همه چيز در مورد پزشكي

ريزش آب دهان نوزاد ، بخصوص هنگام دندان در آوردن، امري بسيار عادي است. در بسياري از موارد اين وضعيت خطرناك نيست. با اين حال در برخي موارد ترشح بيش از حد بزاق مي ‌تواند باعث ايجاد جوش صورت نوزاد شده و او را اذيت كند. جوش صورت ناشي از آب دهان نوزاد مي‌ تواند برايش آزار دهنده باشد؛ اما والدين با چند درمان خانگي ساده مي‌توانند تا حدي اين وضعيت را درمان كنند. در اين مقاله از بخش سلامت كودك دكتر سلام به بررسي جوش ناشي از بزاق دهان نوزاد و بررسي ميزان ترشح آب دهان نوزاد مي پردازيم.

فوايد بزاق و آب دهان نوزاد

به گفته آكادمي آمريكايي طب كودكان، جاري شدن آب دهان نوزاد به شرايط زير كمك مي كند:

• دهان كودك را مرطوب نگه مي دارد
• بقاياي مواد غذايي را از بين مي برد
• هنگامي كه كودك شروع به خوردن جامدات مي كند، غذاها را نرم و لطيف كرده و بلع آنها را راحت تر مي كند.
• از لثه كودك محافظت مي كند. هنگامي كه كودك دندان در مي آورد، تركيباتي كه در بزاق وجود دارد، از پوسيدگي دندان جلوگيري مي كند.
• بزاق به عنوان يك آنتي اسيد طبيعي عمل مي كند و از اسيدي شدن بيش از اندازه معده جلوگيري مي كند.
• بزاق به طور طبيعي حاوي تركيباتي است كه نشاسته را به شكر تبديل مي كند.

آب دهان نوزاد و ماهيت اين نوع جوش صورت

ريزش آب دهان نوزاد يا Sialorrhea در همه آنها بسيار شايع است. اين وضعيت معمولاً در حدود سنين 15 الي 18 ماهگي متوقف مي شود. وجود بزاق بيش از حد در اطراف دهان، گونه ها، چانه و بالاتر مي‌تواند به پوست آسيب وارد كرده و در نهايت منجر به ايجاد جوش صورت در نوزاد شود.

اين وضعيت مسري نيست و با هيچ بيماري ديگري ارتباط ندارد. با اين حال ترشح بيش از حد بزاق مي ‌تواند باعث ايجاد جوش هاي قرمز روي سطح پوست شود. اين وضعيت مي‌تواند براي كودك آزار دهنده يا دردناك باشد. لازم به ذكر است كه اين جوش ها در هر 2 شكل خشك يا مرطوب مي ‌توانند ظاهر شوند.

آبريزش آب دهان نوزاد يك فرآيند طبيعي است و مي‌تواند يكي از عوارض جانبي لوهمن روشه در آوردن دندان ها باشد. اين وضعيت مي ‌تواند از مدت ها قبل از درآمدن دندان ها شروع شده و تا مدتي بعد ادامه داشته باشد.

از عوامل ديگري كه مي ‌توانند باعث ترشح بيش از حد بزاق شوند مي ‌توان موارد زير را نام برد:

• محدوديت در بلع
• عدم وجود دندان هاي پيش
• عادت به باز نگه داشتن طولاني مدت دهان

درمان جوش صورت نوزاد ناشي از بزاق

والدين مي ‌توانند با انجام كار هاي ساده اي از شدت اثر اين جوش ها بكاهند. خشك نگه داشتن سطح پوست نوزاد در طول روز و جلوگيري از ايجاد جوش هاي جديد، بهترين راه درمان اين گونه جوش ها مي ‌باشد.

با انجام دادن موارد زير مي ‌توانيد اثر اين جوش ها را كم كنيد:

• از يك اسباب بازي مخصوص دندان (دنداني) استفاده كنيد. اگر آب دهان كودكتان مرتب جاري است، به آنها يك اسباب بازي مخصوص دندان بدهيد. اين وسيله به كاهش درد لثه ها كمك كرده و با تحريك لثه ها، بزاق كمتري ترشح مي شود. از گردنبند هاي دنداني كه به گردن آويز مي شود استفاده نكنيد زيرا خطر خفگي را افزايش مي دهند و همچنين توسط متخصصان اطفال توصيه نمي شود.
• همواره يك دستمال تميز در كنار خود داشته باشيد و به محض مشاهده آب دهان اضافي روي صورت نوزاد آن را پاك كنيد. اگر ديديد كه دستمال كاغذي وضعيت را بدتر مي كند؛ مي‌ توانيد از آب يا لباس خشك نرم براي اين كار استفاده كنيد.
• اگر مشاهده كرديد كه اين وضعيت به دليل در آمدن دندان هاي نوزاد مي ‌باشد؛ مي‌ توانيد اسباب بازي هاي جويدني را در يخچال گذاشته و پس از مدتي آنها را در اختيار كودك قرار دهيد. اين كار مي ‌تواند از شدت ريزش آب دهان نوزاد بكاهد.
• از پماد براي درمان و محافظت منطقه آسيب ديده استفاده كنيد. توصيه مي‌شود كه قبل از انجام اين كار حتماً با پزشك مشورت داشته باشيد و پس از مشاوره از محصولات جديد استفاده كنيد.
• از مصرف موادي مانند شوينده ها، صابون و لوسيون هاي معطر كه باعث بدتر شدن وضعيت و آسيب رساندن به پوست نوزاد مي‌ شوند؛ خودداري كنيد. سعي داشته باشيد تا از مواد جايگزين مانند لوسيون هاي بي بو و ملايم استفاده كنيد.

• همواره جراحي پوست شيشه هاي شير نوزاد را تميز و ضد عفوني كنيد تا مطمئن شويد كه اين بطري ها عامل ايجاد جوش نيستند. والدين بايد نسبت به محدودسازي استفاده از وسايلي كه باعث وخيم تر شدن وضعيت مي‌شوند، اقدام كنند.
• به آرامي جوش ها را شسته و آن ها را پس از شست و شو خشك كنيد.

جلوگيري از جوش صورت نوزاد

جلوگيري از بوجود آمدن اين دسته جوش ها كار دشواري است. بخصوص كه بسياري از كودكان و نوزادان بطور ذاتي ريزش آب دهان دارند. با اين حال در اين مقاله مواردي ذكر شده است كه با رعايت آنها مي توان شانس ابتلا به اين جوش ها را به حداقل رساند. اين موارد شامل:

• به آرامي بزاق موجود روي صورت نوزاد را با يك پارچه نخي نرم پاك كنيد تا اين گونه از ايجاد جوش ها جلوگيري شود.
• پس از شير دادن و غذا دادن به نوزاد، اطراف دهان او را با يك پارچه مرطوب به آرامي تميز كنيد. سعي داشته باشيد تا حد ممكن با آرامش اين كار را انجام دهيد و به پوست نوزاد آسيبي وارد نكنيد.
• هنگامي كه لباس كودكتان با بزاق دهانش آغشته شد، آن را تعويض كنيد.

چه چيزي سبب جاري شدن بيش از حد آب دهان در نوزاد مي شود؟

شرايط زير مي تواند سبب جاري شدن بيش از اندازه آب دهان در نوزادان و كودكان شود:

1- دندان در آوردن

جاري شدن آب دهان بيش از اندازه، معمولا اولين نشانه دندان در آوردن است. كودك شما بين 5 تا 7 ماهگي، اولين دندان خود را در مي آورد و مقدار بزاق نيز سوپرازورب c از حد طبيعي بيشتر مي شود.

2- ناهنجاري هاي مربوط به تولد

 ناهنجاري استخوان هاي صورت، دهان و لب ها، جزو ناهنجاري مربوط به تولد به شمار مي رود و در بيشتر موارد اين مشكلات مادرزادي هستند. بسياري از اين شرايط  مانند شكاف لب و مشكل بلع، مي توانند باعث جاري شدن بيش از حد آب دهان در نوزادان شوند. شكاف لب هنگامي است كه كودك با شكاف لب بالا به دنيا مي آيد. نوزادان مبتلا به مشكل بلع، در بلع مواد غذايي مشكل دارند. مشكلات متعددي از ناهنجاري هاي مادرزادي تا عفونت ها مي تواند باعث مشكل در بلع شوند. ناهماهنگي دندان در كودكان نوپا، نيز مي تواند منجر به جاري شدن آب دهان شود.

3- بيماري تنفسي فوقاني

 عفونت سيستم تنفسي فوقاني ممكن است سبب جاري شدن آب دهان نوزاد، بيشتر از حد معمول شود. براي مثال ميتوان به اپيگلوتيت اشاره كرد كه باعث عفونت و التهاب اپيگلوتيت مي شود. اپيگلوتيت، بافتي شل است كه درست در بالاي طناب هاي صوتي قرار دارد. پزشكان به بررسي يكي از علائم مهم اين حالت كه همان جاري شدن آب دهان مي باشد، مي پردازند.

4- اختلالات رواني

جاري شدن آب دهان با  اختلالاتي از قبيل  عقب ماندگي ذهني و فلج مغزي در ارتباط مي باشد جاري شدن آب دهان، يكي از اولين علائم فلج مغزي است و با اوتيسم نيز مرتبط است. اختلال طيف اوتيستيك اغلب با رشد كم عضلات و تاخير رشد همراه است كه هر دو باعث جاري شدن آب دهان بيش از حد مي شوند.

 علت هرچه كه باشد، اگر جاري شدن آب دهان كودك بيش از حد معمول است، بايد به يك پزشك مراجعه كنيد.

چه هنگام به پزشك مراجعه كنيم؟

ريزش آب دهان نوزاد و كودكان اتفاقي عادي و طبيعي است. جوش هاي حاصل از اين آب ريزش نيز زياد مايه نگراني نيستند. با اين وجود اگر يكي از نشانه هاي زير را در نوزادتان مشاهده كرديد، لازم سوپرازورب اچ است به پزشك مراجعه كنيد:

• بي قراري بيش از حد نوزاد
• تب
• سختي در تنفس يا بلع
• كم شدن اشتها يا نخوردن غذا
• نگه داشتن سر در وضعيت هاي غيرمعمول
• جوش هاي فراوان و دردناك

جاري شدن آب دهان نوزادان ، چقدر طول مي كشد؟

اين وضعيت، بين دو تا سه سال پايان خواهد يافت. در پايان دوران كودكي، اكثر كودكان ديگر دچار اين حالت نمي شوند حتي اگر هنوز دندان هاي دائمي در نياورده باشند. اگر فرزند شما بيش از سه سال دارد و هنوز اين حالت در او وجود دارد، بهتر است او را به پزشك ببريد. اين وضعيت بطور ناگهاني در كودك نوپاي شما ممكن است شروع شود مخصوصا اگر در معرض بيماري تنفسي قرار داشته باشد.

خلاصه

ترشح بيش از حد بزاق از دهان نوزادان امري بسيار طبيعي است و معمولاً از 3-6 ماهگي اين وضعيت آغاز مي‌شود. با اين حال اگر اين بزاق براي مدت زيادي روي پوست بماند، مي‌تواند باعث اين جوش هاي پوستي شود.

اين وضعيت مي‌ تواند براي نوزادان آزاردهنده يا دردناك باشد؛ اما در بيشتر موارد بي خطر است. والدين مي‌ توانند با انجام كارهاي ساده اي مانند خشك نگه داشتن اطراف دهان نوزاد، از مبتلا شدن نوزادشان به اين وضعيت جلوگيري كنند.

اگر مشاهده كرديد كه وضعيت جوش ها بهبود نيافت يا علائم ديگري در كنار جوش ها بوجود آمده اند، لازم است به پزشك مراجعه كنيد.