همه چيز در مورد پزشكي

شايع ترين علت ادم لنفي درمان هاي انجام شده براي سرطان سينه مي ‌باشد، اما اگر بخواهيم علت اصلي اين بيماري را در دنيا نام ببريم بايد به فيلاريازيس (نوعي عفونت انگلي) اشاره كنيم. متخصصان عقيده دارند كه مردم، آگاهي كمي نسبت به اين وضعيت دارند و ادم لنفي را دست كم مي‌گيرند. همچنين تحقيقات كمي در ارتباط با خيز لنفي و ارتباطش با سرطان سينه و درمان آن انجام شده است. از عوامل ديگري كه مي توانند باعث ايجاد اين حالت شوند اضافه وزن يا افزايش وزن پس از عمل جراحي است. در اين مقاله از بخش بيماري هاي دكتر سلام با ما همراه باشيد.

ادم لنفي دقيقا چيست؟

خيز لنفاوي وضعيتي است كه به دليل اختلال در جريان دستگاه لنفي اتفاق مي‌ افتد. در برخي از موارد تشخيص اين بيماري براي فرد غير متخصص نيز كار ساده اي مي‌ باشد. يكي از نشانه هاي اين بيماري ورم قابل مشاهده پاها و دستان است.

آيا ادم لنفي خطرناك است؟

اگر اين وضعيت درمان نشده باقي بماند، فرد مبتلا مي‌ تواند به عفونت هاي زيادي دچار شود يا پوستش به شكل غير قابل بازگشتي تغيير كند و دامنه حركاتش كاهش پيدا كند.

آيا راهي براي درمان و بهبود اين حالت وجود دارد؟

خوشبختانه هم پوشاني قابل قبولي بين درمان هاي مرسوم و معالجه هاي طبيعي اين عارضه وجود دارد. از اين درمان ها مي‌توان به ورزش روزانه و رژيم غذاهاي كامل و سالم اشاره كرد.

ادم يا خيز لنفي وضعيتي است كه در آن لنف در سيستم لنفاوي تجمع مي ‌يابد. دستان و پاها رايج ترين محل تجمع لنف مي ‌باشد. در بسياري از موارد اين حالت، مزمن است. اگر بخواهيم اين عارضه را جور ديگري معني كنيم بايد بگوييم كه خيز لنفاوي وضعيتي غير قابل درمان ولي قابل معالجه مي ‌باشد كه به خاطر آسيب، جراحت يا نقص مادر زادي دستگاه لنفاوي ايجاد مي ‌شود.

در شرايط عادي مايع لنفي غني از پروتئين با عبور از غدد لنفاوي (ساختار هايي كه در سراسر بدن وجود دارند)، فيلتر شده و به خون مي‌ ريزد. در شرايط ناشي از اين تورم، بدن نمي ‌تواند لنف را به خوبي در داخل دستگاه لنفاوي به گردش در بياورد، زيرا گره هاي لنفاوي مسدود مي‌ باشند. در نتيجه اين مايع در بافت تجمع يافته و بافت ورم مي ‌كند. در اين وضعيت عروق لنفي نمي‌ توانند به خوبي لنف را وارد جريان خون كنند.

اين عارضه مي ‌تواند بطور خود به خود ايجاد شود يا بخاطر عوارض بيماري يا وضعيت ديگري به وجود آيد. حالت دوم نسبت به حالت suprasorb a ag اول بسيار شايع تر است.

آيا اين عارضه مي‌تواند كشنده باشد؟ پيش شناخت اين وضعيت چيست؟

تاكنون درماني براي ادم لنفي ارائه نشده است، اما بايد بدانيد كه اين وضعيت قابل معالجه مي باشد. اگر ادم مزمن براي مدت زمان طولاني ادامه پيدا كند، مي ‌تواند باعث ايجاد سرطان نادري به نام لنفانجيوساركوما شود.

 توجه داشته باشيد اين عارضه را با لنفوم اشتباه نگيريد. هر چند اين 2 وضعيت از نظر اسمي مشابهاتي دارند، اما لنفوم به دسته از سرطان ها مي ‌گويند كه بر گلبول هاي سفيد اثر مي ‌گذارد.

علائم و نشانه هاي ادم لنفي

از علائم اين عارضه كه معمولاً در دستان يا پاها اتفاق مي ‌افتد مي‌توان موارد زير را نام برد:

• ورم كردن بخشي از دست يا پا مانند انگشتان
• احساس سنگيني يا سختي
• احساس درد يا ناراحتي
• كاهش دامنه حركات
• تداوم ابتلا به عفونت هاي تكراري
• سخت يا كلفت شدن پوست (فيبروز)

ميزان تورم اندام ها در افراد مختلف متفاوت است. اين تورم مي‌ تواند به قدري كم باشد كه نتوان آن را مشاهده كرد يا آنقدر زياد شود كه دامنه حركات فرد را به ميزان قابل توجهي كاهش دهد. اين وضعيت در تنه نيز مي‌ تواند رخ دهد. ادم لنفي در تنه مي ‌تواند به خاطر پرتو درماني در ناحيه قفسه سينه باشد كه منجر به ادم محيطي مي شود.

عوامل خطر

چگونه به اين عارضه مبتلا مي‌شويم؟ دلايل اوليه و ثانويه بسيار زياد و متنوعي براي ابتلا به اين وضعيت وجود دارد. هنگامي كه فرايند يا وضعيتي باعث آسيب ديدن گره ها يا عروق لنفي شما شود، ادم لنفي ثانويه مي‌ تواند اتفاق بيفتد. در برخي از ادم هاي لنفاوي ثانويه علل ابتلا و ريسك فاكتور هاي ثانويه مي‌ تواند شامل موارد زير باشد:

• عمل جراحي: حذف يا جراحت عروق لنفي يا غدد لنفاوي در پاها، دستان يا مناطق ديگر بدن مي‌ تواند يكي از علل خيز لنفي باشد. براي مثال در بسياري از موارد براي بررسي ميزان پراكندگي سرطان سينه، برخي از غدد لنفي را حذف و بررسي مي‌ كنند.
• پرتو درماني به منظور پانسمان كربن فعال درمان سرطان: پرتوگيري مي تواند منجر به آسيب ديدن يا ملتهب شدن غدد يا عروق لنفاوي شود. علائم و نشانه هاي اين عارضه كه بخاطر درمان هاي سرطان ايجاد شده است تا مدت ها مي ‌توانند مخفي باشند و ظهور نكنند.
• عفونت: عفونت غدد لنفاوي يا انگل ها مي‌ توانند باعث مسدود شدن مسير جريان لنف شوند. تورم ناشي از عفونت بيشتر در مناطق استوايي اتفاق مي ‌افتد و احتمال ابتلا به اين وضعيت در كشور هاي در حال توسعه بيشتر است.
• چاقي: تورم ناشي از چاقي بيشتر در اندام هاي حركتي تحتاني ديده مي‌ شود، بخصوص اگر شاخص جرمي بدن فرد از 50 واحد عبور كند. چاقي يا افزايش وزن بعد از عمل هاي جراحي از ريسك هاي جدي ابتلا به اين عارضه مي‌ باشند.
• بيماري هاي روماتيسمي: برخي از مطالعات نشان مي ‌دهد كه خيز لنفي در افرادي كه سابقه روماتيسم مانند آرتريت روماتوئيد دارند شايع تر است .

خيزهاي لنفي اوليه نادرند و وضعيتي ارثي به حساب مي‌ آيند. خيز لنفي اوليه به خاطر مشكلات در توسعه عروق لنفي در زمان جنيني اتفاق مي‌ افتد. برخي از علل خاص ابتلا به اين وضعيت در زير ليست شده است:

• بيماري ميلوري (ادم لنفي مادرزادي): اين نقص در دوران جنيني رخ مي ‌دهد و مانع از شكل گيري صحيح غدد لنفاوي مي‌ شود.
• بيماري ميج: در بيشتر موارد اين اختلال در دوران بلوغ و بارداري رخ مي‌ دهد اما تا 35 سالگي هم مي ‌تواند اتفاق بيفتد.
• ادم لنفي تاخيري: اين وضعيت بسيار نادر است و معمولاً پس از 35 سالگي رخ مي دهد.

تشخيص ادم لنفي

پزشك براي تشخيص اين عارضه، نياز به سابقه پزشكي شما دارد. اين سابقه شامل تمامي عمل هاي جراحي اي است كه تاكنون انجام داده ايد. در نتيجه پزشك متوجه مي ‌شود كه آيا عملي براي درمان سرطان انجام داده ايد يا خير. در برخي از موارد تنها با بررسي علائم مي‌ توان تشخيص را انجام داد. در موارد ديگر پزشك دستور آزمايش هايي را مي ‌دهد كه بوسيله آن ها انسداد در دستگاه لنفي يا عدم وجود برخي از غدد لنفاوي تائيد مي ‌شود . برخي از اين تست هاي شامل سي تي اسكن، ام آر آي و عكس برداري فراصوت مي‌ شود.

درمان هاي متداول اين عارضه

چگونه تورم در پاها درمان مي ‌شود ؟ روش هاي متعددي براي معالجه خيز لنفي در پاها، دستان و مناطق ديگر بدن وجود دارد. هدف اصلي اين معالجات كنترل ميزان ورم و علائم ثانويه حاصل از اين پانسمان كلاژن وضعيت است.

درمان هاي رايج اين عارضه شامل موارد زير مي‌ شود:

• لباس هاي چسب طبي
• ورزش
• مراقبت از پوست
• بانداژ هاي ورزشي
• كاهش وزن
• ليزر درماني
• دارو درماني
• عمل جراحي
• ماساژ درماني
• درمان هاي تركيبي

روش هاي طبيعي كنترل ادم لنفي

ماساژ :

ماساژ درماني براي بهبود بسياري از وضعيت ها از جمله ورم اندام ها بسيار موثر است. توصيه مي ‌شود به منظور يادگيري روش هاي صحيح ماساژ كه به مايع جمع شده در بافت كمك مي ‌كند تا به محل اصلي و سالم خود باز گردد، به يك متخصص ماساژ حرفه اي مراجعه كنيد. همچنين يادگيري چگونگي انجام تكنيك هاي ماساژ بر روي خود و انجام آن ها نيز به كاهش ورم و بهبود جريان لنف داخل دستگاه لنفاوي كمك مي كند.

ورزش :

بسياري از متخصصان به افرادي كه به اين وضعيت دچار هستند توصيه مي كنند تا بطور منظم ورزش ملايم كنند. تمرينات هوازي مانند پياده روي يا شنا كردن مي ‌تواند به جا به جايي مايع لنفاوي كمك كند و باعث بهبود ورم در ناحيه خيز شود. پيش از انجام هر گونه تمرين با پزشك خود مشورت كنيد.

روش هاي مراقبت از پوست را بياموزيد:

از آن جايي كه افراد مبتلا به اين وضعيت بيشتر در معرض ابتلا به عفونت هاي پوستي مي‌ باشند، مراقبت از پوست در اين افراد از اهميت ويژه اي برخوردار است. از آن جايي كه لنف در بافت فرد تجمع يافته است، باكتري ها راحت تر مي‌ توانند رشد كرده و تقسيم شوند.

پوست، مو و ناخن هايتان را با استفاده از محصولات بهداشتي طبيعي تميز نگه داريد. همچنين شما بايد پوستتان را با مرطوب كننده هاي طبيعي مانند روغن نارگيل مرطوب نگه داريد. از حمام آب داغ بپرهيزيد. هنگامي كه در روز به خارج از خانه مي‌ خواهيد برويد از كرم هاي ضد آفتاب استفاده كنيد تا دچار آفتاب سوختگي نشويد. هنگام كار در محيط بيرون، از دستكش استفاده كنيد تا احتمال آسيب رسيدن به پوستتان را به حداقل برسانيد.

از پاهايتان فراموش نكنيد! آن ها را تميز و خشك نگه داريد و از جوراب هاي منفذ دار نخي استفاده كنيد. اگر احساس مي ‌كنيد كه يكي از ناخن هاي انگشتان پايتان به داخل فرو رفته است به پزشك مراجعه كنيد زيرا اين وضعيت در بسياري از موارد منجر به عفونت مي‌ شود.

مانع جريان مايعات نشويد:

حركت درست مايعات در داخل بدن بسيار حائز اهميت است بخصوص اعصاب در نواحي اي كه احتمال ابتلا به اين عارضه در آن ها بيشتر است. با انجام كار هاي زير مي‌ توانيد مطمئن شويد كه مايعات به درستي در داخل بدن شما جريان دارند:

• هيچگاه 4 زانو ننشينيد.
• حالت نشستنتان را پس از هر 30 دقيقه تغيير دهيد.
• با دستي كه ورم دارد وسيله يا كيف سنگين جا به جا نكنيد.
• لباس هاي گشادتر بپوشيد.
• از جواهرات تنگ استفاده نكنيد.
• كاف دستگاه فشار را هيچگاه بر روي دست ورم كرده نبنديد.
• از بانداژ هاي تنگ و كشي بپرهيزيد.

نفس هاي عميق بكشيد:

مطالعات نشان مي ‌دهد كه نفس هاي عميق مي ‌تواند باعث تحريك جريان لنف شود. اين مطالعات توصيه مي ‌كند كه بيش از 3 نفس عميق در يك مرتبه نكشيد زيرا اين كار مي ‌تواند احساس سبكي سر را در شما القا كند.

اضافه وزنتان را كنترل كنيد:

اگر تورم اندام هاي شما ناشي از چاقي است بايد يك رژيم سالم را در دستور كارتان قرار دهيد. سعي كنيد در اين رژيم از مصرف هرگونه مواد شيرين يا نوشيدني هاي قندي، غذا هاي فست فودي و روغن هاي ترانس خودداري كنيد. شايد خوب باشد كه از يك رژيم كتوژنيك براي كاهش وزن استفاده كنيد. بايد توجه داشته باشيد كه ورزش منظم نيز در كاهش و كنترل وزن بسيار موثر است.

درست غذا بخوريد:

 آنچه مي‌ خوريد يا نمي‌ خوريد بسيار مهم است و مي ‌تواند براي كنترل بسياري از وضعيت ها مانند اين عارضه موثر باشد. از مواد غذايي ضد التهاب مانند سبزيجات و ميوه ها استفاده كنيد. از مصرف غذاهاي پر نمك يا فرآوري شده كه باعث تجمع مايع مي‌ شوند خودداري كنيد. اگر سيگار مي‌كشيد، حتماً بايد آن را كنار بگذاريد.

هشدار ها

اگر ورم مزمن در اندام هاي خود مانند دستان يا پاها مشاهده مي ‌كنيد، لازم است كه به پزشك مراجعه كنيد. اگر پزشكتان قبلاً اين عارضه را تشخيص داده باشد و تغييرات چمشگيري در ميزان ورم اتفاق افتد، بايد دوباره به پزشك رجوع كنيد. همچنين اگر علائم يا نشانه هاي عفونت مانند سرخي، درد، ورم يا تب را احساس كرديد با پزشكتان تماس بگيريد.

منبع: دكتر سلام