همه چيز در مورد پزشكي

به گزارش : رضا ملك زاده، معاون تحقيقات و فناوري وزير بهداشت، طي سخناني در نوزدهمين كنگره بين المللي بيماري‌هاي گوارش و كبد كه از 14 تا 17 آبان ماه 98 به مدت 4 روز در سالن همايش هاي رازي دانشگاه علوم پزشكي ايران برگزار شد، بوي بد دهان (هاليتوز) را يك مشكل بهداشتي و مساله جدي اجتماعي دانست كه مبتلايان را ناگزير از تحمل رنج فراوان كرده و بر روابط شخصي آنها تاثيرگذار ست.

ميزان شيوع بوي بد دهان در جوامع

رئيس پژوهشكده بيماري‌هاي گوارش و كبد دانشگاه علوم پزشكي تهرن، با بيان اين كه بوي بد دهان از سنين كودكي ( دو يا سه سالگي) شروع و با افزايش سن ، بيشتر مي شود، ميزان شيوع بوي بد دهان در جوامع مختلف را طبق مطالعات انجام شده، بين 15 تا 30 درصد اعلام كرد و افزود: شيوع بوي بد دهان در مردان ، سه برابر زنان است اما عمدتا، زنان از آن شكايت مي كنند ؛ چرا كه به اين موضوع اهميت بيشتري مي دهند.

بوي بد دهان، اغلب بوي تنفس انسان است

فوق تخصص بيماري هاي گوارش و كبد، با خريد پانسمان تاكيد بر اين كه بوي بد دهان، اغلب بوي تنفس انسان است نه بوي خود دهان، در ادامه، توليد «گازهاي سولفور» توسط باكتري‌هاي دهان و روده (90 درصد ناشي از هيدروژن سولفيد و متيل مركاپتان) دانست و گفت: باكتري هاي فلور كه به فراواني در دهان و روده انسان قرار دارند و البته در مري و معده انسان بسيار كم هستند، گاهي در جريان تجزيه و تحليل پروتئين هاي بدن موجب توليد گازهاي سولفور مي شوند و اين پروتئين ها را تبديل به گاز مي كنند؛ اين گازها پس از آن كه جذب خون شدند، وارد ريه و از طريق بازدم ، از دهان خارج و به شرط برخورداري از غلظت كافي در تنفس انسان، احساس مي شوند.

بهترين زمان تشخيص شدت بوي دهان

ملك زاده، بهترين زمان تشخيص ميزان يا شدت بوي دهان افراد را هنگام بيدار شدن از خواب در صبح ها دانست.

بوي بد دهان، از فوبيا تا واقعيتي نشات گرفته از بيماري‌ها

رئيس انجمن متخصصين گوارش و كبد ايران، بوي بدن دهان واقعي را داراي علائمي دانست و گفت: گاهي افراد، دچار احساس يا نگراني از بوي بد دهان ( فوبياي بوي بد دهان ) هستند و با وجود نداشتن بيماري‌هاي دهان و دندان، به خاطر اين تصور، به متخصصان گوارش و كبد مراجعه مي‌كنند؛ مانند كساني كه رفلاكس دارند و گمان مي‌كنند دهانشان بو مي‌دهد، اما در عفونت بدن واقع دهانشان بو نمي‌دهد، بلكه اعتماد به نفسشان در اين زمينه كاهش يافته است و اين افراد اگر مشكل جدي در زمينه چنين احساسي دارند، نيازمند مداخله روانپزشكي هستند.

بوي بد دهان واقعي ، از موقت تا ماندگار با منشأ بيماري‌ها

استاد گوارش و كبد دانشگاه علوم پزشكي تهران، سپس به تعريف بوي بد دهان واقعي و تقسيم بندي آن اشاره كرد و افزود: بوي بد دهان واقعي يا « موقتي با منشأ فيزيولوژي » است يا « ماندگارتر با منشأ بيماري‌ها ».

ملك زاده درباره دسته اول گفت: 50 درصد مردم جوامع، گاهي دچار بوي بد دهان موقتي يا فيزيولوژيك مي شوند. گرسنگي طولاني مدت، خواب طولاني، بالا رفتن سن، دوران قاعدگي، خوردن برخي اقلام غذايي، مصرف سير، پياز و نيز نوشيدني هايي مثل الكل ، مصرف دخانيات، مصرف برخي داروها كه باعث خشكي دهان مي‌شوند ، از جمله عوامل بوي بد دهان موقتي هستند و نيازمند درمان نيستند.

به گفته وي اما، بوي بد دهان ماندگار كه يا «ناشي از بيماري‌هاي دهان و دندان» و يا نشات گرفته از بيماري‌هاي سيستماتيك هستند ، حتما بايد درمان شوند.

فوق تخصص بيماري‌هاي گوارش و كبد افزود: علت 80 درصد بوي بد دهان، بيماري‌هاي دهان و دندان ( پلاك هاي دندان، پوسيدگي دندان، پريودنتيت يا التهاب بافتهاي اطراف لثه، هارتمن ساير بيماري هاي لثه) سرطان دهان و ... است.

دكتر ملك زاده يادآور شد: در كنار بيماري‌هاي دهان و دندان ، لوزه‌ها نيز مي‌توانند در ايجاد بوي بد دهان موثر باشند كه البته سهم ناچيزي دارند.

رييس پژوهشكده بيماري هاي گوارش و كبد دانشگاه علوم پزشكي تهران، همچنين بيماري‌هاي سيستماتيك را عامل 20 درصد بوي بد دهان دانست و در اين زمينه به اختلالات متابوليك، بيماري‌هاي دستگاه تنفسي فوقاني، بيماري هاي دستگاه تنفسي تحتاني و ريه ها، اختلالات دستگاه گوارش، لوسمي، نارسايي هاي مزمن كليوي، نارسايي‌هاي مزمن كبدي، عفونت‌هاي حلق و بيني اشاره كرد.

وي يادآور شد: بيماري‌هاي سيستماتيك اگرچه علت 20 درصد بوي بد دهان هستند اما به دليل ماندگاري بيشتر، اهميت بسياري دارند و بايد حتما شناسايي و درمان شوند.

ملك زاده تاكيد كرد: پزشك ممكن است در هنگام معاينه بيمار، متوجه بوي بد دهان او شود كه بايد حتما به آن اهميت بدهد و با گرفتن تاريخچه‌اي از بيمار، علت واقعي بوي بد دهان را با بررسي‌هاي لازم تا مرحله تشخيص بيماري سيستماتيك عامل بوي بد دهان و رفع آن، پيگيري كند. به عنوان مثال، تنفس برخي بيماران بوي مدفوع مي‌دهد و پزشك متخصص، بعد از معاينه متوجه وجود توده‌اي در شكم و پس از اندوسكوپي شاهد زخم بزرگي محصولات زخم بستر در معده مي‌شود كه همين بيماري علت بوي بد دهان است. البته اين موارد نادر است اما اهميت پيگيري بوي بد دهان بيمار را نشان مي‌دهد.

فوق تخصص بيماري‌هاي گوارش و كبد همچنين يادآور شد: وجود ميكروب هليكوباكتر پيلوري هيچ‌گاه باعث بوي بد دهان نمي‌شود و نبايد فرد را به خاطر اين موضوع اندوسكوپي كرد.

بوي بد دهان با علت ژنتيكي

ملك زاده رفع بوي بد دهان با منشأ بيماري هاي ژنتيكي تاثيرگذار را گاهي نيازمند ژن درماني دانست.

وي نكته مهمي را براي تشخيص واقعي بودن بوي بد دهان يادآور شد و تاكيد كرد: بسيار مهم است از فردي كه پس از اطمينان از نداشتن بيماري دهان، براي رفع مشكل بوي بد دهان به پزشك متخصص بيماري‌هاي گوارش و كبد مراجعه كرده، پرسيده شود چه كسي مي گويد دهانت بو مي دهد؟ يا اين كه بيمار، آن فرد را هنگام مراجعه به پزشك، با خود همراه كرده باشد تا اطلاعات دقيق تري در اين زمينه به دست آيد.

رئيس انجمن متخصصين گوارش و كبد ايران، رعايت بهداشت دهان و دندان و سه بار مسواك زدن در طول روز، رژيم غذايي سالم مثل خوردن غذاهاي فيبردار و پرهيز از خوردن سير و پياز، عدم استعمال دخانيات ، خودداري از مصرف الكل و مصرف زياد قهوه، نوشيدن آب به مقدار كافي، جويدن آدامس، مصرف برخي پروبيوتيكها نحوه پانسمان هارتمن را از عوامل موثر در رفع بوي بد دهان برشمرد و گفت: گاهي تجويز برخي آنتي بيوتيك ها توسط پزشك، موجب مي شود بوي بد دهان براي مدتي به سرعت اما موقتي از بين برود و مثلا فرد را يك تا دو هفته از بوي بد دهان نجات دهد.

منبع: فارس