همه چيز در مورد پزشكي

به گزارش كليه‌ها كارهاي سختي انجام مي‌دهند. فيلتر كردن و دفع ضايعات از جريان خون، فقط شروع كار است. كليه‌ها، تعادل مايعات بدن را نيز حفظ مي‌كنند و هورمون‌هايي ترشح مي‌كنند كه گلبول‌‌هاي قرمز را مي‌سازند، سلامت استخوان‌ها را تضمين مي‌كنند و فشار خون را تنظيم مي‌نمايند.
ما دانسته يا ندانسته، فشار زيادي به كليه‌هايمان وارد مي‌كنيم، با رژيم غذايي، داروها و سموم محيطي. نتيجه‌ي اين فشارها مي‌تواند سرطان كليه، سنگ كليه، بيماري كليه پلي‌كيستيك و يا حتي نارسايي كليه باشد. برخي از فشارهايي كه به كليه‌ها وارد مي‌شود تحت كنترل ما نيست، زيرا به هر حال وظيفه‌ي كليه، دفع سموم است و مي‌توانيم به كليه‌هايمان اين اطمينان را داشته باشيم كه قوي و شكست ناپذيرند! اما هر اندامي در بدن ممكن است تحت فشار بيش از اندازه، آسيب ببيند.

حتماً تعجب خواهيد كرد اگر بدانيد غذاهاي زيادي قيمت تندروت پلاس هستند كه مي‌توانند به كليه‌ها آسيب بزنند، حتي غذاهايي كه سالم به نظر مي‌رسند. پس بهتر است در مصرف خوراكي‌هاي زير زياده‌روي نكنيد.

مغزها

اگر مستعد سنگ كليه هستيد پس مغزها اسنك خوبي براي شما نيستند. آجيل و مغزها حاوي دسته‌اي از مواد معدني به نام اگزالات هستند كه در بيشتر انواع سنگ كليه يافته مي‌شود. اگر سابقه‌ي سنگ كليه داريد، مصرف آجيل را خيلي محدود كنيد. براي افراد سالم نيز آگاهي نسبت به مصرف غذاهاي اگزالات دار اهميت دارد مثلاً اسفناج، چغندر، چيپس سيب زميني، سيب زميني سرخ كرده و برگه‌هاي جو و گندم.
البته برخي از اين خوراكي‌ها مخصوصاً مغزها مي‌توانند در يك رژيم غذايي سالم به خوبي جا بگيرند اما نكته‌ي اصلي، تعادل است. مثلاً به جاي اينكه اغلب فقط از اسفناج استفاده كنيد، از سبزيجات متنوعي استفاده كنيد يا آجيل را در حد اعتدال مصرف كنيد.

آووكادو

آوكادو ميوه‌اي خوشمزه است كه چربي‌هاي سالمي دارد اما مقدار پتاسيم آن نيز بالاست. كليه‌ها نياز دارند تا تعادل مناسبي از پتاسيم و پماد مدي هاني سديم در بدن برقرار باشد تا آن‌ها كارشان را درست انجام دهند. هايپركالميا به معني پتاسيم زياد در خون است و در افرادي روي مي‌دهد كه بيماري كليوي پيشرفته دارند. پتاسيم زياد در خون اغلب موجب حالت تهوع، ضعف، كرختي و پايين بودن ضربان قلب مي‌شود. خوشبختانه اگر هيچ بيماري كليوي نداريد نيازي نيست نگران مصرف آووكادو باشيد. بيشتر افراد از طريق رژيم غذايي خود نمي‌توانند پتاسيم كافي دريافت كنند.

كافئين

اگر عادت داريد هر روز صبحتان را با فنجاني قهوه شروع كنيد شايد كار خوبي نمي‌كنيد. اگر مشكل در كليه‌هايتان داريد نوشابه‌هاي گازدار و انرژي‌زا نيز خطرناك‌اند. مطالعات نشان مي‌دهند مصرف طولاني مدت كافئين مي‌تواند بيماري مزمن كليوي را بدتر كرده و احتمال سنگ كليه را افزايش بدهد. كافئين، تا حدودي مدر است كه بر توانايي كليه‌ها براي جذب آب اثر مي‌گذارد. اگر كافئين در حد متعادل مصرف شود و جلوي دسترسي كليه‌ها به آب كافي را نگيرد مشكل‌ساز نخواهد بود اما مصرف زياد آن براي كليه‌ها دردسرساز است. كافئين، محرك جريان خون نيز هست، بنابراين فشار خون را بالا مي‌برد. باز هم اگر فشار خون نرمالي داريد، كافئين مشكلي برايتان نخواهد داشت اما اگر فشارخونتان اغلب تندروت پلاس بالاست بايد مصرف كافئين را محدودتر كنيد.

محصولات لبني

محصولات لبني شامل شير، پنير و ماست، سرشار از كلسيم بوده و سطح كلسيم را در ادرار بالا مي‌برند. در نتيجه احتمال سنگ كليه بيشتر خواهد شد. افرادي كه در حال حاضر بيماري كليوي دارند بايد مصرف لبنيات را كاهش دهند تا كار كليه‌ها سبُك‌تر شود. با اين كار نياز به دياليز را به تأخير خواهند انداخت. كره نيز محصولي لبني است كه پُر از چربي اشباع مي‌باشد و ريسك بيماري قلبي را بالا مي‌برد. متأسفانه بيماري قلبي، ريسك فاكتوري براي بيماري كليوي است.

نمك

سديم همراه با پتاسيم، تعادل مايعات بدن را حفظ مي‌كند كه براي عملكرد درست كليه‌ها مهم است. اما بيشتر ما سديم زيادي مصرف مي‌كنيم. محصولات فرآوري شده حاوي سديم بسيار زيادي هستند، بيشتر از آنچه فكرش را بكنيد! سديم زياد باعث احتباس آب در كليه‌ها مي‌شود تا نمك در خونتان رقيق شود، و اين كار فشار زيادي به كليه‌ها وارد مي‌كند. عادت به مصرف نمك زياد، فشار خون را بالا مي‌برد و به نفرون‌هاي كليه آسيب مي‌زند. نفرون‌ها اترومن واحدهاي عملكردي كليه هستند و خون را تصفيه مي‌كنند.

گوشت قرمز

گوشت قرمز حاوي مقدار زيادي پروتئين است. پروتئين براي فرايند رشد و سلامت عضلات اهميت زيادي دارد، اما سوخت و ساز آن، يكي از سخت‌ترين كارهايي است كه كليه‌ها انجام مي‌دهند. رژيم غذايي پُر از پروتئين‌هاي حيواني، احتمال سنگ كليه را افزايش مي‌دهد. به همين دليل، رژيم‌هاي غذايي پُرپروتئين به افرادي كه دچار بيماري‌هاي كليوي هستند توصيه نمي‌شود.

شيرين‌كننده‌هاي مصنوعي

اگر شما فكر مي‌كنيد كه با استفاده از شيرين‌كننده‌هاي مصنوعي در تلاش براي كاهش مصرف قند دريافتي‌تان هستيد، اشتباه مي‌كنيد، چون هيچ نفعي براي بدنتان ندارد. هرچند عقايد جورواجوري پيرامون بي‌ضرر بودن يا نبودن شيرين‌كننده‌هاي مصنوعي وجود دارد اما اين را خوب مي‌دانيم كه تنها دو نوشابه‌ي رژيمي در روز، عملكرد كليه‌ها را تضعيف خواهد كرد. برخي مطالعات نتيجه گرفته‌اند افرادي كه شيرين‌كننده‌هاي مصنوعي مصرف مي‌كنند، به طور كلي قند كمتري دريافت نمي‌كنند، اما اگر همچنان اصرار داريد ژل هيدروسرب قند جايگزين مصرف كنيد ما گياه استويا را به شما توصيه مي‌كنيم. استويا، صدها سال است كه در آمريكاي جنوبي استفاده مي‌شود و تاكنون هيچ عارضه‌ي جانبي از آن گزارش نشده است.

منبع: تبيان