همه چيز در مورد پزشكي

به گزارش : فرناز المعي نژاد متخصص فيزيوتراپي درباره سرخوردگي مهره كمري اظهار كرد: سرخوردگي مهره كمري وضعيتي است كه در مهره‌هاي پاييني ستون فقرات كمر اتفاق مي‌افتد. در اين عارضه يكي از مهره‌ها نسبت به مهره پاييني، به سمت جلو سر مي‌خورد.

او بيان كرد: سرخوردگي مهره روي مهره ديگر چهار درجه دارد كه به ترتيب درجه اول خفيف‌ترين حالت است كه ميزان سرخوردگي به سمت جلو بسيار كم است و در درجات بعدي ميزان سرخوردگي افزايش پيدا مي‌كند.

سرخوردگي مهره كمري در كمين زنان ميانسال

اين متخصص فيزيوتراپي افزود: سرخوردگي مهره كمري در سنين بالاي ۵۰ سال بيشتر رخ مي‌دهد و در زنان ۲ برابر مردان ديده مي‌شود. انجام ورزش‌هاي صحيح مي‌تواند از بروز اين عارضه جلوگيري كند.

المعي نژاد تأكيد كرد: دلايل بروز سرخوردگي مهره، بسته به سن، ژنتيك و سبك زندگي متفاوت است. در كودكان، اين عارضه به شكل يك نقص مادرزادي هنگام تولد اتفاق مي‌افتد. از ديگر عوامل مؤثر در ايجاد سرخوردگي مهره، مي‌توان به چاقي و بزرگ بودن شكم، نداشتن فعاليت ورزشي منظم و ضعف عضلات ستون فقرات به ويژه فيله‌هاي پانسمان suprasorb عمقي كمر اشاره كرد. در مواردي كه ديسك بين مهره‌اي به مرور زمان و با افزايش سن به تخريب و فرسايش دچار مي‌شود، كاهش ارتفاع ديسك بين دو مهره، بي‌ثباتي را در ناحيه مورد نظر ايجاد مي‌كند و سرخوردن مهره تشديد مي‌شود.

علائم سرخوردگي مهره كمري

او تصريح كرد: علائم سرخوردگي مهره كمري در افراد مختلف متفاوت است. درجه خفيف سرخوردگي مهره كمري هيچ علامتي ندارد. به طور كلي از علائم شايع سرخوردگي مهره كمري مي‌توان به لمس دردناك ناحيه كمر، درد در ران‌ها، سفتي در عضلات پشت ران و نشيمنگاه، نشانه‌هاي عصبي مانند بي حسي و سوزن سوزن شدن پا‌ها و درد در گودي كمر كه اين درد در حالت ايستاده و هنگامي كه فرد به عقب خم مي‌شود، شدت پيدا مي‌كند.

اين متخصص فيزيوتراپي گفت: معاينه فيزيكي نخستين قدم در تشخيص سرخوردگي مهره كمري است. در قدم بعدي انجام راديوگرافي از مهره‌هاي كمري در نما‌هاي خاص كه سرخوردگي و شكستگي را در مهره كمري نشان مي‌دهد، كمك كننده است، همچنين در برخي موارد جهت بررسي دقيق‌تر، سي‌تي‌اسكن انجام مي‌شود.

درمان سرخوردگي مهره كمري

المعي نژاد اظهار كرد: درمان سرخوردگي مهره كمري به شدت درد و ميزان سرخوردگي مهره بستگي دارد. براي درمان اين عارضه از روش‌هاي غير جراحي و جراحي استفاده مي‌كنيم. در درمان غيرجراحي هدف كاهش درد و التهاب ناحيه كمر و بازگرداندن مهره سرخورده به سمت عقب است. در طول درمان اعصاب غير جراحي بيمار بايد ميزان فعاليت‌هاي روزانه خود را كاهش و زمان بيشتري را به استراحت اختصاص دهد همچنين فرد بايد از انجام ورزش‌هاي پرشي و سنگين پرهيز كند.

او بيان كرد: از جمله درمان‌هاي غير جراحي مي‌توان به پوشيدن كمربند طبي، درمان دارويي و فيزيوتراپي اشاره كرد. كمربند طبي بايد از ابتداي روز و آغاز فعاليت‌هاي روزانه بسته و در طول روز در دفعات منظم اين كمربند باز شود و فرد ورزش‌هايي را كه فيزيوتراپيست پيشنهاد مي‌كند، انجام دهد تا بستن كمربند طبي عضلات كمر را ضعيف‌تر نكند. در درمان دارويي از تزريق كورتون در ناحيه درگير براي كاهش درد و التهاب و تخفيف علائم كمك مي‌گيريم. هدف از فيزيوتراپي هم كاهش درد و التهاب ناحيه كمر و انجام تمرين‌هاي درماني براي تقويت عضلات ثبات دهنده كمر و كاهش اسپاسم عضلات پشت ران و نشيمنگاه است.

المعي نژاد افزود: در موارد سرخوردگي شديد درمان جراحي پيشنهاد مي‌شود. در روش جراحي كه فيوژن مهره‌اي نام دارد، با استفاده از گرافت استخواني و فيكساتور، مهره سرخورده به عقب كشيده و در سر جاي خود به مهره بالايي و پاييني ثابت مي‌شود. حدود چهار تا هشت ماه طول مي‌كشد تا استخوان‌ها به طور كامل به هم ثابت شوند. به طور كلي ميزان موفقيت درمان جراحي بسيار بالاست.

اين متخصص فيزيوتراپي تأكيد كرد: پس از ارزيابي دقيق اوليه بيمار، فيزيوتراپيست برنامه تمرين درماني خاصي را در خانه براي كشش عضلات كوتاه شده پانسمان كل اكتيو و تقويت عضلات كمر جهت جلوگيري از سر خوردن بيشتر مهره و اصلاح وضعيت، به بيمار آموزش مي‌دهد. بيمار همچنين بايد تمرين‌هايي را جهت كشش عناصر پشت كمر انجام دهد؛ اين تمرين‌ها پس از ارزيابي بسيار دقيق فيزيوتراپيست از ميزان ايجاد علائم عصبي قبل، هنگام و پس از انجام اين تمرين‌ها به بيمار داده مي‌شود.

او تصريح كرد: عضلات مركزي ستون فقرات مانند فيله‌هاي عمقي كمر كه به عضلات مولتي فيدوس معروف هستند، نقش مهمي در برگشت مهره به سمت عقب و حفظ آن در سر جاي خود دارند. بيمار همچنين بايد تمرين‌هاي كششي را جهت برطرف كردن اسپاسم و كوتاهي عضلات گودي كمر، عضلات پشت ران و ساق پا انجام دهد. در هنگام انجام ورزش‌ها فرد بايد احتياط لازم را بكند تا درد و ناراحتي بيشتر در كمر ايجاد نشود.

المعي نژاد گفت: فرد مبتلا به سرخوردگي مهره كمر بايد در صورت بروز علائمي مانند درد تيركشنده ناگهاني از كمر به سمت پاها، ضعف در عضلات پاها، بي حسي و سوزن سوزن شدن ناگهاني پا‌ها و احساس ضعف در كنترل ادرار و مدفوع يا بي‌اختياري ادرار با پزشك معالج خود مشورت كند.

تمرين‌هاي ورزشي براي مبتلايان به سرخوردگي مهره كمري

اين متخصص فيزيوتراپي اظهار كرد: در تمرين نخست فرد بايد مطابق تصوير هنگام جمع كردن كامل شكم به داخل، قوس كمر را كاهش دهد و تا حد امكان كشش را در ناحيه كمر و پشت ايجاد كند، پس از ۵ ثانيه پيكو اسميت اند نفيو به آرامي قوس كمر را به حالت اوليه برگرداند و با بالا آوردن سر، عضلات گودي كمر را منقبض كند و اين عضلات را ۵ ثانيه در اين وضعيت نگه دارد. اين حركت بايد ۵ بار تكرار شود.

او بيان كرد: در تمرين دوم شخص بايد مطابق تصوير دست چپ و پاي مخالف (راست) را كشيده و آن‌ها را ۵ ثانيه نگه دارد سپس دست راست و پاي مخالف (چپ) را كشيده و آن‌ها را ۵ ثانيه نگه دارد. اين حركت بايد ۳ بار تكرار شود.

المعي نژاد افزود: يكي از مهم‌ترين تمرين‌هاي ثبات دهنده ستون فقرات تمرين پلانك است. فرد بايد مطابق تصوير در حالت دمر آرنج‌ها را زير شانه‌ها قرار دهد و روي ساعد‌ها تكيه كند سپس زانو‌ها را از زمين بلند كرده و به طور كامل صاف كند. شكم هم بايد به داخل جمع شود. در اين تمرين، سر، لگن و پا‌ها مانند خط‌كش بايد در يك راستا قرار بگيرند. شخص بايد ۱۰ تا ۱۵ ثانيه بدن را در اين وضعيت نگه دارد و اين حركت را سه بار تكرار كند.

اين متخصص فيزيوتراپي تأكيد كرد: در تمرين چهارم فرد بايد در حالت خوابيده به پشت، زانو‌ها را خم كند تا كف پا‌ها روي زمين قرار بگيرند سپس شكم را به داخل جمع كند و به آرامي گودي كمر را به زمين بچسباند. ۱۰ ثانيه گودي كمر را در اين وضعيت نگه دارد و اين حركت را پنج بار تكرار كند.

او تصريح كرد: در تمرين پنجم، فرد بايد مطابق تصوير به پشت بخوابد و زانو‌ها را خم كند تا كف پا‌ها روي زمين قرار بگيرد، سپس به آرامي پانسمان نقره براي سوختگي يك پا را از زمين بلند و با كمك دستان خود زانو را تا حد امكان به قفسه سينه نزديك كند. ۱۰ ثانيه زانو را در اين وضعيت نگه دارد و اين حركت را سه بار تكرار كند.

المعي نژاد يادآوري كرد: فيزيوتراپيست مي‌تواند شدت تمرين‌ها را در روز‌ها و هفته‌هاي بعدي با توجه به ميزان كاهش درد، تسكين علائم و بروز علائم ديگر افزايش دهد.

منبع: باشگاه خبرنگاران