همه چيز در مورد پزشكي

چرا زخم من خوب نمي شود ؟

فرآيند بهبود زخم سه مرحله دارد. در ابتدا گلبول هاي سفيد خون و پلاكت ها به ياري هم به محل زخم حمله كرده و با عفونت مي جنگند. سپس در مرحله دوم پروتئين هايي به نام فاكتور رشد كه توسط پلاكت ها ايجاد شده اند، توليد بافت هاي جديد را در محل زخم تحريك مي كنند. و در مرحله آخر بافت جديد توليد شده توسط بدن پذيرفته مي شود. پس اگر زخمي بهبود نمي يابد مشكل مي تواند نقص و يا ضعف در عملكرد هر يك از اين مراحل باشد.

۵ عامل زير در التيام زخم موثر هستند:

• بهبود زخم به شدت متكي به جريان خون كافي است.
• تغذيه مناسب در بهبود زخم بسيار موثر است.
• بعضي از داروها يا بيماري ها موجب خوب نشدن زخم مي شوند.
• آلودگي موجب عفونت، تحريك و در نتيجه خوب نشدن زخم مي شود.
• وجود جسم خارجي در كنار زخم بهبود آن را با مشكل مواجه مي كند.

در موارد گفته شده در بالا، جريان كافي خون به دليل آن كه خون حامل اكسيژن است، مهم ترين عامل است. خون با رساندن اكسيژن به گلبول هاي سفيد نقشي اساسي در از بين بردن عفونت ها دارد. همچنين خون نقش مهمي در رساندن كلاژن كه مهمترين پروتئين براي توليد بافت هاي تازه است، ايفا مي كند.

البته عوامل ديگري هم در خوب نشدن زخم موثرند. به عنوان مثال، سن يكي از اين عوامل است. چرا كه پوست افراد مسن ديرتر جوش مي خورد. همچنين پوست هايي كه متورم هستند و يا در معرض پرتوهاي ماوراء بنفش بوده اند، ديرتر بهبود مي يابند. در اين زمينه جالب است كه بدانيد زخم هاي مرطوب سريع تر از زخم هاي خشك بهبود مي بابند.

خوب نشدن زخم ها مي تواند نشانه بسياري از بيماري ها باشد. به عنوان مثال ديابت و بيماري هاي گردش خون نه تنها باعث ايجاد زخم در پا مي شوند. بلكه با كاهش جريان خون، خوب شدن زخم را كند مي كنند.

همچنين برخي از بيماري ها و درمان هاي آن ها نيز مي تواند موجب باعث تضعيف دستگاه ايمين بدن فرد شود. به عنوان مثال بيماري هموفيلي، كم خوني و بيماري سلول داسي شكل و به طور كلي بيماري هايي كه فرآيند لخته شدن خون را دچار اشكال مي كنند؛ يا ساخت پلاكت ها و گلبول هاي خون را تحت تاثير قرار مي دهند؛ مي توانند در خوب نشدن زخم و يا كند شدن اين روند موثر باشند. مهم است كه بدانيد سرطان، ايدز و سل نيز عارضه هايي مشابه دارند.

درمان خوب نشدن زخم

با وجود موارد گفته شده در بالا مي تواند با رعاات مواردي بهبود زخم را سرعت بخشيد. بر خلاف تصور همه زخم ها با گذشت زمان خوب نمي شوند. و هر نوع زخمي تنها در صورت مراقبت و ايجاد محيط مناسب التيام مي يابد. در ادامه اين مطلب روش هايي را براي مراقبت بهتر از زخم براي شما شرح مي دهيم.

تميز كردن زخم

روزانه يكبار زخم را با آب گرم و صابون بشوييد. و اجازه ندهيد آلودگي ها و اجسام خارجي با زخم شما برخورد داشته باشند. پانسمان كردن زخم به وسيله چسب زخم و گاز استريل روش مناسبي براي انجام اين كار است. و موجب مرطوب ماندن محيط زخم و دور ماندن باكتري ها از آن مي شود. در اين زمينه البته توجه كنيد تعويض مرتب پانسمان امري واجب و ضروري است.

رفتار ملايم با زخم

چه در هنگام شسنشو و چه در هنگام فعاليت هاي روزانه با ملايمت با زخم رفتار كنيد. قرار گرفتن زخم در معرض سايش، ضربه و مواد شيميايي باعث خوب نشدن زخم مي شود.

گرم كردن زخم

يك روش براي افزايش جريان خون در ناحيه زخم، گرم كردن آن است. شما مي توايند روزانه چند بار به مدت ۱۵ الي ۲۰ دقيقه زخم خود را به وسيله يك بالشت گرم و يا كيسه آب گرم با دماي كمي بيشتر از دماي بدن گرم كنيد. طبيعتا مي دانيد كه افزايش جريان خون موجب افزايش سرعت بهبود زخم مي شود.

مصرف مواد مغذي

مصرف پروتئين، مواد معدني و ويتامين هاي A ,C ,E, روي، منيزيم و منگنز در بهبود زخم اثري جدي دارد. در نتيجه اگر در هنگام زخمي شدن دچار ضعف عمومي نيز گشته ايد؛ تغذيه مناسب و حتي مصرف اين ويتامين ها به صورت مكمل، البته با تجويز پزشك موثر است.

مصرف آنتي بيوتيك

اگر زخم شما چركي شده است. به دليل وجود عفونت، به احتمال زياد براي درمان نيازمند آنتي نيوتيك است. آنتي بيوتيك هاي خوراكي بهتر است توسط پزشك تجويز شود. همچنين پمادهاي آنتي بيوتيك موضعي نيز وجود دارد؛ كه در مرطوب نگه داشتن زخم و جلوگيري از افزايش عفونت كمك كننده هستند.

به استخر نرويد

كلر موجود در آب استخر دشمن بافت هاي تازه تشكيل شده در محل زخم است. اگر خيلي احساس نياز به شنا داريد بهتر است اين كار را در آب شيرين انجام دهيد.

جلوگيري از تحريك زخم

به طور كلي هر چقدر كمتر زخم را تحريك كنيد بهتر است. شستشوي بش از حد و استفاده هاي مكرر از ضد عفوني كننده هايي مانند يد و آب اكسيژنه علاوه بر كشتن باكتري ها، موجب تخريب بافت هاي پوست نيز مي شود. تنها در مراحل اوليه ايجاد زخم از اين مواد استفاده كنيد. همچنين گاهي ديده شده است كه عده اي براي درمان سوزش و درمان زخم از بي حس كننده استفاده مي كنند. اين كار نيز غلط است. چرا كه به تحريك بيشتر زخم مي انجامد. به جاي اين كار نيز بهتر است از مسكن هاي بلعيدني مانند آسپرين استفاده كنيد.

برداشتن دلمه ها

پيام سلامت