پيدا كند، گاهي اوقات باعث كشيدگي انگشتان به سمت پائين مي شود.

دقيقا علت DC معلوم نيست. اگرچه شواهد زيادي وجود ندارند كه صحت اين ادعا را نشان دهند، برخي بر اين باورند كه صدماتي كه به دست وارد مي شود يا حركات تكراري با دست ممكن است خطر را افزايش دهند. اساسا هر چيزي كه باعث افزايش التهاب مي شود (ريشه اكثر بيماري ها) مي تواند به بروز اين آسيب در دست كمك كند.

بعضي از عوامل خطر كه شانس ابتلا به DC را افزايش مي دهند، عبارتند از:

عوامل ژنتيكي و داشتن سابقه خانوادگي، مانند اين كه يكي از والدين با اين وضعيت روبرو بوده است. به گفته آكادمي آمريكايي جراحان ارتوپدي، اين عاملي پيشرو در ابتلا به DC است.

• سن بيشتر از 50 سال
• مرد بودن، به ويژه از نژاد اروپايي شمالي. مردان بيشتر از زنان دچار DC مي شوند و داراي انقباضات شديدتري نيز هستند.
• سيگار كشيدن، استفاده از دخانيات و مصرف زياد الكل.
• ديابت
• داشتن شرايط خاص پزشكي، از جمله صرع يا تشنج

آيا ارتباطي بين DC و انقباض انگشت سبابه وجود دارد؟

DC ، مي تواند باعث بروز علائم و شرايط ديگري بر روي دست ها شود مانند انقباض انگشت سبابه، سندرم تونل كارپال و كيست غدد لنفاوي.

DC با انقباض انگشت سبابه، تفاوت دارد، زيرا معمولا باعث درد نمي شود، هر چند كه هر دو مي توانند باعث سفتي، “قفل شدن” انگشتان و كاهش توانايي در كشش انگشتان دست شوند. بعضي افراد مي توانند هر دو اين شرايط را داشته باشند و افرادي كه سابقه ديابت دارند، به طور همزمان به سندرم تونل كارپال نيز مبتلا مي شوند.

تشخيص DC

تشخيص بيماري كف دست يا دوپويترن معمولا ساده است و نيازي به انجام آزمايشات زيادي ندارد. اغلب اوقات پزشك مي تواند با نگاه كردن به دست، كف دست و انگشتان، در مورد هر گونه علائم يا محدوديت هاي فيزيكي با بيمار صحبت كند.

اگر به خاطر نگراني از تغيير شكل دستان خود، به دكتر مراجعه كرديد، پزشك احتمالا يك معاينه فيزيكي از دستان شما انجام مي دهد تا ببيند كه هر يك از انگشتان در چه وضعيتي هستند و همچنين نشانه هايي از قبيل چروكيدگي پوست، توده ها، حساسيت، درد، سختي و سفتي بافت در كف دست ها و غيره را مورد بررسي قرار مي دهد. بخشي ديگر از آزمايشات فيزيكي براي بررسي DC به اين گونه است كه از بيمار خواسته مي شود تا دست خود را بر روي يك سطح صاف قرار دهد، در اين حالت هر انگشتي كه خم نشود، به راحتي قابل مشاهده مي باشد.

بيماري كف دست يا دوپويترن معمولا در دست ها ديده مي شود و به ندرت بر روي پاها تاثير مي گذارد. هنگامي كه اين حالت بر روي پاها تاثير مي گذارد، آن را به عنوان فيبروماتوز كف پا يا بيماري لدرهوس شناخته مي شود. نشانه هاي DC در كف پا عبارتند از:

• سفت كردن پوست پا
• خارش
• احساس گزيدگي
• درد مفاصل
• رشد توده ها وگره ها

دلايل بروز بيماري كف دست يا دوپويترن در پاها چيست؟

اين بيماري زماني ايجاد مي شود كه توده ها در قسمت مياني فاسياي پا به آرامي رشد مي كنند،گرچه هنوز مشخص نيست كه چرا اين اتفاق مي افتد. گزينه هاي درمان معمولا شامل تزريق استروئيد، پرتودرماني و جراحي مي باشد.

درمان پماد آلفا براي جاي جوش مرسوم DC

اگر انقباض، شديد يا دردناك نيست، احتمالا به هيچ گونه درمان پزشكي نياز نداريد و شرايط خطرناك نيستند. در بسياري از افراد، اين بيماري هرگز فراتر از تشكيل توده ها در كف دست پيشرفت نمي كند. دكتر احتمالا به شما مي گويد كه مراقب علائم باشيد و اگر بدتر شدند و انجام كارهاي روزمره را با سختي مواجه كرد، به وي مراجعه كنيد. براي تشخيص پيشرفت وضعيت، مي توانيد به طور مرتب وجود توده ها در دست، خم شدن انگشتان و چگونگي قرار گرفتن دست بر روي يك سطح صاف، را مورد بررسي قرار دهيد.

سوزن زدن

سوزن زدن (كه به نام aponeurotomy needle نيز ناميده مي شود)، تكنيكي است براي جدا كردن بافت طنابي شكل در دست. سوزن ها را به داخل ناحيه بي حس شده آسيب ديده، وارد مي كنند تا بافت طنابي كه باعث انقباض انگشتان شده را جدا كنند. به نظر دردناك است، اما معمولا روشي سريع است كه بعدا به زمان كمتري براي بهبودي يا فيزيوتراپي نياز دارد. ممكن است لازم باشد كه اين روش را بيش از يك بار انجام دهيد، زيرا انقباض ممكن است بهبود يابد اما دوباره بدتر مي شود. يك نكته منفي براي اين روش اين است كه بروز برخي خطرات وجود دارد، مانند آسيب به اعصاب دست.

درمان بيماري كف دست يا دوپويترن با تزريق آنزيم

تزريق آنزيم نيز ممكن است به نرم و ضعيف شدن بافت طنابي دست كمك كند. سازمان غذا و داروي آمريكا، تزريق آنزيمي به نام كلاژناز كلستريديوم هيستوليتيكوم (Xiaflex) را براي درمان سندرم دوپويترن تاييد كرده است. همانند روش سوزن زدن، تزريق آنزيم نيز نياز به تكرار دارد.

تزريق استروئيد

تزريق استروئيد (كورتيكواستروئيدها) كه اثرات ضد التهابي دارد و به كاهش پيشرفت انقباض كمك مي كند.

درمان بيماري كف دست يا دوپويترن عمل جراحي

عمل جراحي در صورت شديد بودن انقباض و محدود كردن فعاليتهاي فيزيكي، توصيه مي شود. با عمل جراحي، بافت هاي غيرطبيعي در كف دست برداشته مي شوند و اثرات طولاني مدتي نسبت به سوزن زدن يا تزريق آنزيم دارد.جراحي هاي بيماري كف دست يا دوپويترن به نام فاسيوتومي يا فاسيوتومي زير جلدي نيز شناخته مي شوند.

پس از جراحي، معمولا براي بازگشت عملكرد دست، فيزيوتراپي لازم است. جراحي با بروز برخي خطرات همراه است. اين خطرات عبارتند از درد، زخم، آسيب به اعصاب و يا رگ هاي خوني، عفونت زخم، سفتي و از دست دادن احساس است. اگر بيمار براي پوشاندن بخشي از بافت دست كه از بين رفته، مجبور به پيوند پوست باشد، بهبودي و ترميم به طول خواهد كشيد و احتمالا بيشتر ناراحت كننده خواهد بود.

استفاده از باند محافظ ممكن است پس از جراحي توصيه شود اما نبايد بدون راهنمايي پزشك استفاده شود. اين روش خطر ابتلا به انقباضات مكرر را كاهش نمي دهد و نبايد به شدت انجام شود (مانند با اعمال فشار، انگشتان دست را صاف كردن)

4 درمان طبيعي براي بهبود علائم بيماري كف دست يا دوپويترن

محافظت از دست ها

براي جلوگيري از پيشرفت وضعيت، سعي نكنيد فشار زيادي به دست يا انگشتان دست خود وارد كنيد. اگر به كاري پماد سوختگي مشغول هستيد، از لوازمي كه دسته هاي سفت و محكمي دارند استفاده نكنيد و در صورت امكان بر روي دسته ها يك لايه نوار ببنديد. سعي كنيد در حين انجام كارهاي سنگين، از دستكش هايي كه لايه ابري دارند استفاده كنيد.

اگر متوجه شديد كه پس از انجام انواع خاصي از تمرينات ورزشي، مانند بلند كردن وزنه، اوضاع بدتر مي شود، ورزش را متوقف كرده و درباره اينكه چه نوع تمريناتي بهتر است، با پزشك خود مشورت كنيد. همچنين مي توانيد از فشار وارد شده به كف دست، با پوشيدن دستكش هاي وزنه برداري در هنگام بلند كردن وزنه هاي سنگين، تمرينات وزنه برداري يا انجام يوگا، كم كنيد.

اگر بعد از اينكه اين كارها را بارها و بارها انجام داديد، اما باز هم حساسيت يا ناراحتي را در دستان خود حس كرديد، از كمپرس گرم براي دستان خود استفاده كنيد مانند كمپرس با يك حوله گرم تا تورم كاهش پيدا كند، سپس از روغن اصلي نعناع به منظور تحت كنترل گرفتن التهاب استفاده كنيد.

انجام تمرينات ورزشي مخصوص DC

اگر به تازگي روشي را براي كمك به درمان بيماري كف دست يا دوپويترن انجام داده ايد، مي توانيد با بلند كردن دست ها بالاتر از قلب و حركت دادن آرام انگشتان خود، به كاهش تورم و فشار در دستان خود كمك كنيد. حتي اگر شما هنوز بيماري كف دست يا دوپويترن را درمان نكرده ايد، مي توانيد از تمرينات كششي براي دستهايتان استفاده كنيد تا از قفل شدن يا خم شدن آنها جلوگيري شود.

تمرينات ورزشي مخصوص بيماري كف دست يا دوپويترن و فيزيوتراپي براي كاهش تورم و سفتي و همچنين بهبود عملكرد و قدرت دست آسيب ديده توصيه ميشود. براي شروع تمرينات مناسب، از يك فيزيوتراپ براي اطمينان از انجام صحيح تمرينات، كمك بگيريد. فيزيو تراپ ممكن است از شما بخواهد كه از يك باند محافظ استفاده كنيد تا بتوانيد دستانتان را ثابت نگه داريد.

در خانه مي توانيد اين تمرينات را انجام دهيد تا انعطاف پذيري دستها بهتر شده و تورم و درد نيز از بين برود:

به آرامي و نه با فشار، انگشتان آسيب ديده را با استفاده از دست مخالف خود، 10 مرتبه صاف كنيد و 5 تا 10 ثانيه نگه داريد. اين تمرين را چهار بار در روز تكرار كنيد.

دست آسيب ديده را روي يك سطح صاف قرار دهيد. هر انگشت را يك بار بلند كنيد و 5 ثانيه نگه داريد، سپس 10 بار تكرار كنيد. اين تمرين را سه تا چهار بار در روز انجام دهيد. همانطور كه يك انگشت را بلند مي كنيد، آن را به مدت 10 ثانيه به اطراف حركت دهيد.

دست ها را بر روي يكديگر قرار دهيد و انگشتانتان را بكشيد و نوك انگشتانتان را لمس كنيد، سعي كنيد كف دست ها را به هم فشار دهيد و هر انگشت خود را به مدت 10 ثانيه به عقب بكشيد.

دست خود را روي يك ميز صاف قرار دهيد، سپس كف دست خود را از روي ميز جدا كنيد در حالي كه انگشتانتان را بر روي ميز نگه داشته ايد. اين تمرين را 5 تا 10 بار تكرار كنيد.

دست خود را روي يك ميز قرار دهيد و سعي كنيد انگشتان خود را تا جايي كه مي توانيد، از يكديگر باز كنيد. هر انگشت را به سمت انگشت شست و سپس به سمت انگشت كوچك، حركت دهيد.

دست خود را بالا نگه داريد. با انگشت شست، نوك هر انگشت خود را لمس كنيد ويك دايره با انگشت و انگشت شست خود ايجاد كنيد.

روزانه حدود پنج دقيقه يا بيشتر، خيلي آرام، كف دست و ساعد خود را ماساژ دهيد. همچنين مي توانيد با فيزيوتراپ يا پزشك خود درباره اينكه آيا طب سوزني، درمان موم گرم و ماساژ رفلكسولوژي مي تواند پيشرفت بيماري شما را معكوس كند يا خير، مشورت كنيد.

كاهش التهاب بيماري كف دست يا دوپويترن با رژيم غذايي و مكمل هاي سالم

يك رژيم ضد التهابي ممكن است به شما كمك كند كه با پانسمان زخم بالا رفتن سن، بافت سالمي داشته باشيد. داشتن يك رژيم غذايي حاوي مواد مغذي مهم است مخصوصا اگر ديابت، آرتروز يا بيماري هاي خود ايمني داشته باشيد زيرا اين بيماري ها به انقباض و درد، كمك مي كنند. يك رژيم ضد التهابي يا ديابتي، شامل موارد زير مي باشد:

• منابع پروتئيني مانند ماهي سالمون، گوشت گوساله، مرغ، گوشت بوقلمون و تخم مرغ
• چربي هاي سالم مانند روغن نارگيل، روغن زيتون، سرشير، كره، آجيل، دانه ها و آووكادو
• غذاهاي سرشار از آنتي اكسيدان مانند مركبات، انواع توت، سبزيجات برگ سبز، ادويه جات، سبزيجات دريايي، چاي سبز و استخوان آبگوشتي
• پودر كلاژن يا پودر پروتئين ساخته شده از استخوان كه در درمان آسيب بافت هاي همبند موثر است.
• غذاهاي غني از فيبر مانند آرتيشو، سبزيجات برگ سبز، سبزيجات از خانواده كلم، انواع توت، آجيل و دانه ها مانند دانه هاي چيا، كتان، دانه هاي كدو حلوايي، بادام و گردو
• غذاهاي سرشار از منيزيم مانند لبنيات، انواع خاصي از آجيل ها و دانه ها، كاكائو، آووكادو، موز و سبزيجاتي مانند اسفناج و چغندر
• از مصرف مواد غذايي خيلي شيرين و فرآوري شده با كربوهيدرات پرهيز كنيد. به جاي شكر از استويا استفاده كنيد كه يك نوع شيرين كننده طبيعي و بدون كالري مي باشد.
• از مصرف دانه ها، به خصوص دانه هاي حاوي گلوتن، محصولات آرد سفيد، نان گندم، حتي نان هاي تهيه شده از دانه كامل و بلغور جو دوسر اجتناب كنيد.
• به جاي شيرگاو، از شير گوسفند يا بز، يا شيري كه از گاوهاي A2 به دست مي آيد، استفاده كنيد
• از غذاهايي كه حاوي تركيبات مصنوعي، سديم، مواد نگهدارنده، افزودني ها و شيرين كننده هاي مصنوعي هستند اجتناب كنيد. مقادير زياد سديم مي تواند احتباس مايع را افزايش داده و تورم را افزايش دهد بنابراين مصرف سديم را از غذاهاي فرآوري شده، كنسرو شده، يخ زده يا بسته بندي شده محدود كنيد.
• مكمل هايي كه مي توانند به كاهش التهاب كمك كنند عبارتند از: اسيدهاي چرب امگا 3، زردچوبه، ويتامين B6 و برملائين، به علاوه روغن هاي ضروري مانند روغن زمستانه و روغن سرو.

ترك سيگار و نوشيدني هاي الكل

كارشناسان معتقدند سيگار كشيدن و استفاده از دخانيات خطر ابتلا به بيماري كف دست يا دوپويترن را افزايش مي دهد زيرا باعث افزايش التهاب شده و منجر به تغييرات ميكروسكوپي در رگ هاي خوني و بافت ها مي شود. براي كمك به ترك سيگار، فعاليت هايي مانند ورزش، يوگا، مراقبه ذهني، تاي چي، تصوير سازي، هيپنوتيزم يا درمان زيست شناسي را امتحان كنيد. ممكن است بخواهيد در يك برنامه ترك سيگار ثبت نام كنيد يا درباره گزينه هايي كه ممكن است ميل شما به مصرف دخانيات را كاهش دهند با پزشك خود صحبت كنيد.

اقدامات احتياطي

در صورت مشاهده علائمي مانند سفتي در يك يا هر دو دست، ضعف دست ها در گرفتن اشياء، خم شدن انگشتان دست و يا وجود توده، به يك متخصص ارتوپدي يا پزشك مراجعه كنيد. بادرمان به موقع، از عوارض و آسيب بافتي كه باعث محدوديت در انجام كارها مي شود، ميتوان جلوگيري كرد. سعي كنيد بفهميد كه چه چيزي باعث بروز مشكل مي شود. سپس، مراحل كاهش فشار بر روي دست خود را انجام دهيد.

منبع: دكتر سلام