همه چيز در مورد پزشكي

دلايل استفراغ در كودكان چيست؟ آيا مي دانيد چه عواملي باعث استفراغ در كودكان مي شود؟ چه داروهايي را ميتوان در اين موارد به كودكان داد؟ در اين مقاله از بخش بيماري ها و سلامت كودك دكتر زخم به بررسي دلايل استفراغ در كودكان خواهيم پرداخت. در ادامه راه هاي درمان، تشخيص و پيشگيري از آن را مورد تحليل قرار مي دهيم و همچنين به شما آموزش مي دهيم كه چگونه در خانه اين وضعيت را كنترل كرده و چه مواد غذايي را به كودك خود بدهيد.

دلايل استفراغ در كودكان

دلايلي كه باعث استفراغ در كودكان مي شود، زياد است اما ما در اين مقاله به چند مورد شايع تر آن اشاره مي كنيم.

گاستروانتريت يا آنفلوانزا يكي از دلايل استفراغ در كودكان

استفراغ يكي از علائم گاستروانتريت مي باشد. معمولا به علت ويروس يا غذاي آلوده اتفاق مي افتد. آنفلوانزاي شكم به اسهال نيز تبديل مي شود. به هر حال، اين يك مشكل كوتاه مدت است و كودك پس از چند روز از بيماري خلاص مي شود.

رفلكس معده

استفراغ هنگامي رخ مي دهد كه غذا وارونه به سمت مري حركت مي كند. همچنين ممكن است كه رفلكس معده به علت اشتباه نشستن هنگام غذا خوردن، بيش از حد خوردن يا عدم تحمل برخي غذاها باشد.

مسموميت غذايي باعث استفراغ در كودكان مي شود

مسموميت كه اغلب به علت باكتري ها، ويروس ها يا مواد سمي غذا اتفاق مي افتد ممكن است دليل ديگر استفراغ باشد. در اين شرايط، كودك شما ممكن است كه اسهال، دل درد، آنفلوانزا و علائمي مانند تب، گلو درد و غيره را داشته باشد.

بيماري حركت يا بيماري مسافرت (حالت تهوع در مسافرت)

بسياري از كودكان در راه مسافرت، حالت تهوع مي گيرند اما اين فقط لحظه اي مي باشد و پس از اتمام وضعيت ادامه پيدا نخواهد كرد.

مشكل معده يكي از دلايل استفراغ در كودكان

گاهي اوقات استفراغ از مشكلي در معده يا ويروسي در معده ايجاد مي شود.

حساسيت غذايي

استفاده از برخي غذاهاي حساسيت زا مانند محصولات لبني، مي توانند باعث ايجاد استفراغ در كودكاني كه با لبنيات رابطه خوبي ندارند شود. اين يك دليل محكم در كودكان براي استفراغ هاي تناوبي يا استفراغي كه گاهي اوقات در فواصل زماني بي قاعده اتفاق مي افتد مي باشد.

استرس

گاهي اوقات فشار هاي رواني يا كمبود خواب باعث فشردگي شكم و استفراغ كردن بدون تب و درد شكم مي شود.

مشكلات گوارشي يكي از دلايل استفراغ در كودكان

مشكل هضم يا سوء هاضمه باعث استفراغ مي شود.

زخم يا ضربه

كودك شما ممكن است در صورت ضربه خوردن به سرش استفراغ كند. در برخي موارد، استفراغ نشانگر استرس يا آسيب ديدگي مي باشد.

عفونت عسل پزشكي هاي تنفسي باعث استفراغ در كودكان مي شود

بيماري هايي مانند سرما خوردگي و سرفه كردن نيز مي تواند باعث استفراغ شوند. هنگامي كه كودكان بيش از حد خلط قورت مي دهند، ممكن است اين ماده مخاطي باعث استفراغ در كودكان شود و باعث اذيت شدن شكم شود.

شكم خالي

در صورتي كه كودكتان هيچ چيزي نخورده باشد، ممكن است كه كف سفيد استفراغ كند.

تمام اين علت ها ممكن است كه باعث استفراغ متناوب در كودك شما شود ولي هميشگي نمي باشند.

به هرحال، استفراغ ممكن است كه نتيجه و دليل يك بيماري جديد نيز باشد. شامل:

• عفونت هايي مانند مننژيت، عفونت مجاري ادراري و عفونت گوش مياني
• آپنديسيت كه عفونت آپنديس مي باشد و حالت تهوع، استفراغ و درد شكم از علائم معمول آن مي باشند.
• انسداد روده (تنگي پيلوريك) كه يكي از عيوب تولد مي باشد مانند پيچ خوردگي يا باريك شدن روده اما غير معمول است. چنين وضعيت هايي در كودك مي توانند باعث استفراغ مداوم شود.

معمولا استفراغ به همراه ديگر علائم مربوط به بيماري هاي خاص و يا به علت ضعف عمومي بدن مي باشد.

علائم

در اينجا برخي از علائم كه در كنار استفراغ براي كودكان اتفاق مي افتد ذكر شده است:

• بي حالي
• زود رنجي يا بي توجهي، ممكن است كه كودكان در حالت معمولشان نباشند
• سر درد
• درد شكم
• نفخ
• اسهال

اين علائم پس از استفراغ و وقوع مشكل ناپديد خواهند شد، اما بهتر است كه دكتر آنها را معاينه كند.

چه هنگام با دكتر تماس بگيريم؟

معمولا استفراغ حتي اگر كه با تب و اسهال همراه باشد پس از يك يا دو روز خود به خود كاهش پيدا كرده و تمام مي شود. ولي در صورتي كه نشانه هاي زير را مشاهده كرديد به دكتر مراجعه كنيد:

• استفراغ بلند مدت و طولاني كه حتي پس از دو روز به اتمام نرسيد
• بدن كودكتان دهيدراته يا كم آب شده است
• تاري ديد
• بلعين چيزي سمي يا مسموم
• ناتواني در پايين نگه داشتن مايعات حتي براي 12 ساعت
• گرفتگي گردن
• رشد ناگهاني يا افزايش وزن خيلي آهسته در حين استفراغ مكرر
• سرفه كردن
• خفگي
• استفراغ قرمز يا قهوه اي (ممكن است استفراغ به علت وجود خون در آن قرمز رنگ باشد)
• استفراغ زرد يا سبز (ممكن است كه صفرا باعث سبز رنگ شدن استفراغ شود)
• احساس سوزش قلب
• در صورتي كه پس از هربار خوردن غذا استفراغ مي كند
• استفراغ پس از آسيب يا ضرب خوردن سر
• در صورتي كه كودكتان صبحگاه پس از بيدار شدن از خواب حالت تهوع و يا سر درد را احساس كند
• كودك تب شديدي دارد
• به درد ميگرن دچار است
• گاهي اوقات كودكتان ممكن است كه استفراغ پرتابي را تجربه كند. اين اتفاق ناگاني بوده و با پاشش شديد استفراغ مستقيم تا چند متر پرتاب مي شود. در اين مورد ژل medihoney فورا به دكتر مراجعه كنيد.

تشخيص  علت استفراغ در كودكان

يك ارزش يابي كلي فيزيكي معمولا علت را روشن مي كند. ممكن است كه دكتر سابقه پزشكي كودك را چك كند و علائم را بررسي كند. ممكن است كه راجع به موارد زير سوال كنند:

• مدت استفراغ
• تعداد دفعات آن
• رنگ استفراغ
• قدرت استفراغ
• حركات روده يا شكم
• درد شكم
• تب
• سلامت كلي
• نظم خواب
• رشد كودك

تست هاي پزشكي لازم نيست. به هرحال، گاهي اوقات آزمايش هاي تصويري جهت تشخيص و پيدا كردن احتمالات و وضعيت هاي غير معمول در شكم تجويز مي شوند. به صورت مشابه اگر كه كودكتان داراي علائمي مانند كمبود آب باشد آزمايش خون جهت بررسي الكتروليت ها انجام مي شود.

نتيجه اين ترتيبات، مي توانند به پزشكان در آگاهي و تشخيص علل اصلي استفراغ كودكتان و پيدا كردن راه حل كمك كنند.

درمان استفراغ

استفراغ نيازي به درمان ندارد مگر اين كه علتي اساسي داشته باشد. آكادمي آمريكايي طب اطفال (AAP) و سازمان سلامت جهاني (WHO) آب درماني را جهت درمان موارد كم آبي پيشنهاد مي كند و كودك پس از آب درماني به نظم غذايي متناسب سن خود باز مي گردد.

در موارد شديدتر، پزشكان به كودكان بزرگتر از دوسال آنتي بيوتيك مي دهند. اين نوع داروهاي تجويزي مي تواند شامل موارد زير باشد:

• پروكلرپرازين (كمپازين)
• متوكلوپراميد (رگلان)
• پرومتازين
• اندانسترون

اندانسترون به عنوان ايمن ترين و بهترين دارو به نسبت ديگر داروها به علت كمتر بودن عوارض جانبي شناخته مي شود.

به هرحال، اكثر كودكان احتياجي به دارو ندارند و طي روز بهبودي خود را بدست مي آورند. در صورت حاد نبودن وضعيت شما مي توانيد از كودك خود در خانه مراقبت كنيد.

مراقبت هاي خانگي براي استفراغ در كودكان

در اين بخش برخي از موارد مراقبت هاي خانگي ذكر شده و شما مي توانيد از آن ها استفاده كنيد:

• در صورتي كه كودك شما به علت استفراغ نگران هستند با آن ها صحبت كنيد و خاطر نشان كنيد كه اين امري موقتي است و پس از خروج سموم از بدنشان بهتر خواهند شد.
• اگر پس از يك نوبت استفراغ كودكتان احساس خوبي جهت نوشيدن آب ندارد تكه هاي يخ يا چند قاشق غذا خوري آب بدهيد.
• كودكتان را به خواب و استراحت وادار كنيد چراكه خواب بيشتر جهت بازيابي سريع تر لازم است.
• ماساژ يا مالش آرام در قسمت گردن و سر كودك جهت رهايي از استرس و تنش كمك مي كند.
• تا 24 ساعت به ملاحظه علائم و نشانه ها ادامه دهيد.
• بعد از استفراغ تا حد اقل يك ساعت از دادن خوراكي خودداري كنيد.
• كودك شما پس از استفراغ ممكن است كه ميلي به خوردن غذا نداشته باشد مدي هاني بنا براين از وعده هاي سبك و كم حجم شروع كنيد.
• لباس هاي زير و خواب را در صورت آلوده شدن به استفراغ در بياوريد و بشوييد.
• در صورت كاهش شلي استفراغ و سفت بودن آن، كودكتان را مجبور به نوشيدن آب كنيد.
• مي توانيد به كودكتان نوشيدني هاي هيدراته مانند ORS بدهيد.
• همچنين مي توانيد به كودكتان آب ميوه هاي بدون اسيد سيتريك و سوپ بدهيد.
• هرگز به كودكتان نوشيدني هاي سرد يا انرژي زا ندهيد.
• ماست يك پروبيوتيك است كه به بازيابي كودكتان كمك مي كند.
• در صورتي كه كودكتان در برابر لاكتوز مقاوم نيست از دادن محصولات لبني خودداري كنيد.
• بهداشت را به خوبي در خانه رعابت كنيد.
• به كودكتان مواد غذايي پر فيبر، تمام ميوه اي، تند و پر چرب ندهيد چرا كه سخت هضم مي باشند.
• به كودك ليمو يا زنجبيل بدهيد.
• ميخك، نعناع تند و بابونه نيز حالت تهوع را كاهش مي دهد.

استفراغ طعمي ناخوشايند جاي مي گذارد كه كودكتان دوست نخواهد داشت. اين امر آن ها را به غذا بي ميل خواهد كرد و از استفراغ مجدد ترس دارند. به همين علت سعي كنيد به آرامي و حوصله به او غذاهاي شل و آبكي بدهيد.

چگونه از استفراغ جلوگيري كنيم؟

شما مي توانيد به روش هاي زير از استفراغ جلوگيري كنيد:

• در عوض تهيه سه وعده پر حجم، پنج تا شش وعده كم حجم مهيا كنيد.
• به كودكتان بگوييد بلافاصله پس از اتمام غذا دراز نكشد و در عوض مقداري راه برود.
• در هنگام استراحت كودك، سرش را بالاتر از پاهايش قرار دهيد.
• در صورتي كه بوي برخي غذاها باعث ايجاد حالت تهوع در كودكتان مي شود از آنها خودداري كنيد.
• بگذاريد تا حداقل دو ليتر آب در روز بنوشند.
• از تمرين و ورزش كردن كودك هنگامي كه حالت تهوع دارد جلوگيري كنيد.
• رفتاري مهربان داشته باشيد.
• همچنين مي توانيد به كودكتان نوشيدني زنجبيلي دهيد چراكه زنجبيل داراي خواص ضد حالت تهوع و استفراغ مي باشد.
• از كودكتان بخواهيد تا نفس عميق بكشد و به آرامي بازدم كند.
• مي توانيد از طب سوزني جهت بهبود حالت تهوع و استفراغ را امتحان كنيد.
• همچنين آروماتراپي در راه هاي زيادي مفيد است. مي توانيد از دستگاه بخور در اتاق كودكتان استفاده كنيد.

در بخش زير برخي از سوالاتي كه ممكن است والدين داشته باشند را جواب داده ايم:

سوالات متداول در مورد دلايل استفراغ در كودكان

چرا فرزند من بدون آن كه تب داشته باشد استفراغ مي كند؟

بسياري از مواقع ممكن است استفراغ بدون تب اتفاق افتد. معمول ترين دلايل مي توانند گاستروانتريت، آسيب ديدگي سر، آسيب ديدگي ناگهاني و محكم و يا غذاهاي حساسيت زا باشند.

كودكتان مي تواند بلافاصله پس از خوردن غذاي مسموم استفراغ كند كه مي تواند همراه با تب نيز باشد. نگاهي دقيق بر كودكتان داشته باشيد تا اساس و پايه مشكل را متوجه شويد.

چه غذايي پس از استفراغ به فرزندم بدهم؟

به كودكتان محصولات مدي هاني مايعات دهيد تا مجدد هيدراته شود. همچنين مي توانيد غذاهايي كه شكم را اذيت نمي كند بدهيد. برخي مواد غذايي بي خطر و مطمئن عبارتند از:

• موز
• نان
• آب نارگيل
• نوشيدني هاي برگرداننده آب
• ماست
• آب ميوه هاي رقيق شده
• نوشيدني هاي زنجبيلي
• نوشابه هاي گازدار يخي
• چاي گرم
• سبزيجات خرد شده
• هرگونه آبگوشت ملايم و سبك
• سوپ مرغ
• كلوچه هاي كوچك
• برنج
• پوره سيب زميني

در صورتي كه كودكتان گاهي اوقات دچار استفراغ مي شود نگران نباشيد. اين امر تمام شدني و موقت است و صدمه جدي به كودكتان وارد نمي كند. به هرحال، ممكن است كه كودكتان تا هنگامي كه اين مشكل وجود دارد احساس خوبي نداشته باشد. بنا براين، سعي كنيد تا بهداشت را درخانه حفظ كرده و هنگام تهيه غذا مراقب باشيد تا از استفراغ پيشگيري كنيد. به هيچ عنوان غذايي كه ممكن است حساسيت زا باشد را به آن ها ندهيد و به ياد داشته باشيد كه كمي مراقبت بيشتر در خانه مي تواند به حل مشكل كمك كند.