همه چيز در مورد پزشكي

شناخت و درمان زخم سالك(بخش دوم)

√درمان‌ با روش‌ سرد نمودن‌ضايعه‌ يا كرايوتراپي‌ : مي توان درمراكز مخصوص يخ درماني انجام داد

√درمان‌ با روش‌ گرمادرماني : مي توان درمراكز مخصوص آن مراجعه نمود

√گلوكانتيم دارويي است كه در ايران مورد استفاده قرار مي گيرد. اين تركيب روش باب شده و عمومي درمان ليشمانيوز تا كنون بوده است ولي شكست درمان در بسياري از مناطق رو به افزايش است ( عوارض بسيار شديد ، درد فراوان ، درحال حاضر به خاطر تحريم ها وارد نميشود و احتمال بهبودي 30 درصد عده بسياري را منصرف ميكند ار اين روش

جهت درمان موضعي تزريق داخل ضايعه گلوكانتيم هفته اي يك بار و كرايوتراپي هر دو هفته يك بار انجام مي گيرد. در صورت در دسترس نبودن هر يك، ديگري با روش ذكر شده به كار مي رود كه حداكثر 12 هفته كاربرد دارد. درمان سيستميك شامل تزريق عضلاني گلوكانتيم مي باشد كه در نوع روستايي 2 هفته و در نوع شهري 3 هفته مي باشد.

روش تزريق گلوكانتيم داخل ضايعه : صرفا جهت اطلاع . به هيچ وجه تزريق آمپول توصيه نميشود

-پوشيدن دستكش براي هربيمار

-ضدعفوني كردن محل ضايعه با پنبه الكل يا بتادين

- با سرسوزن ظريف شماره 27 يا 30 به صورت مايل با زاويه 45 درجه به نحوي كه نوك سوزن به سمت بالا ومركز ضايعه باشد،درمرز پوست سالم وشروع اندوراسيون درحاشيه ضايعه وارد شده و1/0 سي سي از دارو در درم تزريق ميگردد به نحوي كه حاشيه ضايعه سفيد شود اين عمل به فواصل 1 سانتيمتري در كل حاشيه ضايعه درتمام محيط ضايعه تكرار ميگردد.

-درضايعات بزرگ وبه شرط زخمي نبودن مركز ضايعه، 1/0 تا 2/0 سي سي دارو درمركز ضايعه نيز تزريق مي گردد.

-در صورت درمان كرايوتراپي، درمان موضعي نيز بايد انجام گيرد وحتما بايد ابتدا كرايو وسپس تزريق داخل ضايعه انجام گيرد.

-تغييرات رنگدانه اي به صورت كم رنگ يا پررنگ تر شدن پوست پس از درمان طبيعي است كه اغلب پس از چند ماه خودبه خود رفع مي گردد.

-كرايو تراپي ( استفاده از سرما)تنها در مواردي موثر است كه زخم‌ها كوچك بوده و تعدادشان زياد نباشد و روي نقاط حساس بدن مثل چشم، بيني و گوش هم نباشند

-نحوه انجام پانسمان : به بيمار آموزش داده شود كه نياز است محل ضايعه را يك الي دو بار در روز با آب لوله كشي يا آب بهداشتي و صابون شستشو داده و سپس با يك محلول ضد عفوني كننده مانندبتادين يا ريوانول 1 در3000) براي ضايعه مرطوب، پماد آنتي بيوتيكي يا زينك اكسايد براي ضايعه خشك وبه همراه گاز استريل پانسمان گردد و تا پانسمان بعدي خشك نگه داشته شود . توصيه مي شود در هنگام مراجعه بيمار جهت درمان همزمان نيز پانسمان ضايعه در مركز مربوطه انجام شود. در مورد سالك شهري كه مبتلايان به عنوان مخزن بيماري مطرح مي باشند پانسمان يا پوشاندن محل ضايعه و درمان در مراحل اوليه در مورد همه بيماران، يكي از مهمترين اقدامات در كنترل بيماري است. استفاده از دور كننده هاي حشرات در اطراف ضايعه به همراه پانسمان بدليل آنكه احتمال جابجا شدن پانسمان وجود دارد نيز توصيه مي شود.

ضايعه جلدي ممكن است تاپابان درمان بطور كامل بهبود نيابد ولي سير روبه بهبودي ضايعه پوستي نشان دهنده جواب به درمان است.

√ترياك بصورت موضعي در درمان سالك استفاده مي‌گردد. عده اي افراد ادعا نموده‌اند كه در طي مدت كوتاهي بطور كامل بهبود يافته‌اند. ولي دز بسيار بالا در ترياك براي هر پوستي مناسب نيست و خطراتي را بهمراه دارد كه خود نيز بايد تحت نظر يك پزشك متخصص انجام گيرد

√ساير داروها مثل آمنوتريسين B، كتوكونازول، آلوپورينول، پارامومايسين، مترونيدازول نيز مورد استفاده قرار مي گيرد كه بيشتر به صورت تركيبي از آنها استفاده مي شود.

•آيا مي توان از ابتلا به اين بيماري پيشگيري كرد؟ لطفا توضيح دهيد.

با توجه به اين موضوع كه ناقل اين بيماري، پشه خاكي است، جمع آوري مستمر و بهداشتي زباله و فضولات حيواني و جلوگيري از انباشته شدن آنها، محافظت بدن از پشه خاكي بعد از غروب آفتاب از طريق نصب توري فلزي جهت درب و پنجره ها و استفاده از پشه بندهاي معمولي و پشه بندهاي آغشته به سم استفاده از پمادها و مواد دور كننده حشرات به هنگام كار و خواب، خوابيدن در طبقات بالا، با توجه به اين كه پشه ها نمي توانند زياد پرواز كنند و به ارتفاع بالا بروند. اجتناب از رفتن به مناطق آلوده به پشه خاكي يا جنگل هاي انبوه به خصوص از غروب آفتاب و بهسازي و ترميم شكافها و حفره هاي موجود در ديوارها و مناطق مسكوني انسان و دام، مبارزه با جوندگان و معدوم ساختن سگهاي ولگرد و تسطيع اماكن مخروبه از جمله كارهايي است كه در پيشگيري روزانه بيمار، مي توان انجام داد.

معيارهاي تشخيص آزمايشگاهي :
۱- مثبت بودن آزمايشات انگل شناسي (تهيه گسترش از مغز و استخوان – طحال – كبد – غدد لنفاوي – خون ) و كشت ازبيوپسي يا مواد آسپيره شده از اعضاء

۲- مثبت آزمايشات سرولوژي (DAT , ELIZA , IFA) تهيه نمونه خون براي انجام تستهاي سرولوژي بسادگي امكان پذير است.
ميتوان نمونه خون را در لوله هاي باريك هپارينه از نوك انگشت بيمار پس از ضد عفوني كردن انگشت با الكل و سوراخ كردن آن با تيغه نوك تيز استريل يا لانست يكبار مصرف تهيه كرد. پلاسماي آن را بوسيله سانتريفوژ كردن جدا نمود يا با تماس دادن كاغذ صافي آزمايشگاهي با خون روي انگشت بيمار مقداري از خون را بصورت يك لكه يكنواخت بقطر حدود يك سانتيمتر جذب كاغذ كرده و پس از خشك شدن مورد آزمايش آگلوتيناسيون مستقيم كه انجام آن را در آزمايشگاههاي كوچك و دور افتاده با تجهيزات ساده و دور افتاده عملي است قرار داد.

راه‌هاي درمان بيماري سالك به روشهاي پزشكي

تزريق داخل و اطراف ضايعه.
درمان با روش سرد نمودن ضايعه يا كرايوتراپي.
گرمادرماني.
درمان با تركيبات دارويي موضعي (مثل پمادها)
و در «درمان سيستمي» داروي مورد نياز از طريق تزريق عضلاني استفاده مي شود و در موارد زير كاربرد دارد:
عدم بهبود با درمان موضعي.
محل نامناسب ضايعه براي درمان موضعي مثل نوك بيني و اطراف ارگان هاي حياتي مثل گوش و چشم.
درمان انواع منتشر پوست.

روش درمان:
تركيبات آنتيموان پنج ظرفيتي) گلوكانتيم و پنتوستام ) : كه بدوشكل تزريق موضعي و تزريق سيستميك قابل استفاده است .تزريق موضعي در موارد زير انديكاسيون دارد.
تعداد ضايعات محدود ( 2 – 3 ) عدد در نزديكي ارگانهاي حياتي نباشد.
روش تزريق:
تزريق معمولاً در چهار نقطه داخل زخم صورت مي گيرد تا زمانيكه رنگ محل تزريق ضايعه متمايل به سفيد گردد.
مقدار تزريق:
بستگي به اندازه ضايعه داشته و فواصل درمان هفته اي يكبار مي باشد . درمان ياد شده تا بهبودي كامل ضايعه توصيه مي گردد.
داروهاي موضعي كه در درمان سالك به‌كار رفته است عبارتند از:
• كيناكرين
• مايكونازول
• كلوتريمازون
• گلوكاننيم
• كلرو‌پرومازين
• پارامومايسين
• آمفوتريسين

منبع : salak.persianblog