همه چيز در مورد پزشكي

زخم بستر ( bedsore ) كه به آن زخم فشاري ( pressure sore ) هم گفته مي شود مناطقي از پوست و بافت تخريب شده است كه به دليل قطع خون رساني اين مناطق، در اثر نشستن يا خوابيدن طولاني در يك وضعيت به وجود مي آيد.

در ابتدا، زخم بستر به صورت منطقه قرمز رنگي از پوست كه با گذشت چند ساعت از بين نمي رود ظاهر شود. اين منطقه ممكن است حساس و دردناك و ارغواني رنگ شود.

ادامه فشار و گردش خون ضعيف موجب تخريب پوست و بافت مي شود.

با مرگ بافت، زخم باز به وجود مي آيد. سپس ممكن است زخم، عفوني شود. در موارد شديد، اندازه زخم افزايش مي يابد و ممكن است عضله و استخوان زيرپوست تخريب شوند.

زخم بستر اغلب در ناحيه لگن، نشيمن، قاعده مهره ها، پاشنه پا، مچ پا و شانه ها كه مناطقي هستند كه در آن ها بر آمدگي هاي استخواني به وسيله بافت چربي زياد محافظت نمي شوند به وجود مي آيد.

افراد مسني كه به مدت طولاني بستري هستند و يا بر روي صندلي يا ويلچر مي نشينند و تغذيه ناكافي دارند و از كم خوني، عفونت عود كننده و گردش خون ضعيف رنج مي برند بيشتر در خطر ابتلا به زخم بستر قرار دارند.

مهم ترين عامل پيشگيري، تشويق فرد به تغيير منظم وضعيت قرار گرفتن بدن در طول روز است. چنان چه خود بيمار قادر به انجام اين كار نيست بايد فرد ديگري حداقل هر 2 ساعت يك بار وضعيت قرارگيري بدن وي را تغيير دهد.

تشك هاي مخصوص، مانند تشك هاي بادي با فشار متغير و كوسن هايي كه نحوه توزيع فشار ناشي از وزن بدن را تغيير مي دهند به كاهش فشاري كه بر مناطق حساس وارد مي آيد كمك مي كنند. قرار دادن بالشتك هاي محافظ بر روي برجستگي هاي استخواني نيز مفيد است. مشاهده منظم مناطق تحت فشار از نظر تشخيص علايم اوليه ايجاد زخم بستر و مراقبت دقيق پزشكي ضرورت دارد.

مراقبت پرستاري مناسب از نظر توجه به خشك و تميز نگه داشتن پوست لازم است.

رژيم غذايي مناسب، حاوي مقادير زياد ويتامين C و روي براي سالم نگه داشتن پوست و پيشگيري از ايجاد زخم بستر ضروري است. ساير ويتامين ها و مواد ضروري عبارتند از: ويتامين E ، ويتامين Bكمپلكس، منيزيم، منگنز و سلنيوم كه بايد به وسيله پزشك مشخص و تجويز شوند.

اساس درمان عبارت است از برداشتن فشار و تميز نگه داشتن زخم.

پانسمان هايي كه موجب تسريع بهبود زخم مي شوند و درمان آنتي بيوتيكي مي توانند عفونت را درمان كنند.

برداشتن بافت هاي مرده (دِبريدمان؛ debridement )، پيوند پوست و جراحي پلاستيك نيز ممكن است لازم شوند. برطرف كردن بيماري زمينه اي از نقش اساسي در درمان زخم بستر برخوردار است.

تيم تخصصي بيمارستان، در هنگام مرخص كردن بيمار بايد نحوه صحيح چرخاندن، پانسمان كردن زخم و غذا دادن به بيمار را به فردي كه قرار است مراقبت از وي را به عهده بگيرد آموزش دهند.

بعضي از عوارض زخم بستر عبارتند از: اتساع مثانه، عفونت مغز استخوان (ساتئوميليت)، عفوني شدن خون، كم خوني، فيستول پيشابراه، گانگرن، و بسيار به ندرت سرطاني شدن پوست ناحيه مبتلا به زخم بستر.

منبع :